Научная статья на тему 'ЧОРАБИНИҲО ОИДИ КАМ КАРДАНИ ОФАТҲОИ ТАБИИ ВА ТОЗА НИГОҲ ДОШТАНИ АТМОСФЕРАИ САЁРАИ ЗАМИН'

ЧОРАБИНИҲО ОИДИ КАМ КАРДАНИ ОФАТҲОИ ТАБИИ ВА ТОЗА НИГОҲ ДОШТАНИ АТМОСФЕРАИ САЁРАИ ЗАМИН Текст научной статьи по специальности «Техника и технологии»

CC BY
152
21
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Endless light in science
Область наук
Ключевые слова
газҳои парникӣ / антропогенӣ / энергияи / офтоб / табиат / Замин / афканишот / муҳарик / иқлим / атмосфера / энергияи гармӣ / электромебил / брикет.

Аннотация научной статьи по технике и технологии, автор научной работы — Махсумов Илҳом Бурҳонович, Абдуллоев Хайрулло Валиевич, Раупов Насимдҷон Махмадшарифович, Мамаризоев Нарзулло Ахмедович

Дар ин мақола чорабиниҳо ва нешниҳодҳо оиди кам кардани партовҳо ва бехатар нигоҳ доштани экологияи муҳити зист бо дар назардошти таъғирёбии бовусъати иқлим дида баромада шуд аст. Муалифон бар он назаранд, ки дар шароити кунунии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамасола ҳангоми аз меъёри зиёдати боридани борон ва оп шудани пиряхҳо обхезиҳо ба миён омада чандин хонаҳои истиқоматиро вайрону валангор месозад. Ба ғайр аз ин дар аксарияти минтақаҳо заимнҳо аз руи нақшаи бехатари тақсим нашудааст. Таъғирёбии во вусъати иқлим дар оянда метавонад офатҳои табииро дар бисёр минтақаҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ба миён оварад.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по технике и технологии , автор научной работы — Махсумов Илҳом Бурҳонович, Абдуллоев Хайрулло Валиевич, Раупов Насимдҷон Махмадшарифович, Мамаризоев Нарзулло Ахмедович

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ЧОРАБИНИҲО ОИДИ КАМ КАРДАНИ ОФАТҲОИ ТАБИИ ВА ТОЗА НИГОҲ ДОШТАНИ АТМОСФЕРАИ САЁРАИ ЗАМИН»

ТЕХНИЧЕСКИЕ НАУКИ TECHNICAL SCIENCES

ЧОРАБИНИХО ОИДИ КАМ КАРДАНИ ОФАТХОИ ТАБИИ ВА ТОЗА НИГОХ, ДОШТАНИ АТМОСФЕРАИ САЁРАИ ЗАМИН

МАХСУМОВ ИЛХОМ БУРХОНОВИЧ

н.и.т., саромузгор, мудири кафедраи манбаъх,ои алтернативии энергияи Донишкадаи энергетикии Точикистон, н. Кушониён, Ч,умх,урии Точикистон

АБДУЛЛОЕВ ХАЙРУЛЛО ВАЛИЕВИЧ н.и.т., и.в. дотсент, мудири кафедраи таъминоти барк; ва бехатарии электрикии Донишкадаи энергетикии Точикистон, н. Кушониён, Ч,умх,урии Точикистон

РАУПОВ НАСИМДЧ.ОН МАХМАДШАРИФОВИЧ

саромузгори кафедраи манбаъх,ои алтернативии энергияи Донишкадаи энергетикии Точикистон, н. Кушониён, Ч,умх,урии Точикистон

МАМАРИЗОЕВ НАРЗУЛЛО АХМЕДОВИЧ

ассистенти кафедраи манбаъх,ои алтернативии энергияи Донишкадаи энергетикии Точикистон, н. Кушониён, Ч,умх,урии Точикистон

Шащи мухтасар: Дар ин мацола чорабинщо ва нешницодцо оиди кам кардани партовцо ва бехатар нигоц доштани экологияи муцити зист бо дар назардошти таътирёбии бовусъатиицлимдида баромада шудаст. Муалифон бар онназаранд, кидар шароити кунунии Цумцурии Точикистонцамасола цангоми аз меъёри зиёдати боридани борон ва оп шудани пиряхцо обхезщо ба миён омада чандин хонацои истицоматиро вайрону валангор месозад. Ба гайр аз ин дар аксарияти минтацацо заимщо аз руи нацшаи бехатари тацсим нашудааст. Таъгирёбии во вусъати ицлим дар оянда метавонад офатцои табииро дар бисёр минтацацои Цущурии Точикистон ба миён оварад.

Калимацоикалидц: газцоипарника, антропогена, энергияи, офтоб, табиат, Замин, афканишот, муцарик, ицлим, атмосфера, энергияигарма, электромебил, брикет.

МЕРЫ ПО СНИЖЕНИЮ СТИХИЙНЫХ БЕДСТВИЙ И СОХРАНЕНИЮ ЧИСТОТЫ

АТМОСФЕРЫ ЗЕМЛИ

Аннотация: В данной статье рассмотрены меры и рекомендации по сокращению отходов и сохранению экологии окружающей среды с учетом быстрых изменений климата. Авторы придерживаются мнения, что в нынешних условиях Республики Таджикистан ежегодно происходят наводнения из-за обильных осадков и таяния ледников, разрушающих многие жилые дома. Кроме того, в большинстве регионов земля не распределяется по безопасному плану. Изменение и расширение климата в будущем может вызвать стихийные бедствия во многих регионах Республики Таджикистан.

Ключевые слова: парниковые газы, антропогенный, энергия, солнце, природа, земля, выбросы, двигатель, климат, атмосфера, тепловая энергия, электромобиль, брикет.

MEASURES TO REDUCE NATURAL DISASTERS AND KEEP THE EARTH'S

ATMOSPHERE CLEAN

Abstract: This article discusses measures and recommendations to reduce waste and preserve the ecology of the environment, taking into account rapid climate change. The authors are of the opinion that in the current conditions of the Republic of Tajikistan, floods occur annually due to heavy

Impact Factor: SJIF 2020 - 5.497 2021 - 5.81 ТЕХНИЧЕСКИЕ НАУКИ

TECHNICAL SCIENCES

rainfall and melting glaciers that destroy many residential buildings. In addition, in most regions, land is not distributed according to a secure plan. Climate change and expansion in the future may cause natural disasters in many regions of the Republic of Tajikistan.

Key words: greenhouse gases, anthropogenic, energy, sun, nature, earth, emissions, engine, climate, atmosphere, thermal energy, electric car, briquette.

Фалокати экологй танхо истилох нест. Ин воцеиятест, ки бисёрихо бояд дар он зиндагй мекунанд. Мардум асосан аз гамхорй дар бораи мухити зист даст кашидаанд ва барои мубориза бо оцибатхои манфй кушишхои кофй намеандешанд. Таърихи фалокати Чернобил афсона нест. Ин далели он аст, ки пешрафт ногузир аст ва на хамеша ба манфиат аст.

Фалокати экологй метавонад боиси марги оммавии мавчудоти зинда гардад. Мо метавонем дар бораи тамоми популятсия ва экосистема гап занем. Тасаввур кардан дахшатнок аст, аммо офатхои экологй аксар вацт натичаи фаъолияти инсон мебошанд. Маълум мешавад, ки одам бо дастони худ дунёро ба тарафи бад тайгир медихад. Барои пешгирй ё бартараф кардани офатхои табии таъсиркунанда ба экология, аввал бояд фахмем, ки нигох доштани хамохангии табиат то чй андоза мухим аст [1].

Барои мухофизати табиат чорахои заруриро дидан хеле мухим аст. Сарватхои Замин бояд харчи бештар о филона истифода бурда шаванд. Намудхои наботот ва хайвоноти зери хатар царордошта бояд хифз карда шаванд. Дар нихоят, хар як организми зинда дар экосистема нацш мухимии худро мебозад. Агар вазъияти хозираи корхо вайрон карда шавад, оцибаташ фалокатовар шуда метавонад.

Пешгирии бесамаронаи чангалзорхои дохили сайёра хеле мухим аст. Майдонхои сабзро нигох доштан ва зиёд кардан лозим аст. Дар акси хол, оксиген намемонад ё норасоии шадид пайдо мешавад. Норасоии он метавонад мушкилоти чиддии тамоми инсоният гардад.

Ба масъалаи ифлосшавии оммавии хок ва об низ диццат додан лозим аст. Ба мацсад мувофиц аст, ки партовхои саноатй ва маишй назорат карда шавад. Онхо бояд пеш аз ворид шудан ба табиати зинда тоза карда шаванд. Нурихои маъданй, металлхои вазнин, махсулоти нафтй ва пеститсидхо хамаи ин метавонад ба саломатии сайёра таъсири манфй расонад [1].

Аз руи фахмишхо эфекти парникй дар бисёр вацтхо чунин ба назар мерасад, ки гуё харорати умумичахонй баланд гардида дар табиат таъгирёбии ицлим ба назар мерасад.

Аммо эффекти парникй ин ходисаи физикй буда аз чунин мохиятхо иборат мебошад. Неруи гармие, ки ба сатхи замин дар вохиди вацт меафтад дар атмосфераи Замин захира шуда боиси гарм гаштани саёраи Замин мегардад.

Дар дунё хангоми омузиши саёраи Замин ду намуди эффекти парникиро исбот кардаанд.

Эффекти парникии муцаррарй;

Эффекти парникии антропогенй.

Бо таъсири эффекти парникии муцарарй, ки дар дунё умр ба сар бурдан мумкин аст. Агар шароитхои ицлими тавре мешуд, ки газхои парникй мавчуд намебуданд онгох саёраи Замин дар мудати як шаб ба яхпора табдил меёфт. Газхои парникй яке аз унсурхое мебошад, ки табиат ба мо ато кардааст ин газхо мицдори гармиро, ки Офтоб афканиш медихад дар сайёраи Замин нигох медоранд. Газхои парникй аз цабили метан ва газхои ангидридй карбон ба гайр аз ин газхо обхои бухорёфта низ як цатор афканишотхои зараррасонро низ ба коинот иникос медиханд.

Ачибии ин раванди табии дар он аст, ки афканишоти офтобй ки то Замин омада мерасад спектри мавчхояш дар доирахои 0,29-2,5 мкм буда онхоро мавчхои кутох меноманд.

Баъди талаф ёфтани як цисми неруи аз Офтоб ба Замин омада атмосфераи заминро гузашта бо худ газхои парникиро вориди саёраи Замин месозад ва хамаи чисмхоро афканиш бахшида гарм менамояд. Барои хамин неруи Офтоби цобилияти гарм кардани чисмхоро доро мебошад.

Агар чисм дар зери таъсири нурхои офтобй гарм шуда бошад онгох аз худаш мавчхои электромагнитй афканиш медихад, ки спектори шуохои инфрасурхаш дар доирахои 3-40 мкм царор дорад. Дар расми 1 пайдоиши эффекти парникии дар саёраи Замин нишон дода шудааст.

Сарсухан

ТЕХНИЧЕСКИЕ НАУКИ TECHNICAL SCIENCES

Расми 1. Пайдоиши эффекти парники дар саёраи Замин

Эффекти антропогенй гуфта эффектеро меноманд, ки аз хдсоби барзиёд ифлос шудани атмозфераи саёраи Замин газхои дар боло цайдкарда шуда мицдори зиёди энергияи гармиро айни замон дар худ захира мекунанд, ки таъгирёбии ицлимро дар тамоми саёраи Замин ба миён меорад.

Офатхои табии дар минтацахои гуногуни саёраи Замин аз хисоби гармшавии аз хад зиёд ва обшавии пиряххо ба миён омада истодааст. Ин раванд дар соли 2021 яку якбора тезонида шуд то чое, ки аз руи мушохидахои олимони Амрикои саёраи Замин нисбат ба тамоми солхои хастияш зуд харакат карда истодааст. Ин проблемаи глобалии чахон хохад шуд. Сол то сол офатхои табии авч гирифта бисёр минтацахоро аз байн мебарад. Эътимол аст, ки то хатто материкхоро низ бо ин хама тамадуни бузурги инсони аз байн барад.

Аз ин лихоз цайд кардан зарур аст, ки бо дарназардошти захира шудани микдори неруи Офтоб дар кураи Замин умр басар бурдан мумкин аст. Аммо ин хурсандихо дуру дароз давом намекунад. Инсоният садсолахои охир саёраи Заминро чунон ифлос кардааст, ки эффекти атропогенй яъне зиёдшавии ангидриди карбон, ки аз доирахои муцараргардида зиёд гарм шудани атмосфераи замин гардидааст. Ин проблемаи глобалии чахон буда агар таи 10 солахои охир сади рохи ин масъаларо чомеаи чдхони нагирад дар ояндаи наздик пайдошавии як цатор офатхои табииро интизор шудан мумкин аст.

Сифати мухити зист? холати мухити зист, ки бо нишондихандахои физики, химияви, биологи ва дигар нишондихандахо ва якчоягии онхо тавсиф мешавад. Барои халли масъалахои идоракуни ва танзими сифати мухити зист дорои инхо зарур аст:

1) тасаввурот дар бораи кадом сифат (холати ифлосшавии) мухити табииро цобили цабул донистан мумкин аст;

2) маълумот дар бораи холати мушохидаи мухити зист ва тамоюли тагйирёбии он;

3) арзёбии мутобицати (ё номутобицатии) холати мушохидашуда ва пешбинишавандаи мухити зист ба холати мацбул.

Мониторинги мухити зист - системаи муттахидаи мониторинги холати мухити зист, арзёби ва пешгуии тагйироти холати мухити зист дар зери таъсири омилхои табии ва антропогенй.

Барои арзёбии таъсири антропогени се сатхи мониторинги мухити зист вучуд дорад:

1) махалли - дар минтацаи нисбатан хурд дар минтацахои шиддатнокии таъсир (шахрхо, минтацахои саноати);

2) минтацави - ба минтацахои калонтар дар минтацахои дорои сатхи миёнаи таъсир;

3) глобали - цариб дар тамоми чахон.

Мухимтарин унсури мониторинги мухити зист арзёбии таъсири мухити зист (АТМЗ) мебошад, ки бо мацсади муайян кардан ва андешидани чорахои зарури ва кофи чихати пешгирии

ТЕХНИЧЕСКИЕ НАУКИ TECHNICAL SCIENCES

о;ибатхои имконпазири экологй ва вобаста ба ичтимой, итисодй ва дигар натич,ах,ои фаъолияти хочагидорй ва дигар фаъолиятхое, ки ;обили ;абул нест, гузаронида мешавад [2].

Чорабиних,ои асоси оиди пешгирии эффекти антропогенй дар саёраи Замин

Барои дар амал тадби; намудани ин гуфтахо дар шароити имруза, ки дар саёраи Замин асри техникаву технология бо як суръати баланд пеш рафта истодааст маданияти истифодабарии энергетикаи сабзро ба мардуми саёра нишон дода хадди а;ал аз маблагхои чудогашта истода дар ин самт хамасола низомхои фотоэлектрикиро сохта ба истифода додан лозим аст. Айни замон инсониятро хатари чиди тахдид карда истодааст, ки ин гуна хатар боиси марги милионхо нафар мегардад. ^айд кардан зарур аст, ки алакай дар Чумхурии Точикистон ва тамоми кулли саёраи Замин дар соли 2020 зиёда аз 100 хазор офатхои табии ба ;айд гирифта шудааст, ки бисёри онхо обхезй ва фуромадани ярчхо мебошанд. Ин аз он гувохи медихад, ки алакай эффекти антропогенй таъгирёбии и;лимро тезонида истода соли чори бозхам ин раванд зиёдтар мегардад.

Энергетика яке аз масъалахои мухими и;тисодй, экологй ва рушди имрузаи чахон бо;й мемонад. Та;рибан 1,06 миллиард нафар (13 фоиз) дар саросари чахон, ки асосан дар дехот хастанд, то хол ба неруи бар; дастрасй надоранд. Дастрасй ба неруи бар;и боэътимод ва дастрас ба сифати зиндагй, дастрасй ба хизматрасонихои асосй (масалан, тандурустй, маориф) ва воситахои зиндагй таъсири муста;им ва дигаргункунанда дорад. Неругохи бар;и обии хурд як блоки асосии сохтмонй барои ноил шудан ба хадафхои васеътари рушди марбут ба устувории экологй, расонидани хадамоти давлатй ва аз байн бурдани камбизоатй мебошад. Яъне истифодаи гидроэнергетикаи хурд, ки ба энергетикаи сабз дохил мешавад, метавонад ифлосшавии мухити зистро кам карда дар сатхи муаян сади рохи офатхои табииро гирифта, экологияи мухити зистро хифз намояд [3,4].

О;ибатхои офатхои экологй ва офатхои табий метавонанд чунин бошанд [5]:

1. Инкишофи фаъолонаи "эффектхои гармхонай";

2. Дар мархилаи аввал хосилхезии замин паст мешавад, баъд майдонхои калон ба биёбонхо ва заминхои бекорхобида табдил меёбанд;

3. Дар минта;ахое, ки аз манбаъхои партовхои саноатй дуранд, боришоти кислота ба вучуд меояд;

4. Баробари ифлосшавии об ва паст шудани хосилхезии заминхои хочагии ;ишло;, таъминоти озу;аворй кам мешавад;

5. Баъзе намудхои хайвонот, наботот, сокинони мухити хаво ва об аз байн рафта истодаанд.

Дар расми 2 таъсири харобиовари омадани сел дар яке аз минта;ахои Точикистон оварда шудаас.

Расми 2. Таъсири харобиовари сел дар дех,отх,ои назди кухи

ТЕХНИЧЕСКИЕ НАУКИ TECHNICAL SCIENCES

Самтх,ои асосии экологикунонии фаъолияти антропогенй

Истехсоли кабудизоркунй. Чорабинихо дар ин самт мутобицсозии технологияхои гуногунро ба шароити табиии мавчуда дарбар мегиранд. Дар асоси имкониятх,ои махдуди падидахои мавчудаи биосферй экологикунонй истехсол ва такрористехсоли чузъхоро дар мухити табии мунтазам талаб мекунад.

Экологикунонии истехсолоти чамъиятй бояд дар хамаи сошахои фаъолияти антропогенй: саноат, хочагии цишлоц ва хочагии шахр, нацлиёт, энергетика ва гайра ба амал бароварда шавад.

Бояд гуфт, ки ба вучуд овардани истехсолоти бепартов протсесси хеле мураккаб ва тулонй мебошад. Гузашта аз ин, истехсоли комилан бепартов гайриимкон аст. Бинобар ин дар айни замон вазифа аз он иборат аст, ки дар тамоми сохахои истехсолот мархилаи мобайнй — технологияи кампартов амалан чорй карда шавад.

Мувофици цонунгузории амалкунандаи Федератсияи Руссия цариб хар як корхона бояд партови кам дошта бошад. Яъне натичаи таъсири онхо ба мухити зист набояд аз меъёрхои ичозати санитарию гигиенй зиёд бошад. Аммо то хол ягон нишондихандаи универсалии кампартов нест, ки ба воситаи он ба технология ва протсессхои технологй бахо додан мумкин бошад. Аммо дар баъзе минтацахо чунин меъёрхо вучуд доранд [6].

Х,амин тавр, масалан, дар металлургияи ранга омили мураккабе мавчуд аст, ки таносуби моддахои фоиданоки аз ашёи хоми коркардшуда истихрочшударо муайян мекунад. Дар саноати ангишт хамин гуна зариби истехсоли бепартов чорй карда шудааст.

Халли проблемаи чамъоварй ва нобуд кардани партовхо. Коркард ва аз нав кор фармудани партовхои истехсолот, партовхои хочагии цишлоц ва шахр имконият медихад, ки энергия, ашёи хомро сарфа намуда, ба мухофизати мухити зист хиссагузор бошад.

Дар амалия цорй намудани комёбихри илмй. Дар ин самт тамоюлхои зерини асосиро мушохида кардан мумкин аст: зиёд кардани ицтидор бо кам шудани масса дар сохтани машинахо, тачхизот; конструксияхо, микроминиатюризатсия дар сохахои техникй ва махсусан дар электроника; автоматкунонидани истихрочи ашёи хом ва такмил додани коркарди он; азхуд намудани манбаъхои нави энергия; энергияи геотермалй, офтобй, шамолй, гидротермалй, мавчй, биомасса ва гайра. Муносибати мутаносиби байни чомеа ва табиат, яъне идоракунии ноустувори табиат боиси бухрони экологй ва хатто офатхои экологй мегардад [7].

Бо дарназардошти гуфтахои боло як цатор пешниходхоро барои кам кардани офатхои табии ва тоза нигох доштани атмосфераи саёраи Замин баён кардан зарур аст:

1. Кам кардани шумораи мухарикхои дарунсуз ва автомобилхо, ки аз руи хисоботхои омори тацрибан 89 % - и газхои хосияти энергияи гармиро дар худ нигохдоранда аз хисоби автомобилхо ба миён меояд;

2. Гузаштан ба электромобилхо ва зиёд ворид намудани онхо дар кишвархое, ки имконияти истифодабарии онро надоранд;

3. Сохтани корхонахои коркардкунандаи партовхо ва кам кардани касалихои сирояти;

4. Брикеткунонии хама намуди партовхо ва ворид намудани технологияи муосир дар ин самт;

5. Барох монадани коркарди гази биологй аз партовхо ва ахлотхои чорвои дар шароити хочагии цишлоц;

6. Истифодаи васеъи энергетикаи сабз бодарназардошти кам истифодабурдани неругоххои барции харорати ва атомй;

7. Х,амасола зиёд шинонидани дарахтон ба ба бог табдил додани минтацахои бедарахт бо ёрии технологияи муосири богу ток парварй;

8. Дуруст барох мондани истехсолот ва кам кардани партовхои химиявй ба мухити атроф;

9. Дар амал тадбиц намудани стратегияи милли оиди тачдиду азнавсозии неругоххои барции обии хурд;

10. Кам кардани талафоти энергияи электрикй ва истифода бурдани дигар сарчашмахои энергия;

Impact Factor: SJIF 2020 - 5.497 2021 - 5.81 ТЕХНИЧЕСКИЕ НАУКИ

TECHNICAL SCIENCES

11. Истифода бурдани обгармкунанхои офтобй бо максади истехсоли энергияи гарми дар шароити иклимхои гуногун;

12. Баланд бардоштани маърифати экологии одамон бо роххои гуногун дар байни ахолй;

13. Ба рох мондани лоихахо оиди сохта ба истифода додани гармхонахои замонавй барои парвариши сабзавот ва дигар мевачотхо;

14. Самаранок истифода бурдани захирахои оби ва друст барох мондани танзими он дар саёраи Замин;

15. Дуруст ба рох мондани таксими китъахои замин барои сохтумони манзили истикоматй дар минтакахои хатари сел дошта;

16. Сари вакт кучонидани одамон аз минтакахои осебпазир;

17. Коркарди чубору каналхо ва дигар минтакахои обгузари мавсимй;

18. Барох мондани корхои илмй-тадкикоти оиди обхои зеризаминй ва фуромадани ярчхо дар минтакахои охолинишин;

19. Сари вакт мустахкам намудани сохилхои дарёхои хафнок;

20. Кушодани маркази илмй-тадкикотй оиди таъгирёбии иклим ва дигар омилхои таъсиркунанда ва барангезандаи офатхои табии;

Х,ангоми омузиши як катор сарчашмахо чунин хулоса баровардан мумкин аст, ки чомеаи чахонй алакай дарк намудааст, ки таъгирёбии иклим ва зиёд шудани офатхои табии боиси марги одамон гашта истодааст. Барои хамин харчи зуттар ин офатхои табииро пешгири намуда дигар намуди сарчашмахои энергияро истифода бурдан лозим аст.

Барои пешгирии офатхои табии алалхусус энергетикаи сабзро мавриди истифодабарии васеъ карор додан мумкин аст. Дар ин самт мутахасисони баланбояро чалб намуда роххои халли офатхои табии дар пешистодаро муайян кардан лозим аст.

1. Способы предотвращения экологическая катастрофа, 8 декабря, 2021 [Электронный ресурс]. - URL: https://molotokrus.ru/sposoby-predotvrascheniya-ekologicheskaya-katastrofa/ (дата обращения 11.05.2023).

2. Пути уменьшения антропогенной нагрузки на окружающую среду [Электронный ресурс] .URL:https://studwood.net/1159175/ekologiya/puti_umensheniya_antropogennoy_nagruzki

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

okruzhayuschuyu sredu (дата обращения 11.05.2023).

3. Махсумов И.Б. Устойчивость развития гидроэнергетики как возобновляемого и чистого источника энергии / И.Б. Махсумов, Н.М. Раупов // Материалы международной научно-практической конференции: "ЭНЕРГЕТИКА: СОСТОЯНИЕ И ПЕРСПЕКТИВЫ РАЗВИТИЯ". 22 декабря 2022 года, ТТУ имени ак. М.С. Осими, Душанбе, 2022. С. 215-221.

4. Махсумов И.Б. Воздействие технологий возобновляемой энергии на окружающую среду / И.Б. Махсумов // Материалы международной научно-практической конференции: "ЭНЕРГЕТИКА: СОСТОЯНИЕ И ПЕРСПЕКТИВЫ РАЗВИТИЯ". 22 декабря 2022 года, ТТУ имени ак. М.С. Осими, Душанбе, 2022. С. 208-214.

5. Экологические катастрофы: причины и последствия, примеры катастроф в России и в мире, 30 октября 2019 г. — Обновлено: 2 марта 2022 г. [Электронный ресурс]. - URL: https://promdevelop.com/technologies/ecological-disasters/ (дата обращения 11.05.2023).

6. О.И. Копытенкова, А.В. Леванчук, Е.А. Шилова, Л.М. Юферева Экология (Теоретическая часть): учебное пособие. - СПб.: Петербургский государственный университет путей сообщения, 2013. - 67 с.

7. Акимова Т.А., Хаскин В.В. Экология: Учебник для вузов. - М.: ЮНИТИ, 1998. -320 с.

Хулоса

АДАБИЕТ

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.