CC BY
69
Б.Р. Н¥РМ¥ХАМБЕТОВА, С.Б. ЕСЕНТАЕВА, Б.К. ДЕМЕС1НОВА
С.Д. Асфендияров атындагы Казац ¥лттыц медициналыц университетi
УДК 616.831-002-08.
ДИАБЕТИКАЛЫК ЭНЦЕФАЛОПАТИЯМЕН АУЫРАТЫН НАУКАСТАРДЫ КОГНИТИВТ1 Б¥ЗЫЛЫСТАРЫН ЕМДЕУ
Б1здщ ел1М1зде диабетикалыц энцефалопатияны зерттеу эдттер1 мен емдеу тэсыдер1 эл1 де кецш аударуды цажет ететт мэселелердщ б1р1 болып саналады. Кант диабет1мен ауыратын науцастарда диабеттк энцефалопатияныц дамуыныц алдын алу жэне емдеу мацызды орын алады.
ТYйiндi свздер: диабетикалыц энцефалопатия, MMSE шкаласы, когнитивт1 бузылыстар.
Юркпе: Кант диабет эндокриндi жуйенщ ен, кеп тараган ауруларынын, бiрi, жэне елiм себебi бойынша Yшiншi орынды алатын ауру болып табылады. Осы нау^астардыц шшде жалпы келемдi инсулинге тэуелдi ;ант диабетшщ екiншi типi бойынша 90% ;урайды. Жалпы ба;ылау бойынша ;ант диабетшщ сон,гы ас;ынулары (невропатия, нефропатия, ретинопатия) болып отыр.
Кант диабет кезiнде орталы; ЖYЙке ЖYЙесшiн, бузылысы - бул диабетикалы; энцефалопатия, кемiрсу алмасуынын, бузылысымен ЖYретiн орталы; ЖYЙке ЖYЙесiнiн патологиясы болып табылады. Каннын, кант курамынын, езгеруi зат алмасуды бузып, канмен бiрге зиянды метаболизм калдыктарын мига жеткiзедi, нэтижесiнде, нерв тiндрiмен бiрге ерiмдерi де за;ымданады. Кант диабтшщ агымын ауырлататын жогарыда келтiрiлген себептерден бас;а, арты; салма; улгайган жас, семiздiк, липид алмасудын, бузылуы, атросклероз диабеттiк энцефалопатияга ушыратады.
Холестриннщ кебеюi ;ан айналымынын,, онын, iшiнде бас ми ;ан айнылымынын, бузылымдарымен бiрге трофикалы; езгерiстiне экелш согады. ДYние ЖYзi бойынша, ;ант диабетiмен ауыратын нау;астардын саны кебеюiмен ;атар, солардын, iшiнде ;арт адамдар саны жш есуде. Мемлекеттiк тркеу бойынша 2004 жылдан 2014 жыл аралыгында КД 114 355 адамнан 244 541 адамга дейiн ескен, (еам 113,8%). Осы ;ар;ынмен дами берсе 2024 жылы 525 763 адамга жетуi MYмкiн.
Бiздiн, елiмiзде диабетикалы; энцефалопатияны зерттеу эдiстерi мен емдеу тэсiлдерi езектi. Дибеттiк энцефалопатияныц дамуына байланысты когнитивтi бузылымдар жш кездседi. Жогаргы мидыц функциясынын, бузылымдары есте са;тау ;абшетшщ темендуiмен, таным, бiлiмге икемi темендеп, депрессияга бешм болып,енжарлы; пайда болады. Диабеттiк энцефалопатияны дер кезшде диагностикалап, емдеу ;олдану нау;астардыц емiр CYPУ сапасын жа;сартады жэне де MYгедектiкке байланысты экономикалы; шыгындарды азайтуга септiгiн тигiзедi. Зерттеу мацсаты:
Неврологиялы; аурулардын, iшiнде диабеттж энцефаопатияны зерттеу манызды орын алады. Нау;астарда ;ант диабетi мен ми ;ызметшщ бузылымдарынын, тiкелей байланысы бар. Екiншi типтi ;ант диабетiмен ауыратын нау;астарда, типi бойынша неврологиялы; бузылыстарды аньщтауда когнитивтi бузылыстардын, ролi мен терапевтикалы; коррекциялауды ЖYЙелеу.
Кептеген зерттеулерi бойынша ;ант диабетшщ интенсивтi терапиясы инсульттщ дамуын темендеткенi аны;талган. Материалдар мен эдктер:
Нау;астарга MMSE шкаласы бойынша сура; жауап алынды:
MMSE шкаласы бойынша баллдарды ;осып есептеу, жогарыда жасалган нус;алар баллдарынын, жиынтыгын ;урайды. Когнитивтi бузылыстын, жо;тыгы 28 балл немесе оданда жогары болу керек. Ал егер 24 пен 27 балл арасында болса, онда нау;аста когнитивт бузылыстын, бар екендт аны;талады. Егерде 20 мен 23 баллдын арасында болса, онда нау;аста когнитивтi бузылыстын, жендл TYрi деменция бай;алады. 11 мен 19 балл арасында болса, онда орташа TYрi, ал егер 0 мен 10 балл арасында болса, онда когнитивт бузылыстын, ауыр TYрi аны;талады. Зерттеуге 2 типт кант диабетiмен ауыратын он Yш нау;ас зерттелген. Екi нау;аста (24,7 балл) нау;аста когнитивтi бузылыстын, бар екендт, алты нау;аста жендл TYрi (21,8 балл) бай;алса, терт нау;аста онда орташа TYрi (16,7 балл), 1нау;аста(9 балл) ауыр TYрi аны;талды. Орташа жэне ауыр когнитивт бузылыстары бар бес нау;аста артериалды; гипертония ;абаттасып отырган.
Осы тесттж керсеткiш ете жогары багаланады. Кобалжу мен депрессиялы; бузылысты аны;тау Yшiн Спилбергер-Ханин тесттi мен Бека шкаласы ;олданылады.
КД екiншi типiмен ауыратын нау;астар мен когнитивтi бузылыстары бар нау;астарга KYнiне бiр уа;ыттан, Yш апта бойы 200,0 мл физиологиялы; ерiтiндiде ерiтiлген, 400мг актовегин препараты тамшылатып ;олданылады. Сон,ынан екi ай бойы осы препараттын, 200мг дозасын KYнiне 2 уа;ыттан таблеткалы TYрiн ;абылдаган. Нау;астарды тексеру ем ;абылдау кезiнде жэне ;абылдаганнан сон ЖYргiзiлдi
Когнитивтi бузылымдары бар екi нау;астын, балды; керсеткiшi - 26,5 пайызга кетерiлсе, женiл TYрлi нау;астардш 22,2 баллга есiп, орташа TYрлi бузылымы бар терт нау;астын 17,7 балл болса, ауыр TYрi 1 нау;аста (9,3 балл) аны;талды. Ен басты керсеткiшi нау;астын есте са;тау ;абшет жа;сарган. Капиллярлы; ;ан агуына келсек, ;ан агу жылдамдыгынын, арт;аны жэне де тамырлар ;абыргасынын еткiзгiштiк ;асиет жа;сарганы керiнедi.
Актовегиндi ;олдану тшдердщ энергетикалы; ;ажеттшгш, глюкозанын, оттегiге тасымалдануы
мен кэдеге жаратылуын, Т1ндерд1 ;амтамасыз етшуш жа;сартады. MMSE шкаласы бойынша зерттегенде нау;астардын, жагдайы емнен кей1н жа;сарганы бай^алган. Цорытынды:
Актовегиннщ ;олдануы тшмдшпн зерттеу нэтижес1, когнитивт1 функциялардын, жэне перефериялы; жуйкенщ жа;сарганын керсетт1. Осыган суйене, ;ант диабет1нен болган неврологиялы; ас;ынуларды емдеуге Актовегинд1 усынуга болады.
ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1
1 Строков И.А., Альбекова Ж.С. Нервно- мышечные болезни. - 2003. - №1. - 25 с.
2 Строков И.А., Захаров В.В., Строков К.И. Неврология, нейропсихиатрия, психосоматика. - 2012. - № 1 - С. 64-74.
3 Бурчинский, С.Г. Современные подходы к нейропротекции // Новости медицины и фармации. - 2004. - С.10-11.
4 Ефимов А.С. Диабетические ангиопатии.- М.: 2000. - №3 - С. 54-58.
5 Салтыков Б.Б., Пауков В.С. Диабетические микроангиопатии.- М.: 2002. - С.47-50.
Б.Р. НУРМУХАМБЕТОВА, С.Б ЕСЕНТАЕВА, Б.К. ДЕМЕСИНОВА
Казахский Национальный медицинский университет имени С.Д. Асфендиярова
ЛЕЧЕНИЕ КОГНИТИВНЫХ РАССТРОЙСТВ У БОЛЬНЫХ С ДИАБЕТИЧЕСКОЙ ЭНЦЕФАЛОПАТИЕЙ
Резюме: Результаты исследования эффективности применение препарата Актовегина показали улучшение как когнитивных функций, так и состояния периферических нервов, что позволяет рекомендовать Актовегин для лечения неврологических осложнений СД.
Ключевые слова: диабетическая энцефалопатия, шкала MMSE, когнитивные нарушения .
B.R. NURMUKHAMBETOVA, S.B. ESENTAYEVA, B.K. DEMESINOVA
Asfendiyarov Kazakh National Medical University
TREATMENT OF COGNITIVE IMPAIRMENT IN PATIENTS WITH DIABETIC ENCEPHALOPATHY
Resume: The results of research of efficiency of intravenous introduction of Actovegin showed an improvement on a background treatment of both cognitive functions and state of peripheral nerves, that allows to recommend Actovegina for treatment of neurological complications of diabetes mellitusae. Keywords: diebitic encelophaty, MMSE scale, cognitive dysfunctions.
EPILEPSY AND PREGNANCY: AN ANALYSIS OF THE EFFECTIVENESS OF ANTI-EPILEPTIC DRUGS AND TERATOGENICITY
T.T. KISPAYEVA, A. S. NURAKHMETOVA
Karaganda State Medical University
УДК 616.853.
Review of the literature devoted to contemporary issues of antiepileptic therapy pregnant various drugs, identifying the most effective of them according to scientific publications from 2006 to 2016. (PUBMED, MEDline, The Cochrane Lb.) It is presents the current literature data on the frequency of occurrence of seizures in pregnant women, on the specifics of therapy with antiepileptic drugs (AEDs), the frequency of fetal malformations in pregnant women, taking AEDs regularly, and their dependence on the frequency, dosage and the nature of the therapy. Were studied according to the literature such AEDs as lamotrigine, phenytoin, carbamazepine, valproic acid, phenobarbital, as well as new drugs (vigabatrin, gabapentin, topiramate, tiagabine, oxcarbazepine, levetiracetam, pregabalin). It was found that the risk of birth defects in children observed in the application of high doses of drugs in polytherapy than with monotherapy. The studies revealed new data on the effect of psychotropic drugs on the fetus, allowing them to assess the ratio of "risk / benefit" and to develop recommendations on rational pharmacotherapy in pregnancy in recentyears. Keywords: epilepsy, pregnancy, antiepileptic drugs, teratogenicity.
Achieving a high quality of life for patients suffering from epilepsy, it is the primary task is not only to neurologists, but also for specialists in related disciplines, leading the
patient to the subsequent stages of treatment after exhibiting diagnosis [1]. Especially important is the improvement of the quality of life of patients with
