Научная статья на тему 'БОШЛАНҒИЧ ТАЙЁРГАРЛИК ГУРУҲИДАГИ ОҒИР АТЛЕТИКАЧИЛАРНИНГ МАШҒУЛОТ ЮКЛАМАЛАРИНИ РЕЖАЛАШТИРИШ'

БОШЛАНҒИЧ ТАЙЁРГАРЛИК ГУРУҲИДАГИ ОҒИР АТЛЕТИКАЧИЛАРНИНГ МАШҒУЛОТ ЮКЛАМАЛАРИНИ РЕЖАЛАШТИРИШ Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

CC BY
11
1
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ЁШГА ХОС ХУСУСИЯТЛАР / ЮКЛАМАЛАРНИ РЕЖАЛАШТИРИШ ХУСУСИЯТЛАРИ / МАШғУЛОТ ВОСИТАЛАРИ / ОРТИқЧА МАШқЛАНИШ / ЖИСМОНИЙ РТВОЖЛАНИШ КЎРСАТКИЧЛАРИ

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Норқулов З.Ч.

Ушбу мақолада бошланғич тайёргарлик босқичидаги 10-12 ёшли оғир атлетикачилар машғулот юкламаларини режалаштиришда ёшга хос хусусиятлари яъни жисмоний сифатлар ривожланишининг сенситив (сезувчан) даврлари ҳамда ҳаракат қобилиятларининг ёшга хос табиий ривожланиши инобатга олинган. Машғулот воситаларини оптимал нисбатларини аниқлаш орқали 10-12 ёшли оғир атлетикачиларда жисмоний ривожланиш кўрсаткичлари ва жисмоний тайёргарлик даражасини оширилишига эришилди.В данной статье рассматриваются возрастные особенности, а именно сензитивные (перцептивные) периоды развития физических качеств, а также естественное возрастное развитие двигательных способностей у тяжелоатлетов 10-12 лет на начальном подготовительном этапе при планировании тренировочных нагрузок. Путем определения оптимального соотношения тренировочных средств было достигнуто повышение показателей физического развития и уровня физической подготовленности у тяжелоатлетов 10-12 лет.This article discusses age related features, namely, sensitive (perceptual) periods of development of physical qualities, as well as the natural age related development of motor abilities in weightlifters 10-12 years old at the initial preparatory stage when planning training loads. By determining the optimal ratio of training aids, an increase in the indicators of physical development and the level of physical fitness of weightlifters 10-12 years old was achieved.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «БОШЛАНҒИЧ ТАЙЁРГАРЛИК ГУРУҲИДАГИ ОҒИР АТЛЕТИКАЧИЛАРНИНГ МАШҒУЛОТ ЮКЛАМАЛАРИНИ РЕЖАЛАШТИРИШ»

Техника, тактика и методика спортивной тренировки

Мустакил изланувчи З.Ч. НОРЦУЛОВ1

Узбекистан давлат жисмоний тарбия ва спорт университети, Чирчик шахар, Узбекистан

БОШЛАНГИЧ ТАЙЁРГАРЛИК ГУРУЩДАГИ ^ ОГИР АТЛЕТИКАЧИЛАРНИНГ МАШГУЛОТ ЮКЛАМАЛАРИНИ РЕЖАЛАШТИРИШ

Аннотация

Annotation

В данной статье рассматриваются возрастные особенности, а именно сензитивные (перцептивные) периоды развития физических качеств, а также естественное возрастное развитие двигательных способностей у тяжелоатлетов 10-12 лет на начальном подготовительном этапе при планировании тренировочных нагрузок. Путем определения оптимального соотношения тренировочных средств было достигнуто повышение показателей физического развития и уровня физической подготовленности у тяжелоатлетов 10-12 лет.

Ключевые слова: возрастные особенности, особенности планирования нагрузки, средства тренировки, перетренированность, показатели физической работоспособности.

Ушбу маколада бошлангич тайёргарлик боскичидаги 10-12 ёшли огир атлетикачилар машгулот юкламаларини режалаштиришда ёшга хос хусусиятлари яъни жисмоний сифат-лар ривожланишининг сенситив (сезувчан) даврлари хдмда ^аракат кобилиятларининг ёшга хос табиий ривожланиши инобатга олинган. Машгулот воситаларини оптимал нисбатларини аниклаш оркали 10-12 ёшли огир атлетикачиларда жисмоний ривожла-ниш курсаткичлари ва жисмоний тайёргарлик даражасини оширилишига эришилди.

Калит сузлар: ёшга хос хусусиятлар, юкламаларни режалаштириш хусусиятлари, машгулот воситалари, ортицча машцланиш, жисмоний ртвожланиш курсаткичлари.

This article discusses age-related features, namely, sensitive (perceptual) periods of development of physical qualities, as well as the natural age-related development of motor abilities in weightlifters 10-12 years old at the initial preparatory stage when planning training loads. By determining the optimal ratio of training aids, an increase in the indicators of physical development and the level of physical fitness of weightlifters 10-12 years old was achieved.

Key words: age-related features, load planning features, training tools, overtraining, physical performance indicators.

Мамлакатимизда спорт сохасида тугма кобилият-ли спортчиларни излаб топиш, улардаги истеъдодни руёбга чикариш ва ривожлантириш, ёшлар орасидан профессионал спортга иктидорли спортчиларни жалб этиш борасида мухим ишлар амалга оширилмокда.

Ёш авлодни хар томонлама етук этиб тарбиялаш, ёшлар орасидан иктидорли спортчиларни саралаб олиш, уларга уз кобилият ва истеъдодларини руёбга чикаришлари учун зарур шарт-шароитлар яратиш мухим ахамият касб этмокда.

Долзарблиги. Маълумки, спортчилар юкори натижаларга эришиши спортга илк кадам куйганда уларнинг жисмоний ва техник тайёргарлигига жид-дий эътибор каратилиши билан боглик. Шу кунга кадар утказилган барча илмий ишлари (А.С.Медведев, ЛС.Дворкин, А.Н.Воробев, Р.М.Маткаримов, Э.И.Кодиров, К.Ф.Баязитов, А.З.Ходжаев, М.У.Арзикулов)да ёш огир атлетикачилар тайёргарлик жараёнида махсус жисмоний тайёргарликнинг улуши тухтовсиз усиб борганлигини куриш мумкин, умумий жисмоний тайёргарлик улуши эса камаяди. Муаллифлар турли хил тайёргарлик боскичлари-да УЖТ ва МЖТнинг куйидаги нисбатларини фоизларда келтиради: янги шугулланувчилар - 80/20%, Ш-П спорт тоифа - 65/35%, II -I спорт тоифа -60/40%; I -СУН-40/60%; СУ-30/70%; ХТСУ-20/80% нисбатлари келтирилган. Узок йиллик кузатувлар асосида шу нарса маълум булдики, огир атлетика спорт тури билан шугулланишни бошлаган ёш спортчилар катталар ёш тоифасига утганда турли хил жарохатлар сабабли спортни эрта тарк этиш холатлари куп кузатилмокда.

Бунинг сабаби эса ёш огир атлетикачилар организ-мига ёш хусусиятини инобатга олмасдан организмга хос булмаган ортикча юкламалар берилганлигидир. Катта юкламалар ёш организмда зурикишларни

хосил килади хамда юкламалар ортиб боргани сари жарохатлар юзага кела бошлайди ва бу эса ёш икти-дорларни спортни эрта тарк этишига олиб келмокда. Бола психологияси шундай характерланадики, уларга узлари хохламаган ва мураккаб вазифаларни буюрил-са уларда уша фаолиятга нисбатан кизикиш, иштиёк сунади аксинча ёш болаларга купрок уйин фонидаги кунгилочар хусусиятга эга вазифаларни машгулот дастурига киритиш самарали хисобланади. Масалан: харакатли уйинлар ва натижа ёки ютукни кулга ки-ритишга каратилган уйинлар болаларда кизикишни орттиради, зерикиш хиссини камайтириш билан биргаликда жисмоний сифатларни комплекс тарзда ривожлантиришни таъминлайди.

Ота-оналар уртасида утказилган аноним суровно-малар натижасида шу холат маълум булдики, улар-нинг деярли купчилиги (79%) бошка спорт турларига нисбатан огир атлетика спорт тури билан шугулланиш натижасида фарзандлари купрок жарохат олиши мум-кин деган тасаввур эга.

Болалар ва усмирлар спорт мактаблари мураб-бийлари ва улар билан олиб борилган анкета сурови тахлили натижасида БУСМ ларда огир атлетика спорт турига нисбатан бошка спорт турларида шугулланув-чилар сони куплиги маълум булди.

Шу боисдан, ёш огир атлетикачиларнинг машгу-лот воситалари ва юкламаларини ёш хусусиятларини хисобга олган холда оптимал нисбатларини хамда ургатишнинг энг самарали услубларини аниклаш долзарб масала хисобланади.

Тадкикот максади. Бошлангич тайёргарлик гурухидаги 10-12 ёшдаги огир атлетикачилар машгу-лотида ёш хусусиятидан келиб чикиб машгулот воси-таларни режалаштиришни илмий асослашдан иборат.

см см о см

ю

Ю га t

0 d w

1

Техника, тактика и методика спортивной тренировки

Тадкикот вазифалари:

- машгулот воситалари ва юкламаларининг дажмини режалаштириш юзасидан илмий-амалий тавсияларни урганиш;

- 10-12 ёшли огир атлетикачиларнинг ёш хусусия-тини эътиборга олиб, жисмоний ва техник тайёргар-лик воситаларини меъёрлаш;

- меъёрланган машгулот воситалари оркали спорт-чилар организмида юзага келиши мумкин булган зурикишни олдини олиш.

Тадкикот натижалари ва унинг мухокамаси.

2021 йил сентябрь ойидан бошлаб тадкикот ол-дига куйилган максадга эришиш учун 3 ой давомида педагогик тажриба ташкил этилди.

Тажриба ишлари Чирчик шадар БУСМ, бошлангич тайёргарлик боскичидаги ёш огир атлетикачилар гу-рудларда, турли тайёргарликдаги спортчилар машгу-лотларида олиб борилди.

Уч ойлик тажриба боскичи охирида назорат му-собакалари ва спортчилар жисмоний тайёргарлиги узгаришларини билиш максадида назорат машкла-рини утказдик. Х,афталик циклдан 3 та машгулот режалаштирилди.

Махсус педагогик тажриба учун бошлангич тайёргарлик боскичидаги ёш огир атлетика жамоалари танлаб олинди ва дар бир жамоадан 12 тадан тажриба гурудига ва 12 тадан назорат гурудга ажратилди.

Тадкикот жараёнида биз томонимиздан мураббийларда утказилган анкета суровномада берилган 12 та воситалар-дан, куйидаги воситалар танлаб олинди ва шу воситалар оркали машгулот юкламалари режалаштирилди.

Тадкикотдан олдин бошлангич тайёргарлик боскичидаги ёш огир атлетикачиларнинг жисмоний тайёргарлиги буйича курсаткичлари орасида фарклар деярли сезилмади (2-жадвалга каранг).

2-жадвал

Тажриба ва назорат гурухи ошр атлетикачиларнинг тадкикотдан олдинги жисмоний тайёргарлик курсаткичлари(п=12)

СМ

см о см

ю

го га

0 а ю

1

№ Машгулот воситалари Назорат гурухи Тажриба гурухи

Т/О Т/О

10 ёш 11 ёш 12 ёш 10 и 11 ёш 12 ёш

1 Турникда тортилиш (марта) 3 3 4 3 3 3

2 Полга таянган долда кулларни букиб ёзиш (марта) 4 6 6 4 6 7

3 Турган жойдан узунликка сакраш (см) 130 140 145 130 145 145

4 Турган жойдан баландликка сакраш (см) 35 45 45 40 45 50

5 30 м (сония) 7,6 7,4 7,3 7,6 7,5 7,3

6 60 м (сония) 10,8 10,6 10,5 10,7 10,5 10,6

7 100 м (сония) 17,6 17,0 16,8 17,5 16,9 16,7

8 3 х 10 м (мокисимон югуриш, сония) 9,0 8,7 8,7 9,0 8,8 8,6

9 Эгилувчанлик (см) 14 14 13 14 13 14

10 Штанга билан утириб туриш 15 20 20 17 22 22

чан даврларини дамда огир атлетика спорт тури билан 1012 ёшдан шугулланишни бошлаш мумкинлигини ино-батга олган долда бошлангич тайёргарлик боскичидаги 10-11-12 ёшли огир атлетикачиларнинг ёш дусусият-ларидан келиб чикиб машгулот воситаларини дафта-лик циклда 3-жадвалда келтирилган режалаштириш самарали деб дисоблаймиз.

3-жадвал

Бошлапи ич тайёргарлик боскичида хафталик циклда ойлик машFулот дастури

Жисмоний сифатлар Машгулот воситалари Меъёри Хажм

ат * ат * ат * Л ат *

Куч хамда портловчи-куч тайёргарлиги Турникда тортилиш 120

Полга таянган долда кулларни буккиб ёзиш 180

Турган жойдан узунликка сакраш 168

Турган жойдан баландликка сакраш 168

Штанга билан утириб туриш 144

Тезкорлик тайёргарлиги 30, 60 ва 100 м югуриш 10

Чидамкорлик тайёргарлиги 1000 м (дар бир машгулот охирида) 8

Эгилувчанлик тайёргарлиги Гриф (таёк)ни даст кутариш кенглигида юкорида ушлаган долда утириб туриш 160

Чакконлик тайёргарлиги 3 х 10 м (мокисимон югуриш) 14

Уйин тайёргарлиги (40' дакика) 1 х 40' 1 х 40' 1 х 40' 1 х 40' 160'

спорт уйинлари (футбол, баскетбол, волейбол); - даракатли уйинлар - эстафеталар (40' дакика) 1 х 40' 1 х 40' 1 х 40' 1 х 40' 160'

Техник тайёргарлик Даст кутариш машкини бажаришга ургатиш 144

Силтаб кутариш машкини бажаришга ургатиш 192

Ойлик циклда машгулот дастури учун танлаб олинган машгулот воситалари:

- югуриш тайёргарлиги - 30,3 х 10, 60, 100 м;

- сакраш тайёргарлиги - узунликка ва баландликка серияли дамда битталик сакрашлар;

- штанга билан утириб туриш;

- атлетик тайёргарлик - турникда тортилишлар, ётиб кулларни букиб - ёзиш;

- турникда тортилиш;

- брусларга таянган долда кулларни букиб - ёзиш;

- 3 х 10 м (мокисимон югуриш);

- спорт (футбол, баскетбол) ва даракатли уйинлар, эстафеталар.

УЖТ да юкламалар шугулланувчиларнинг ёшига ва имкони борича индивидуал хусусиятларига муво-фик долда меъёрланди.

Тажриба гуруди шугулланувчиларида турникда тортилиш машки ойда 10 кун 4 мартадан 3 такрор-лашлар амалга оширилди. Умумий 1 ойлик тайёргар-лик жараёнида 120 марта тортилиш амалга оширилди.

Полга таянган долда кулларни букиб ёзиш машки ойда 10 кун 6 мартадан 3 такрорлашлар амалга оши-рилди. Умумий 1 ойлик тайёргарлик жараёнида 180 марта букиб ёзиш амалга оширилди.

Турган жойдан узунликка сакраш машки ойда 12 кун 6-8 мартадан 3 такрорлашлар амалга оширилди. Умумий 1 ойлик тайёргарлик жараёнида 168 марта сакраш амалга оширилди.

Турган жойдан баландликка сакраш машки ойда 12 кун 6-8 мартадан 3 такрорлашлар амалга оширилди. Умумий 1 ойлик тайёргарлик жараёнида 168 марта сакраш амалга оширилди.

Штанга билан утириб туриш машки ойда 10 кун

Техника, тактика и методика спортивной тренировки

4-6 мартадан 3 такрорлашлар амалга оширилди. Умумий 1 ойлик тайёргарлик жараёнида 144 марта амалга оширилди.

30, 60 ва 100 м га югуруш ойда 10 кун 1 мартадан 1 такрорлашлар амалга оширилди. Умумий 1 ойлик тайёргарлик жараёнида 10 марта югуриш амалга оширилди.

Гриф (таёк)ни даст кутариш кенглигида юкорида ушлаган холда утириб туриш машки ойда 10 кун 8 мартадан 3 такрорлашлар амалга оширилди. Умумий 1 ойлик тайёргарлик жараёнида 160 марта утириб туриш амалга амалга оширилди.

3 х 10 м (мокисимон югуриш) машки ойда 10 кун 1-2 мартадан 3 такрорлашлар амалга оширилди. Умумий 1 ойлик тайёргарлик жараёнида 14 марта тортилиш амалга оширилди.

Уйин тайёргарлиги (40' дакика) хар ойда 4 кун 40 дакикадан вакт ажратилди. Умумий 1 ойлик тай-ёргарлик жараёнида 4 кунда 2 соат 40 дакика амалга оширилди.

Спорт уйинлари (футбол, баскетбол, волейбол); харакатли уйинлар, эстафеталар (киш мавсумида спорт уйинлари урнига 40' дакика) хар ойда 4 кун 40 дакикадан вакт ажратилди. Умумий 1 ойлик тай-ёргарлик жараёнида 4 кунда 2 соат 40 дакика амалга оширилди.

Даст кутариш машкини бажаришга ургатишда ойда 8 кун 6 мартадан 3 такрорлашлар оркали. Умумий 1 ойлик тайёргарлик жараёнида 144 марта кутариш амалга оширилди.

Силтаб кутариш машкини бажаришга ургатишда ойда 8 кун 6 мартадан 4 такрорлашлар оркали. Умумий 1 ойлик тайёргарлик жараёнида 192 марта кутариш амалга оширилди.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Тайёргарлик даврида машгулот юкламалар хажми-нинг хафталар кесимида парциал улуши куйидагича таксимланди 4-жадвалга каранг:

4-жадвал

Машгулот юкламалар хажмининг хафталар кесимида парциал улуши

Машгулот воситалари Ойлик циклда Хажм

1-хафта «1 4

Турникда тортилиш 36 24 36 24 120

Полга таянган холда кулларни букиб ёзиш 54 36 54 36 180

Турган жойдан узунликка сакраш 48 36 48 36 168

Турган жойдан баландликка сакраш 48 36 48 36 168

Штанга билан утириб туриш 36 36 36 36 144

30, 60 ва 100 м югуриш 2 3 2 3 10

Гриф (таёк)ни даст кутариш кенглигида юкорида ушлаган холда утириб туриш 72 48 72 48 240

3 х 10 м (мокисимон югуриш) 4 3 4 3 14

Уйин тайёргарлиги (40' дакика) 40' 40' 40' 40' 160'

спорт уйинлари (футбол, баскетбол, волейбол); харакатли уйинлар; эстафеталар (киш мавсумида спорт уйинлари урнига 40' дакика) 40' 40' 40' 40' 160'

Даст кутариш машкини бажаришга ургатиш 36 36 36 36 144

Силтаб кутариш машкини бажаришга ургатиш 48 48 48 48 192

Полга таянган холда кулларни букиб ёзиш машки умумий 1 ойлик тайёргарлик жараёнида 180 марта тортилиш амалга оширилди.

Турган жойдан узунликка сакраш машки умумий

I ойлик тайёргарлик жараёнида 168 марта тортилиш амалга оширилди.

Турган жойдан баландликка сакраш машки уму-мий 1 ойлик тайёргарлик жараёнида 168 марта тор-тилиш амалга оширилди.

Штанга билан утириб туриш машки умумий 1 ойлик тайёргарлик жараёнида 144 марта тортилиш амалга оширилди.

30, 60 ва 100 м га югуруш умумий 1 ойлик тайёр-гарлик жараёнида 10 марта югуриш амалга оширилди.

Гриф (таёк)ни даст кутариш кенглигида юкорида ушлаган холда утириб туриш машки умумий 1 ойлик тайёргарлик жараёнида 160 марта тортилиш амалга оширилди.

3 х 10 м (мокисимон югуриш) машки умумий 1 ойлик тайёргарлик жараёнида 14 марта тортилиш амалга оширилди.

Уйин тайёргарлиги (40' дакика) умумий 1 ойлик тайёргарлик жараёнида 2 соат 40 дакика амалга оширилди.

Спорт уйинлари (футбол, баскетбол, волейбол); харакатли уйинлар, эстафеталар (киш мавсумида спорт уйинлари урнига 40' дакика) умумий 1 ойлик тайёр-гарлик жараёнида 2 соат 40 дакика амалга оширилди.

Даст кутариш машкини бажаришга ургатиш умумий 1 ойлик тайёргарлик жараёнида 144 марта тортилиш амалга оширилди.

Силтаб кутариш машкини бажаришга ургатиш умумий 1 ойлик тайёргарлик жараёнида 192 марта тортилиш амалга оширилди.

3 ойлик тадкикот ишларидан якунлангача 9-10 ва

II ёшли огир атлетикачиларнинг тадкикотдан кеин жисмоний тайёргарлик курсаткичларидаги усиш фарклари 5-жадвалда келтирилди.

5-жадвал

Тажриба ва назорат гурухи ошр атлетикачиларнинг тадцицот-

дан кейин жисмоний тайёргарлик курсаткичлари(и=12)

№ Машгулот воситалари Назорат гурухи Тажриба гурухи

Т/К Т/К

10 ёш 11 ёш 12 ёш 10 ёш 11 ёш 12 ёш

1 Турникда тортилиш (марта) 3 4 4 4 5 5

2 Полга таянган холда кулларни букиб ёзиш (марта) 6 8 8 6 12 14

3 Турган жойдан узунликка сакраш (см) 135 140 150 150 160 170

4 Турган жойдан баландликка сакраш (см) 35 50 50 50 60 70

5 30 м (сония) 7,5 7,1 7,1 7,1 7,0 7,0

6 60 м (сония) 10,7 10,5 10,5 10,1 9,5 9,4

7 100 м (сония) 17,2 16,8 16,8 17,0 16,3 16,1

8 3 х 10 м (мокисимон югуриш, сония) 8,8 8,6 8,6 8,3 8,0 8,0

9 Эгилувчанлик (см) 15 16 15 23 23 24

10 Штанга билан утириб туриш 20 25 30 35 45 50

Машгулот юкламалар хажмининг хафталар кеси-мида парциал улуши турникда тортилиш машки ойда 120 марта тортилиш амалга оширилди.

Турникда тортилиш (марта) машкида уртача 6,4%; полга таянган холда кулларни букиб ёзиш (марта) да

см см о см

ю

го га

0 О.

ю

1

с го

Техника, тактика и методика спортивной тренировки

уртача 9,2%; турган жойдан узунликка сакраш (см)да уртача 18,3%; турган жойдан баландликка сакраш (см) да уртача 16,7%; 30, 60 ва 100 мга югуришда уртача 12,4%; 3 х 10 м (мокисимон югуриш, сония) югуришда уртача 10,3%; эгилувчанлик (см) машкида уртача 12,5%; штанга билан утириб туришда уртача 14,2% уртача усиш фарклари кузатилди (1-расм).

20

15 9,9

10 5 0

Фарки Тадкикот гурухи Назорат гурухи

■ Назорат гурухи Тадкикот гурухи Фарки

1-расм. Тажриба ва назорат гурухи огир атлетнкачнларнннг тадкикотдан кейин жисмоний тайёргарлик курсаткичлари

Хулоса. Олиб борилган кузатув, утказилган суров-нома, жорий тадкикотлар ва педагогик тажрибана-тижаларининг киёсий тадлилига асосан куйидагича хулосалар чикариш мумкин:

- Мадаллий ва хорижий адабиётларнинг тадли-лига асосан ёш огир атлетикачиларнинг бошлангич тайёргарлик боскичида машгулот воситалари ва юкламаларининг дажмини режалаштириш услубия-тидан фойдаланиш юзасидан илмий-амалий тавсиялар етарлича аникланмади.

- Бошлангич тайёргарлик боскичидаги ёш огир атлетикачиларнинг ёш хусусиятини эътиборга олмай, меъёрланмаган дажмдаги жисмоний ва техник тай-

ёргарлик воситаларидан номутаносиб фойдаланиш спортчилар организмини зурикиш ва ута зурикиш долатларига олиб келиши ва ёш щтидорларни спортни эрта тарк кетишига сабаб булаётганлиги педагогик кузатув асосида аникланди.

- Тажрибалар давомида 10 та машгулот воситалари танлаб олинди, уларнинг кулланилиши ёш огир атлетикачиларнинг жисмоний ва техник тайёргарлиги, шунингдек, спорт натижаларининг ошишида ижобий самара берди.

Адабиётлар:

1. Маткаримов Р.М. Орир атлетикачилар куп йиллик тайёргарлик тизимининг илмий-назарий асослари: Монография. Т.: O'ZKITOB SAVDO NASHRIYOTI MATBAA IJODIY UYI. 2021. - 239 б.

2. Маткаримов Р.М, Оммавий разрядли 0Fир атлетикачилар машрулот нагрузкалари хржм ва шиддатининг оптимал нисбатлари. Педогогика фанлари номзоди илмий даражасини олиш учун бажарил-ган диссертация.Тошкент.1999 й.

3. Sh.Kh Toshturdiev, M.R Masharipov. International Olympic Committee And Its Relations With Governments And Other International Organizations. Фан-спортга 2020 №7 p. 6-8.

4. Маткаримов Р.М. Оммавий разрядли орир атлетикачилар машрулот юкламалари х,ажми ва шиддатининг оптимал нисбатлари самарадорлигини аниклаш // FAN - SPORTGA илмий-назарий журнали. Т., 2020. -№2. - Б. 34-38.

5. Маткаримов Р. М. ОПТИМИЗАЦИЯ ПРОЦЕССА ПОДГОТОВКИ ВЫСОКОКВАЛИФИЦИРОВАННЫХ ТЯЖЕЛОАТЛЕТОВ В ГОДИЧНОМ ЦИКЛЕ //Проблемы и перспективы физического воспитания, спортивной тренировки и адаптивной физической культуры. - 2021. - С. 361-365.

6. Маткаримов Р. М. ВОПРОСЫ ВРЕМЕННОЙ АДАПТИЦИИ ТЯЖЕЛОАТЛЕТОВ К РАЗЛИЧНЫМ КЛИМАТОГЕОГРАФИЧЕСКИМ УСЛОВИЯМ //Fan-Sportga. - 2020. - №. 3. - С. 4-7.

7. Тоштурдиев Ш.Х. Велосипедчиларнинг куч сифатини орир атлетика воситалари оркдли ривожлантириш услубияти/AFAN - SPORTGA» илмий-назарий журнали 2020.- № 1. C. 39-45.

8. Тоштурдиев Ш.Х. (2022). ЁШ ОFИР АТЛЕТИКАЧИЛАРНИНГ ДАСТ КУТАРИШГА ЁРДАМ БЕРУВЧИ МАХСУС МАШКЛАРИНИ ИЛМИЙ-НА-ЗАРИЙ ТАВСИФЛАРИ. Fan-Sportga, (2), 37-39.

9. Сивохин, И. П., Огиенко, Н. А., Бекмухамбетова, Л. С., & Маткаримов, Р. М. (2019). Биомеханические аспекты совершенствования двигательных действий в спорте.

Мустакил тадкикотчи О.Р. ЭШБЕРДИЕВ1

Узбекистан давлат жисмоний тарбия ва спорт университети, Чирчик шадри, Узбекистан

БАСКЕТБОЛЧИЛАРНИ ТЕЗКОР ВА КУЧ

Муаллиф билан богланиш учун:

Olim635635@gmail.com

ЦОБИЛИЯТЛАРИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ УСУЛЛАРИ

Аннотация

Annotation

CN CN

о

ю

Ctf

п

0

Cl со

1

с СО

В статье рассматривается повышение скоростно-силовых качеств баскетболистов и их развитие. У плохо и хорошо сформированных квалифицированных баскетболистов выявляется способность увеличивать скорость передачи мяча, повышать эффективность усилий рук и ног, передачу мячей с партнером.

Ключевые слова: баскетболист, передача мяча, прием мяча, быстрый-сила, занятие, физическая подготовка, развитие, студенты.

Маколада баскетболчиларни тезкор-куч сифатларини ошириш ва уни ривожлантириш хакида маълумотлар келтирилган. Суст ва яхши шаклланган малакали баскетболчиларда туп узатиш тезлигини ошириш, кул ва оёк кучларини самарадорлигини ошириш, шериги билан туп узатиш имкониятларининг узаро богликлиги очиб берилган.

Калит сузи: баскетболчи, тупни узатиш, тупни цабул цилиш, тезкор-куч, машгулот, жисмоний тайёргарлик, ривожлантириш, талабалар.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

The article discusses the improvement of speed and strength qualities of basketball players and their development. Poorly and well-formed qualified basketball players have the ability to increase the speed of ball transfer, increase the efficiency of hand and foot efforts, and transfer balls with a partner.

Key words: basketbaU player, passing the ball, receiving the ball, fast-strength, occupation, physical fitness, development, students.

Тадкикотнинг долзарблиги. Баскетбол спорт турида техник даракатларни асосан оёк-кул ва гавда бажаради. Баскетболчиларни тезкор куч сифатларини

ошириш, югуриш, сакраш, тупни шеригига узатиш ва бошка бир канча техник усуллардан фойдаланиш мудим дисобланади, спортчининг долати ва югу-

17.5

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.