Научная статья на тему 'Демодекоз глаза'

Демодекоз глаза Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
429
49
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Re-health journal
Область наук
Ключевые слова
ЕМОДЕКОЗ / БЛЕФАРОКОНЬЮКТИВИТ / МЕЙБОМИЙ БЕЗИ / ДЕМОДЕКС КАНАСИ / DEMODECOSIS / BLEPHAROCONJUNCTIVITIS / MEIBOMIAN GLAND / DEMODEX CANAL / ДЕМОДЕКОЗ / БЛЕФАРОКОНЪЮНКТИВИТ / МЕЙБОМИЕВА ЖЕЛЕЗА / КАНАЛ ДЕМОДЕКСА

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — Кахарова Дилдора Марибжановна, Мамадиева Махлиё Собирходжаевна, Мадаминхуджаева Дилафруз Кахрамонжон Кизи

В статье представлена информация о глазном демодекозе и результаты лабораторных исследований, проведенных автором в областной глазной больнице.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по клинической медицине , автор научной работы — Кахарова Дилдора Марибжановна, Мамадиева Махлиё Собирходжаевна, Мадаминхуджаева Дилафруз Кахрамонжон Кизи

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

EYE DEMODECOSIS

This article provides information on eye demodicosis and the results of laboratory tests performed by the author at the regional eye diseases hospital.

Текст научной работы на тему «Демодекоз глаза»

ДЕМОДЕКОЗ ГЛАЗА

Кахарова Дилдора Марибжановна Мамадиева Махлиё Собирходжаевна

Мадаминхуджаева Дилафруз Кахрамонжон кизи Андижанский государственный медицинский институт

В статье представлена информация о глазном демодекозе и результаты лабораторных исследований, проведенных автором в областной глазной больнице.

Ключевые слова: демодекоз, блефароконъюнктивит, мейбомиева железа, канал демодекса.

КУЗ ДЕМОДЕКОЗИ

Бу маколада куз демодекози хакида маълумот берилган хамда вилоят куз касалликлари шифохонасида автор томонидан олиб борилган лаборатор тахлиллар натижаси курсатилган.

Калит сузлар: Демодекоз, блефароконьюктивит, мейбомий бези, демодекс канаси

EYE DEMODECOSIS

This article provides information on eye demodicosis and the results of laboratory tests performed by the author at the regional eye diseases hospital.

Keywords: Demodecosis, blepharoconjunctivitis, meibomian gland, demodex canal

DOI: 10.24411/2181-0443/2020-10087

Демодекоз - демодекс канаси келтириб чикарувчи тери зарарланиши холати хисобланиб, у соч фолликулаларида,ёг безларида ва ковок безларида яшайди.

Демодекс канаси 1842йилда биринчи бор аникланган. Унинг 65хил тури мавжуд булиб,ундан факат Зтасигина инсон организмини зарарлайди.Колган барча тури факатгина хайвонлар организмида паразитлик килади. Каналар микроскопик размерга эга булиб,уларни оддий куз билан куриб булмайди. Демодекс канасининг размери 0,1ммдан 0,6ммгача тенг булади. Демодекс канасининг тери устидаги харакатланиш тезлиги соатига 8-16мм ташкил этади. У ёг безлари суюклиги билан озикланади. Киприк каналари шартли патоген микроорганизмлар турига кириб, нормада терида 1- 2 гача булади, лекин инсонга хеч кандай зарар етказмайди.

Муаммо,агар маълум бир сабабларга кура инсон иммунитети пасайганда бошланади,бунинг натижасида каналар микдори тезда купайиб кетади. Киприк каналари шартли патоген микроорганизмлар турига кириб, нормада терида 1- гача булади, лекин инсонга хеч кандай зарар етказмайди. Муаммо,агар маълум бир сабабларга кура инсон иммунитети пасайганда бошланади,бунинг натижасида каналар микдори тезда купайиб кетади. Каналар усимлик ёгида,косметик кремларда, хамда вазелинда узок вакт яшаши мумкин. Креазол,хлорофром,эфир,карбол кислотаси таъсирида бир зумда улади, 96 градусли спиртда 3-4минутдан сунг,салицил кислотасининг 10 градусли спиртли эритмасида 1минутдан сунг улади.

Куз демодекози купрок иммунитети сусайган шахсларда,ошкозон ичак тракти сурункали касалликларида, модда алмашуви бузилишларида, купрок ёши катта инсонларда учрайди. Шу билан бирга касалликни келтириб чикарувчи факторларга таркибида кортикостероид сакловчи мазьларни куллаш, климатни бирдан узгариши, хомиладорлик,кучли стрессни бошдан утказиш каби холатлар киради Демодекоз симптомлари

Куз канаси терига тушгандан сунг, у соч копчасига кириб олиб,у ерда актив купайишни бошлайди. Натижада уша ерда тери зарарланади. Беморлар кузлари чарчашидан, кошлар ва ковокдаги кичишишдан, кизаришдан, ачишишдан, огирлик хиссини сезишдан, эрталабда ковокларнинг ёпишиб колишидан шикоят килишади. Барча ёкимсиз куринишлар,киприклар тукилиши билан кузатилади(агар соглом одамда уртача бир кунда 3-4 киприк тукилса,демодекозда эса бир кунда 10тагача киприк тукилиши мумкин. Бошка каналар сингари, демодекс канаси хам конга токсинлар ажратади. Бу эса бир канча аллергик реакцияларни, яллигланишни келиб чикишига сабаб булади(ковок касалликларига,тери яллигланишига, юзда хуснбузар пайдо булишига олиб келади)

Демодекозни даволаш 4-6 хафта давом этади.Кана аниклангандан сунг,биринчи навбатда беморга катъий равишда шахсий гигиенага риоя этиш талаб этилади. Шунинг учун беморлар алохида кул сочик,румолча ва бошка гигиеник буюмлар ишлатишлари шарт.Биринчи навбатда киприк хамда ковок териси календула дамламаси билан артиб тозаланиб, тери куригандан сунг тавсия килинган малхамлар Демалон, 2 % Метрогил,Клион киприк илдизларига бир кунда икки махал суртилади. Агар касаллик куз шиллик пардаси зарарланиши билан биргаликда кечса, унда кушимча антибактериал куз томчиларидан Левомицетин, Ципромед, Тобрекс кулланилади.

Шу билан бирга, куз демодекозини даволашда глаукома касаллигида ишлатиладиган 0,0 2 % фосфакол,0,01% армин,0,5% тосмилен,хамда 4% пилокарпин гели ковок четларига суртилади. Улар кана мускулларини фалажлайди. Медикаментоз даво эффектини ошириш учун кушимча физиотерапия муолажалари кулланилади, яъни,ковоклар массаж килинади, цинк сульфат, димедрол , 2 % кальций хлор, 3% калий йод билан электрофорез берилади, озонотерапия тавсия этилади. Демодекозни даволашда жигар,ошкозон-ичак тракти

касалликларини,модда алмашинуви бузилишини ,иммун системаси касалликларини, хамда сурункали инфекция учогларини даволаш катта ахамиятга эга.

Дори-дармонлардан ташкари беморларда овкатланишни тартибга солиш керак булади,яъни рациондан аччик,шур махсулотлар чикариб ташланади .Асосий даволаш курси тугагандан сунг, киприклар усишини кучайтириш учун 1,5-3ой мобайнида (репейное масло,яъни кора киз усимлиги илдизидан олинган малхам),бодом ёги суртилади.

Вилоят куз касалликлари шифохонасида демодекоз лабораторияси 2 01 2-йил сентябр ойидан буён фаолият юритиб келяпти.

Иил 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Курилган 864 794 765 734 878 967 865 785

беморлар

сони

Аникланган 78 54 75 75 49 74 65 69

демодекоз

Фоиз 9% 6,8% 9.8% 10.21% 5.58% 7.65% 7.51% 8.78%

хисобида

Профилактика. Шахсий гигиена инсонни бир неча касалликлардан, шу билан бирга демодекс канаси билан зарарланишданхам химоя килади. Шахсий сочикдан,шахсий ёстикдан, факатгина шахсий кийимлардан фойдаланиш-энг оддий элементар хавфсизлик меъёрлари хисобланади. Аёлларга факатгина узларининг шахсий пардоз-андоз воситаларидан фойдаланиш тавсия этилади,чунки зарарланган туш,калам,крем каби пардоз воситалари куз канасини купайиши ва

таркалиши учун энг яхши манба хисобланади. Бу воситаларда тирик кузгатувчилар узок вакт сакланади. Ховлисида уй хайвонлари саклайдиган оилалар бир ойда бир марта уй хайвонларини ветеринар куригидан утказишлари шарт.

Адабиётлар:

1. Беляев В. С., Кравчинина В. В. Заболевания глаз в странах с жарким климатом. Учебное пособие. — М.: Изд-во, 1989. — C. 51-55.

2. Беренблейн Б. А., Студницын А. А. Дифференциальная диа- гностика кожных болезней. — К., 1980.

3. Rufli T., Mumcuoglu Y. Dermatologica. — 1981. — Vol. 162. —№ 1-2. — Р. 38.

4. Grosshans E., Dungler Т. Zsch. Hautkr. — 1980. — Vol. 55. — Р. 1211-1212.

5. Марголис М. Г., Истомин М. З. Вестник офтальмологии. 1981. — № 1. — C. 71-73.

6. Егоров Е.А.Офтальмология. Учебник. -Москва. ГЕОТАР-Медиа. 2 018 г.

7. Копаева В.Г. Глазные болезни. Учебник. - Москва. Офтальмология. 2 018 г.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.