Научная статья на тему ' ФИЗИКАНИ ЯНГИ ФАЛСАФИЙ АСОСДА РИВОЖЛАНТИРИШ ИСТИҚБОЛЛАРИ'

ФИЗИКАНИ ЯНГИ ФАЛСАФИЙ АСОСДА РИВОЖЛАНТИРИШ ИСТИҚБОЛЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Науки о Земле и смежные экологические науки»

39
6
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему « ФИЗИКАНИ ЯНГИ ФАЛСАФИЙ АСОСДА РИВОЖЛАНТИРИШ ИСТИҚБОЛЛАРИ»

Zamonaviy ta'limda matematika, fizika va raqamli texnologiyalarning dolzarb muammolari va yutuqlari

Toshkent viloyati Chirchiq davlat pedagogika instituti

ФИЗИКАНИ ЯНГИ ФАЛСАФИЙ АСОСДА РИВОЖЛАНТИРИШ

ИСТЩБОЛЛАРИ

О. ^увондиков

Самарканд Давлат Университети, Самарканд, Узбекистан кувандиков@гатЫег.щ

У. Усаров

. Самарканд давлат архитектура - курилиш институти, Самарканд, Узбекистон

Хрзирги дунё янги революцион идеаларга мухтождир. "Инсониятнинг 2000000 йилдан бери мавжуд булимлар биринчи марта дунёни узгартиришга ва тиклашга реал имконият яратди" [1]. Бу эса бизга укитиш учун янги имкониятлар яратди хамда тадкикот ва кашфиётларнинг "олтин аср"га киришга имкониятлар берди. Тафаккур методологиясини, укитиш ва ишлашни, иктисодиётни ва бутун хаётни кайта куриб чикишни талаб килади. Президентимиз томонидан таклиф етилган Янги III - Ренессанс(Олтин аср) яратишга имкон беради. Бунинг моделларини яратиш керак. Утмишда эришган барча мувафаккиётларни талкин этишимиз керак. Янги типдаги дарслар ва монографиялар яратиш керак.

Бу ишда фундаментал физикани ривожлантиришнинг тахлили ва материя тузилишининг эфир-атом тузилишини тан олган холда янги фалсафий асосга утиш кераклигининг зарурати хакида гапирилади. Янги назарияни ривожлантиришда эфирнинг хоссасини хисобга олишнинг мумкинлиги курсатилган [3]. Бу хосса 1А- расм ва 1Б-расмлар да курсатилган. 1А расмда физиканинг мавжуд тармоги курсатилган. 1Б- расмда эфирнинг янги хоссасини курсатувчи тармок курсатилган. Курамизки, янги тармок янги билимларни беради, классик физикани ривожлантиради. Зиддиятлар ёки коррект булмаган назариялар узининг вазифасини бажармайди. Улар расмда учирилган холда берилган.

Zamonaviy ta'limda matematika, fizika va raqamli texnologiyalarning dolzarb muammolari va yutuqlari

Toshkent viloyati Chirchiq davlat pedagogika instituti

Табиатнинг туртта холати: Эфир, Хаво, Cvb, Ер (V аср мил. авв.)

Демокрит постулоти (IV аср мил.) »

Материанинг атом-вакум

Физика

Материя

Модда

£

Молекула

Атом

Ядро^ Электрон

.1 ^

Пратон Нейтрон

А) мавжуд фалсаф

Аристотель постулоти (IV аср мил. авв.)

Материанинг эфир-атом назарияси

Исси^лик

эфири -ф*—

Еру^ик

эфири у

Ёруfлик эфири

Физика

Матер

ия

Мо

Молекула ■I'

Ядро

Электрон

XV

Пратон Нейтрон

Атом

Эфир-оламнинг биринчи материяли

Б) янги фалсафии асосда

иш асосда

1-расм. Фундаментал физиканинг ривожланиши

1 А-расмда фундаментал физиканинг ривожланиш тармоги курсатилган, бу ерда туртбурчак шаклда умумийлик томонидан тан олинган парадигмалар курсатилган. Молекуладан бошланган кисмда, фаннинг маълум булган тармоклари: молекула - атом - электрон - атом ядроси берилган. Шунингдек кварклар ва Хиггс бозонларини топишдаги мувофаккиятсизликларни курамиз. Тахлилни "физика" фанинг асосчиси Аристотелдан бошлаймиз [2]. У мантик ва силлогозмни ишлаб чиккан эди. Хрзирги замон фанининг тарафдорлари

Аристотел ва унинг фалсафаси хакида гапиришни хохламайдилар, мавжуд физика усиз хам, фалсафасиз хам буюк олимлар, Нобел мукофоти совриндорлари томонидан яратилган.

Куйидаги жадвалда мавзу буйича олинган натижалар келтирилган.

№ Мавзу Замонавий физика Янги асосдаги физика

1 Асосии фалсафии субстанциялар: 1 .Материя, 1.Х,амма нарса зарралардан ташкил топган, 2.Эгриланган фазо, 1.Х,амма нарса эфирдан ташкил топган, 2.Фазо чексиз, 3.Вакт абсолют ва богликсиз.

Zamonaviy ta'limda matematika, fizika va raqamli texnologiyalarning dolzarb muammolari va yutuqlari

Toshkent viloyati Chirchiq davlat pedagogika instituti

2.Фазо, З.Вактнинг

З.Хдво нисбийлиги

2 Эфир Заррачалардан ташкил топган Заррачаларсиз, 1 атомли газлардан ташкил топган. Зичлиги 1015г/см3

3 Иссиклик Молекуляр-кинетик назария (Штерн тажрибаси) Эфир - иссиклик ташувчи, Р=шс2

4 Газларда босим МКН (Заррача хаотик харакат килади) Зичлиги d булган эфир p=dc2 , босим хосил килади

5 Атомнинг Бор назарияси ва Де Планетар булмаган модел.

модели Броил тулкини Я = — mv Протоннинг кобикларидаги электр богланиш кучи мувозанатлашади

6 Ёруглик Корпускуляр-тулкин Заррачанинг тебраниши эфир

назарияси дуализми тулкинини хосил килади

7 Оламнинг Буюк портлаш Эволюцион ривожланиш, эфир,

пайдо булиши назаарияси ва оламнинг кенгайиши газ, суюклик ва кора материя боскичлари

8 Кора материя Тушунтириш йули Макрожисмлар уртасидаги масса кора материалдан тузилган

9 Кора туйнук Ута зичликка эга кора жисм Сийраклашган эфир, ёругликни чикармайди

Шундай килиб, эски назария урнига янгиси келди: иссикдикнинг эфир назарияси; ёругликнинг эфир назарияси; атомнинг нопланетар модели, эфир оламнинг биринчи материяси. Бу иккита йуналишнинг таккозаси жадвалда берилган.

REFERENCES

1. Гордон Драиден, Джаннетт Вое. Революция в обучении. Научить мир учиться по-новому. М. Парвинэ. 2003. 650-с.

2. Аристотел "Собрание сочинений" М.: "Мысль". Т.1. 1976. 550-с.

Google Scholar Scientific Library of Uzbekistan

Academic Research, Uzbekistan 634 www.ares.uz

Zamonaviy ta'limda matematika, fizika va raqamli texnologiyalarning dolzarb muammolari va yutuqlari

Toshkent viloyati Chirchiq davlat pedagogika instituti

3. Брусин С.Д., Брусин Л.Д. 12 альтернативных лекций по фундаментальной физике. Санкт-Петербург. 2014. 32с.

4. А.Ж. Сейтов, Ф.Х. Абдумавлонова. Решение геометрических задач с помощью математического пакета MAPLE. Academic research in educational sciences, 2021. T.2 №6 Pp.933-941.

5. S.Kh.Khasanova A.J.Seytov, A.J. Khurramov, S.N.Azimkulov, M.R.Sherbaev, A.A.Kudaybergenovю. Optimal control of pumping station operation modes by cascades of the Karshi main canal. International Journal of Advanced Research in Science, Engineering and Technology, 2021. Tom 8. №4. Pp. 17177-17185.

6. А. Ж. Сейтов А. Р. Кутлимурадов Р. Н. Тураев Э. М. Махкамов Б. Р. Хонимкулов. Оптимальные управления водных ресурсов крупных магистральных каналов с каскадом насосных станций ирригационных систем. academic research in educational sciences volume 2 | ISSUE 2 | 2021 ISSN: 2181-1385 Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 DOI: 10.24411/2181-1385-202100193. Стр. 265- 273.

7. А.В. Кабулов, А.Ж. Сейтов, А.А. Кудайбергенов. Критерий управления задач оперативного управления водными ресурсами объектов водохозяйственных систем. ILIM ham JAMIYET. Стр. 6-8

8. АЖ Сейтов, БР Ханимкулов, М Гаипов, О Хамидуллаева, НК Мурадов. Численные алгоритмы решения задач оптимального academic research in educational sciences volume 2 | ISSUE 8 | 2021 ISSN: 2181-1385 Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89 DOI: 10.24412/2181-1385-2021-8-153-160 Academic Research, Uzbekistan 159 www.ares.uz Управления объектами каршинского магистрального канала. Academic research in educational sciences. T. 2 № 3 pp. 1145- 1145.

9. А.Ж. Сейтов, Б.Р. Ханимкулов, М.А. Гаипов, М.Р. Юсупов. Зарафшон дарёси окимининг хосил булишига атмосфера ёгинлари ва хаво хароратининг таъсири. Academic research in educational sciences. T.2 №5. Стр. 156-162.

10. A.A. Kudaybergenov A.J. Seytov, A.R. Kutlimuradov, R.N. Turaev, N.K. Muradov. Mathematical model of optimal control of the supply canal to the first pumping station of the cascade of the Karshi main canal. International Journal of Advanced Research in Science, Engineering and Technology. T. 8 № 3 pp. 16790-16797.

Zamonaviy ta'limda matematika, fizika va raqamli texnologiyalarning dolzarb muammolari va yutuqlari

Toshkent viloyati Chirchiq davlat pedagogika instituti

11. A.J.Seytov, A.J. Khurramov, S.N.Azimkulov, M.R.Sherbaev, A.A.Kudaybergenov. S.Kh.Khasanova. International Journal of Advanced Research in Science, Engineering and Technology. T. 8 №2 ISSN: 2350-0328. Pp. 17177- 17185.

12. Рахимов Ш.Х., Сейтов А.Ж. Теоретико-множественная модель насосной станции, оснащенная осевыми поворотно-лопастными насосными агрегатами. Материалы республиканской научной онлайн конференции молодых ученых «современные проблемы математики и прикладной математики» посвященной 100 летию академика С.Х.Сираждинова (21 мая 2020 г.) Стр. 78-82.

13. Сейтов А. Ж., Кудайбергенов А. А., Хонимкулов Б. Р. Моделирования двумерного неустановившегося движения воды на открытых руслах на основе проекционного метода. сборник докладов Республиканской научнотехнической конференции «Инновационные идеи в разработке информационно-коммуникационных технологий и программных обеспечений» 15-16 мая 2020 года. САМАРКАНД. Стр. 60-63.

14. Рахимов Ш. Х., Сейтов А. Ж., Кудайбергенов А. А. Критерии управления задач оперативного управления водными ресурсами объектов водохозяйственных систем. Abstracts of IX International Scientific and Practical Conference Kharkiv, Ukraine 2-4 August 2020. Стр. 125-131. 14. Mekhriban Salaeva, Kakhramon Eshkaraev, Aybek Seytov. Solving mathematical problems in unusual ways with excellent limits. European Scientific Conference. Пенза, 17 мая 2020 года рр. 254-257.

15. А.Сейтов. Оптимальные методы управления водных ресурсов в крупных магистральных каналах ирригационных систем. AGRO ILM - O„ZBEKISTON QISHLOQ VA SUV XOJALIGI. Махсус сон. 2020. Ташкент. Стр. 84-86.

16. Ш.Х. Рахимов, А.Ж. Сейтов, А.А. Кудайбергенов. Оптимальное управление распределением воды в магистральных каналах ирригационных систем. ILIM ham JAMIYET. SCIENCE and SOCIETY Scientific-methodical journal Series: Natural-technical sciences. Social and economic sciences. Philological scienes. pp. 810. ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 8 | 2021 ISSN: 2181-1385 Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89 DOI: 10.24412/2181-1385-2021-8-153-160 Academic Research, Uzbekistan 160 www.ares.uz

17. А.В.Кабулов, А.Ж.Сейтов, А.А.Кудайбергенов, Критерий управления задач оперативного управления водными ресурсами объектов водохозяйственных

Academic Research in Educational Sciences VOLUME 2 | CSPI CONFERENCE 3 | 2021

Zamonaviv ta'limda matematika, fizika va raqamli texnologivalarning dolzarb muammolari va vutuqlari

Toshkent viloyati Chirchiq davlat pedagogika instituti

систем. ILIM ham JAMIYET. science and society Scientific-methodical journal Series: Natural-technical sciences. Social and economic sciences. Philological scienes №2 2020. Pp.6-7.

18. Ш. Х. Рахимов, А. Ж. Сейтов, М. Р. Шербаев, Д. Жумамурадов, Ф. Ж. Дусиеров. Структура базы данных и программные модули для моделирования управления водными ресурсами каскада насосных станций каршинского магистрального канала. Мелиорация 2019 3(89) стр. 85-91. (№5, web of science IF=0.144)

19. А. Ж. Сейтов А. Р. Кутлимурадов Р. Н. Тураев Э. М. Махкамов Б. Р. Хонимкулов. Оптимальные управления водных ресурсов крупных магистральных каналов с каскадом насосных станций ирригационных систем. academic research in educational sciences volume 2 | ISSUE 2 | 2021 ISSN: 21811385 Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: (№5, web of science IF=5.723)

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.