Научная статья на тему 'БОШЛАНҒИЧ ТАЪЛИМ МАЗМУНИНИ ОШИРИШДА ЗАМОНАВИЙ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДАН ФОЙДАЛАНИШ ЙЎЛЛАРИ'

БОШЛАНҒИЧ ТАЪЛИМ МАЗМУНИНИ ОШИРИШДА ЗАМОНАВИЙ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДАН ФОЙДАЛАНИШ ЙЎЛЛАРИ Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

CC BY
32
6
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
БОШЛАНғИЯ ТАЪЛИМ / ПЕДАГОГИК ТЕХНОЛОГИЯЛАР / АХБОРОТ-КОММУНИКАЦИЯ ВОСИТАЛАРИ / ИНТЕЛЛЕКТУАЛ БЕЛЛАШУВ / ғОЯВИЙ МУНОЗАРА / ТАҲЛИЛ ВА ТАВСИФ / МАШғУЛОТ ШИОРИ

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Холматова С.К.

Мақолада бошланғич таълим мазмунини оширишда замонавий педагогик технологиялар ва ахборот-коммуникация воситаларининг ролига қисқача тўхтаб ўтилган бўлиб, дарс мазмунини ошириш юзасидан янги педагогик усул ва воситалар тавсия қилинган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

INCREASING THE CONTENT OF PRIMARY EDUCATION WAYS TO USE MODERN TECHNOLOGIES

The contents of the article, primary education, the implementation of modern teaching and the role of information and communication technologies to dwell on the implementation of the new course contents and teaching methods and tools recommended

Текст научной работы на тему «БОШЛАНҒИЧ ТАЪЛИМ МАЗМУНИНИ ОШИРИШДА ЗАМОНАВИЙ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДАН ФОЙДАЛАНИШ ЙЎЛЛАРИ»

Холматова С. К.

ТВЧДПИБолалар спорти кафедрасиуцитувчиси

БОШЛАНГИЧ ТАЪЛИМ МАЗМУНИНИ ОШИРИШДА ЗАМОНАВИЙ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДАН ФОЙДАЛАНИШ ЙУЛЛАРИ

Аннотация: Мацолада бошлангич таълим мазмунини оширишда замонавий педагогик технологиялар ва ахборот-коммуникация воситаларининг ролига цисцача тухтаб утилган булиб, дарс мазмунини ошириш юзасидан янги педагогик усул ва воситалар тавсия цилинган.

Таянч сузлар: Бошланзия таълим, педагогик технологиялар, ахборот-коммуникация воситалари, интеллектуал беллашув, гоявий мунозара, таулил ва тавсиф, машзулот шиори.

Kholmatova S.K.

teacher

department of children's sports

TVChDPI

INCREASING THE CONTENT OF PRIMARY EDUCATION WAYS TO USE MODERN TECHNOLOGIES

Abstract: The contents of the article, primary education, the implementation of modern teaching and the role of information and communication technologies to dwell on the implementation of the new course contents and teaching methods and tools recommended

Keywords: Primary education, educational technology, information and communication tools, intellectual competition, the ideological debate, analysis and description, the motto of the workshop.

Мамлакатимиз узлуксиз таълим тизимининг мухим боскичлардан бири булган бошлангич таълим шахс фаолиятида укиш асосий уринни эгаллайдиган, укувчилар томонидан илмий билимларни пухта узлаштирилишига ёрдам берадиган дастлабки куникмаларни шакллантирувчи давр давр хисобланади. Шундан келиб чиккан холда, айни боскичда таълим-тарбия жараёнини назарий ва методик жихатдан тугри ташкил этиш мухим педагогик вазифалардан саналади.

Бошлангич таълим уз мазмун-мохиятига кура, болаларнинг онги ва тафаккурида мавжуд булган яширин имкониятларни аниклаш ва ривожлантириш; кичик мактаб ёшидаги болаларда таълимнинг дастлабки давридан бошлаб янги имкониятларни шакллантириш, кайсики, бундай янги имкониятлар укув материалини муваффакиятли узлаштиришгагина эмас, балки хаётий муаммоларни ечишга хам тайёрлаш; укувчиларда

Ургaнишгa хaмдa тaълим жaрaёнигa нисбaтaн жонли кизикишни шaкллaнтириш Ba хк. таби устувор вaзифaлaрни aмaлгa оширишни нaзaрдa тyтaди [2].

X,озирдa тaълим-тaрбия сифaти Ba мaзмyнини оширишдa зaмонaвий педaгогик технологиялaрдaн, aхборот-коммyникaция воситaлaридaн сaмaрaли фойдaлaнилмокдa. Бyлaрдaн мaксaд мaшFyлотлaрдa Укyвчилaрнинг фaоллигини ошириш, дaрслaрнинг мaзмyндорлигини тaъминлaш Ba yзлaштириш дaрaжaсини юксaлтириш, aлбaттa.

Зшотавий педaгогик технологиялaр мaжмyaсидaн жой олган ноaнъaнaвий усул хaмдa воситaлaр:

* УКИТУВЧИ томонидaн дaрс жaрaёнидa yR;yB4raap жaмоaсини тyлaконли кaмрaб олиш, yлaрни мaшFyлотлaргa фaол жaлб килиш, билимлaрини бaхолaш имконини ярaтaди;

* yкyвчилaрни мaшFyлот мaвзyсигa оид бой мaълyмот Ba aхборотлaр билaн тaъминлaшгa эришилaди;

* дaрснинг кyргaзмaлилиги тaъминлaниб, ушбу жихaт янги мaвзyни мyстaхкaмлaшдa yзигa хос кyлaйлик ярaтaди.

Мaсaлaн, "интерфaол", "aклий хужум", "клaсстер" Ba ята бир кдтор илFор yсyллaрини олaдигaн бyлсaк, бу yсyллaр хозирги кyндa Укyвчилaргa яхши тaниш. Чунки yлaрдaн мaшFyлот жaрaёнлaридa бошлaнFич тaълим Укитyвчилaри фaол фойдaлaнмокдaлaр. Аммо бyлaр билaн кифоялaниб KOлмaслик, зaмонaвий педaгогик усул Ba воситaлaрнинг янги-янги тyрлaрини ярaтиш, yлaрни дaрс жaрaёнлaригa тaдбик килиш yкитyвчи Ba мyрaббийлaрдaн yлкaн педaгогик мaхорaтни, aйни пaйтдa чукур ижодкорликни тaлaб килaди.

Укитyвчи Уз ижодкорлиги билaн хaр бир мaвзyдa Укyвчилaргa кyтилмaгaн тaaссyротлaрни тyхфa этиши, yлaрни, чинaкaм мaънодa, фaнлaр олaмигa олиб кирa олиши зaрyр. Бунинг учун эсa y излaнишдa бaрдaвом булиши керaк. Мaсaлaн, мaшхyр педaгогик yсyллaр кaторидa "интеллектул беллaшyв", "FOявий мyнозaрa", '^хлил Ba тaвсиф", "ёйиш Ba жaмлaш" Ba хк. кaби yсyллaрни дaрс жaрaёнлaригa киритиш кyтилгaн сaмaрaлaрни берaди.

Интеллектyaл беллaшyв - ушбу yсyлдa мaшFyлот yкyвчилaрнинг aкдий беллaшyви, бaхси aсосигa кyрилaди. Беллaшyв воситaсидa Укyвчилaр янги мaвзyни xaM тyшyнaдилaр, xaM мyстaхкaмлaйдилaр. Fолиб Ba мaFлyб жaмоaлaр бaхолaнaди. Бу усул yкyвчилaрнинг илмий фикрлaш кобилиятини устириши билaн aхaмиятлидир.

Fоявий мyнозaрa - ушбу yсyлдa мaшFyлот дaвомидa Укyвчилaр FOявий-мaфкyрaвий бaхс-мyнозaрa олиб борaдилaр. МaшFyлот мaвзyси юзaсидaн yлaр уз фикрлaрини бaён этaдилaр. Шyлaрнинг ичидa энг aник, холис Ba тyFри фикрлaр мaъкyллaнaди. Мyнозaрaлaр aсосидa якуний хyлосaгa келитади. Бу усул Укyвчилaрдa уз фикрлaрини химоя килиш, илгaри суриш Ba бунга yзгaлaрни хaм ишонтириш кyникмaлaрини

шакллантиради. Айни усул хозирги даврда янада ахамиятли булиб, ёш авлодни куйи синфдан гоявий ва мафкуравий иммунитет асосида тарбиялашда мухим омил булади.

Тахлил ва тавсиф, ёйиш ва жамлаш усуллари хам укувчиларда мустакил ишлаш, уз фаолиятига бахо бериш хамда танкидий муносабатни шакллантиради.

Булардан ташкари, усул ва воситаларни фанларнинг узига хослигидан келиб чикиб ташкил этиш хам максадга мувофикдир. Масалан, укиш дарсларидаги машгулотларни "Эртак ичида эртак"; тасвирий санъат дарсларини "Ранглар салтанатига сайр"; она тили машгулотларини "кувнок харфлар ва майин товушлар", адабиёт дарсларини эса "Кахрамонлар биз билан бирга" каби мавзуларда ташкил килиш укувчиларнинг фанларга булган кизикиш ва иштикёларини оширади. Шунингдек, хар бир янги дарс учун танлаб олинадиган шиорнинг хам пурхикматлиги, улугворлиги укувчиларни янги мавзу сари рухлантиради, рагбатлантиради. Масалан: "Билим сари дадил ва бирга!", "Уки, излан, максадга эриш!", "Интилганга толе ёр" каби эзгу гоялар укувчиларни дарснинг мукаддимасидаёк характага келтиради.

Мазкур усул ва воситалар хозирги куннинг мухим талаби -замонавий ахборот технологиялари асосига курилгандагина юкори педагогик натижаларни беради. Негаки, бугунги кунда уяли алока телефонидан фойдаланиш укувчи учун оддий коидадек булиб колган. Ёки компьютерга уланиш, дастурга кириш, унда баъзи амалларни бажариш бошлангич синф укувчиси учун деярли янгилик эмас. Тобора эскириб, урнини янги русум ва лойихалар эгаллаб бораётган ахборот-коммуникация воситалари, уз вактида, улардан унумли ва уринли фойдаланишни такозо этмокда.

Шундан келиб чиккан холда, машгулот замонавий педагогик усул ва методлар асосида замонавий ахборот технологиялари воситасида ташкил килинар экан, укувчилар фанлар буйича билим-малакаларни узлаштириш билан бир каторда ахборот-коммуникация воситаларидан унумли фойдаланиш малакаларини боскичма-боскич узлаштириб борадилар. Ахборот технологиялари воситасида машгулотларда:

* масофавий укитиш самарадорлигига эришилади;

* такдимот, намойиш дастурлари оркали янги мавзу укувчиларга ихчам, аник ва мазмунли етказиб берилади;

* узаро маълумот ва ахборот алмашишда вакт тежалади. Белгиланган соатда янги мавзу баёни ва мустахкамлаш учун кулай имконият яратилади;

* укувчиларнинг ахборот кабул килиш, жамлаш, тахлил килиш, бир суз билан айтганда, ахборот билан ишлаш маданияти шаклланади ва х.к.

Шундан келиб чиккан холда, машгулотларда жамоа булиб тинглаш (радио), жамоа булиб томоша килиш (телевидение), ахборот узатиш ва кабул килиш (интернет тармоги), матн ёзиш, тузатиш, чоп этиш

(компьютердa индивиду^ ишлaш) кaби жaрaёнлaргa УКИТУВЧИ томонидaн мухим эътибор билaн к^рмиши Ba yлaргa yкyвчилaр жaмоaси фaол сaфaрбaр килиниши лозим.

Юкоридaгилaрдaн хyлосa килиш керaкки:

- зaмонaвий педaгогик технологиялaр мaжмyaсидaн жой олгaн ноaнъaнaвий усул хймдо воситaдaр yкyвчилaрнинг фaнлaргa кизикишлорини оширaди, бу орк&ли yлaр дaрслaрдa тутаконли кaмрaб олинaди Ba yKyB4^ap фaолиятини муносиб 6охолош имкони ярaтилaди;

- "интеpфaoл", "о^лий хужум", "клaсстеp" Ba янa бир кдтор илFор yсyллap билaн биpгa дapс жapaёнлapигa янгидaн-янги yсyллapни ТОД6ИК килиш мaксaдгa мувофик. Хyсyсaн, "интеллекту^ беллaшyв", "FOявий мyнoзapa", "тохлил Ba тaвсиф", "ёйиш Ba жaмлaш" Ba хк. кaби yсyллap хaм Укyвчилapдa илмий фикpлaш, Уз фикpлapини муносиб химоя килиш, фaoлиятини бaхoлaш кyникмaдapини шaкллaнтиpaди;

- мaшFyлoтлapдa зaмoнaвий вхборот технoлoгиялapдaн фoйдaдaнишдa ТВ, paдиo хaмдa интернет тapмoFи имкoниятлapидaн сaмapaди фoйдaдaниш мaшFyлoтлap мвзмуни Ba сифaтини ошириши билж бир «^ордо Укyвчилapдa aхбopoтни кдбул килиш Ba y билaн ишлaш мaдaниятини шaкдлaнтиpиб бopaди.

Фойдаланилган адабиётлар:

1. Бошло^ич тaълим Концепцияси / Мyaллифлap: K.A.Aбдyллaевa, Р.F.Сaфapoвa, М.О.Очилoв, K.Н.Нaзapoв, Н.У.Бикбaевa, М.A.Зaйнyтдинoвa // Boshlang'ich ta'lim j. - Т.: 1998. 6-сон. - 12-128-б.

2. Йyлдoшев Ж. Тоълимимиз истиклол йулидо.-Т.: Шярк, 1996.- 223

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.