Научная статья на тему 'БЮДЖЕТ ХАРАЖАТЛАРИ ҲИСОБИДАН КАПИТАЛ ҚЎЙИЛМАЛАРНИ АМАЛГА ОШИРИШ'

БЮДЖЕТ ХАРАЖАТЛАРИ ҲИСОБИДАН КАПИТАЛ ҚЎЙИЛМАЛАРНИ АМАЛГА ОШИРИШ Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
285
26
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Scientific progress
Область наук
Ключевые слова
Бюджет харажатлари / таълимга йўналтирилган бюджет харажатлари / таълим муассасалари самарадорлигини бахолаш. / budget expenditures / budget expenditures for education / assessment of the effectiveness of educational institutions.

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — Жасурбек Саидкулович Бурибаев

Ушбу мақолада бюджет харажатлари, уларнинг таркиби, капитал қўйилмалар ҳамда уларни бюджет маблағлари ҳисобидан молиялаштириш тартиби, уларнинг ҳуқуқий асослари баён этилган ва тегишли назарий хулоса ва таклифлар ишлаб чиқилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

IMPLEMENTATION OF CAPITAL INVESTMENTS AT THE EXPENSE OF BUDGET EXPENSES

The article describes budget expenditures, their composition, capital investments and the procedure for their financing from the budget, their legal basis, and also gives the corresponding theoretical conclusions and recommendations.

Текст научной работы на тему «БЮДЖЕТ ХАРАЖАТЛАРИ ҲИСОБИДАН КАПИТАЛ ҚЎЙИЛМАЛАРНИ АМАЛГА ОШИРИШ»

SCIENTIFIC PROGRESS VOLUME 2 I ISSUE 2 I 2021

ISSN: 2181-1601

БЮДЖЕТ ХАРАЖАТЛАРИ ХИСОБИДАН КАПИТАЛ ЦУЙИЛМАЛАРНИ

АМАЛГА ОШИРИШ

Жасурбек Саидкулович Бурибаев

Тошкент банк-молия академияси

АННОТАЦИЯ

Ушбу маколада бюджет харажатлари, уларнинг таркиби, капитал куйилмалар хдмда уларни бюджет маблаглари хдсобидан молиялаштириш тартиби, уларнинг хукукий асослари баён этилган ва тегишли назарий хулоса ва таклифлар ишлаб чикилган.

Калит сузлар: Бюджет харажатлари, таълимга йуналтирилган бюджет харажатлари, таълим муассасалари самарадорлигини бахолаш.

IMPLEMENTATION OF CAPITAL INVESTMENTS AT THE EXPENSE OF

BUDGET EXPENSES

Jasurbek Saidkulovich Buribaev

Tashkent Banking and Finance Academy

ABSTRACT

The article describes budget expenditures, their composition, capital investments and the procedure for their financing from the budget, their legal basis, and also gives the corresponding theoretical conclusions and recommendations.

Keywords: budget expenditures, budget expenditures for education, assessment of the effectiveness of educational institutions.

КИРИШ

Давлатнинг уз функциялари ва вазифаларини бажариши билан боглик равишда вужудга келган чикимлар бюджет харажатлари дейилади. Бу чикимлар давлатнинг марказлаштирилган пул фондлари маблагларини турли йуналишлар буйича фойдаланиш жараёнида вужудга келадиган иктисодий муносабатларни ифодалайди. Бюджет харажатлари умумий молиявий категория булган бюджетнинг куринишларидан бири булиб, унга тегишли булган умумий хусусиятларга эгадир, яъни улар таксимлаш характерига эга, ифодаланишнинг пул шакли хос, пул фондларининг амал килиши билан богланган ва давлат томонидан ташкил килинади. Шу билан биргаликда бюджет харажатлари бир бутуннинг узига хос кисми булганлиги учун улар давлатнинг марказлаштирилган пул фондлари маблагларидан фойдаланиш ва тегишли фондларни шакллантириш

билан богликдир. Бу таксимлаш муносабатларининг моддий-буюмлашган шакли турли сохаларга йуналтирилаётган бюджет маблагларининг харакатидан иборат. Бюджет харажатларининг иктисодий мохияти унинг турли-туман куринишлари (турлари) оркали намоён булади. Харажатларнинг хар бир тури эса узининг микдорий ва сифат характеристикасига эга. Бунда уларнинг сифат характеристикаси вокеликнинг иктисодий табиатини ифодалаб, бюджет харажатларининг мулжалланганлигини, микдорий характеристика эса уларнинг улчамини (микдорини, хажмини) аниклашга имкон беради. Бюджет харажатлари чикимларнинг конкрет турлари оркали намоён булади. Бюджет харажатлари конкрет турларининг хилма-хиллиги эса, уз навбатида, куйидаги омилларнинг мавжудлиги билан белгиланади: давлатнинг иктисодий табиати ва функциялари; мамлакатнинг ижтимоий-иктисодий тараккиёт даражаси; бюджетнинг миллий иктисодиёт билан богланганлиги; иктисодий муносабатларнинг ривожланганлик даражаси; бюджет маблагларининг намоён булиш шакллари ва хк. Бу омилларнинг кушилиши ижтимоийиктисодий тараккиётнинг маълум бир боскичида хар кандай давлат бюджет харажатларининг у ёки бу тизимини вужудга келтиради. Жамиятнинг иктисодий хаётида бюджет харажатларининг роли ва ахамиятини аниклаш учун уларни маълум белгиларга кура туркумлаштириш максадга мувофик. Назария ва амалиётда бюджет харажатларини классификация килишнинг бир неча белгилари мавжуд. Улар узларининг иктисодий мазмуни, функционаллиги, ижтимоий такрор ишлаб чикаришдаги роли, ишлаб чикариш тармоклари ва фаолият турлари ёки идоравий булиниши, ижтимоий мулжалланганлиги буйича, худудий туркумланиши, маълум максадлари ва юридик нуктаиназардан ёки давлат бошкаруви даражасига кура алохида гурухларга ажратилиши мумкин.

АДАБИЁТЛАР ШЛР^И

Тадкикотимиз буйича Бюджет харажатлари хисобидан капитал куйилмаларни амалга ошириш адабиётларни ургандик.

Ромоновский (2004) фикрига кура "Бюджет харажатлари - бу давлат хокимияти ва махаллий узини-узи бошкариш органларини вазифа ва функцияларини молиялаштириш учун тегишли бюджет даражаларида кузда тутилган пул маблагларидир".

Грязнова ва Маркина (2012) лар таъкидлашларича "бюджет харажатлари бу бюджет тизими барча бюджетлари ва давлат бюджетидан ташкари фондларидан тегишли даражадаги хокимият органларига уларга куйилган вазифа ва функцияларини таъминлашларини молиялаштириш учун йуналтирилган пул маблаглари" Ушбу олимларнинг фикрларини жамлаган холда "бюджет харажатлари" тушунчасига давлат ва махаллий хокимият органларини аник

ижтимоий-иктисодий натижага эришишни эмас, уларни вазифа ва функцияларини бажаришини тушуниш максадида бюджет маблагларини ишлатилиш жараёнида намоён буладиган ва максадли ишлатилишини курсатадиган бюджет харажатларини моддий томони оркали характерлаш мумкин.

Давлат бюджетининг харажатлари умумий молиявий категория булган бюджетнинг куринишларидан бири булиб, унга тегишли умумий хусусиятларга эга. Яъни улар таксимлаш характерига эга, ифодаланишнинг пул шаклига хос, пул фондларининг амал килиши билан богланган ва давлат томонидан ташкил килинади. Шу билан биргаликда давлат бюджетининг харажатлари бир бутуннинг узига хос кисми булганлиги учун улар давлатнинг марказлаштирилган пул фондлари маблагларидан фойдаланиш ва тегишли фондларни шакллантириш билан богликдир. Бу таксимлаш муносабатларининг моддий-буюмлашган шакли турли сохаларга йуналтирилаётган бюджет маблагларининг харакатидан иборат (Вахобов ва Маликов, 2010).

ГДосимова (2001) ижтимоий-маданий тадбирларни ривожлантиришда бюджет сиёсатининг роли борасида тадкикотлар олиб борган. Муаллиф ижтимоий соха харажатларини молияилаштиришда нафакат бюджет маблагларидан фойдаланиш, балки хусусий сектор молиявий ресурсларини кенг жалб этган холда амалга ошириш мухимлигини кайд этиб утади. Жумладан, таълим тизимида кушимча хизматларни курсатиш оркали даромад келтирувчи фаолиятларга ургу берилган булса, тиббий хизматларни таъминланишида тиббий сугурта амалиётининг ривожлантирилиши лозимлиги таъкидлаб утилади. Шунингдек, бюджет харажатлари ижросини таъминлашда газначиликнинг жорий этилиши, натижада ижро билан боглик булган харажатларнинг кискаришига эришиш мумкинлиги, мамлакатимизда газначилик тугрисидаги конунчилик кабул килинишидан бир йил олдин, бу тизимга утишдан турт йил олдин айтиб утилади. Шу билан бирга, хусусий пенсия фондларини ташкил килишнинг хам афзаллик жихатлари курсатиб утилади.

Н.Козлов (2012) махаллий бошкарувни ваколатларини амалга оширишнинг молиявий таъминотини узига хос жихатларини куриб утади. Жумладан, Россия Федерацияси бюджет тизими бюджетлари уртасида даромад ва харажатларни чегаралаш тамойилини харажатни амалга ошириш ваколатлари адекватлиги ва мезонлилигини инобатга олган холда шакллантиришни кайд этади. Шунингдек, махаллий бошкарув органларига уларнинг функция ва вазифаларини бажаришда уларга маълум даромадларни бириктириш заруриятини асослаб беради.

Иктисодий нуктаи назардан, бюджет тушунчаси бюджет муассасаларининг узаро иктисодий муносабатларини узида акс эттирган категория сифатида намоён булади. Бу эса баъзи замонавий назарияларда тор муносабатларни акс эттиради деган фикрни уртага олиб чикади. Масалан, неоинститутционал назарияда

давлатнинг хукукий тузилмаси билан хам боглик тарзда юзага келишини кайд этиб утади. Бу эса бюджетга ички томондан иктисодий муносабатлар йигиндиси сифатида, ташки томондан хукукий тузилма тарзида карашларни вужудга келтиради. Шу боисдан, бюджет сиёсатини шилаб чикишда, фикримизча, унга хам иктисодий, хам хукукий муносабат тарзида ёндашиши заруратини юзага чикаради.

ТАХЛИЛ ВА НАТИЖАЛАР МУХОКАМАСИ

Бюджет харажатлари чикимларнинг конкрет турлари оркали намоён булади. Бюджет харажатлари конкрет турларининг хилма-хиллиги эса, уз навбатида, куйидаги омилларнинг мавжудлиги билан белгиланади: давлатнинг иктисодий табиати ва функциялари; мамлакатнинг ижтимоий-иктисодий тараккиёт даражаси; бюджетнинг миллий иктисодиёт билан богланганлиги; иктисодий муносабатларнинг ривожланганлик даражаси; бюджет маблагларининг намоён булиш шакллари ва хк. Бу омилларнинг кушилиши ижтимоийиктисодий тараккиётнинг маълум бир боскичида хар кандай давлат бюджет харажатларининг у ёки бу тизимини вужудга келтиради. Жамиятнинг иктисодий хаётида бюджет харажатларининг роли ва ахамиятини аниклаш учун уларни маълум белгиларга кура туркумлаштириш максадга мувофик. Назария ва амалиётда бюджет харажатларини классификация килишнинг бир неча белгилари мавжуд. Улар узларининг иктисодий мазмуни, функционаллиги, ижтимоий такрор ишлаб чикаришдаги роли, ишлаб чикариш тармоклари ва фаолият турлари ёки идоравий булиниши, ижтимоий мулжалланганлиги буйича, худудий туркумланиши, маълум максадлари ва юридик нуктаиназардан ёки давлат бошкаруви даражасига кура алохида гурухларга ажратилиши мумкин. Энг аввало, узининг иктисодий мазмунига кура бюджет харажатлари капитал ва жорий харажатларга булинади. Бу харажатлар кенгайтирилган такрор ишлаб чикариш жараёнига уларнинг кандай таъсир курсатиши мумкинлигини ифода этади. Бюджетнинг капитал харажатлари инновацион ва инвестицион фаолиятга йуналтирилган харажатлардир. Бу харажатларнинг таркибига: а) тасдикланган инвестицион дастурга мувофик харакатдаги ёки янгидан ташкил этилаётган юридик шахсларга инвестициялар учун мулжалланган харажатлар; б) юридик шахсларга инвестицион максадлар учун бюджет кредитлари сифатида бериладиган маблаглар; в) кенгайтирилган такрор ишлаб чикариш билан боглик булган капитал таъмирлашни амалга ошириш харажатлари ва шу билан боглик булган бошка харажатлар; г) амалга оширилиши давлат мулкига тегишли булган мулкни ошириш ёки уни янгидан яратишга олиб келадиган харажатлар; д) бюджет харажатларининг иктисодий туркумланишига мувофик бюджетнинг капитал харажатлари таркибига киритиладиган бошка харажатлар киради.

Бюджетининг капитал харажатлари таркибида Тараккиёт бюджети шакллантирилиши мумкин. Давлат хокимият органлари, махаллий уз-узини бошкариш органлари, бюджет ташкилотларининг жорий фаолиятини таъминлашга йуналтирилган бюджет харажатлари, бошка бюджетлар ва иктисодиёт алохида тармокларига дотация, субсидия ва субвенция шаклида курсатиладиган давлат томонидан куллаб-кувватлаш билан боглик булган харажатлар ва бюджет харажатларининг туркумланишига мувофик капитал харажатларнинг таркибига киритилмаган бошка харажатлар бюджетнинг жорий харажатлари дейилади. Аникрок равишда бюджетнинг жорий харажатлари таркиби куйидагилардан иборат булиши мумкин:

- давлат истеъмоли харажатлари (иктисодий ва ижтимоий инфратузилмани, миллий хужаликнинг давлат дармокларини саклаш, фукаролик ва харбий характердаги товарлар ва хизматларни сотиб олиш, давлат муассасаларининг жорий харажатлари);

- хокимиятнинг куйи органлари, давлат корхоналари ва хусусий корхоналарга жорий субсидиялар;

- трансферт туловлари;

- давлат карзлари буйича фоизларни тулаш;

- бошка харажатлар. Бу харажатлар оддий бюджетда ёки жорий харажатлар ва даромадлар бюджетида акс этган чикимларга, асосан, мос келади.

Такрор ишлаб чикаришдаги ролига кура бюджет харажатлари миллий иктисодиётга (хужаликка) килинадиган харажатлар ва ижтимоий соха хамда ахолини ижтимоий куллабкувватлаш харажатларига булинади. Бу харажатларга, энг аввало, давлат корхоналари ва давлат улуши бор булган корхоналарнинг устав капиталини шакллантириш, уларни янада кенгайтириш ва ривожлантириш, давлат моддий захираларини яратиш харажатлари киради. Бюджетнинг ижтимоий соха хамда ахолини ижтимоий куллаб-кувватлаш харажатлари хам ижтимоий жихатдан зарур булган харажатлардир. Бу харажатлар истеъмол фондларини шакллантириш билан боглик. Уларнинг бир кисми жамият аъзоларининг индивидуаль эхтиёжларини, бошка бир кисми эса бутун жамиятнинг эхтиёжларини кондиришга мулжалланган. Бу ерда бюджет харажатлари ижтимоий истеъмол фондларини (мамлакатнинг мудофаа фонди, илмий тадкикотлар фонди ва бошкалар) шакллантиришни тулик, шахсий истъмол фондларини эса кисман (номарказлаштирилган молиявий ресурслар билан биргаликда) таъминлайди. Шу билан биргаликда, бюджет маблагларининг катта кисми шахсий истеъмол фондларининг ижтимоий истеъмол фондларига (маориф, согликни саклаш, маданият ва спорт, фан, ижтимоий сугурта ва ижтимоий таъминот, ахоли учун ижтимоий ахамият касб этган хизматлар бахоси уртасидаги фаркларни коплаш, куп болали ва кам таъминланган оилаларга нафакалар

фондлари ва бошкалар) тегишли булган кисмини шакллантиришда кенг фойдаланилади. Функционал нуктаи-назардан бюджет харажатларининг классификация килиниши ижтимоий фаолият сохаларига пул маблагларининг йуналтирилганлигини акс эттиради. Бунда бюджет харажатлари куйидаги йирик гурухларга булиниши мумкин

- давлат бошкаруви ва махаллий уз-узини бошкариш;

- суд хокимияти;

- халкаро фаолият;

- миллий мудофаа;

- хукукни мухофаза килиш ва давлат хавфсизлигини таъминлаш;

- фундаментал тадкикотлар ва илмий-техника тараккиётини таъминлаш;

- саноат, энергетика ва курилиш;

- кишлок хужалиги ва баликчилик;

- атроф-мухитни ва табиий ресурсларни мухофаза килиш, гидрометеорология, хариташунослик ва геодезия;

- транспорт, йул хужалиги, алока ва информатика;

- уй-жой-коммунал хужалиги;

- маориф;

- согликди саклаш ва жисмоний тарбия;

- маданият, санъат ва кинематография;

- оммавий ахборот воситалари;

- давлат карзига хизмат килиш;

- бошка даражадаги бюджетларга молиявий ёрдам;

- максадли бюджет фондлари;

- давлат захиралари ва резервларини тулдириш;

- ижтимоий сиёсат ва бошка харажатлар.

Кейинги йилларда давлат капитал куйилмаларининг хажми кескин ошмокда. Хусусий фирмаларга, айникса, тараккиёт минтакаларига берилаётган субсидиялар микдори купаймокда. Иктисодиётда таркибий узгаришларни амалга ошириш максадида унинг айрим тармокларида давлат кафолати остида давлат субсидиялари ёки имтиёзли банк кредитлари куринишида танланма ёрдам курсатилаяпти. Бюджетдан катта микдордаги маблаглар иктисодиётнинг кишлок хужалиги тармогига такдим этилаяпти. Бу тармок устувор равишда куллаб-кувватланиши лозим булган тармок хисобланади. ^ишлок хужалигига бериладиган субсидиялар икки куринишда такдим этилмокда: 1) кишлок хужалиги махсулотларига кафолатланган бахоларни куллаб-кувватлаш; 2) ишлаб чикариш максадлари - кишлок хужалиги машиналари, минерал угитлар сотиб олиш ва омборхоналар куриш - учун. Миллий махсулотларни экспорт килувчи

фирмалар фаолиятига бюджетдан ёрдамнинг курсатилиши хам жахон бозорларидаги шиддатли ракобат шароитида уларнинг ахволини анча енгиллаштиради. Бюджет харажатлари оркали иктисодиётга давлатнинг аралашуви иктисодий усишнинг нисбатан юкори суръатларда усишини рагбатлантирибгина колмасдан, балки унинг циклик тебранишини хам юмшатади (секинлаштиради). Бюджетнинг харбий (мудофаа) харажатлар(и) хам давлатнинг функцияларидан келиб чикади. Улар хар бир давлатнинг уз мудофаа кобилиятини мустахкамлаши кераклиги билан богликдир. Бюджет маблаглари хисобидан Куролли Кучларнинг барча турлари молиялаштирилади.

Бозор иктисодиёти шароитида бюджетнинг харажатлари унинг даромадлари билан узвий боглангандир. Бундай узаро богликлик харажатларнинг микдорий жихатдан даромадларга мувофик келиши ва уларнинг бир-бирига узаро таъсир курсатиши оркали ифодаланади. Бир томондан, аксарият холларда, бюджет харажатларининг хажми бюджет даромадларининг хажми билан чекланади. Уз навбатида, бюджет даромадларининг хажми эса давлатнинг иктисодий имкониятлари билан аникланади. Шунинг учун хам бу ерда бюджет харажатларининг шундай хажмини ва миллий хужаликда пул фондларини шакллантиришда бюджет маблагларидан фойдаланишнинг шундай муддатларини урнатиш керакки, улар минимал харажатлар килиб максимал самарага эриши оркали давлат олдидаги ижтимоийиктисодий вазифаларни муваффакиятли бажарилишини таъминласин. Бошка томондан эса, ишлаб чикаришнинг усишига ижобий таъсир килиш, илмий-техника тараккиётини тезлаштириш ва миллий хужаликдаги пропорцияларни оптималлаштириш оркали бюджетнинг харажатлари унинг даромадлари даражасининг ортишига уз таъсирини курсатади. Бюджет харажатлари хажмининг йилдан-йилга ортиб бориши уларни миллий хужаликнинг самарадорлиги нуктаи-назаридан бахолашни жуда долзарб муаммога айлантириб куяди. Бунда миллий хужаликнинг якуний натижасини бахолаб, факат унга тегишли булган даромадларнинг кушимча равишда усганлигига эътибор бериш билан чекланиш максадга мувофик эмас. Бу ерда, бир вактнинг узида, жамиятнинг ижтимоий тараккиёт даражаси, ижтимоий муаммоларнинг кай даражада хал этилганлиги хам назардан четда колмаслиги керак. Албатта, миллий хужаликнинг якуний натижаси бюджет харажатларининг умумий хажмига, уларнинг таркибий тузилишига, бюджет маблагларидан тугри, иктисод килиб ва самарали фойдаланишга бевосита боглик. Шунинг учун хам хозирги шароитда бюджет харажатларининг илмий асосланган холда режалаштирилишига, бюджет ассигнованияларидан фойдаланиш устидан молиявий назоратнинг бутун тизимига алохида эътибор бериш лозим.

ХУЛОСА

1. Ривожланаётган мамлакатларга субсидиялар ва кредитлар бериш ривожланган мамлакатларнинг бюджетлари хисобидан амалга оширилади. Бундай ёрдам факат иктисодий омиллар билан эмас, балки сиёсий жихатлари билан характерланади. Имтиёзли шартларда кредитлаштириш ва кайтарилмайдиган тарзда ёрдам курсатиш унинг куринишларидандир.

2. Бюджетнинг барча харажатлари юкоридаги бешта гурухдан кайси бирига киришидан катъий-назар улар узларининг маълум конкрет максадларга мулжалланганлиги буйича хам бир неча кисмларга булинади. Бу кисмлар бюджет харажатларининг конкрет турларидан таркиб топади. Капитал куйилмалар, дотациялар, субвенциялар, субсидиялар, бюджет ссудалари, иш хаки, овкатланиш харажатлари, капитал ва жорий ремонт, канцелярия ва хужалик харажатларини бюджет харажатларининг конкрет турлари сифатида курсатиш мумкин. Бюджет харажатларининг маълум конкрет максадларга мулжалланганлиги буйича туркумланиши бюджет маблагларидан окилона фойдаланишга шароит яратади, бюджет ассигнованияларидан фойдаланиш устидан самарали ва таъсирчан молиявий назоратни амалга оширишнинг зарурий асоси хисобланади.

3. Иктисодий нуктаи-назардан туркумларга ажратилиши билан бир каторда бюджетнинг харажатларини ташкилий жихатдан хам гурухларга ажратиш мумкин. Бунинг асосида бюджет харажатларини юкори ташкилотлар (вазирликлар, уюшмалар, ассоциациялар, бирлашмалар, концернлар, компаниялар ва хк.) ва худудий белгилари ётиши мумкин. Бюджет харажатларининг юкори ташкилотлар буйича гурухланиши бюджет маблагларини конкрет олувчиларни курсатади ва улар тармок ичида пул фондларини шакллантиришда масъул булиб, ажратилган бюджет ассигнованияларидан уз вактида, самарали ва конуний фойдаланиш устидан жавобгардирлар.

REFERENCES

1. Романовский.М.В. (2004) ФинанськУчебник для вузов.-М..Юрайт-М

2. Грязнова А.Г ва Маркина Е.В (2012) Финансы: Учебник.М..Финансы и статистика.

3. ^осимова Г.А. Ижтимоий-маданий сохаларни ривожлантиришда бюджет сиёсатининг роли (Узбекистон Республикаси мисолида): и.ф.н. ... авторферат. -БМА: Тошкент, 2001. - 21 б.

4. Khudoykulov H.A., Sherov A.B. Digital economy development in corporate governance of joint stock company //Экономика и бизнес: теория и практика. - 2021. - №. 3-2. - С. 217-219.

SCIENTIFIC PROGRESS VOLUME 2 I ISSUE 2 I 2021

ISSN: 2181-1601

5. Козлов Н.И. Финансовое обеспечение реализации полномочий местного самоуправления автореферат к.э.н. - ФГБОУ ВПО «Государственный университет - учебно-научно-производственный комплекс». -Орел, 2012.-с.25.

6. Sherov, A. (2019). Reforms in the system of higher education and their impact on financial stability. International Finance and Accounting, 2019(3), 21.

7. Sherov, A. (2015). Foreign experience in financing of higher educational system. Scientific enquiry in the contemporary world: theoretical bas^s and innovative approach [L 26], 1, 92-95.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.