Научная статья на тему 'ДАВЛАТ ХИЗМАТИГА ЗАМОНАВИЙ УСУЛЛАРНИ ЖОРИЙ ЭТИШ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ'

ДАВЛАТ ХИЗМАТИГА ЗАМОНАВИЙ УСУЛЛАРНИ ЖОРИЙ ЭТИШ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

CC BY
38
17
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
давлат хизмати / давлат бошқаруви / раҳбар кадр / бошқарувчи кадрлар / инсон ресурслари / бошқарув тизими / етакчи. / administrative staff / state management / administrative personnel / administrative staff / human resources / government system / leader.

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — K. Mirzaakhmedov

Ушбу мақолада муаллиф давлат хизмати тушунчасининг моҳияти ва унинг ўзига хос хусусиятларини илмий – назарий асосларда очиб берган. Шу билан бирга, давлат хизматини самарали ташкил этишнинг шакллари ва тартибини инновацион усуллар, сиёсий технологиялар орқали янада такомиллаштириш тенденицяларини кўрсатиб ўтган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

TECHNOLOGIES OF INTRODUCTION OF MODERN METHODS TO PUBLIC SERVICE

In this article, the author explains the essence of the concept of public service and its specific features on a scientific and theoretical basis. At the same time, it showed trends in further improving the forms and procedures for the effective organization of the civil service through innovative methods, political technologies.

Текст научной работы на тему «ДАВЛАТ ХИЗМАТИГА ЗАМОНАВИЙ УСУЛЛАРНИ ЖОРИЙ ЭТИШ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ»

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 5 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

ДАВЛАТ ХИЗМАТИГА ЗАМОНАВИЙ УСУЛЛАРНИ ЖОРИЙ ЭТИШ

ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ Мирзаахмедов Камолиддин Мансуржонович

УзМУ Ижтимоий фанлар факультети сиёсий фанлар буйича фалсафа доктори (PhD),

доцент

https://doi.org/10.5281/zenodo.7004739

Аннотация. Ушбу маколада муаллиф давлат хизмати тушунчасининг мох,ияти ва унинг узига хос хусусиятларини илмий - назарий асосларда очиб берган. Шу билан бирга, давлат хизматини самарали ташкил этишнинг шакллари ва тартибини инновацион усуллар, сиёсий технологиялар оркали янада такомиллаштириш тенденицяларини курсатиб утган.

Калит сузлар: давлат хизмати, давлат бошкаруви, рах,бар кадр, бошкарувчи кадрлар, инсон ресурслари, бошкарув тизими, етакчи.

ТЕХНОЛОГИИ ВНЕДРЕНИЯ СОВРЕМЕННЫХ МЕТОДОВ В ГОСУДАРСТВЕННУЮ СЛУЖБУ

Аннотация. В данной статье автор на научно-теоретической основе раскрывает сущность и специфические особенности понятия государственная служба. В то же время автор продемонстрировал тенденции к дальнейшему совершенствованию форм и порядка эффективной организации государственной службы с помощью инновационных методов и политических технологий.

Ключевые слова: государственная служба, государственное управление, административный персонал, управленческие кадры, человеческие ресурсы, система управления, лидер.

TECHNOLOGIES OF INTRODUCTION OF MODERN METHODS TO PUBLIC

SERVICE

Abstract. In this article, the author explains the essence of the concept of public service and its specific features on a scientific and theoretical basis. At the same time, it showed trends in further improving the forms and procedures for the effective organization of the civil service through innovative methods, political technologies.

Keywords: administrative staff, state management, administrative personnel, administrative staff, human resources, government system, leader.

КИРИШ

Ривожланган давлатлар тажрибасида давлат хизматларига замонавий усулларни жорий этиш ва фойдаланиш боскичи утган асрнинг 80-90-йилларида фаол ривожланди. Бу жараён давлат бошкарувида амалга оширилаётган ислох,отларнинг янги тулкини билан боглик булиб, турли давлат ташкилотлари томонидан хусусий сектор тизимига самарали бошкарув технологияларини жалб этишга, шунингдек, ортиб бораётган ижтимоий эхтиёжларни кондиришга каратилган инновацион ечимлар, хизмат сифатини яхшилашга каратилган интилиш деб бах,оланди.

ТАДЦЩОТ МАТЕРИАЛЛАРИ ВА МЕТОДОЛОГИЯСИ

Хукукшунос олим Д.Н.Бахрахнинг фикрича: "Инсонларнинг, шунингдек, давлат ва жамиятнинг максадга мувофик фаолият йуналишларидан бири-бу хизматдир. Бу тушунча турли маъноларда: инсоннинг фаолият тури, ижтимоий-хукукий институт, давлат

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 5 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

органларининг махсус тизими маъносида ишлатилиши мумкин. Хизмат-бошкарувдан, давлат фаолиятини амалга оширишдан, бошкарувни таъминлашдан, ахолига ижтимоий -маданий хизмат курсатишдан иборат" [1; б.8].

Фикримизча, давлат ва жамият хаётининг хозирги боскичида турли сохаларини камраб оладиган узгаришлар энг аввало, давлат хизматларининг фаолияти, мохияти ва хусусиятлари билан узвий богликдир. Давлат бошкаруви органлари олдида турган вазифаларни хар жихатдан хал этиш, бу энг аввало бошкарув тизимини ташкил этишга инновацион ёндашувдир.

Х,ар кандай давлатда давлат хизматини ташкил этишнинг асосий максади, албатта, давлат вазифалари ва функцияларини амалга ошириш, жамият баркарорлигини таъминлаш, Конституция ва конунчилик хужжатлари билан урнатилган тартибда миллий манфаатларини химоя килиш хисобланади.

Масалан, Беларусь Республикасининг 2003 йил 14 июнда кабул килинган "Беларусь Республикасида давлат хизмати тугрисида"ги ^онуннинг 2-моддасига биноан, давлат хизмати деганда "давлат мансабини эгаллаб турган холда давлат-хокимият ваколатларини бевосита амалга оширишга ва (ёки) давлат органлари функциялари бажарилишини таъминлашга каратилган профессионал фаолият тушунилади.

^озогистон Республикасининг 1999 йил 23 июлда кабул килинган "Давлат хизмати тугрисида"ги ^онунининг 1-моддасида "давлат хизмати- давлат хокимиятининг вазифалари ва функцияларини амалга оширишга каратилган мансаб ваколатларини бажариш буйича давлат органларидаги давлат хизматчиларининг фаолиятидир".

^иргизистон Республикасининг 2004 йил 11 августда кабул килинган "Давлат хизмати тугрисида"ги ^онунига биноан, давлат хизмати-давлат хизматчиларининг давлат органларида профессионал асосда амалга ошириладиган хамда Конституция ва бошка норматив хужжатлар билан белгилаб берилган хокимият вазифалари, функциялари ва ваколатларини бажаришга каратилган фаолиятдир" [2] - деб, белгилаб куйилган.

Бу борада шу нарса аникки, давлат бошкарувини ислох килиш жараёнида бошкарув самарадорлиги: давлат хизматларининг максимал даражадаги кафолати; давлат тузилмалари ва фукароларнинг узаро масъулияти; давлат томонидан курсатиладиган хизматларнинг сифати билан улчанади. Бундан ташкари, ислохотларнинг самарадорлиги давлат функцияларини амалга ошириш учун янги сиёсий технологияларни жорий этиш ва улардан фойдаланишга боглик. Жумладан, "ракамли технология", "электрон хукумат", "аутсорсинг" ва "контрактинг аут" усулларини жорий этиш, самарали бошкарув ташаббусларини куллаб-кувватловчи ресурс сифатида давлатнинг мухим вазифаларини бажаришга кодир булган фукаролик жамиятининг турли тузилмаларини бошкаришга амалий ёрдам беради.

Бу борада "аутсорсинг"-шартнома муносабатлари тизимининг шакли булиб, инглиз тилидаги "ташки манбалардан фойдаланиш" [3; с.22] деган кискартиришнинг бир тури сифатида, бошкарувда ташки ресурслардан фойдаланишни англатади. Аутсорсинг ташки ресурсларни жалб килишга каратилган стратегик мукобил усуллардан бири булиб, у куйидаги афзалликларга эгадир:

-устувор йуналишларга эътибор каратиш; -янги технологияларга кириш; -хавфни таксимлаш;

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 5 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

-ресурсларни самарали бошкариш; -молиявий базани кенгайтириш; -инсон капиталининг усиши;

-етишмаётган ресурслар урнини тулдира олиш [4; с.281]. ТАДЦЩОТ НАТИЖАЛАРИ

Бошкарувда муайян функцияларни амалга ошириш учун учинчи томон ташкилотларини жалб килиш амалиёти 1980-йилларда фаол ривожланиб, 1990-йилларда ривожланган Гарб давлатлари амалиётида давлат бошкаруви тизимида "ташки манбалар технологияси"дан янада кенгрок фойдаланиш фаол куллаб-кувватланди. Бу куп жихдтдан давлат бошкаруви сохдсида янги маъмурий ислох,отлар тулкини билан боглик булиб, давлат идораларининг секторлараро аник максадга каратилган самарали хдмкорлик технологияларини жорий этишга эътибор бериши билан белгиланди. Айнан, давлат х,окимияти органлари тизимида аутсорсингни ривожлантиришнинг асосий сабаблари сифатида: усиб бораётган ижтимоий эх,тиёжларни кондириш учун инновацион ечимлар; янги технологиялар ва билимларга эга булиш; хизматларнинг сифатини яхшилаш ва айни пайтда харажатларни назорат килишни кучайтириш заруриятларини келтириб утиш мумкин.

Давлат секторида аутсорсинг амалиётлари утказилган тадкикот натижаларига кура, аутсорсингнинг энг ривожланган куйидаги сохд турлари аникланди: -ахборот технологиялари сохдси; -инфратузилмани саклаш сохдси; -бошкарув ходимларини тайёрлаш ва укитиш сохдси;

-жамоатчилик ва мижозлар билан муносабатларни бошкариш (мижозларнинг муносабатларини бошкариш) буйича хизматлар курсатиш сохдси.

Сунгги ун йилликлардаги ривожланган мамлакатларда аутсорсинг технологияси нафакат бизнес сохасида, балки давлат бошкаруви тизимида хам муваффакиятли амалга оширилиб келинаётгани уз исботини топмокда. Бунда аутсорсинг ижро этувчи органларнинг функцияларини бир кисмини мустакил ташкилотларга утказишни назарда тутмокда. Фикримизча, бошкарувда аутсорсинг усулини куллаш ва амалга ошириш бир катор бошкарув карорларини кабул килишни уз ичига олган мураккаб жараёндир.

Ташки манбалар буйича мазкур усулни амалга оширишнинг асосий йуналишларидан бири куйидагилардан иборат: бошкарув функцияларини амалга оширишда ташки ташкилотларни жалб килиш, назорат килиш тизимини ишлаб чикиш, танловни ташкил этиш ва бош субъектни танлаш, жалб килинган ташкилот билан бевосита хдмкорлик килишни талаб килувчи учинчи томонни жалб килиш, зарур булган вазифаларни аниклаш, аутсорсинг натижаларининг самарадорлигини бахолаш. Давлат бошкаруви тизимида ташки манбалар буйича юкорида курсатилган хусусиятларга асосланиб, маъмурий бошкарув жараёнларининг аутсорсинг жараёни, учинчи томон ташкилотлардан жараёнларни амалга ошириш учун хизматларга жалб этишни уз ичига олади, бу эса умумий жавобгарликни ва бошкарув жараёнининг натижаларини умумий назоратини таъминлайди. Шу боис, давлат бошкарувини доимий такомиллаштириб, уни жадал узгариб бораётган хдёт талабларига мувофиклаштириб бориш х,ар бир мамлакат олдида турган мухим вазифалардан биридир.

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 5 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

Жумладан, Узбекистан Республикаси Президентининг "Узбекистон Республикасида Маъмурий ислохотлар концепциясини тасдиклаш тугрисида"ги 2017 йил 8 сентябрда ПФ-5185-сон фармонида: "ишни ташкил этишнинг аник натижаларга эришишга каратилган замонавий услубларини (сифат менежменти, индикатив режалаштириш, аутсорсинг, краудсорсинг) жорий этишдан кенг фойдаланиш" вазифалари алохида белгилаб берилган. Айнан мазкур устувор вазифалар айнан шундай катта илмий, гоявий кувватга ва айни чогда улкан амалий ахамиятга эгадир.

Аутсорсинг тушунчасини аниклашга каратилган турли ёндашувларнинг синтезига асосланиб, Узбекистонда давлат бошкаруви органлари тизимида аутсорсинг услубини жорий этишнинг асосий хусусиятлари сифатида куйидагиларни таъкидлаш мумкин.

-давлат-хусусий шериклик принципларини ривожлантириш оркали айрим давлат функцияларини хусусий субъектларга бериш оркали ортикча маъмурий тартибга солишни камайтириш;

-марказ ва худуд, худудий секторлараро фаолиятни ташкиллаштиришга аутсорсинг доирасида пайдо буладиган шартнома муносабатлари мазмунини куллаш;

-худудий секторлараро фаолият (ишларни бажариш, хизматлар курсатиш)да "трансфер"-ишларни ташки ташкилотларга утказиш ва жалб этиш (ташки ижрочи) тизимини куллаш;

-худудий ривожланишнинг комплекс дастурларини ишлаб чикилишида "давлат органлари"-"ташки ташкилотлар" (шу худудда ёки таянч хисобланган корхона, фирма, муассаса, ташкилот, бизнес субъекти ёки фукаролик жамияти институти ва х.к.)нинг иштироки, шериклик муносабатининг шартнома механизмларини жорий этиш;

-узаро (фукаролар, ташкилотлар уртасида) ахборотлар олиш имкониятларини кенгайтиришнинг идоралараро интеграциялашув платформасини ишлаб чикиш.

Мазкур жараён элементларини амалиётга жорий этиш борасида Узбекистон Республикаси Президенти Ш.Мирзиёевнинг 2019 йил 28 январдаги "Мамлакатни ижтимоий-иктисодий ривожлантиришнинг стратегик вазифалари амалга оширилиши самарадорлиги учун Узбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг масъулиятини оширишга доир биринчи навбатдаги чора-тадбирлар тугрисида"ги ПФ-5644-сон фармонида хам, устувор вазифаларимиздан бири сифатида "хукуматнинг ташкилий-штат тузилмасини тубдан кайта куриб чикиш, хужжатлар экспертизаси тартиботларини жиддий равишда соддалаштириш, карорлар кабул килишнинг тезкорлигини таъминлаш, чет элда кенг кулланиладиган аник курсаткичларга эришишга ва максадли индикаторларга асосланган вазирликлар, давлат кумиталари ва идоралар рахбарлари фаолиятини бахолаш тизимини жорий этиш талаб этилади" деб, курсатиб утилди [5].

Фикримизча, давлат хизматларининг замонавий боскичи бу - замонавий давлат менежменти билан белгиланади. Замонавий давлат менежменти бошкарувнинг инновацион технологияларидан ва давлат секторида карор топаётган бозор муносабатларининг механизмларидан ишлаб чикаришга эмас, балки натижаларга каратилган сиёсий технологиялардан фойдаланиш зарурлигига ургу беради.

"Замонавий давлат менежменти"ни куйидаги курсаткичлар асосида амалга ошириш максадга мувофик:

1. Ташкилий курсаткичлар. Бунда давлат бошкарувининг марказий ва худудий булинмаларини ташкил этиш ва тугатишнинг аник мезонлари, жавобгарлик сохаларини

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 5 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

аниклаштириш, мувофиклаштириш ва узаро хамкорлик жараёнларини такомиллаштириш механизмларини куллаш билан ифодаланади.

2. Ахборот-техник курсаткичлар. Давлат органлари, давлат ва хусусий сектор, давлат ва ахоли уртасида очик ва шаффоф мулокот хамда муаммоларни тезда ечишни таъминлаш максадида давлат бошкаруви тизимини тулик ахборотлаштириш, "Электрон хукумат" тизимини янада кенг жорий этиш.

3. Ижтимоий курсаткичлар. Мазкур курсаткич куйидаги индикаторларни уз ичига олади: таклиф этилган хизматнинг сифати, тартиби ва муддатидан ахолининг коникканлиги, давлат хокимияти органлари фаолиятининг ошкоралиги, стратегик ворислик, давлатнинг фукаролик жамияти институтлари билан ижтимоий шериклик муносабатларини урнатилганлиги.

4. Илмий-услубий курсаткичлар. Давлат бошкарувига замонавий илмий-тадкикот ва инновацион ютукларни муваффакиятли жорий этиш, давлат хизматчисининг ижодий-интеллектуал салохиятини ривожлантириб боришга зарур булган инфратузилмани яратиш.

МУ^ОКАМА

Бугунги кунда замонавий давлат менежментини ташкил этишга турлича ёндашувлар, асосларнинг оммалашуви кузга ташланмокда. Жумладан, бу борада давлат ва махаллий бошкарув тизимида кулланиладиган хамда давлат органларининг фаолият самарадорлигини юксалтиришни излашга йуналтирилган янгича технологиялар ва менежмент усулларини киритиш мумкин.

Бенчмаркинг (ингл. Bench-даража, marking-белгилаш) бошка давлатларнинг, биринчи уринда энг асосий ракобатчиларнинг фаолиятини уз ишида уларнинг ижобий тажрибасидан фойдаланиш максадида урганиш усулидан иборатдир. Эркин тажрибада "таккослаш учун колип" маъносини ангалатади. У уз ичига давлатнинг ижтимоий -иктисодий фаолиятидаги бегона тажрибанинг барча ижобий фазилатларини тизимли тарзда топиш, бахолаш ва улардан фойдаланишни ташкил этишга имкон берувчи воситалар мажмуини олади. Инновацияларга нисбатан бенчмаркинг бошка ташкилотлар бошкаруви тизимини уз инновацион сиёсатини хамда уз ташкилоти фаолияти самардорлигини оширишни таъминловчи инновацияларниинг муайян турларини ишлаб чикишнинг асосий хусусиятларини аниклаш максадида урганишини англатади.

Бенчлернинг - ташкилотнинг муваффакиятига айнан нима имкон бериши ва янада муваффакиятли ишлашга рагбатлантиришнинг тушуниш устида ишлашидир. Бунда барча ташкилотни укитиш оркали натижага эришишда ходимларнинг биргаликда иштирок этиши учун такомиллаштириш тизимини яратишга шароит яратувчи имконият оркали натижага эришишга ургу берилади. Бунинг мохияти, сабаб, омиллари ва талаб килинаётган ресурслар микдори (кадрлар, молия, ташкилий ресурслар), анъанавий норасмий институтлардан жамиятнинг келгусидаги ривожланишига имкон яратувчи энг малакали кадрларни танлаб олишдан иборатдир. Бенчлернинг ташкилий укитишни, яъни ташкилотнинг муваффакиятига, янада муваффакиятли ишлашини рагбатлантиришга имкон яратувчи нарсаларни тушуниш устида ишлашни уз ичига олади. Уз-узини укитувчи ташкилот (learning organization) узининг келажагини яратишни кенгайтиришни мунтазам кенгайтириб боради. Бундай ташкилотлардаги менежерлар "нима учун?" деб эмас, балки "кандай килиб?" деб иш юритишга урагтилади [6; с.232].

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 5 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

3. Бенчфьючинг (инглизча bench-урин, лот. Futurum-келажак) 5-10 йилга муваффакиятли келажакни моделлаштиришдир (келажакдаги муваффакиятли натижа киёфасини яратиш) [7; с.106].

4. Бенчрейсинг-бенчфьючингли максадларга эришиш йулидир. Бу ташкилотнинг кучли томонлари ёки ракобатдошли афзалликларини устиришга ахамият каратишдир. Бу нарса биздаги гояларни изчил амалга ошришнинг йул харитасига жуда ухшайди (бундан максад-ташкилот ривожланишининг энг окилона йулини ишлаб чикишдир).

5. Фандрайзинг [8] (инглизча fund - пул маблаглари, активлар, молиялаш; raise -купайтириш, жамлаш) бу давлат бошкаруви тизимидаги пул маблаглари хамда ташкилот ва ахолининг бошка ресурсларини (инсоний, моддий ва бошка ресурсларини) нотижорат эхтиёжларига, хусусан худудлардаги давлат дастурини бажариш учун излаш ва жалб килиш жараёнидир.

Фандрайзинг стратегияси куйидагиларни уз ичига олади:

-эхтиёжларни аниклаш;

-ресурс асослари (фондлар, компаниялар, банклар, хусусий шахслар ва бошкалар) доирасини ажратиб олиш;

-эхтимолий (ташки ва ички) хатарлар;

-SWOT-тахлилни тузиш, бу уз натижаси сифатида тизимнинг хаётга кодирлиги (афзалликлари ва нуксонлари, имконлари ва тахдидлари) шароитлари тахлилининг колипини яратишни куллашни назарда тутади.

6. Худудий маркетинги - бу худуднинг, унинг ички субъектларининг, шунингдек мамлакат ёки худуд манфаатдор булган ташки субъектлар манфаатлари йулида амалга ошириладиган маркетингдир. Худуд - нафакат узи учун балки, биринчи навбатда бошка субъектларга (худудга нисбатан ички ва ташки субъектлар) хам истеъмолчи ролини такдим этувчи субъектдир. Худуд захиралари, хизматлари ва имкониятларидан фойдаланишда айнан шуларнинг фаровонлиги охир-окибатда худудга уз фаровонлигини хам барпо этиш ва юксалтиришга имкон беради.

7. Брэндинг (инглизча branding дан) (шу жумладан худуднинг) - давлат ёки минтаканинг, айрим масканни фарклашга имкон берувчи хамда унга ижтимоий ва тижорат киймати бахш этувчи кузга куринадиган мазмундор ва кадриятли хусусиятлар мажмуидир. Брэндинг - бу узига хос истеъмолчилик таъсирини яратиш борасидаги маркетинг фаолияти булиб, бу киёфанинг (имижнинг) бир кисмидир хамда худуднинг (мамлакат, минтака, махаллий хокимиятнинг) худуд брэндига нисбатан бозорнинг яхлит бугини муносабатини шакллантиради.

Бундан ташкари, куплаб бошкарув жараёнлари элементларини оптималлаштириш ва такомиллаштириш учун мустахкам асос сифатида махсус коидалар ишлаб чикилади. Давлат бошкаруви жараёнини такомиллаштириш ёки оптималлаштириш бошкарув жараёнининг шаффофлигини ошириш, маъмурий интизомни куллаш ва натижаларга таъсир килмасдан харажатларни минималлаштиришни уз ичига олади. Бошкарув жараённи такомиллаштириш технологиясидан фойдаланиш учун органик тусикларга карамасдан, давлат ташкилотлари хусусий сектор томонидан уз фаолиятларида фойдаланиш учун ишлаб чикилган муайян усулларни куллайди. Шундай килиб, уз фаолиятини амалга ошириш учун давлат ташкилотлари ташки мухитдан ресурсларни

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 5 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

жалб килиши мумкин ёки ташки манбалардан фойдаланиш технологиясидан фойдаланиши мумкин. ХУЛОСА

Хулоса килиб айтганда, самарали давлат хизмати факат давлат бошкаруви органлари ваколатларини амалга ошириш учунгина эмас, балки давлат бошкаруви органлари ваколатларининг фукаролар эхтиёжи ва манфаатларига хизмат килиши, давлатнинг ижтимоий мавжудлигини таъминлаш даражасини амалга оширишга каратилган фаолият шаклидир. Давлат хизмати борасида турли талкинларни урганиб чикиб, ушбу тизимнинг бир неча моделларини таклиф этиш мумкин.

-давлат хизматининг "мехнат модели". Давлат иш берувчи сифатида фукарони ишга кабул килади ва у оркали давлат функциялари ва вазифаларини ижросини таъминлашга йуналтиради;

-«сервис модели» - давлат хизмати махсус кумак, ёрдам булиб, у давлат томонидан жамиятга курсатилаётган гамхурлик сифатида каралади;

-«сиёсий модел» - давлат хизмати сиёсий хокимият легитимлигини куллаб -кувватлаш механизми сифатида курилади. У оркали сиёсий хокимият халк ишончи учун сиёсий функцияларни амалга оширади ва сиёсий карорларни кабул килади;

-«либерал бозор модели» - давлат хизмати бозор муносабатларининг элементларидан бири сифатида каралиб, у маблаг, хизмат, товар, мехнат сингари бозор кийматига эга ресурс сифатида бахоланади;

-«маъмурий модел» - унга кура давлат хизмати оммавий, ижтимоий - сиёсий институт. У инсон хукук ва эркинликларини таъминлаш, уларни химоя килишда мухим урин тутади. Давлат бошкаруви учун барча маъмуриятларининг муайян ваколатларини белгилайди ва улар оркали узининг сиёсий хокимиятини утказади.

Албатта, мамлакатимизда маъмурий ислохотларнинг кай даражада муваффакиятли амалга оширилиши бевосита Узбекистон Республикасининг Тараккиёт стратегиясида белгилаб берилган устувор вазифаларни амалга оширилишига таъсир килади. Зеро, хар кандай самарали узгариш давлат бошкаруви ривожига каратилган инновацин усуллар мажмуига богликдир.

REFERENCES

1. Э.Т.Хожиев, Г.С.Исмаилова, М.А.Рахимова "Давлат хизмати": Укув кулланма. -Т., Baktria press, 2015. Б. 8.

2. Беларусь Республикаси, ^иргизистон Республикаси ва ^озогистон Республикаси конун хужжатлари www.consultant.ru сайтидан олинган.

3. Шестоперов А.М. Аутсорсинг как способ оптимизации административно-управленческих процессов в органах государственной власти. // Национальным институтом системных исследований проблем предпринимательства НИСИПП, -М.: 2007 г. С. 22.

4. Маринко Г.И. Управленческий консалтинг: Учеб. пособие. -М.: ИНФРА-М, 2005. С.281.

5. Узбекистон Республикаси Президенти Ш.Мирзиёевнинг "Мамлакатни ижтимоий-иктисодий ривожлантиришнинг стратегик вазифалари амалга оширилиши самарадорлиги учун Узбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 5 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

масъулиятини оширишга доир биринчи навбатдаги чора-тадбирлар тугрисида"ги ПФ-5644-сон Фармони. -Т.; 2019 йил 28 январь. Манба: ^онун хужжатлари маълумотлари миллий базаси, 30.01.2019 й., 06/19/5644/2546-сон.

6. Домбровская И.А. Проблемы внедрения инновационных управленческих технологий в системе государственного и муниципального управления // Международный журнал прикладных и фундаментальных исследований. - 2014. - № 11-2. - С. 232-236

7. Давыдов К.В. Публичные услуги: теоретические проблемы правового оформления / К.В. Давыдов // Качество жизни населения в России и ее регионах: коллективная монография / под ред. В. Кущенко, Г.П. Литвинцевой, Л.А. Осьмук. - Новосибирск, 2009. - С. 106.

8. Бурков В.Н. Введение в теорию управления организационными системами / В.Н. Бурков, Н А. Коргин, Д.А. Новиков. - М., 2009.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.