Научная статья на тему 'Энг яхши таклифларни танлаш орқали давлат харидларини амалга ошириш мезонлари'

Энг яхши таклифларни танлаш орқали давлат харидларини амалга ошириш мезонлари Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
338
37
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Science and Education
Область наук
Ключевые слова
давлат хариди / танлаш савдолари / буюртмачи / иштирокчи / ғолиб / харид комиссияси / шартнома

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — О.Ш.Олимбоев

Мақолада давлат харидларини энг яхши таклифларни танлаш орқали амалга оширишнинг аҳамияти, мезонлари ва механизми ёритилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «Энг яхши таклифларни танлаш орқали давлат харидларини амалга ошириш мезонлари»

Энг яхши таклифларни танлаш оркали давлат харидларини амалга ошириш мезонлари

О.Ш.Олимбоев ТМИ

Аннотация: Маколада давлат харидларини энг яхши таклифларни танлаш оркали амалга оширишнинг ахамияти, мезонлари ва механизми ёритилган.

Калит сузлар: давлат хариди, танлаш савдолари, буюртмачи, иштирокчи, FOлиб, харид комиссияси, шартнома

Criteria for public procurement by selecting the best offers

O.Sh.Olimboyev Tashkent Institute of Finance

Abstract: The article highlights the importance, criteria and mechanism of public procurement by selecting the best offers.

Keywords: public procurement, selection auctions, customer, participant, winner, procurement commission, contract

Давлат харидларини энг яхши таклифларни танлаш (илгариги танлов савдалари) оркали амалга ошириш куйидаги шартлар бир вактнинг узида бажарилган такдирда амалга оширилади:

• FOлибни аниклаш мезонлари товар (иш, хизмат) давлат харидининг нафакат пул ифодасига, балки микдорий ва сифат бахосига хам эга булади;

• товарнинг (ишнинг, хизматнинг) киймати бир шартнома буйича базавий хисоблаш микдорининг 25 000 бараваригача (бюджет буюртмачилари учун 6 000 бараваригача) булган микдорни ташкил этади.

Танлаш воситасидаги давлат хариди тугрисидаги ахборот давлат буюртмачиси томонидан чекланмаган микдордаги шахсларга махсус ахборот портали оркали давлат харидларининг электрон тизимига, шунингдек давлат буюртмачисининг хохишига кура унинг расмий веб-сайтига ёки унинг юкори турувчи органининг расмий веб-сайтига, шунингдек оммавий ахборот воситаларида танлаш утказиш туFрисидаги эълонни ва танлаш буйича харид килиш хужжатларини жойлаштириш йули билан маълум килинади.

Агар Узбекистон Республикаси Президентининг фармонлари ва карорлари, Узбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг карорлари билан давлат

www.openscience.uz/ISSN2181-0842 1131 [МП^в]

буюртмачиларига тендер утказмасдан харидларни амалга ошириш хукуки бериладиган булса, танлаш утказиш тугрисидаги эълон факат давлат харидига доир техник топширик буйича Комплекс экспертиза килиш марказининг ижобий хулосаси олинганидан кейин жойлаштирилади.

Танлаш утказилиши тугрисидаги эълон ва танлаш буйича харид килиш хужжатлари давлат буюртмачиси томонидан таклифларни кабул килиш муддати тугайдиган санадан камида беш иш куни олдин махсус ахборот портали оркали давлат харидларининг электрон тизимига, шунингдек давлат буюртмачисининг хохишига кура узининг расмий веб-сайтига ёки узининг юкори турувчи органининг расмий веб-сайтига, шунингдек оммавий ахборот воситаларида жойлаштирилади.

Танлаш буйича харид килиш хужжатлари махсус ахборот портали оркали давлат харидларининг электрон тизимига танлаш утказилиши тугрисидаги эълонни жойлаштириш билан бир вактда давлат буюртмачиси томонидан жойлаштирилади.

Танлаш буйича харид килиш хужжатлари куйидагиларни уз ичига олади:

• танлаш утказилиши тугрисидаги эълонда курсатилган ахборот;

• ижрочилар билан хисоб-китобларни шакллантириш учун фойдаланиладиган валюта, тулов тартиби ва етказиб бериш шартлари хакидаги ахборот;

• танлашда иштирок этиш учун таклифни давлат тилида ва, заруриятга караб, бошка тилларда тайёрлаш мажбурийлиги тугрисидаги талаб;

• иштирокчиларга танлаш буйича харид килиш хужжатлари коидаларига доир тушунтиришларни такдим этиш тартиби, такдим этиш муддати бошланадиган ва тугайдиган сана;

• техник топширик;

• ушбу К,онунга мувофик таклифларни бахолаш мезонлари ва куриб чикиш тартиби;

• танлаш иштирокчилари томонидан коррупция куринишларига йул куймаслик буйича ариза такдим этиш мажбурийлиги хакидаги талаб.

Танлаш буйича харид килиш хужжатларида давлат буюртмачиси хар бир товар (иш, хизмат) харид килиш тартиб-таомилининг алохида бирлиги сифатида куриб чикилишини эълон килиши мумкин. Бундай холда давлат буюртмачиси турли товарларни (ишларни, хизматларни) етказиб бериш учун танлашнинг бир нечта иштирокчиси билан шартномалар тузиши мумкин, бунда хар бир товар (иш, хизмат) учун факат битта голиб аникланиши мумкин. Х,ар бир товар (иш, хизмат) учун голиб харид килиш тартиб-таомилининг шартларига кура алохида-алохида аникланади.

www.openscience.uz / ISSN 2181-0842

1132

Танлаш буйича харид килиш хужжатларига уларнинг ажралмас кисми булган шартнома лойихаси илова килинади.Давлат буюртмачиси харид комиссияси билан келишилган танлаш буйича харид килиш хужжатларини тасдиклайди.

Давлат буюртмачиси харид комиссияси билан келишилган холда танлашда иштирок этиш учун таклифлар бериш муддати тугайдиган санадан бир иш кунидан кечиктирмай танлаш буйича харид килиш хужжатларига узгартиришлар киритиш туFрисида карор кабул килишга хакли. Бунда ушбу танлашда таклифларни такдим этишнинг тугаш муддати камида уч иш кунига узайтирилади. Шу билан бирга, эълонда курсатилган ахборот узгартирилган булса, танлаш утказиш туFрисидаги эълонга узгартиришлар киритилади. Товарларни (ишларни, хизматларни) узгартиришга йул куйилмайди.

Агар танлашда иштирок этиш учун таклифларни такдим этиш муддати тугаган пайтда факат битта таклиф такдим этилган ёки бирорта хам таклиф такдим этилмаган булса, танлаш утказилмаган деб хисобланади. Бунда давлат буюртмачиси К,онун талабларига мувофик янги танлаш утказиши ёхуд электрон дукон ёки аукцион оркали харидни амалга ошириши мумкин.

Таклифларни таккослаш натижаларига кура харид комиссияси танлаш FOлибини аниклайди ва танлаш утказиш натижаларини баённомада акс эттиради.

Харид комиссиясининг карори билан танлаш буйича харид килиш хужжатларида ва таклифда курсатилган мезонларга мувофик FOлибнинг таклифидан кейинги энг макбул таклифни такдим этган иштирокчи сифатида эътироф этилган захирадаги FOлиб аникланиши мумкин.

Баённома давлат буюртмачиси томонидан у расмийлаштирилган кунда давлат харидларининг электрон тизимига мухокама килиш учун икки иш кунига жойлаштирилиши керак.

Агар икки иш куни ичида танлаш иштирокчилари томонидан танлаш утказиш натижалари буйича эътирозлар келиб тушмаган булса, давлат буюртмачиси ва харид комиссияси томонидан FOлиб деб топилган иштирокчи уртасида шартнома тузилади.

Мухокама учун белгиланган муддат тугаганидан кейин келиб тушган эътирозлар харид комиссияси томонидан куриб чикилмайди. Танлаш иштирокчилари томонидан танлаш утказиш натижалари буйича эътирозлар келиб тушганда, харид комиссияси эътирозларни куриб чикади ва тегишли карор кабул килади.

Давлат буюртмачиси томонидан харид комиссиясига такдим этилган мухокама натижалари туFрисидаги ахборот асосида харид комиссиясининг тегишли мажлиси баённомаси расмийлаштирилади ва имзоланган кундан бошлаб уч иш куни ичида давлат харидларининг электрон тизимига

www.openscience.uz/ISSN2181-0842 1133 [МШ^И

жойлаштирилади. Танлаш натижалари буйича тузилган шартнома тyFрисидаги ахборот давлат буюртмачиси томонидан махсус ахборот порталига у тузилган кундан бошлаб уч иш кунидан кечиктирмай жойлаштирилади.

Танлаш натижаларига доир шартнома танлаш буйича харид килиш хужжатларида ва узи билан шартнома тузилаётган танлаш иштирокчиси томонидан такдим этилган таклифда назарда тутилган шартлар асосида тузилади.

Давлат буюртмачиси томонидан танлаш буйича харид килиш хужжатларида FOлиб шартноманинг шартлари бажарилиши таъминотини такдим этганидан кейин шартнома тузилишини назарда тутувчи шарт куйилиши мумкин.

Голиб шартнома тузишни рад этган такдирда унга закалат суммаси кайтариб берилмайди. Агар харид комиссияси томонидан захирадаги FOлиб аникланган булса, шартнома тузиш ва унга доир мажбуриятларни бажариш хукуки захирадаги FOлибга утади. Бунда захирадаги FOлиб FOлиб томонидан таклиф этилган нарх буйича (бундан захирадаги FOлиб таклиф этган нарх FOлиб томонидан таклиф этилган нархдан паст булган холлар мустасно) шартнома тузади ёки шартнома тузишни рад этиши мумкин.

Агар харид комиссияси томонидан захирадаги FOлиб аникланмаган булса ёки захирадаги FOлиб шартнома тузишни рад этган булса, давлат буюртмачиси ушбу К,онун талабларига мувофик янги танлаш утказиши ёхуд электрон дукон ёки аукцион оркали харидни амалга ошириши мумкин.

Фойдаланилган адабиётлар

1. Узбекистон Республикасининг 22.04.2021 йилдаги "Давлат харидлари тyFрисида"ги УРК-684-сон К,онуни

2. Вазирлар Махкамасининг 2022 йил 20 майдаги 276-сон карори билан тасдикланган "Давлат харидларини амалга ошириш билан боFлик тартиб-таомилларини ташкил этиш ва утказиш тартиби тyFрисида"ги Низом

3. O'roqov U.Yu. Davlat xaridi. O'quv qo'llanma.T.:«Nihol print» OK, 2022. 200

b.

4. У.Уроков, Э.Шодмонов, Д.Бобобекова. Давлат харидларини бошкариш. Т.-2022 й.

5. У. Уроков. Давлат харидлари тизими: кеча ва бугун. «Бозор, пул ва кредит» журнали, 8-сон, 2018 й.

6. У.Уроков. Давлат харидлари тизимида электрон харидлар хажмини ошириш масалалари. "Замонавий молиянинг миллий ва халкаро долзарб масалалари". Халкаро илмий-амалий конференция материаллари туплами. ТМИ, 2021 йил 20 май

www.openscience.uz / ISSN 2181-0842

1134

7. Уроков У.Ю. Чинкулов К,.Р. Узбекистондa дaвлaт хaридлaрининг тaкомиллaшувининг хукукий aсослaри. «Хм^ро молия вa хисоб» журнэли, 2017 йил 8-сон.

8. У.Уроков. Узбекистондa дэвлэт хэридлэри тизимини тэкомиллэштириш мaсaлaлaри. "Узбекистондa дэвлэт хэридлэри тизимини тэкомиллэштириш мaсaлaлaри" мэвзусидэги олий Укув юртлэрэро илмий-эмбдий конференция мaтериaллaри туплэми. ТMИ, 2014 йил 13дегабрь

9. У.Уроков. Faзнaчилик тизимидэ бюджет мaблaFлaридaн сaмaрaли фойдaлaниш мaсaлaлaри. "худудлэр молиявий свлохиятини юксaлтиришдa хизмэт курсэтиш сохэсининг эхэмияти" мaвзуcидaги республик илмий-эмбдий конференция мaтериaллaри тyплaми.ТMИ, 2017 йил 12 aпрель

10. У.Уроков. Бюджет мaблaFлaридaн сaмaрaли фойдaлaнишни тэъминлэш йуллэри. "худудлэр молиявий свлохиятини юксaлтиришдa хизмэт курсэтиш сохэсининг эхэмияти" мaвзуcидaги республикa илмий-эмбдий конференция мaтериaллaри тyплaми.ТMИ, 2017 йил 12 aпрель

11. N Xaydarov. Soliqlar va soliqqa tortish masalalari. O 'quv qo 'llanma. Toshkent: Akademiya, 2007

12. Т.С. Maликов, Н.Х. Хэйдэров. Mолия: умумдэвлэт молияси. Тошкент: «IQTISOD-MOLIYA, 2009

13. A.V. Vaxabov, Sh. A. Tashmatov, N.X. Xaydarov, A.V.Vaxabov. Moliyaviy savodxonlik asoslari: o'quv qo'llanma/-Toshkent- 2013

14. хДЙДЭРОВ H., Т. Maликов - Бюджет: тизими, ТУЗИЛМЭСИ, жaрaёни. Укув КУЛЛЭНМЭ, 2007

15. Т.С. Maликов, н.хэйдэров. финэнсы: госудaрственные финэнсы. Учебное пособие. Экономии и финэнсы. Тaшкент. 2009

16. Н. Хэйдэров. Дэвлэт молиясини бошгариш. ^«А^дем^, 2005

17. Н.Хэйдэров. Срaвнительный aнaлиз основных мaкроэкономических покaзaтелей Республики Узбекистaн. Mеждунaроднaя тучно - прaктическaя конференция «Процессы цифровой трэнсформэции в экономике, финэнсэх и упрaвлении в условиях тандемии». Kaзaнь - Тaшкент, 4 мэя 2022 г.

18. N. Xaydarov. Issues of enhancing the quality of doctoral education at higher education institutions: European Experience and practices of joint project in higher education reform process in Uzbekistan. Vita Color Т.: 2014

19. U.Y.O'roqov, M.B.Moyliyev. Mamlakat investitsiya jozibadorligini oshirish orqali xalqaro kapitalni jalb qilish masalalari. Science and Education, 2022

20. Uchqun Yunusovich Urokov, Zulayho Abdujobir Qizi Tursunova. Actual issues in the management of external debt. Science and Education, 2022. № 12

21. Uchqun O'roqov, Javohir Yomg'Irov. Davlat xaridlarini tashkil etish modellari: afzalliklari va kamchiliklari. Science and Education, 2022. № 12

www.openscience.uz/ISSN2181-0842 1135 [M^^^H

22. У.Ю.Уроков. Узбекистонда давлат харидларининг такомиллашувининг хукукий асослари.«Халкаро молия ва хисоб» журнали. 2017

23. У.Уроков. Бюджет маблаFларидан самарали фойдаланишни таъминлаш йуллари.2017

24. У.Ю. Уроков. К, ишлок хужалиги субъектларини солик имтиёзлари оркали раFбатлантириш. Иктисодиёт ва таълим, 2015

25. У.Уроков. Махаллий бюджетлар мустакиллигини оширишга оид назарий карашлар. Узбекистонннинг халкаро молия тизимига интеграциялашувни кучайтириш йуллари" мавзусидаги республика илмий-амалий конференция. ТМИ. 2020

26. У.Уроков. Махаллий бюджетлар молиявий баркарорлигини белгиловчи курсаткичлар. 2020.

27. У.Ю Уроков, К.Р. Чинкулов. Узбекистонда давлат харидларининг такомиллашувининг хукукий асослари. «Халкаро молия ва хисоб» журнали, 2017

28. У.Уроков. Мах,аллий бюджетлар мустакиллигини оширишнинг устувор йуналишлари. Science and Education, 2022. № 6

29. У.Уроков. Бюджет маблаFларидан самарали фойдаланишни таъминлаш йуллари. 2017

www.openscience.uz / ISSN 2181-0842

1136

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.