Научная статья на тему 'ЧЎЛ ВА ЯРИМ ЧЎЛ ЯЙЛОВЛАРИДА ҚОРАКЎЛ ҚЎЙЛАРИНИ ПАРВАРИШЛАШ'

ЧЎЛ ВА ЯРИМ ЧЎЛ ЯЙЛОВЛАРИДА ҚОРАКЎЛ ҚЎЙЛАРИНИ ПАРВАРИШЛАШ Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
0
0
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Science and innovation
Область наук
Ключевые слова
қоракўл қўйлари / яйлов озуқалари / озиқлантириш меъёрлари / қўшимча озиқлантириш / йиллик талаби / йил мавсумлари.

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — Парманова Дилноза Мавлановна

Мақолада қоракўл қўйларини озиқлантириш меъёрлари, қоракўл қўйларининг озуқа моддаларига бўлган йиллик талаби, йил мавсумлари бўйича яйлов озуқалари рациони ва уларнинг тўйимлилиги, турли жинс ва ёш гуруҳларидаги қоракўл қўйларини озиқлантириш меъёрлари ҳамда уларни қўшимча озиқлантириш меъёрлари келтирилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ЧЎЛ ВА ЯРИМ ЧЎЛ ЯЙЛОВЛАРИДА ҚОРАКЎЛ ҚЎЙЛАРИНИ ПАРВАРИШЛАШ»

INTERNATIONAL SCIENTIFIC AND PRACTICAL CONFERENCE

"ACTUAL PROBLEMS OF LIVESTOCK DEVELOPMENT, MODERN METHODS AND

DEVELOPMENT PROSPECTS" _SEPTEMBER 26-27, 2024_

УДК: 636.933.2.677

ЧУЛ ВА ЯРИМ ЧУЛ ЯЙЛОВЛАРИДА ЦОРАКУЛ ЦУЙЛАРИНИ ПАРВАРИШЛАШ

Парманова Дилноза Мавлановна

K.x^^^(PhD), катта илмий ходим, Чорвачилик ва паррандачилик илмий-тадкикот

институти https://doi.org/10.5281/zenodo.13854531

Аннотация. Мацолада цоракул цуйларини озицлантириш меъёрлари, цоракул цуйларининг озуца моддаларига булган йиллик талаби, йил мавсумлари буйича яйлов озуцалари рациони ва уларнинг туйимлилиги, турли жинс ва ёш гуру^ларидаги цоракул цуйларини озицлантириш меъёрлари цамда уларни цушимча озицлантириш меъёрлари келтирилган.

Калит сузлар: цоракул цуйлари, яйлов озуцалари, озицлантириш меъёрлари, цушимча озицлантириш, йиллик талаби, йил мавсумлари.

Аннотация. В статье описаны нормы кормления каракульских овец, годовая потребность каракульских овец в питательных веществах, рацион пастбищ и их питание по сезонам, нормы кормления каракульских овец разного пола и возраста, а также нормы кормления каракульских овец. дополнительное питание.

Ключевые слова: каракульские овцы, пастбищные корма, нормы кормления, прикорм, годовая потребность, сезоны.

Abstract. The article describes the feeding standards for Karakul sheep, the annual nutritional needs of Karakul sheep, the diet ofpastures and their nutrition by season, the feeding standards for Karakul sheep of different sexes and ages, as well as the feeding standards for Karakul sheep. extra food.

Keywords: karakul sheep, pasture feed, feeding rates, complementary foods, annual demand, seasons.

Кириш. Узбекистан иктисодиётининг аграр секторида коракулчилик мухим урин тутади. ^оракулчиликнинг ривожланиш холати чул ва ярим чул регионида жуда куплаб социал муаммларнинг ечимини белгилайди. Бу мухим вазифани амалга оширишда чул ва ярим чул яйловларидан рационал фойдаланиш, яйлов экотизимини саклаш, уларнинг хосилдорлигини ошириш, озукабоп усимликларнинг едиримлигини яхшилаш, доривор-озукабоп усимликлардан фойдаланиб, сурувларни согломлаштириш, яйловларнинг сув билан таъминланиш даражасини яхшилаш катта ахамиятга эга.

Яйловлардан рационал фойдаланишинг асосий томойилларидан бири яйловлар табиий сигимининг унда бокилаётган хайвонлар бош сонига мутаносиблиги хисобланади. Шу сабабли тадкикотларда яйловларнинг биологик имконияти билан ундаги хдйвонлар бош сони уртасидаги тенгликни (баланс) хисобга олиш лозим. ^оракул куйларнинг махсулдорлигини ошириш табиий яйловларнинг холатига ва озукабоп усимликларнинг туйимлилик кийматига боглик. Яйлов коракул куйларининг махсулдорлигини юзага чикаришда мухим ахамиятга эга. Шунинг билан биргаликда у нафакат хайвонлар озукаси манбаи балки куйлар яшайдиган экологик мухит хисобланади. Табиий яйлов усимликларининг уз-узини янгилаши ва фитомасса ишлаб чикариш хусусиятига эгалиги, яйловларни озука билан таъминлайдиган биологик захира манбаига айлантиради.

INTERNATIONAL SCIENTIFIC AND PRACTICAL CONFERENCE

"ACTUAL PROBLEMS OF LIVESTOCK DEVELOPMENT, MODERN METHODS AND

DEVELOPMENT PROSPECTS" _SEPTEMBER 26-27, 2024_

^оракулчилик хужаликларида куйлар сурувининг мутадил таркиби коракул куйларидан махсулот олишни купайтириш билан биргаликда, уларни озиклантириш ва яйловлардан рационал фойдаланиш имкониятини яратади.

^оракулчилик тармоклари ривожида озука базаси ва тугри озиклантириш мухим ахамият касб этади. Бунда озукалардан унумли фойдаланиш хазмланишни яхшилаш, махсулдорликни оширишда мухим ахамият касб етади. А.А.Нурматов, Б.Д.Аллашов, Ш.Жабборов, И.Рустамова, Ш.Турсуновлар таъкидлашларича корамоллларни Кореянинг ТМР технологияси билан бокиш озука самарадорлигини ошириш ва шу билан бирга махсулдорликни ошишига олиб келади. Б.Д.Аллашов, М.Х.Зулфикоров, Ф.Тореевлар томонидан сув танкислиги ва шурланишга бардошли озука экини булган кашкарбеданинг "^ибрай" навини бошокли экинлар билан турли хил меъёрларда аралаш холда етиштириш буйича илмий-тадкикот ишлари олиб борилган. Х,ар бир вариантнинг иктисодий самарадорлиги куриб чикилган ва самарали варианти аникланган. Б.Д.Аллашов, Д.О.Рахмонов, А.П.Безверховларнинг ишларида сувсиз лалми ерларда экиб етиштириш мумкин булган махсар экинининг ейилувчанлик хусусиятлари, бошка озука экинларига нисбатан афзалликлари хакида умумий маълумотлар берилган. Лалми ерларда махсар етиштириш тахлили асосида унинг бошка ем-хашак ва мойли экинларга нисбатан афзалликлари асослаб берилган. Сув танкис ва шурланган ерларда озука базасини яхшилаш максадида М.И.Аннаева, Ф.Н.Тореев, М.М.Якубов, Б.Д.Аллашов, Н.Мавлоновалар томонидан кашкарбедани етиштириш агротехнологиясини ишлаб чикиш буйича тадкикотлар олиб борилган. Тадкикотларда шурланган ерларда кашкарбеда бедага нисбатан юкори хосил бериши аникланган. И.Хафизов, БДахрамонов, С.Исамухаммедов., А.Хафизовнинг (2022) маълумотларига кура, озиклантириш омили кишлок хужалик хайвонларини махсулдорлиги оширишда мухим ахамиятга эга булиб, беда усимлиги, маккажухори ва оралик экинлардан тайёрланган пичан, силос хамда сенаж асосий озукалардан хисобланади. Соха олимлари А. Нурматов, И.Хафизовларнинг (2024) фикрича, корабайир зот отларига макбул озиклантириш шароитини яратиш, уларни насл ва ишчанлик хусусиятларини яхшилайди.

Тадкикотнинг максади. Маколада коракул куйларини озиклантириш меъёрлари, коракул куйларининг озука моддаларига булган йиллик талаби, йил мавсумлари буйича яйлов озукалари рациони ва уларнинг туйимлилиги, турли жинс ва ёш гурухларидаги коракул куйларини озиклантириш меъёрлари хдмда уларни кушимча озиклантириш меъёрларини урганишдан иборат.

Тадкикот усуллари: Яйлов худудларидан фойдаланиш-уларнинг геоботаник тавсифини рельефи, усимликлари, уртача йиллик озука захирасининг мавсумий динамикаси,сугориш манбаи, яйловлардаги бино ва иншоатларни аниклаш оркали урганилди. Яйлов хосилдорлигини аниклаш-Яйловларда куйларни бокиш мумкин булган муддатини тугри аниклаш учун улардаги озука захирасини билиш зарур. Яйловлар хосилдорлигини аниклашда трансект ва квадрат усулидан фойдаланилади. Типик майда утли яйловларда озука массаси 71х71 см2 хажмли квадрат рамкани тугри туртбурчак шаклидаги 50х2; 25х4 ёки 100х1 метр улчамда майдонга козикчалар кокилиб, унга шнур таранг тортилиб шакллантирилган трансект ичига квадрат рамка жойлаштирилиб аникланади. Аралаш типли яйловларда озука массасини аниклашда трансект ичидаги буталар куз билан чамалаб, катта, урта ва майда тупларга ажратилади ва улар саналади ва хар бир синфдаги утлардан учта нусхадан намуналар олинади. Усимликлар намуналари

INTERNATIONAL SCIENTIFIC AND PRACTICAL CONFERENCE

"ACTUAL PROBLEMS OF LIVESTOCK DEVELOPMENT, MODERN METHODS AND

DEVELOPMENT PROSPECTS" _SEPTEMBER 26-27, 2024_

куритилиб, тарозида улчаниб, хар бир синфдан бир тупнинг вазни аникланди. Х,ар бир классдаги усимликларнинг курук вазнини туп сонига купайтириб, уларнинг вазни аникланди. Аникланган вазн хар бир (катта, урта ва майда) синфдаги утлар сонига купайтириб, купайтма жамланиб, яйловдаги озука массасининг захираси аникланади. Кейин бу маълумотлар кайта хисобланиб озука бирлигига айлантирилди (Л.С.Гаевская ва бошкалар 1971).

Йил мавсумлари буйича озука талабини аниклаш-^оракул куйларининг ирсийланган махсулдорлик салохиятини тулик намоён килишига факат меъёрлаштирилган озиклантириш имконияти яратади.

Меъёрлаштирилган озиклантириш коракулчилик ва чул экологияси илмий тадкикот институти Озиклантириш ва махсулот ишлаб чикариш булимида (Бобокулов Н.А, Исмаилов М.Ш, Попова В.В ва бошкалар 2011) ишлаб чикилган меъёрлар асосида утказилди.

Усимликларнинг туйимлилиги йил мавсумлари буйича яйлов рационининг химиявий таркиби буйича аникланди. Озука махсулдорлиги шартли озука протеин бирлигида (ШОПБ) ифодаланди.

Тадкикотдан олинган натижалар.

Яйлов типларига боFлик х,олда йил мавсумлари буйича яйлов рационлари.

Яйлов рационлари - яйловнинг тегишли кисмидан олинган озукаларнинг туйимлилиги, усимликларнинг вегитация фазасига ва йил мавсумларига боглик холда аникланади. Йил мавсумлари буйича яйлов рациони ва уларнинг туйимлилиги куйидаги 1-жадвалда келтирилган.

1-жадвал

Йил мавсумлари буйича яйлов рациони ва уларнинг туйимлилиги (100 кг мутлок курук моддада)

Яйлов типи ва йил мавсум-лари Яйловда ейиладиган рацион 100 кг озукавий киймати

Озука бирлиги Х,азмла- нувчи протеин Алмаши-нувчи энергия, МДж

Эфемер ва эфемероидли

Бахор Яшил эфимерлар 85 10,0 952,0

Ёз ^урук эфемерлар (хас) к/х усимликларини йиггандан кейинги колдик ва чикиндилар 53 6,0 593,0

Куз ^урук эфемерлар, усаётган эфемероидлар 45 2,85 504,0

^иш ^урук хас ва дагал утлар 39 1,85 436,8

Шувох -э( юмерли

Бахор Яшил эфемерлар, шувох барглари 63 8,3 705,6

Ёз ^урук эфемерлар шувохнинг нозик шохчалари, хамма усимликларнинг уруглари 38 5,2 425,6

Куз Хас, шувох, шура утлар 36,5 3,5 408,8

INTERNATIONAL SCIENTIFIC AND PRACTICAL CONFERENCE "ACTUAL PROBLEMS OF LIVESTOCK DEVELOPMENT, MODERN METHODS AND

DEVELOPMENT PROSPECTS" SEPTEMBER 26-27, 2024

^иш Хас, шувох, шура утлар 30,5 2,37 341,6

Жадвал маълумотлари тахлили шуни курсатадики, бахор фаслида эфемер ва эфемероидли яйловларда 85 озука бирлигини, шувох-эфемерли яйловларда эса 63 озука бирлигини ташкил этмокда. Бу курсаткич ёз фаслида тегишлича: 53 ва 38 озука бирлигини, куз фаслида 45 ва 36,5 озука бирлигини хамда киш фаслида 39 ва 30,5 озука бирлигини ташкил этган. Барча фаслларда устунлик курсаткичи эфемер ва эфемероидли яйловларда кузатилган.

^оракул куйларини озиклантириш меъёрлари. ^оракул куйларини яйловда саклаш шароитида озиклантиришнинг типи ва даражасига караб кескин узгаришлар кузатилади. ^уйлардан юкори сифатли махсулот олиш учун уларни йил давомида озиклантириш даражасининг юкори ва тула кийматли булишини таъминлаш лозим.

Озука захираси аввал хар бир типдаги яйлов буйича йил мавсумларида уртача хосилдорликдан келиб чикиб, сунгра хужалик буйича умумий озука захираси хисобланади. Озука захираси уртача йиллик бир бош куйнинг озукага булган йиллик талабига нисбатан 20% куп булиши керак. Йил давомийлиги 100% хисобланиб, бахор, ёз, куз ва киш мавсуми унга нисбатан фоизда хисобланади. Мавсум давомийлиги яйлов усимликларининг усиши буйича аникланади. ^арнаб чулда мавсумлар давомийлиги куйидагича: бахор -24%, ёз -37%, куз -22% ва киш -17% ташкил этади. ^уйидаги 3-жадвалда коракул куйларининг озука моддаларига булган йиллик талаби келтирилган.

2-жадвал

^оракул куйларининг озука моддаларига булган йиллик талаби (бир бошга)

куйлар гурух,лари Озука бирлиги Алмаштнувчи энергия, МДж Х,азмланувчи протеин, кг Ейиладиган курук масса (кг)

Совликлар 435 4828,5 38 1082

Утган йили тугилган кузилар 401 4456,0 32 897

Шу йили тугилган кузилар 292 3241 32,8 620

Изоу: Озука моддалрига булган йиллик талаб, сурув таркиби, тирик вазни ва жун киркими микдорига боглик.

Жадвал маълумотларидан куриш мумкинки, совликларнинг озукага булган бир йиллик талаби таркибида 38 кг хазмланувчи протеин булган 435 озука бирлигини ташкил килган. Ушбу курсаткич утган йилги кузиларда 32 ва 401 хамда шу йили тугилган кузиларда 32,8 ва 292 ни ташкил килишини куриш мумкин.

Дагал озукаларга булган йиллик талаб, куйлар жинсий-ёш гурухларининг суткалик озиклантириш меъёрига караб аникланади. Тадкикотлар давомида турли жинс ва ёш гурухларидаги коракул куйларини озиклантириш меъёрлари урганилиб, натижалар куйидаги 3 -жадвалда келтирилган.

3-жадвал

^оракул зотли куйларини турли жинс ва ёш гурух,ларидаги озиклантириш меъёрлари (бош /сутка)

куйлар гурух,лари Озука Алмашинувчи Х,азмланувчи Цурук

бирлиги энергия, МДж протеин, г модда, кг

INTERNATIONAL SCIENTIFIC AND PRACTICAL CONFERENCE "ACTUAL PROBLEMS OF LIVESTOCK DEVELOPMENT, MODERN METHODS AND

DEVELOPMENT PROSPECTS" SEPTEMBER 26-27, 2024

Совликлар:

Буйдок 0,85 11,0 75 1,4

Бугоз, иккинчи ярими 1,2 14,7 120 1,7

Эмизикли 1,3 15,7 135 1,7

Ургочи кузилар:

4-8 ойлик 0,85 9,9 90 1,1

8-12 ойлик 0,95 11,0 100 1,2

12-18 ойлик 1,1 12,6 110 1,4

^учкорчалар:

4-8 ойлик 1,0 12,5 120 1,1

8-12 ойлик 1,3 15,6 150 1,4

12-18 ойлик 1,45 17,3 165 1,7

Наслли кучкорлар 1,25 15,0 190 1,6

Жадвалдан куриш мумкинки, совликларда сарфланадиган озука бирлиги микдори уларнинг бугозлик даврида хамда сут бериш даврида ошиш холатлари кузатилган. Албатта ушбу узгаришлар совликлар бугозлик даврида хомиланинг ривожланиши ва сут бериш даврида кузининг ривожланиши билан боглик.

Ургочи кузиларда уларнинг тирик вазнининг ортишига боглик холда озука бирлиги сарфланиш микдорлари узгариб бориб, 12-18 ойлик ёшида 1,1 озука бирлигини ташкил этган. Ушбу узгаришлар кучкорчаларда хам кузатилганлигини куриш мумкин. Наслли кучкорларда озука сарфи эса 1,25 озука бирлигини ташкил этган.

^оракул куйларини кушимча озиклантириш меъёрлари. ^оракул куйларини йил давомида яйловда саклаш шароитида тула кийматли озиклантиришни ташкиллаштириш учун уларни кушимча озиклантириш зарур. Биринчи навбатда нимжон куйлар, сунгра физиологик холатини хисобга олинган холда, бугоз совликлар, эмизикли совликлар, сунъий уруглантириш даврида наслли кучкорлар ва озука депрессияси даврида ёш кузилар кушимча озиклантирилади.

кушимча озука аралашмаси куйидаги: пахта шелухаси, кунжара, майдаланган донли озукалар, дон чикиндиси, бур, ош тузи компонентлардан тузиш тавсия этилади.

кушимча озукалар билан бир бош куйни бир марта озиклантириш куйларнинг семизлик даражаси хамда яйловнинг хосилдорлигига караб 300-600 г ташкил килади. кушимча озиклантиришга булган йиллик талабни аниклашда: яйлов озукаларида туйимли моддалар етишмовчилиги, метеорологик шароитига боглик утлатилмасдан тургун сакланган кунлар сони ва кунлик кушимча озиклантириш зарурияти хисобга олинади. Х,ар хил жинс ва ёш гурухларидаги куйларни кушимча озиклантириш меъёрлари куйидаги 3 -жадвалда келтирилган.

4-жадвал

^уйларни х,ар хил жинс ва ёш гурух,ларидаги кушимча озиклантириш меъёрлари

Озука туйимлилиги

куйлар гуру^и кушимча озука таркиби Микдори (кг) Озука бирлиги Х,азмла- нувчи протеин Алмаши-нувчи энергия, МДж

INTERNATIONAL SCIENTIFIC AND PRACTICAL CONFERENCE "ACTUAL PROBLEMS OF LIVESTOCK DEVELOPMENT, MODERN METHODS AND

DEVELOPMENT PROSPECTS" SEPTEMBER 26-27, 2024

Совликлар: Табиий хашак 0,3 0,12 18,3 2,13

Бугозлигининг иккинчи ярмида Концентратлар 0,3 0,12 18,3 2,13

Эмизикли Концентратлар 0,3 0,22 27,3 2,80

ш.ж. пахта кунжараси

совликлар 0,1-0,15 0,16 39,9 1,71

Майин пояли хашак 1,5-2,0 0,84 91,5-122 2,55-3,40

Серпушт

Концентратлар (арпа ярмаси) 0,4 0,29 36,4 4,28

^узилар Майин пояли хашак 0,5 0,21 30,5 3,55

Концентратлар 0,2 0,15 18,2 1,86

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Кунжара 0,1 0,11 2,66 1,31

^учкорлар (изловчи ) Сифатли хашак Иста-ганча

Концентратлар 0,5-0,8 0,37-0,59 45,5-72,8 4,66-7,46

Наслли кучкорлар (суъий Сифатли хашак Иста-ганча

уруглантириш даврида) Концентратлар 0,8-1,0 0,59-0,74 72,8-91,0 7,46-9,333

Жадвал маълумотларидан куриш мумкинки, коракул куйларининг ёши, жинси хамда физиологик холатидан келиб чиккан холда таркиби хар хил булган турли микдорда кушимча озукалар берилган. Наслли кучкорларни суъий уруглантириш даврида бериладиган кушимча озука микдори 0,8-1,0 озука бирлигини ташкил этган.

Хулосалар. 1. ^оракулчиликда мулкчилик шаклининг узгариши билан ерга булган мунособат тубдан узгарди шу сабабли коракулчилик фермер хужаликлари худудидаги яйловлардан унумли фойдаланишга алохида эътибор каратиш лозим, чунки яйловларни яхшилаш буйича чора-тадбирларнинг кулланилмаслиги уларнинг деградацияланишига олиб келади натижада куйларни озиклантириш билан боглик катор муаммолар юзага келиши мумкин.

2. Фермер хужаликларида яйловлардан рационал фойдаланиш хамда яйловлар инкирозининг олдини олиш учун яйловларини алохида майдонларга булиб, шартли-загон тизимида утлатишни ташкиллаштириш, майдон улчамлари хар хил куйлар учун алохида хисоблаш максадга мувофик.

3. кушимча озиклантиришга булган йиллик талабни аниклашда яйлов озукаларида туйимли моддалар микдори, тургун сакланган кунлар сони ва кунлик кушимча озиклантириш заруриятини хисобга олиш мухим хисобланади.

REFERENCES

1. Алимбеков С.С. Особенности энергетического питания каракульских маток в летний и осенний периоды. //Сб.тр. Каракулеводство и верблюдоводство Республики Казахстан в период рыночных отношений Алматы. "Бастау" 1998.с. 88-89.

INTERNATIONAL SCIENTIFIC AND PRACTICAL CONFERENCE "ACTUAL PROBLEMS OF LIVESTOCK DEVELOPMENT, MODERN METHODS AND

DEVELOPMENT PROSPECTS"

_SEPTEMBER 26-27, 2024_

2. Аллашов Б.Д, Жамолов C.F, Жураева Д.Р. Сувсизликка ва иссикка чидамли булган озукабоп экинларнинг хорижий нав ёки намуналарини танлаш. Ж. Science and innovation. Special Issue 8. 285-296 б.

3. Аллашов Б.Д., Рахмонов Д.О., Безверхов А.П. Использование сафлора в качестве нетрадиционной кормовой культуры. Ж.// Главный агроном. Россия № 6. 2019. 2019:6.

4. Амелин И.С. «Пастбищеобороти в каракулеводстве». Средней Азии. //Самарканд, изд. ВНИИК, 1944г.

5. Бобокулов Н.А, Исмаилов М.Ш, Попова В.В, ва б. «^оракул куйларини озиклантиришнинг юкори самарали, ресурсларни тежовчи технологияси». Самарканд 2011.-б 34.

6. Бобокулов Н.А, Юсупов С.Ю, Макаров Н.В, Попова В.В, Рафиев Б.Х. «Рекомендации по рациональной системе пастбищного кормления, нагула и откорма каракульских овец в условиях фермерских хозяйств». Самарканд 2002 г. 22 с.

7. Бобокулов Н.А., Попова В.В., Ибрагимов Ж.Х., Рафиев Б.Х., Парманова Д.М., Хатамов А.Х. Озука блокларини тайёрлаш технологияси ва улардан коракулчиликда фойдаланиш. Самарканд 2016., 28 б.

8. Бобокулов Н.А., Попова В.В., Исмаилов М.Ш., Рафиев Б.Х., Парманова Д.М. Фермер хужаликлари шароитида коракул куйларини озиклантириш ва саклашнинг табиатни мухофазаловчи технологияси. Самарканд 2014., 30 б.

9. Бобокулов Н.А., Попова В.В., Исмаилов М.Ш., Рафиев Б.Х., Парманова Д.М. Модель эффективной природоохранной технологии кормления и содержания каракульских овец. Самарканд 2014., 29 с.

10. Гаевская Л.С и др. О методах оценки пастбищ в пустыне В кн «Разведение и содержание каракульских овец». Ташкент, изд- во «Фан», 1971.

11. Нурматов А.А., Хафизов И.И., Хафизов А.И., Карибаева Д..Скороспелость жеребят карабаирский породы и их помесей с фризской породой. Материалы конференции:Актуальные вопросы совершенствование технологии производства и переработки продукции сельского хозяйства. Мосоловские чтения. Материалы международной научно-практической конференции. Марийский НИИС/Х-фил. Фед. аг.науч.ц.р Сев.-Вос. им.Н.В.Руницкого. 2024г., № XXVI.,C 486-490.

12. Парманова Д.М., Бобокулов Н.А. ^оракалпок сурига мансуб наслли коракул куйлари кузиларининг яйловдан озикланиш хусусиятлари. 2014. №8, 27-28 б.

13. Хафизов И.И., Кахрамонов Б., Исамухаммедов С., Хафизов А. Генетический потенциал карабаирской породы. Материалы конференции: Материалы международной конференции "Эффективные методы управления селекционно-племенным процессом в табунном коневодстве". Министерства науки и вышего образование Республик Казахстан, Торойгыров Университет "., Казахстан, Павлодар, 2022 г., С. 124-128.

14. B.D.Allashov, M.X.Zulfikarov, F.Toreev. Effective agrotechnology for cultivation of forage crops. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science 614 (1), 012159

15. Hammond G. Becf from the didru herd //Agrioulrure. -1985. -Vol.65 -P.9.

16. M.I.Annaeva, F.N.Toreev, M.M.Yakubov, B.D.Allashov, N. Mavlonova. Agrotechnology of Melilotus albus cultivation in saline area. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science 614 (1), 012170

INTERNATIONAL SCIENTIFIC AND PRACTICAL CONFERENCE "ACTUAL PROBLEMS OF LIVESTOCK DEVELOPMENT, MODERN METHODS AND

DEVELOPMENT PROSPECTS"

_SEPTEMBER 26-27, 2024_

17. B.Amanturdiev, B.Allashov, F.Toreev, N.Khudoyberdiev, U.Beknaev. Investigating stimulated ripening indicators of longbeak rattlebox (Crotalaria) planted in the coasts of the Aral Sea. E3S Web of Conferences, 2023, 421, 01001

18. A.A.Nurmatov, B.D.Allashov, Sh.Sh.Jabborov, I.Rustamova, Sh.Tursunov. Feeding farm animals based on the new innovative total mixed ration (TMR) technology. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science. 2020/12/1. 614 (1), 012161

19. Popova V.V., Bobokulov N.A., Ismailov M.Sh., Rafiev B.Kh., Parmanova DM. Devolopment of original medical - nutrition additives in livestok breeding/ Xth international Symposium on the Chemistry of Natural Compounds ABSTRACTS. Bukhara, 2013. -P. 231.

20. https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=To%CA%BBrtko%CA%BBl tumani&action=ed it&section=2

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.