Научная статья на тему 'Бюджет ташкилотларида молиявий натижалар ҳисоби'

Бюджет ташкилотларида молиявий натижалар ҳисоби Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
1213
231
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — М. Остонақулов

«Бюджет ташкилотларида бухгалтерия ҳисоби тўғрисидаги йўриқнома»га (Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлигида 2010 йил 22 декабрда 2169-сон билан рўйхатга олинган) мувофиқ бюджет ташкилотларида янги бухгалтерия ҳисоби жорий қилиняпти. Бу йўриқномага кўра бюджет ташкилотларида жорий йилга молиявий натижалар ва якуний молиявий натижалар аниқлаш тартиби белгиланди.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «Бюджет ташкилотларида молиявий натижалар ҳисоби»

М. Остонакулов

Тошкент Давлат Иктисодиёт университети профессори

БЮДЖЕТ ТАШКИЛОТЛАРИДА МОЛИЯВИЙ НАТИЖАЛАР ХИСОБИ

«Бюджет ташкилотларида бухгалтерия цисоби тугрисидаги йурицнома»га (Узбекистон Республикаси Адлия вазирлигида 2010 йил 22 декабрда 2169-сон билан руйхатга олинган) мувофиц бюджет ташкилотларида янги бухгалтерия цисоби жорий цилиняпти. Бу йурицномага кура бюджет ташкилотларида жорий йилга молиявий натижалар ва якуний молиявий натижалар аницлаш тартиби белги-ланди1.

Бюджет ташкилотларида ривожланти-риш фонди маблаглари буйича жорий йилга молиявий натижалар хисоби 26-«Бюджет таш-килотини ривожлантириш фонди маблаглари буйича жорий йилга молиявий натижалар» счётининг 260-«Бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари буйича жорий йилга молиявий натижалар» субсчёти, 261-«Бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари хисобига амалга оширил-ган хакикий харажатлар» субсчёти ва 262-«Бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари буйича даромадлар» субсчётида юритилади.

Бюджет ташкилотларида ривожлантириш фонди маблаглари буйича жорий йилга молиявий натижалар хисобини олиб бориш учун 260-«Бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари буйича жорий йилга молиявий натижалар» субсчёти тайинланган. Бу субсчёт аралаш субсчётдир. 260-«Бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари буйича жорий йилга молиявий натижалар» субсчётида операциялар факат молия йили охирида акс эттирилади.

260 - «Бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари буйича жорий йилга молиявий натижалар» субсчётининг дебетида

1 Давоми. Маколанинг бошланиши журналнинг 2011 йилги 2 сонида

йил охирида молия йили мобайнида бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаг-лари хисобига амалга оширилган хакикий харажатлар суммаси акс эттирилади. Бу суб-счётнинг кредитида эса йил охирида молия йили мобайнида бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди буйича барча хисобланган даромадлар суммаси кайд килинади.

260 - «Бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари буйича жорий йилга молиявий натижалар» субсчёти буйича молия йили-нинг охирида жорий йилга ривожлантириш фонди маблаглари буйича молиявий натижалар суммаси 283-«Бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари буйича якуний молиявий натижа» субсчётига утказилади. Шу йул билан 260-«Бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари буйича жорий йилга молиявий натижалар» субсчёти молия йили охирида ёпилади. Бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари буйича жорий йилга молиявий натижалар ижобий ёки салбий булиши мумкин. Йил охирида бу субсчёт буйича колдик колмайди.

Бюджет ташкилотларида узларининг бюд-жетдан ташкари ривожлантириш фонди маблаглари хисобига амалга оширилган хакикий харажатлари хисобини олиб бориш учун 261-«Бюджет ташкилотини ривожланти-

риш фонди мабларлари хисобига амалга оши-рилган хакикий харажатлар» субсчёти тайин-ланган. Бу субсчёт актив субсчётдир.

261 -«Бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди мабларлари хисобига амалга оширилган хакикий харажатлар» субсчётининг дебетида молия йили мобайнида бюджет ташкилоти-нинг бюджетдан ташкари ривожлантириш фонди маблаглари хисобидан амалга оширилган барча хакикий харажатлар суммалари акс эттирилади.

Йил охирида 261-«Бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари хисобига амалга оширилган хакикий харажатлар» субсчётининг кредитида биринчи навбатда бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари хисобига амалга оширилган хакикий харажатларнинг иктисод килинган ва бюджетдан ташкари хисобваракка утказилган бюджет маблагларига турри келувчи суммаси кайд килинади. Бу операция буйича 230-«Бюджет маблаглари буйича жорий йилга молиявий натижалар» субсчёти дебетланади.

Йил охирида 261-«Бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари хисобига амалга оширилган хакикий харажатлар» субсчётининг кредитида иккинчи навбатда бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари хисобига амалга оширилган хакикий харажатларнинг фойдаланилган солик ва бошка мажбурий туловлар буйича имтиёз-лар суммасига турри келувчи хакикий харажатлар суммаси (ушбу маблаглар хисобидан сотиб олинган моддий активларнинг сарфла-ниши (эскириши) ёки моддий активлар сотиб олиш билан боглик булмаган холда ташкилот-нинг моддий-техника базасини мустахкамлаш максадларига ишлатилиши муносабати билан амалга оширилган хакикий харажатлар) акс эттирилади. Бу операция буйича 285-«Бюджетга ва бюджетдан ташкари фондларга хисобланган солик ва бошка мажбурий туловлар буйича имтиёзлар» субсчёти дебетланади.

Йил охирида 261-«Бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари хисобига амалга оширилган хакикий харажатлар» субсчётининг кредитида учинчи навбатда бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари хисобига амалга оширилган хакикий харажатларнинг долган кисми бюд-

жет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари буйича жорий йилга молиявий натижаларга утказилади. Бу операция буйича 260-«Бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари буйича жорий йилга молиявий натижалар» субсчёти дебетланади.

Шу йул билан 261-«Бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари хисобидан амалга оширилган хакикий харажатлар» субсчёти молия йили охирида ёпилади. Йил охирида бу субсчёт буйича колдик колмайди.

261 -«Бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари хисобидан амалга оширилган хакикий харажатлар» субсчёти буйича аналитик хисоб амалга оширилган харажатларнинг харажат моддалари ва харажат манбаларига (кайси даромад ёки тушум хисобига амалга оширилишига караб) булинган холда юрити-лади.

Бюджет ташкилотларида узларининг ривожлантириш фонди маблаглари буйича даромадларининг хисобини олиб бориш учун 262-«Бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари буйича даромадлар» субсчёти тайинланган. Бу субсчёт пассив субсчёт-дир.

262-«Бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари буйича даромадлар» субсчётининг кредитида молия йили мобайнида:

(1) бюджет ташкилотларининг фаолият турига мувофик махсулотларнинг (ишларнинг, хизмат-ларнинг) сотилишидан олинган даромадлар;

(2) вактинча фойдаланилмаётган биноларни ва давлатнинг бошка мол-мулкларини бошка ташкилотларга ижарага беришдан келиб туша-диган тушумлар хамда (3) юридик ва жисмоний шахслар томонидан бюджет ташкилотларига берилган хомийлик (бегараз) ёрдам хисобидан тушумлар суммалари акс эттирилади.

Молия йили мобайнида 262-«Бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари буйича даромадлар» субсчётининг кредитида ишлаб чикарилган махсулотнинг (бажарилган ишларнинг ва курсатилган хизматларнинг) реализация килинишидан харидор ва буюр-тмачилардан келиб тушадиган даромадлар-нинг айнан уша махсулот (иш, хизмат)лар учун сарфланган жами харажатлардан (таннархи-дан) ошган кисми акс эттирилади. Бу операция буйича 200-«Махсулот (иш, хизмат)лар реали-

зацияси» субсчёти дебетланади.

Молия йили мобайнида 262-«Бюджет таш-килотини ривожлантириш фонди маблаглари буйича даромадлар» субсчётининг кредитида бюджет ташкилотлари томонидан вактинча фойдаланилмаётган биноларни ва давлатнинг бошка мол-мулкини бошка ташкилотларга ижарага беришда узаро тузилган ижара шар-тномасида белгиланган сумманинг хар ойга (чоракка) турри келадиган улуши микдори акс эттирилади. Бу операциялар буйича 159-«Бошка дебитор ва кредиторлар билан хисоб-китоблар» субсчёти дебетланади.

Молия йили мобайнида 262-«Бюджет таш-килотини ривожлантириш фонди маблаглари буйича даромадлар» субсчётининг кредитида бюджет ташкилотига юридик ва жисмоний шах-слар томонидан накд пул, накд пулсиз ёки мол-мулк куринишида берилган хомийлик (бегараз) ёрдам суммалари акс эттирилади. Бу операциялар буйича 01-«Асосий воситалар» счё-тининг, 06-«Бошка товар-моддий захиралар» счётининг, 11-«Хисобвараклардаги бюджетдан ташкари маблаглар» счётининг ва 12-«Касса» счётининг тегишли субсчётлари дебетланади.

262-«Бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари буйича даромадлар» субсчётининг кредити буйича молия йили мобайнида бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари буйича барча даромадлар суммаси йил охирида бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари буйича жорий йилга молиявий натижаларга утказилади. Шу йул билан 262-«Бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари буйича даромадлар» субсчёти молия йили охирида ёпилади. Йил охирида бу субсчёт буйича колдик колмайди.

Бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари буйича даромадларга доир операцияларининг аналитик хисоби бюджетдан ташкари маблагларнинг хар бир тури буйича алохида юритилади.

Бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари буйича жорий йилга молиявий натижаларга доир операцияларга куйидаги бухгалтерия проводкалари тузилади:

Бюджет ташкилотларида бошка даромадлар буйича жорий йилга молиявий натижалар хисоби 27-«Бошка даромадлар буйича жорий йилга молиявий натижалар» счётининг 270-

«Бошка даромадлар буйича жорий йилга молиявий натижалар» субсчёти, 271-«Бошка даромадлар буйича хакикий харажатлар» субсчёти,

272-«Бошка бюджетдан ташкари даромадлар» субсчёти ва 273-«Инвентаризация натижасида ортикча чиккан мол-мулклар» субсчётида юри-тилади.

Бюджет ташкилотининг бошка даромадлари буйича жорий йилга молиявий натижаларини хисобини олиб бориш учун 270-«Бошка даромадлар буйича жорий йилга молиявий натижалар» субсчёти тайинланган. Бу субсчёт аралаш субсчётдир. 270-«Бошка даромадлар буйича жорий йилга молиявий натижалар» субсчётида операциялар факат молия йили охирида акс эттирилади.

Йил охирида 270-«Бошка даромадлар буйича жорий йилга молиявий натижалар» субсчётининг дебетида бошка даромадлар маблаглари хисобидан амалга оширилган барча хакикий харажатлар суммаси акс эттирилади.

270-«Бошка даромадлар буйича жорий йилга молиявий натижалар» субсчётининг кредитида эса йил мобайнида бошка бюджет-дан ташкари даромадларни ва инвентаризация натижасида ортикча чиккан мол-мулклар суммасини бошка даромадлар буйича жорий йилга молиявий натижаларга утказилиши кайд килинади. Бу операциялар буйича 272-«Бошка бюджетдан ташкари даромадлар» субсчёти ёки

273-«Инвентаризация натижасида ортикча чиккан мол-мулклар» субсчёти дебетланади.

270-«Бошка даромадлар буйича жорий йилга молиявий натижалар» субсчёти буйича молия йилининг охирида бошка даромадлар буйича жорий йилга молиявий натижалар суммаси 284-«Бошка даромадлар буйича яку-ний молиявий натижа» субсчётига утказилади. Шу йул билан 270-«Бошка даромадлар буйича жорий йилга молиявий натижалар» субсчёти молия йили охирида ёпилади. Бюджет ташкилотини бошка даромадлар буйича жорий йилга молиявий натижалар ижобий ёки сал-бий булиши мумкин. Йил охирида бу субсчёт буйича колдик колмайди.

Бюджет ташкилотларида аввал курсатиб утилган манбалар буйича килинган хакикий харажатлардан ташкари амалга оширилган барча хакикий харажатлар, жумладан конунчиликка мувофик солик ва бошка маж-

с

БУХГАЛТЕРИЯ ХИСОБИ / БУХГАЛТЕРСКИЙ УЧЕТ

991

Дебет Кредит

Бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари хисобидан амалга оширилган ха^и^ий

харажатлар буйича

1 Молия йили мобайнида бюджет ташкилоти томонидан узининг ривожлантириш фонди маблаглари хисобидан амалга оширилган хакикий харажатлар 2611 ХК ва бошкалар2

2 Молия йили охирида бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари хисобидан амалга оширилган хакикий хара-жатларнинг иктисод килинган ва бюджет ташкилотининг бюд-жетдан ташкари хисобварагига утказилган бюджет маблаглари суммасига тугри келувчи кисмини бюджет маблаглари буйича жорий йилга молиявий натижаларга утказилиши 2303 261

3 Молия йили охирида бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари хисобидан амалга оширилган хакикий харажатларнинг фойдаланилган солик ва бошка мажбурий туловлар буйича имтиёзлар суммасига тугри келувчи кисмини бюджетга ва бюджетдан ташкари фондларга хисобланган солик ва бошка мажбурий туловлар буйича имтиёзлар хисобига утказилиши 2854 261

4 Молия йили охирида бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари хисобидан амалга оширилган хакикий харажатларнинг колган кисмини (1-банд минус 2-банд минус 3-банд) бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари буйича жорий йилга молиявий натижаларга утказилиши 2605 261

Бюджет ташкилотларини ривожлантириш фонди маблаглари буйича даромадлари ва тушумларига

доир

5 Молия йили мобайнида ишлаб чикарилган махсулотнинг (бажарилган ишларнинг ва курсатилган хизматларнинг) реализация килинишидан харидор ва буюртмачилардан келиб тушадиган даромадларнинг айнан уша махсулотлар (ишлар, хизматлар) учун сарфланган жами харажатлардан (таннархи-дан) ошган кисмининг суммаси 2006 2627

6 Молия йили мобайнида бюджет ташкилотлари томонидан вактинча фойдаланилмаётган биноларни ва давлатнинг бошка мол-мулкини бошка ташкилотларга ижарага беришда узаро тузилган ижара шартномасида белгиланган сумманинг хар ойга (чоракка) тугри келадиган улуши микдори 1598 262

7 Молия йили мобайнида бюджет ташкилотига юридик ва жис-моний шахслар томонидан накд пул, накд пулсиз ёки мол-мулк куринишида берилган хомийлик (бегараз) ёрдам суммалари 019, 0610, 11", 1212-счётлар-нинг тегишли субсчётлари 262

8 Йил охирида молия йили мобайнида бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари буйича барча даромад-лар бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари буйича жорий йилга молиявий натижаларга утказилиши 262 260

9 Молия йилининг охирида бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари буйича жорий йилга молиявий натижалар суммасини бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди

маблаглари буйича якуний молиявий натижага утказилиши

Молиявий натижа ижобий булганда 260 28313

Молиявий натижа салбий булганда 283 260

бурий туловлар буйича берилган имтиёзлар хисобига амалга оширилган хакикий харажат-лари хисобини олиб бориш учун 271-«Бошка даромадлар буйича хакикий харажатлар» субсчёти тайинланган. Бу субсёт актив суб-счётдир.

271-«Бошка даромадлар буйича хакикий харажатлар» субсчётининг дебетида молия йили мобайнида мазкур бюджет ташкилоти томонидан бошка даромадлар маблаглари хисобидан амалга оширилган барча хакикий харажатлар суммалари акс эттирилади.

Йил охирида 271-«Бошка даромадлар буйича хакикий харажатлар» субсчётининг кредитида молия йили мобайнида мазкур бюджет ташкилоти томонидан бошка даромадлар маблаглари хисобидан амалга оширилган барча хакикий харажатлар суммасини бошка даромадлар буйича жорий йилга молиявий натижаларга утказилиши кайд килинади. Бу операция буйича 270-«Бошка даромадлар буйича жорий йилга молиявий натижалар» субсчёти дебетланади. Шу йул билан 271-«Бошка даромадлар буйича хакикий харажатлар» субсчёти молия йили охирида ёпилади. Йил охирида бу субсчёт буйича колдик колмайди.

Бюджет ташкилотининг бошка даромадлар маблаглари хисобидан амалга оширилган барча хакикий харажатларнинг аналитик хисоби махсус маблаг турлари ва харажат моддалари буйича «Касса ва хакикий хара-жатларни хисобга олиш дафтари»да (294-шакл) юритилади.

Бюджет ташкилотларида молия йили мобайнида олинган ва конунчилик билан такикланмаган бошка даромадлар ва тушум-ларнинг хисобини олиб бориш учун 272-«Бошка бюджетдан ташкари даромадлар» субсчёти тайинланган. Бу субсчёт пассив субсчётдир.

272-«Бошка бюджетдан ташкари даромадлар» субсчётининг кредитида молия йили мобайнида олинган ва конунчилик билан такикланмаган хисобланган бошка даромадлар ва тушумларнинг суммалари акс эттирилади.

272-«Бошка бюджетдан ташкари даромадлар» субсчётининг дебетида йил охирида молия йили мобайнида олинган ва конунчилик билан такикланмаган хисобланган бошка даромадлар ва тушумларнинг суммаларини бошка даромадлар буйича жорий йилга молиявий нати-

жаларга утказилиши кайд килинади. Бу операция буйича 270-«Бошка даромадлар буйича жорий йилга молиявий натижалар» субсчёти кредитланади. Шу йул билан 272-«Бошка бюджетдан ташкари даромадлар» субсчёти молия йили охирида ёпилади. Йил охирида бу субсчёт буйича колдик колмайди.

272-«Бошка бюджетдан ташкари даромадлар» субсчётининг аналитик хисоби тушган тушумларнинг турлари буйича алохида холда юритилади.

Бюджет ташкилотларда утказилган инвентаризация натижаларига кура аникланган ортикча мол-мулкларнинг хисобини олиб бориш учун 273-«Инвентаризация натижасида ортикча чиккан мол-мулклар» субсчёти тайинланган. Бу субсчёт пассив субсчётдир.

273-«Инвентаризация натижасида ортикча чиккан мол-мулклар» субсчётининг кредитида утказилган инвентаризация натижаларига кура аникланган ортикча мол-мулкларнинг кири-мига доир операциялар акс эттирилади.

Йил охирида 273-«Инвентаризация натижасида ортикча чиккан мол-мулклар» субсчётининг дебетида молия йили мобайнида кирим килинган мол-мулкнинг суммаларини инвентаризация натижаларига кура аникланган ортикча мол-мулклар кийматини молиявий натижаларга утказилиши кайд килинади. Бу операция буйича 270-«Бошка даромадлар буйича жорий йилга молиявий натижалар» субсчёти кредитланади. Шу йул билан 273-«Инвентаризация натижасида ортикча чиккан мол-мулклар» субсчёти молия йили охирида ёпилади. Йил охирида бу субсчёт буйича колдик колмайди.

273-«Инвентаризация натижасида ортикча чиккан мол-мулклар» субсчёти буйича аналитик хисоб инвентаризация натижаларига кура аникланган ортикча мол-мулкларнинг турлари буйича алохида холда юритилади.

Бюджет ташкилотларида бошка даромадлар буйича жорий йилга молиявий натижаларга доир операцияларга куйидаги бухгалтерия проводкалари тузилади:

Дебет Кредит

Бошца даромадлар маблаглари хисобидан амалга оширилган хациций харажатлар буйича

1 Молия йили мобайнида сарф килинган материаллар, пул маблаглари ва бошка хакикий харажатлар суммалари 27114 Тегишли субсчётлар

2 Молия йили охирида йил давомида килинган барча хакикий харажатлар суммасини бошка даромадлар буйича жорий йилга молиявий натижаларга утказилиши 27015 271

Бошца бюджетдан ташкари даромадлар ва тушумлар буйича

3 Молия йили мобайнида олинган ва конунчилик билан такикланмаган хисобланган бошка даромадлар ва тушумлар Тегишли субсчётлар 27216

4 Йил охирида молия йили мобайнида олинган ва конунчилик билан такикланмаган хисобланган бошка даромадлар ва тушумлар суммасини бошка даромадлар буйича жорий йилга молиявий натижаларга утказилиши 272 270

Инвентаризация натижасида ортикча чиккан мол-мулклар буйича

5 Бюджет ташкилотида утказилган инвентаризация натижаларига кура аникланган ортикча мол-мулклар киймати 0117, 0618, 1219-счётлар-нинг тегишли субсчётлари, 05020,07021, 13222 27323

6 Йил охирида инвентаризация натижаларига кура аникланган ортикча барча мол-мулклар суммасини бошка даромадлар буйича жорий йилга молиявий натижаларга утказилиши 273 270

7 Молия йилининг охирида бошка даромадлар буйича жорий йилга молиявий натижалар сумма-сини бошка даромадлар буйича якуний молиявий натижага утказилиши

Молиявий натижа ижобий булганда 270 28424

Молиявий натижа салбий булганда 284 270

2. Бюджет ташкилотларида якуний моли-явий натижалар хисоби

Бюджет ташкилоти фаолиятининг якуний буйича молиявий натижала р хисобини олиб бориш учун 28-«Якуний молиявий натижалар» счётининг 280-«Бюджет маблаглари буйича якуний молиявий натижа» субсчёти, 281-«Туловларнинг махсус турларига доир хисоб-китоблар буйича якуний молиявий натижа» субсчёти, 282-«Таълим муассасала-рида укитишнинг тулов-контракт маблаглари буйича якуний молиявий натижа» субсчёти, 283-«Бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари буйича якуний молиявий натижа» субсчёти, 284-«Бошка даромадлар буйича якуний молиявий натижа» субсчёти ва 285-«Бюджетга ва бюджетдан ташкари фонд-ларга хисобланган солик ва бошка мажбурий

туловлар буйича имтиёзлар» субсчёти тайин-ланган.

Молия йили якунлари буйича якуний молиявий натижаларини хисобга олувчи суб-счётларда умумий холда кредит колдигининг колиши бюджет ташкилотининг барча активла-рини (номолиявий активлари, молиявий актив-лари, дебиторлар) умумий суммаси бюджет ташкилоти мажбуриятларининг умумий сумма-сидан ортик булганлигини, дебет колдигининг колиши эса, бюджет ташкилотининг умумий мажбуриятлари суммаси унинг барча активлари (номолиявий активлари, молиявий активлари, дебиторлар) умумий суммасидан ортиб кетганлигини билдиради.

Молия йилининг охирида 280-«Бюджет маблаглари буйича якуний молиявий натижа» субсчётида 230-«Бюджет маблаглари буйича жорий йилга молиявий натижалар» субсчёти

буйича колдик сумма акс эттирилади.

Агар бюджет маблаглари буйича жорий йилга молиявий натижалар ижобий булса, бу сумма 280-«Бюджет маблаглари буйича яку-ний молиявий натижа» субсчётининг креди-тида акс эттирилади. Агар бюджет маблаглари буйича жорий йилга молиявий натижалар салбий булса, у холда бу сумма 280-«Бюджет маблаглари буйича якуний молиявий натижа» субсчётининг дебетида кайд килинади.

Молия йилининг охирида 281 -«Туловларнинг махсус турларига доир хисоб-китоблар буйича якуний молиявий натижа» субсчётида 240-«Туловларнинг махсус турларига доир хисоб-китоблар буйича жорий йилга молиявий натижалар» субсчёти буйича колдик сумма акс эттирилади.

Агар туловларнинг махсус турларига доир хисоб-китоблар буйича жорий йилга молиявий натижалар ижобий булса, у холда бу сумма 281-«Туловларнинг махсус турларига доир хисоб-китоблар буйича якуний молиявий натижа» субсчётининг кредитида акс эттирилади. Агар туловларнинг махсус турларига доир хисоб-китоблар буйича жорий йилга молиявий натижалар салбий булса, у холда бу сумма 281-«Туловларнинг махсус турларига доир хисоб-китоблар буйича якуний молиявий натижа» субсчётининг дебетида кайд килинади.

Молия йилининг охирида 282-«Таълим муас-сасаларида укитишнинг тулов-контракт маблаглари буйича якуний молиявий натижа» субсчётида 250-«Таълим муассасаларида укитишнинг тулов-контракт маблаглари буйича жорий йилга молиявий натижалар» субсчёти буйича колдик сумма акс эттирилади.

Агар укитишнинг тулов-контракт маблаглари буйича жорий йилга молиявий натижалар ижобий булса, у холда бу сумма 282-«Таълим муассасаларида укитишнинг тулов-контракт маблаглари буйича якуний молиявий натижа» субсчётининг кредитида акс эттирилади. Агар укитишнинг тулов-контракт маблаглари буйича жорий йилга молиявий натижалар салбий булса, у холда бу сумма 282-«Таълим муассасаларида укитишнинг тулов-контракт маблаглари буйича якуний молиявий натижа» субсчётининг дебетида кайд килинади.

Молия йилининг охирида 283-«Бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди

маблаглари буйича якуний молиявий натижа» субсчётида 260-«Бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари буйича жорий йилга молиявий натижалар» субсчёти буйича колдик сумма акс эттирилади.

Агар бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари буйича жорий йилга молиявий натижалар ижобий булса, у холда бу сумма 283-«Бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари буйича якуний молиявий натижа» субсчётининг кредитида акс эттирилади. Агар бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари буйича жорий йилга молиявий натижалар салбий булса, у холда бу сумма 283-«Бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблаглари буйича якуний молиявий натижа» субсчётининг дебетида кайд килинади.

Молия йилининг охирида 284-«Бошка даро-мадлар буйича якуний молиявий натижа» субсчётида 270-«Бошка даромадлар буйича жорий йилга молиявий натижалар» субсчёти буйича колдик сумма акс эттирилади.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Агар бошка даромадлар буйича жорий йилга молиявий натижалар ижобий булса, у холда бу сумма 284-«Бошка даромадлар буйича якуний молиявий натижа» субсчётининг кредитида акс эттирилади. Агар бошка даромадлар буйича жорий йилга молиявий натижалар салбий булса, у холда бу сумма 284-«Бошка даромадлар буйича якуний молиявий натижа» субсчётининг дебетида кайд килинади.

Бюджет ташкилотларида конун хужжатларида белгиланган тартибда улар-нинг бюджетдан ташкари олган даромадлари учун хисобланган солик ва бошка мажбурий туловлар буйича берилган имтиёзлар сум-малари ва уларнинг белгиланган максадлар учун ишлатилиши 285-«Бюджетга ва бюджетдан ташкари фондларга хисобланган солик ва бошка мажбурий туловлар буйича имтиёзлар» субсчётида акс эттирилади.

Агарда, конунчиликда бошкача тартиб белгиланмаган булса, бюджет ташкилотла-рига солик ва бошка мажбурий туловлар учун берилган имтиёзлар туфайли тежалган (бушаб колган) маблаглар бюджет ташкилотининг моддий-техника базасини мустахкамлашга сарфланади.

Бюджет ташкилотларида бюджетга ва бюд-

жетдан ташкари фондларга хисобланган солик ва бошка мажбурий тулов турлари буйича бел-гиланган имтиёз суммаси 285-«Бюджетга ва бюджетдан ташкари фондларга хисобланган солик ва бошка мажбурий туловлар буйича имтиёзлар» субсчётининг кредитида акс этти-рилади. Бу операциялар буйича 160-«Бюджетга туловлар буйича бюджет билан хисоб-китоблар» субсчёти ёки 163-«Бюджетдан ташкари Пенсия фонди билан хисоб-китоблар» субсчёти ёки 169-«Бошка бюджетдан ташкари фондлар билан хисоб-китоблар» субсчёти дебетланади.

Бюджет ташкилотларида бюджетга ва бюджетдан ташкари фондларга хисобланган солик ва бошка мажбурий тулов турлари буйича белгиланган имтиёз мабларлари хисобидан сотиб олинган моддий активларнинг сарфла-ниши (эскириши) ёки моддий активлар сотиб олиш билан борлик булмаган холда бюджет ташкилотининг моддий-техника базасини мустахкамлаш максадларига сарфланиши муносабати билан амалга оширилган хакикий харажатлар мос равишда 251-«Таълим муасса-саларида укитишнинг тулов-контракт шаклидан тушган тушумлар хисобидан амалга оширилган хакикий харажатлар» субсчёти ва 261 -«Бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди маблар-лари хисобидан амалга оширилган хакикий харажатлар» субсчётининг дебетида кайд килинади.

Хисобот йилининг охирида равишда 251-«Таълим муассасаларида укитишнинг тулов-контракт шаклидан тушган тушумлар хисобидан амалга оширилган хакикий харажатлар» субсчёти ва 261 -«Бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди мабларлари хисобидан амалга оширилган хакикий харажатлар» суб-счётида акс эттирилган хакикий харажатлар-нинг фойдаланилган солик ва бошка мажбурий туловлар буйича имтиёзлар суммасига турри келувчи кисми 285-«Бюджетга ва бюджетдан ташкари фондларга хисобланган солик ва бошка мажбурий туловлар буйича имтиёзлар» субсчётининг дебетида акс эттирилади. Бу операциялар буйича мос равишда 251-«Таълим муассасаларида укитишнинг тулов-контракт шаклидан тушган тушумлар хисобидан амалга оширилган хакикий харажатла» субсчёти ва 261-«Бюджет ташкилотини ривожлантириш фонди мабларлари хисобидан амалга оширилган хакикий харажатлар» субсчёти кредитла-нади.

285-«Бюджетга ва бюджетдан ташкари фондларга хисобланган солик ва бошка мажбурий туловлар буйича имтиёзлар» субсчётининг аналитик хисоби хар бир солик ва бошка мажбурий туловлар буйича хисобланган имтиёзлар буйича алохида холда юритилади.

Адабиётлар руйхати:

1. Бюджет ташкилотларида бухгалтерия хисоби туррисидаги йурикнома (Узбекистон Республикаси Адлия вазирлигида 2010 йил 22 декабрда 2169-сон билан руйхатга олинган)

2. Узбекистон Республикасининг 2000 йил 14 декабрдаги «Бюджет тизими туррисида»ги конуни.

3. Узбекистон Республикасининг 2004 йил 26 августдаги «Давлат бюджетининг разна ижроси туррисида»ги конуни.

4. Давлат бюджети разна ижроси буйича функцияларнинг чегараланиши туррисидаги низом (Узбекистон Республикаси Молия вазирлигининг 2007 йил 30 августдаги 119-сонли буйрури билан тасдикланган).

5. Косимова Г. Давлат бюджети ижросининг разначилик тизими. Укув кулланма. —Т.:Iqtisod-moliya, 2008.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.