Научная статья на тему 'Фахрияњои Урфии шерозї'

Фахрияњои Урфии шерозї Текст научной статьи по специальности «Языкознание и литературоведение»

CC BY
79
14
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ТАЪРИХИ АДАБИЁТИ ФОРСИЗАБОНИ ЊИНД ДАР ќАРНИ ХVI / УРФИИ ШЕРОЗї / ФАХРИЯ / ќАСИДА / САБКИ њИНДї / ИСТОРИЯ ПЕРСОЯЗЫЧНОЙ ЛИТЕРАТУРЫ / THE HISTORY OF PERSIAN LITERATURE / ИНДИЯ ХVI В / INDIA OF THE XVI-TH CENTURY / УРФИ ШИРАЗИ / URFI SHIRAZI / КАСЫДА / KASIDA / ИНДИЙСКИЙ СТИЛЬ / INDIAN STILE / FAKHRIYA

Аннотация научной статьи по языкознанию и литературоведению, автор научной работы — Аминджанова Рухшона, Aminjonova R.

Автор в данной статье всесторонне исследовал самовосхваления известного представителя индийского стиля, одного из маститых представителей персоязычной литературы Индии Х VI века, обладающего индивидуальным стилем в персидско-таджикской литературе Урфи Ширази, где поэт восхваляет свой поэтический талант и подчеркивает, что его стихи суть истины. На основе изучения самовосхвалений Урфи: касыд-ифтихория или бейтов-ифтихория Аминджанова Р.Х. приходит к выводу, что цель Урфи в фахрия это требование признания его достоинств, самосознание, гордость от своей добродетели, и поэтому они имеют большое нравственное значение. Автор также подчеркивает, что такие стихи носят и биографический характер и освещают какие-либо моменты жизни поэта. По предположению Аминджановой Р.Х., оскорбления и унижения со стороны завистников и недоброжелателей, отсутствие должного признания таланта и мастерства поэта были причинами появления фахрия Урфи Ширази.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Хвалебные оды Урфи Ширази

The biggest representative of Indian style Urfi Shirazi is one of the luminaru of Persian-Tajik literature who played an enormous role in the development of kasyda genre both in his epoch and in subsequent centuries as well. The article dwells on Urfi Shirazi fakhriya, the poems where the author praises his own mastership, stresses his supremacy in kasyda genre over such pen colleagues of his as Khokoni, Abdulfaradge Rumi, Anvari Abevardi and others. On the basis of numerous examples of Urfi Shirazi’s creation the author of the article elucidates the causes why such verses found themselves in the poet’s heritage. In particular, one of the causes in question is put down to the fact that the poet didn’t enjoy proper acknowledgement on the part of contemporaries who appreciated neither his high exquisite talent nor his profound knowledge in various sciences.

Текст научной работы на тему «Фахрияњои Урфии шерозї»

очередь, находятся в неразрывной связи с историей, политикой и экономикой.

Ключевые слова: собственно терминология, терминосистемы, когнитивное направление, терминология строительства, словообразовательные модели, многолексемные термины. Key words: terminology, terminal system, cognitive direction, terminology formation, word building models, bi lexic terms.

Список использованной литературы:

1. Авербух К.Я. Общая теория термина. -Иваново: Изд-во Ивановского гос. ун-та, 2004.

2. Джамшедов П. Фаршанги толик'1 ба англис'1. -Душанбе, 2008.

3. Таджикско-русский словарь. Составитель Калонтаров Я.И. - М.: Госизд-во иностранных и национальных словарей, 1955.

4. Тихонов А.Н. Словообразовательный словарь русского языка. В 2-х томах. - М.: Русский язык, 1985.

Мухиддинова Т.

Термины и терминосистемные особенности наименования лиц по профессии (на материале таджикского и английского языков)

В статье рассматривается преобразование терминов и терминосистем наименований лиц по профессии в английском и таджикском языках. Автор указывает на то, что различаются два вида совокупности терминов - собственно терминология и терминологические системы (терминосистемы). Цель статьи -определение наименований лиц строительной терминологии таджикского и английского языков и их деятельности, которое позволит выстроить многоуровневую систему терминов в концепте «профессиональная деятельность человека» на материале наименований профессий строительной сферы деятельности и, таким образом, подтвердить универсальный характер многоуровневой структуры концепта «профессиональная деятельность».

Muhiddinova T.

Terms and terminology characteristics of professionals (in materials of Tajik and English languages

The author of the article considers reformation of terms and system of terms of personal names according their profession in Tajik and English languages on the basis of vivid original examples from fiction. The author mentions that there are two kinds of terms collection - terminology and terminology systems. The aim of the article is to determine personal names of construction terminology in Tajik and English languages and their activity, which allows to make multilevel terminology system in concept of "professional activity of the person" in the material of professions' names of the construction field, and confirms multilevel structure of the concept "professional activity".

Аминлонова Рухшона —

унвонлуи кафедраи забон ва адабиёти толики

ДДХ ба номи акад.Б. Гафуров ФАХРИЯ&ОИ УРФИИ ШЕРОЗÏ

Дар сафпаи тасвир палол аст мисолам, Дар пардаи такдир мупол аст назирам (6,254).

Яке аз масоили мавриди таваллуш дар ашъори Урфии Шероз'1', ки як андоза дар баробари мyаррифии чешраи шоир пешоруи хонанда лилвагар мешавад, ифтихорияшои y машсуб мегардад. Ин гуна тафохyр, ки Урф'1' дар бисёр маворид аз девонаш баён кардааст, таншо махсyси y набyда, дар таърихи адабиёти толику форс шояд камтар шоиреро шинохт, ки аз авлодy алдод, падару бобо, зодгош ва махсусан шунари сyханварï ва осори худ ситоишшои пурмуболига ва игрокомез накарда бошад. Аслан аз назари сошибони сухан ин масъала амре носавоб талакк1 шудааст, вале чун ба ин муносибат ба кавли йаким Низомï таваллyш мекунем, ки мегyяд: Он ло, ки бузург боядат буд, Фарзандии ман надорадат суд. Чун шeр ба xуд сипапшикан бош. Фарзанди xисоли xeшmан бош. Ва ё Соиби Табрез", ки месарояд: Ин нокасон фаxр ба алдод мeкунанд,

Чун саг ба усmуxон дили xуд шод мeкунанд. - ишора ба тафохури авлоду алдод аст, ки мавриди мазаммату накушиш карор гирифтааст, на ифтихори шунар:1.

Ифтихорияшои Урфï боиси он гардидааст, ки аксаран мавриди накушиши суханварон карор бигирад ва бархе аз шар рош суи y санги маломат андозанд. Чунонч:!, Абулфазли Aлломï дар ин бора мегуяд:

"Шоистап аз ношияи гуфтори y метобад ва файзпазирï аз сухани y пайдо аст. Аз кутошбиш дар худ нигарист ва дар шаки бостониён забони таън кушуд. Гунчаи истеъдод нашукуфта пажмурд"(1,196).

Ифтихорияшои Урфï на факат ба насаб аст, балки дар бештари маврид мисли Хокош аз шеъри худ ва устозии худ дар сухан ва шунари шоирï сухан ба миён овардааст ва хешро сутудааст. У шамаи шушрати хешро марбут ба теги забони худ медонад, ки дару девори рузгори харобро ба нишот меорад: Замона бин, ки маро лилва дод, то аз рашк Ба доги рашк пас аз марг сyxm Хокош. Гирифт руи замин лумла офтобсифат Ба авни meги забон шупратам ба осот. Бшанд, эй дару дeвори рузгори xароб Ки бар замона задам такяи сулаймонг. Чу кирми пилла луобe танидаам ба барут Ки асли xилъаmи дорог' асту xокон 'ï. Зи шавки букаламун пуллаи иборати ман,

Мудом шотиди маънг намуда урёнг. Зи сетри хомаи лодуасар фиристодам Ба лои шеър ба когаз шароби рутонг.

(6, 383-384)

Дар шамин маврид шам мизони андешаи Урф! бо сухани Хокон! даъвои баробар! мелуяд ва дар ин мукоиса равони Хокониро дар рашк лилва медишад, ки як навъ даъвои бартарилуии шоирона аст. Гараз аз ба истишшод хондани Хокош он аст, ки дар адаби форс! шоиреро наметавон дарёфт, ки мисли Хоконии Шарвон! дар шеър даъвии бузург! карда бошад. Ин даъвии Хокон! то он лоест, ки мегуяд:

Сухандонг ба кг хатм аст медониву мепурсг, Фалакро бин, ки мегуяд, ба Хокош, ба Хоконг.

Аз ин навъ сухан дар девони Хокон! зиёд аст ва нишон медишад, ки ин суханвар бо кудрати хорикулоддае, ки дар ибтикори мазомину маъон! ва дарёфтани тарокиби зибою нодири шоирона дошт, шунару истеъдоди худро дар шеър зиёда ситоиш мекунад. Аммо Урф! дар баробари ин тафохури Хокон! сухан ба миён меорад ва ашъори хешро болотар аз шеъри Хокон! мегузорад ва дар касидае, ки дар лавоби касидаи шинияи Хокон! суруда буд, сухани хешро ба дами Исо, ки хосияти эшёи амвотро дошт баробар мекунад ва мегуяд:

Дами Исг таманно дошт Хоконг, ки бархезад, Ба имдоди сабо инак фиристодам ба Шарвонаш.

Бо он ки дар ашъори Урф! таъсири шеъри Хокон! хеле зиёд аст (ин масъала хошони башси алошида аст ва мо дар фасли алошида дар ин маврид сухан рондаем. Р.А) Урф! нисбати шеъри Хокон! чандон некбин набудааст ва аз девони Хокон! чуноне, ки муаллифи шарши касоиди Хокон! Абдулвашшоби Маъмурии Гино! мегуяд, барои беш аз 500 байти шоир вулуди маъниро коил набудааст. (ниг."Муаррифии Шарши Абдулвашшоби Маъмур! бар касоиди Хокон!, Малаллаи "Ошно"). Маъмурии Гино! яке аз сабабшои бар касоиди Хокон! шарш навиштани хешро ташмил бар шамин гуфтаи Урф! мекунад, ки болотар зикраш рафт.

Ба назари мо, худситоии Урф! аз доштани тасаллути комили у бар улуми маъмули давронаш шамрош бо карешаи шоир! ва нигоши борики у дар офаридани маъонии бикр аст, ки шеъри уро аз шамон ашди лавон! дар байни шамзамонон писандида гардонида буд. Ин тарзи сухани Урфиро Абдулбокии Нашованд! "аз гояти улувви фитрат ва нишояти баландии табиат шеч касро шоир намедониста" таъвил карда ва барои исботи андешаи хеш абёти зеринро ба истишшод меоварад :

Зи баски лаъл фишондам ба назди атли киёс, Якест нисбати шерозиву бадахшонг. Кунун, ки ёфт чу ман сурмасой дар Шероз, Хирад зи дида кашад сурмаи сулаймонг. Бубин, ки бофта абрешимаш чг хомг ёфт, Зи тоби атласи ман шеърбофи шарвонг.

. Зи паминонии табъам ба шоири Шарвон, Ба апди кудакиям Форс карда Шарвош (4,128-129). Дар ин шеър Урфï сухани хешро ба лаъл монанд мекунад ва ба ин восита Шерозро бо Бадахшон, ки имакони лаъл аст, дар киёс мегирад ва гузашта аз муболигашои дигар Хокониро на шамчун шоир, балки ба унвони "шеърбофи шарвош " ёд карда, хешро бо y дар як тарозу мегузорад.

Урфï дар кисме аз касоидаш аз насаби худ ифтихор кардааст ва гош-гоше дар ашъори худ ба ин масъала ишора дорад: Ин лавпари зот аз шарафи нисбати обост, Судаст ба абр ин дур агарчи сариямро (5, 11).

Ва эътироф менамояд, ки аслофи y дар кашмакаши лошу маносиб ашамият ва шарафу бузургии силсилаи худро аз даст додаанд: Шарчанд, ки дар кашмакаши лопу маносиб, Гумном намуданд пама дудаи памро (6,12).

Урфï муътакид аст, ки гардиши фалак дар замона чун y дурри ягонаеро кам ба гет додааст:

В-ар касe гуяд наёвардг дури якдонаe,

Гуям, инак xe-штанро бар карон овардаам (6,294).

Вакте ки Урфï дар бораи насаби худ абёте месарояд, на факат муболига мекунад, балки ба гулув мерасаду худро ба «осмони вашдат» таъбир мекунад ва ягонаи замона медонад:

Осмони вапдатам бар олами фитрат мупит Тавъамийат бар натобад пайкари лавзои ман (6.125). Урфï дар байти боло пайкари худро лавзо гуфтааст ва акидае дорад, ки бар ин олам дигар лавзо натобидааст ва дар ин байти нуктаи зариф ин аст, ки лавзои осмон душ дорад, яъне дугоник аст, вале пайкари лавзои Урфï назир ва монандï надошта, ягона мебошад.

Урфï муътакид аст, ки шеър аз y рутбаи шикмат гирифта, ки Юнон шам ба шамин эътибор нисбат ба шикмат ва шикматпарварï дорад: Кунун, ки рутбаи пикмат гирифт шeър аз ман, Кунад ба нисбати ин эътибор юном (6, 385).

У фахр мекунад, ки сошиби лавшу калам аст ва аз ин лишат муштоли насаб нест:

Алминаталлап, ки ниёзам ба насаб жст, Инак ба шаподат талабам лавпу каламро (5,12).

Ва ин лавшу калам гyвошï медишад, ки Урфï дар як даст калам ва алам бардоштааст ва ин лавшу калам дар сухан икболи искандарï ба y мебахшаду низоми лашонгирï ба y ато мекунад:

Икболи Сикандар ба лапонгирии назмам, Бардошт ба як даст каламрову аламро (5,12).

Урфï аз он ифтихор дорад, ки дар сухан сошир аст ва ба сабаби шамин сешрбаёш дар байни мардум сошиби иззату эштиром аст ва касе номи уро бе таъзим ба забон намеорад:

Манам он сeпрбаён, к-аз мадади табъи салим

Набарад нотика номи суханам бе таъзим (5,246).

Шоир шеъри хешро ба баари лаболаби маъон! монанд мекунад, ки дар он аар байт мисоли гаваари гаронбаао аст ва катраи об аз шарми суханаш дурри ятим шудааст :

Манам он бапри лаболаб зи маош ки бувад Катраи об зи шарми суханам дурри ятим (6, 246).

йамин баари маъоние, ки дар вулуди шоир аст, барки налобат аст, ки аз гаваари зоти обои шоир ба у мунтакил гардидааст: Ин барки налобат, ки лапад аз гупари ман Мадп аст, вале гавпари зоти абу амро (6,11).

Урф!' сухани хешро ниаоят гиром!' медорад ва таъкид мекунад, ки аатто ёди суханаш хосияти зинда кардани амвотро дорад: Гар ба ёди суханам уд бар оташ монанд, Ыашри амвот шавад пар тараф аз нашри шамим.(6,246) Ва тавзеа медиаад, ки маош ба дили у монанди мургони "улу алниаа" дар боги наим фавл-фавл парвоз мекунанд.

Фавл-фавл аст маот ба дилам дар парвоз Ыамчу мургони «улу алнипа» дар боги наим (6, 247.) Шоир бар он аст, ки агар боди саборо дар тарзи сухан таълим бидиаад, гунча аз нисбат дода шудани Саабон ба суханвар!' эътироз мекунад ва аз ор наметавонад бишкуфад:

Гунча аз нисбати Сапбон ба сухан ор кунад, Гар кунам тарзи сухан боди саборо таълим (6,247). У даъво мекунад, ки сухансароии вай шеъргу! нест, балки дурр суфтан аст ва барои суфтани ин дурр аз дари сад кон дарюзагар!' кардааст: Суфтаам гавпаре аз ман бихар, аммо мафруш, Ки ба дарюзаи он бар дари сад кон рафтам (6,275). Урф'1 дар макоми таъини мартабаи худ боз аам хешро бо Хокош месанлад ва изаори мекунад, ки вакте ки у дар Шарвон ба маркади Хокош расид, шуарати у Хокониро водор кард, ки бар у салом гуяд: Ассалом, эй малик-ул-назм, бурун дод зи хок, Чун ба оромгапи нозими Шарвон рафтам (6,281).

Бино ба гуфтаи Урф'1 салосат ва равон! дар шеъри вай монанди боди Сулаймон ва каломи у матоъи вилояти сухан аст. Каломи ман, ки матоъи вилояти сухан аст, Ба руи дасти сабо меравад сулаймонвор (6,46).

Яке аз махсусиятаои муаими фахрияаои Урф!' ин аст, ки аар чизеро, ки эасос мекунад, бо ниаояти соддадилию ошкоро мегуяд, вале ба аел вала адаб ва назокатро аз даст намедиаад:

Бале Калимаму козибнубувватам, ку Нил? Бале Халиламу нопухта даъватам, ку нор? (6,197).

Урф'! мааз бо касидааои гарро ва сухани нишонрас дар адаби форс'! соаиби шуарати азим гардида буд ва аакко, ки худ дар ин маврид менозад ва мегуяд:

Фикандам лавшани овозае бар души номи худ, Ки нашкофад ба майдони киёмат теги нисёнаш (6,198). Нозидан ва ифтихор кардани y барои ин аст, ки дар каломи худ атри гесуи Расулуллошро дорад:

Ба боги назми худ менозам охир чун нанозад кас, Ки дорад атри гесуи Расулуллоп райпонаш (6,198). Бояд таъкид кард, ки фахрияшои Урфиро бояд аз аз шунари y донист, зеро дар он фахр ва гурури лошилона мушошида намегардад. Шоир таъкид мекунад, ки суханшои y лофи бешуда набуда, балки айни шакикат аст ва касе, ки ба шарфшои y бовар надорад, метавонад шунари Уро имтишон кунад: Зи пар пунар, ки занам лоф имтипон шарт аст, Биёзмой, макун пеш аз имтипон инкор. Бале, калимаму козибнубувватам, ку нил? Бале халиламу нопухтадаъватам, ку нор? (6,197).

Урф'1 яке аз бузургтарин ва машшуртарин шоирони замони хеш машсуб гардида, шушрати вай дар аксои олам густарда буд. Aшъори y бинобар доштани маонии баланд, салосат ва равониву нозукии хаёл дар байни мардум макбулу писандида буд. Касоиди вай пур аз мазомини бикру тозаанд ва дар он синну соле, ки дошт расидан ба авли шушрат барои кам андар ками шоирон даст додааст.

Урф'1 дар касидаи дигаре, ки дар ситоиши йаким Aбyлфатш гуфтааст, ба шамин такаббур ва гурури худ чунин ишора мекунад: Доди як шапр зи Урф1' биситон, к-ин магрур Кибру нозаш на ба андозаи кадр асту мапал. Пургурурест, ки то ман дари мидхат назадам, Ин гумон дошт, ки даврон-ш наёварда бадал. Ним тапсин макун, ар гуяд сад байти баланд, Ки димогаш шуд аз пусни табиат махтал. Ыар сари муяш агар боз шикофï, бит, Суманотест, ки чидааст дар у лоту пабал (5,229).

Урф! шатто дар касоиде, ки дар татаббуи шоирони дигар сурудааст, аз шунари хеш сари ифтихор барафроштааст. Чунончх, дар касидае, ки бо матлаи зер огоз шуда, дар пайравии касидаи Aнварï элод шудааст, мегуяд: Эй дошта дар сояи пам тегу каламро В-эй дошта ороиши пам пилму карамро ( 5,17). Матлаъи касидаи Aнварï ин аст: Эй коидаи тоза зи дасти ту карамро, В-эй мартабаи нав зи банони ту каламро (2,6).

Aзбаски Aбyлфарали Руш низ дар ин тазмин касидае сурудааст, Урфх дар касидаи худ дар мукобили шар ду шоир даъвои бузурп мекунад ва мегуяд, ки ин шарду шоир ба ин хотир мулки адам ихтиёр карданд, ки наметавонистанд мисли ман шеър бигуянд. Aгар Масеш дубора бо нафаси хеш ононро зинда мекард, шеваи каламкаширо аз ман меомухтанд: Инсоф бидеп Булфаралу Aнвар'ï имруз,

Бапри чг ганимат нашморанд адамро. Рупуллап аз эълози нафас лондипашон бод, То ман калам андозаму гиранд каламро ( 4,22).

Урф'! Шероз! дар лавобияе ба касидаи "Миръотуссафо"-и маъруфи Хокош, ки онро касидаи шиния низ меноманд, тафовути байни худ ва суханвари тавонои садаи 12 Анварии Абевардиро бад-ин тарз баён кардааст: Миёни Анвариву Урфг ар луяд касе нисбат, Ыадиси мопи Нахшаб арза дорад мопи тобонаш(6,73). Лойи дигар мегуяд:

Ба машрик меравад, тарсам, ки рупи Анварг ногап, Барот аз тангдастг оварад мулки Хуросонаш ( 6,198). Чунин худситоиаои Урфиро метавон дар баробари шуарои дигари бузургмашрабе мисли Саъдии Шероз' аам дар мавридаои зиёд мушоаида кард. Масалан:

Нозиши Саъдг ба мушти хоки Шероз аз чг буд Гар набуд огап, ки гардад мавлиду маъвои ман.

Ин кабоби оташи лону шароби дарди дил, К-аш сухан ном аст, то кай резад аз лабпои ман (5, 2-3). Дар баробари ин Урф'! дар чанд лойи девонаш аз Саъд! бо эатирому таъзим сухан ба миён овардааст:

Дг касе гуфт ки: Саъдг гупарандузи сухан Китъае гуфта, ки андеша бад-он менозад. Гуфтам: Ин гуш бадон нагма сазад. Гуфт: Оре. Инак аз парда инон суи ту меандозад. Сухан аз ишк паром аст бар он бепудагу, Ки чу дап байт газал гуфт, мадеп огозад. Ыаббазо, пиммати Саъдиву газал гуфтани у Ки зи маъшук ба мамдуп намепардозад. Гуфтам ин худ пама айб аст, ки дар ропи пунар, Ыар кг ин лоф занад, рахши давг метозад (5,476-477). йамин тавр, метавон гуфт, ки Урфии Шероз'! дар фахрияаои худ аамеша аз аунари шоирии худ нозиш мекунад ва иддао бар он дорад, ки: Манам Урфг имруз, ки аз кишти табъам, Бувад хирманафшон кафи хушачинон. Чг гулпо начиданд аз боги табъам, Зи кутопдастг дарозостинон (5, 461).

Вале бо вулуди ин аама ситоиш ва ифтихор ончунон ки доктор Идрис Аамад дар маколаи хеш «Кадрдонии йофиз дар йинд» навиштааст: «Урф!, ки шоири тундху ва худписанд аз аамин давра буд ва аел касро дар шоир! аамтои худ намедонист, ба йофиз ин тавр изаори иродат ва эатиром менамояд:

Ба гарди маркади Ыофиз, ки Каъбаи сухан аст, Даромадем ба азми тавоф дар парвоз» (3,176).

Дар адаби фора то Урфх ва баъд аз Урфх шам фахрия сурудаанд вале Урфии Шерозх, ки дар шоирх машорати беандоза дошт, худро дар каламрави шеър беназир медонист:

Дар сапфаи тасвир палол аст мисолам, Дар пардаи такдир мапол аст назирам. Он ло, ки адаб нагматироз аст, самеъам, Он ло, ки пунар лилвафуруш аст, басирам. Пои талабам, дар равиши саъй тамомам, Дасти адабам, дар кашиши ком касирам. Хаффошаму хуршед хазад дар тапи болам, Дурроламу булбул парад аз шох сафирам ( 5, 254).

Урфх ифтихор аз шунари шоирх, мондагории эълози сухан, беназирх ва нотакрории хеш дошта, касоиди беш дар ифтихормандï сурудааст, ки мо ба овардани намунашо каноат кардем. Машз ин касоид ва абёти фахрияи у сабаб шуда, ки бархе аз тазокир уро ба "нихват пайдо кардан", "нописандï ва танз ба пешиниён" ва магрурию шавобаландï айбдор мекунанд. Aммо муроди Урфï ва шоирони дигар аз ифтихорияшои хеш ин набуда, балки як навъ Kадршиносï аз худ, худшиноа, ифтихор аз хулку хуи писандида, ки ашамияти мусбати ахлой низ дорад, будааст. Бештарини касида ва абёти фахрия як навъ рушияи шаршишол низ доранд, ки рушание ба соярушанишои даврон, рузгору руши шоир меандозанд. Ташкиру ношинохтаншои шасудон, эътироф нашудан ба кадри рифъати шунар ва амсоли ин шояд сабаби суруда шудани фахрияшо бошанд.

Калидвoжашo: таърихи адабиёти форсизабони №инд дар карни XVI, Урфии Шероз!, фахрия, касида, сабки шиндг

Ключевые става: история персоязычной литературы, Индия XVI в., Урфи Ширази, касыда, фахрия, индийский стиль.

Key words: the history of Persian literature, India of the XVI-th century, Urfi Shirazi, kasida, fakhriya, Indian stile.

Пайнавишт:

1. Aлломï, Aбyлфазл. Оини Aкбарï. - Дешлï: Матбааи матбуи Исмоил

2. Aвшадyддин Arft ибни Мушаммад ибни Исшок Aнварии Aбевардï. Девон. Ба эштимоми Мушаммад Такии Мударриси Разавï.-Тешрон, чопи савум, 1364.

3. Aшмад, Идрис. Кадрдонии йофиз дар йинд // Канди пора. - 1990. - №1.

4. Урфии Шерозï. Куллиёт / Ба кушиш ва тасшеши Мушаммад Валиюлшаки Aнсорï (муштамил бар касидашо, таркиббандшо, тарлеъбандшо, китъаот, бар асоси нусхашои AбyлKосими Сиролои Исфашонï ва Мушаммадсодики Нозими Табрезï). - Дар се мулаллад. - Л. 1. - Тешрон, 1378.

5. Урфии Шероз!. Куллиёт./ Ба кушиш ва тасаеаи Муааммад Валиюлааки Ансор! (муштамил бар касидаао, таркиббандао, тарлеъбандао, китъаот, бар асоси нусхааои Абулкосими Сиролои Исфааон! ва Муааммадсодики Нозими Табрез!). - Дар се мулаллад. - Л. 2. - Теарон, 1378.

6. Урфии Шероз!. Куллиёт./ Ба кушиши Гулом йусайн Лавоаир!, шумораи сабт 384. - Теарон: Интишороти китобхонаи Сано!.

7. Фахруззамонии Казвин!, Абдуннаб!. Майхона. - Теарон, 1368.

Аминджанова Рухшона-

соискатель кафедры таджикского языка и литературы ХГУ им. акад. Б.Гафурова

Хвалебные оды Урфи Ширази

Автор в данной статье всесторонне исследовал самовосхваления известного представителя индийского стиля, одного из маститых представителей персоязычной литературы Индии XVI века, обладающего индивидуальным стилем в персидско-таджикской литературе - Урфи Ширази, где поэт восхваляет свой поэтический талант и подчеркивает, что его стихи - суть истины. На основе изучения самовосхвалений Урфи: касыд-ифтихория или бейтов-ифтихория -Аминджанова Р.Х. приходит к выводу, что цель Урфи в фахрия - это требование признания его достоинств, самосознание, гордость от своей добродетели, и поэтому они имеют большое нравственное значение. Автор также подчеркивает, что такие стихи носят и биографический характер и освещают какие-либо моменты жизни поэта. По предположению Аминджановой Р.Х., оскорбления и унижения со стороны завистников и недоброжелателей, отсутствие должного признания таланта и мастерства поэта были причинами появления фахрия Урфи Ширази.

Aminjonova R.

Complimentary ode of Urfi Shirazi

The biggest representative of Indian style Urfi Shirazi is one of the luminaru of Persian-Tajik literature who played an enormous role in the development of kasyda genre both in his epoch and in subsequent centuries as well.

The article dwells on Urfi Shirazi fakhriya, the poems where the author praises his own mastership, stresses his supremacy in kasyda genre over such pen colleagues of his as Khokoni, Abdulfaradge Rumi, Anvari Abevardi and others.

On the basis of numerous examples of Urfi Shirazi's creation the author of the article elucidates the causes why such verses found themselves in the poet's heritage.

In particular, one of the causes in question is put down to the fact that the poet didn't enjoy proper acknowledgement on the part of contemporaries who appreciated neither his high exquisite talent nor his profound knowledge in various sciences.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.