Научная статья на тему 'ЭЛЕКТР ЭНЕРГИЯ ИСРОФИНИ АНИҚЛАШ УСУЛЛАРИ'

ЭЛЕКТР ЭНЕРГИЯ ИСРОФИНИ АНИҚЛАШ УСУЛЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Электротехника, электронная техника, информационные технологии»

832
76
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
электр энергия / токлар / қуват исрофи ошмаслик / бошқариш / кучланиш / electricity / current / power dissipation / control / voltage

Аннотация научной статьи по электротехнике, электронной технике, информационным технологиям, автор научной работы — Аббос Набижонович Жуманов, Ўринбой Абдунайим Ўғли Жалилов, Захро Илхом Қизи Баратова, Сардор Мухтар Ўғли Дaвронов

Электр энергиясини узатиш ва тақсимлашда электр тармоқлари алоҳида ўринни эгаллайди. Ишлаб чиқарилаѐтган электр энергиясини деярли ҳаммаси электр тармоқлари бўйлаб келади. Электр тармоғини асосий вазифаси истеъмолчиларни электр билан таъминлаш, яъни электр энергияси ишлаб чиқадиган жойдан уни ишлатиладиган жойга узатишдан иборат

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по электротехнике, электронной технике, информационным технологиям , автор научной работы — Аббос Набижонович Жуманов, Ўринбой Абдунайим Ўғли Жалилов, Захро Илхом Қизи Баратова, Сардор Мухтар Ўғли Дaвронов

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

METHODS FOR DETERMINING ELECTRICITY CONSUMPTION

Electricity networks play a special role in the transmission and distribution of electricity. Almost all electricity is generated from the electricity grid. The main function of the power system is to supply electricity to consumers, that is, to transfer electricity from the place where it is generated to the place of its use. An improved understanding of the transmission and distribution of energy is the power system. The power system is a collection of power plants that are interconnected by these transmission lines and together provide electricity to consumers, the research results are presented [1].

Текст научной работы на тему «ЭЛЕКТР ЭНЕРГИЯ ИСРОФИНИ АНИҚЛАШ УСУЛЛАРИ»

ЭЛЕКТР ЭНЕРГИЯ ИСРОФИНИ АНЩЛАШ УСУЛЛАРИ

Аббос Набижонович Жуманов

Жиззах политехника институти

Уринбой Абдунайим ^ли Жалилов

Жиззах политехника институти

Захро Илхом кизи Баратова

Жиззах политехника институти магистранти

Сардор Мухтар ^ли Давронов

Жиззах политехника институти магистранти

АННОТАЦИЯ

Электр энергиясини узатиш ва таксимлашда электр тармокдари алохида уринни эгаллайди. Ишлаб чикарилаётган электр энергиясини деярли хдммаси электр тармоклари буйлаб келади. Электр тармогини асосий вазифаси истеъмолчиларни электр билан таъминлаш, яъни электр энергияси ишлаб чикадиган жойдан уни ишлатиладиган жойга узатишдан иборат.

Калит сузлар: электр энергия, токлар, куват исрофи ошмаслик, бошкариш, кучланиш tushunchalar biriktirilgan.

METHODS FOR DETERMINING ELECTRICITY CONSUMPTION

ABSTRACT

Electricity networks play a special role in the transmission and distribution of electricity. Almost all electricity is generated from the electricity grid. The main function of the power system is to supply electricity to consumers, that is, to transfer electricity from the place where it is generated to the place of its use. An improved understanding of the transmission and distribution of energy is the power system. The power system is a collection of power plants that are interconnected by these transmission lines and together provide electricity to consumers, the research results are presented [1].

Keywords: electricity, current, power dissipation, control, voltage.

Электр энергия исрофини хисоблаш учун 0,4 кВ кучланишгача булган тармокни тасдикданган принципиал электр схемасидан фойдаланилади [2]. Нормал шу режимдаги хар бир таъминлаш маркази курсатилган таксимлаш пунктлари, реакторлар тури, марка, кесим юзаси ва узунлик курсатилган кабел ва хаво линиялари тармок ва абонент трансформатор нимстанциялари. Трансформатор нимстанциясида ячейка номери, куч трансформаторларининг маълумотлари коммутатция аппаратларини курсатилган булиши лозим. Таъминлаш марказида ва таксимлаш пунктларида секцияни номерини таксимлаш ва таъминлаш линиясини номини, ушбу секцияларда таркалувчилари курсатилиш керак [3].

Бундан ташкари тармок схемасида электр тармокни нормал иш режимидаги унга мос равишда ток ажратгичлари билан таъминлаган. Электр энергияни исрофини хисоблашда автоматлашган назорат ва хисоблаш системасидан олинган аник кийматлардан фойдаланилди, агарда системани йуклигида эса хисоблаш давридаги назорат улчашларининг натижалари хисобланади .

10(6) 0,4 кВ кучланишли куч трансформаторлардаги электр энергия исрофларини аниклаш.

Куч трансформаторларидаги электр энергия исрофларини хдсоблаш учун бошлангич маълумотлар [4]:

Трансформатор тури, куввати, номинал ток, салт ишлаш ва киска туташув исрофлари (паспорт маълумотлар асосида) хисоблаш давридаги трансформаторларни учирилиш маълумотномаси;

Назорат улчаш давридаги кунлик юклама графигидан олинган трансформаторни уртача максимал ишчи токи

г _ ¡а + ¡Ь + 1С

1 ур _-з-; А (1)

Куч трансформаторларидаги актив энергия сони Wт8 хисоблаш давридаги абонент трансформаторларга келувчи актив энергия сони WTp (кВт. С)

Куч трансформаторлардаги йиллик электр энергия исрофини аникланади.

Щтрг _ + ^т^ . кВт.с (2)

бу ерда 1- хисоблаш давридаги трансформатор иш соат сони;

т - максимал исрофлар вакти [5].

Рс.ил^ 5 Рк.т.1 - салт ишлаш ва киска туташувни кувват исрофи. кВт

^-йиллик максимал даврдаги трансформаторни юкланиш коэффициенти.

_ 1 уРмак (3)

1 Hi

бу ерда Ini i - та трансформаторни номинал ток,

lypmMciKc- назорат улчаш давридаги кунлик графикдан олинган уртача максимал ток

Келтирилган Т кийматини куйидагилар ёрдамида топамиз.

т =

i j \2 0,124 +

V 104

8760, с

(4)

бу ерда Т- максимал юкланишни фойдаланиш соат сони. Максимал юкланишдаги фойдаланган соатлар сонини куйидаги формула ёрдамида топилади.

W

тр

Т= , с (5)

S • и УI.

v тр.нУ 1 у

тр.н. / 1 ур.макс i=1

бу ерда Цр.н трансформаторни паст томонидаги номинал линия кучланиши. Т ва Т кийматларига асосан т = f (T) богликлик графигини куриш мумкин.

Хдмма трансформаторлардан йиллик электр энергия исрофини куйидаги формула ёрдамида топилади [6].

n

AWmp =ZAWrnPi кВт (6)

i=1

бу ерда n- электр тармокдаги трансформатор сони Куч трансформаторларидаги электр энергия исрофини нисбий киймати

AW • 100%

--(7)

тр

бу ерда Wxp - куч трансформаторига келиб тушувчи электр энергия сони

W = W - W - W кВтс

" тр " n c " тр.а кВ!.с

Электр тармокларида электр энергия исрофларини хдсоблаш 1-расмда келтирилган 35 кВ кучланишли электр узатмада йиллик энергия исрофини берилган юклама графиги (4.10-расм) ва максимал исрофлар вакти т буйича хдсоблаш талаб этилади.

AW % =-

mp w

Электр узатиш линиясининг узунлиги 15 км, солиштирма параметрлари г0=0,28 Ом/км, х0=0,43 Ом/км. Х,ар бир трансформаторнинг номинал куввати

6300 кВ-А (ЛРС=9,2 кВт, ЛРК=46,5 кВт), сонср 0,9.

Р, МВт

UH=35 кВ

<П>

<п>

1-расм

10

8 6 4 2 0

2000 4000 isirtöoT

Юклама максимал булган холатдаги кувватлар исрофини хдсоблаймиз:

соат

АРТ = 0,5 • АРк

АРл =

Р

Sн cos ф

+ 2 •АР = 0,5 • 46,5 •

10

6,3 • 0,9

+ 2 • 9,2 = 72,17 +18,4 = 90,57 кВт;

10

0,9

U2

352

• 103 = 211 кВт;

2

АРе =АРт +АРл = 90,57 + 211 = 301,57 кВт;

А РЕ =■

АРУ 301,57 • 100

__У

Р„

10000

= 3%.

Бу ерда Ар, А р - электр тармокдаги хдкикдй ва фоиз бирлигидаги

*

умумий актив кувват исрофи.

1) Йиллик энергия исрофини юклама графиги буйича аниклаймиз: ÄW=(72,17+211)*2000+0,52(72,17+211)*6760+18,4 •8760= =120010 кВт соат.

Йил давомида истеъмолчига узатилувчи энергия: W=10 2000+5 •6760=53,8 103 МВт соат.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Йиллик энергия исрофининг узатилувчи энергияга нисбатини аниклаймиз:

А W =■

3

1200 -103 -100

3

■ = 2,23 %.

* 53800

Шундай килиб, ушбу холатда энергия исрофи узатилувчи энергияга нисбатан 2,23% ни ташкил этади [7].

2) Йиллик энергия исрофини максимал исрофлар вакти т буйича аниклаймиз. Бунда т нинг кийматини соддалаштирилган формула буйича топамиз:

2

2

2

2

S

макс

Г^ =

-I:

T W 53,8 • 103

Тмакс =--=---= 5380 соат;

Рмакс 10

г = f0,124 + Тмакс 1 • 8760 = i0,124 + 1 • 8760 = 3840 соат;

У 10000 ) У 10000 )

ДW = (71,17 + 211 ;3840 +18,4 • 8760 = 1248 • 103 кВт • соат;

Д W = 1248-1()3 •100 = 2,32 * 53800 -103

3) гнинг кийматини типик эгри чизиклар буйича хам топиш мумкин. Биз куриб чикаётган - максимал юкламадан фойдаланиш вакти Тмакс=5380 соат ва cosç=0,9 булган холат учун ушбу эгри чизиклар буйича г=3650 соат эканлигини аниклаймиз (кулланмадан). У холда йиллик энергия исрофи куйидаги микдорни ташкил этади:

AW=(72,17+211)*3650+18,4-8760=1195103 кВтч,

АТТ, 1195403 •100 Д W =-— = 2,22%.

* 53800 403

REFERENCES

1. Караев Р.И.,Волобрынский А.В. Электрические сети и энергосистемы. М. Транспорт ,1989, 316с.

2. Электрическая часть станций и подстанций - Ним ред. Васильева А.А. - М.: Энергия, 1980.

3. Каримов Х.Г. ва бошк. Электр тармоклари ва тизимлари. Укув кулланма. Тошкент, ТошДТУ, 1996.

4. Гаюпов Т. Ш. Электр тармоклари ва тизимларига доир мисол ва масалалар. Укув кулланма, Тошкент, ТошДТУ, 2006.

5.Nabijonovich J. A. Renewable energy sources in Uzbekistan //ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal. - 2020. - Т. 10. - №. 11. - С. 769-774.

6. Sultanov M. M. et al. FITTING THE SPECTRA OF PIONS, KAONS, PROTONS, AND ANTIPROTONS IN RELATIVISTIC CU+ CU COLLISIONS //Euro-Asia Conferences. - 2021. - С. 96-98.

7. Жуманов А., Абдиев Х., Файзуллаев А. КЛАССИФИКАЦИЯ ВОЗДУШНЫХ ЛИНИЙ ЭЛЕКТРОПЕРЕДАЧИ //СОВРЕМЕННАЯ НАУКА: АКТУАЛЬНЫЕ ВОПРОСЫ, ДОСТИЖЕНИЯ И. - 2021. - С. 45.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.