Научная статья на тему 'БОШЛАНҒИЧ СИНФЛАРДА ЖИСМОНИЙ ТАРБИЯ МАШҒУЛОТЛАРИНИ КЛАСТЕР УСУЛИДА ТАШКИЛ ЭТИШ'

БОШЛАНҒИЧ СИНФЛАРДА ЖИСМОНИЙ ТАРБИЯ МАШҒУЛОТЛАРИНИ КЛАСТЕР УСУЛИДА ТАШКИЛ ЭТИШ Текст научной статьи по специальности «Фундаментальная медицина»

302
66
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
таълим / кластер / бошланғич / синф / жисмоний тарбия / машғулот / омил / таҳлил / тавсия / education / cluster / primary / class / physical culture / occupation / factors / analysis / recommendation

Аннотация научной статьи по фундаментальной медицине, автор научной работы — Дилором Мукимовна Ташпулатова

Мақолада бошланғич синфларда жисмоний тарбия машғулотларини кластер усулида ташкил этишнинг омиллари тахлил этилган

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

The article analyzes the factors of organization of physical culture classes in primary grades

Текст научной работы на тему «БОШЛАНҒИЧ СИНФЛАРДА ЖИСМОНИЙ ТАРБИЯ МАШҒУЛОТЛАРИНИ КЛАСТЕР УСУЛИДА ТАШКИЛ ЭТИШ»

БОШЛАНГИЧ СИНФЛАРДА ЖИСМОНИЙ ТАРБИЯ

МАШГУЛОТЛАРИНИ КЛАСТЕР УСУЛИДА ТАШКИЛ ЭТИШ

Дилором Мукимовна Ташпулатова

Тошкент вилояти Чирчик давлат педагогика институти

АННОТАЦИЯ

Маколада бошлангич синфларда жисмоний тарбия машгулотларини кластер усулида ташкил этишнинг омиллари тахлил этилган.

Калит сузлар: таълим, кластер, бошлангич, синф, жисмоний тарбия, машгулот, омил, тахлил, тавсия.

ABSTRACT

The article analyzes the factors of organization of physical culture classes in primary grades.

Keywords: education, cluster, primary, class, physical culture, occupation, factors, analysis, recommendation.

КИРИШ

Бошлангич таълимда машгулотларни замонавий ва эхтиёжлар даражасида ташкил этиш вазифаси долзарб хисобланади [1]. Бу борада Жисмоний тарбия машгулотларини анъанавий усуллардан ташкари замонавий, технологик ва ноанъанавий асосларга таянган шаклларда ташкил килиш мухим хдсобланади. Чунки бошлангич синфларда жисмоний тарбия машгулотлари асосан анъанавий усулда ташкил килиниб, унда болаларнинг жисмоний хатти-харакатини тугри шакллантиришга асосий эътибор каратиб келинмокда.

МЕТОДОЛОГИЯ

Аслида бошлангич синфларда жисмоний тарбия машгулотлари куйидагиларга йуналтирилиши керак:

- болаларнинг жисмоний хусусиятларини тугри ва тиббий жихатдан талабга жавоб берадиган тарзда шакллантириш;

- болаларнинг харакат органларини ёш ва рухий хусусиятларига мос равишда ривожлантириш;

- болаларни жисмоний чиниктириш;

- yKyBHugapHu öogagap cnopTuHuHr Typgapu öugaH gacTgaÖKu öocKunga TaHumTupum.

EygapHuHr öapnacu öomgaHFuH cuH^gapga ^hcmohhh Tapöua MamFygoTgapuHu AHruna acocgapga TamKug этнmнн TaK£3o этagн. EyHuHr ynyH HoaHtaHaBHH MamFygoTgap ycyggapura Ta^Hum KyrugraH caMapaHu öepagu. AHa myHgafi ycyggapgaH öupu negaroruK TatguM KgacTepugup.

MYXOKKAMA BA HATH^AHAP

YKHTHmHHHr KgacTep ycygu MaB^yg mapT-mapouraap, oMuggap Ba HMKOHH^Tnap Ma^Myura Kapaö TamKug этнgagн [2]. ffly ^uxargaH öomgaHFuH cuH^gapga ^hcmohhh Tapöua MamFygoTgapuHu TamKug этнmнннг KgacTep ycygu MexaHH3MnapuHH umgaö HuKum MaKcagra MyBO^HK öygagu. Eu3HuHr eHgamyBHMH3ra Kypa, 6y MexaHu3MgapHuHr acocufi ^uxaraapuHu Kyfiugarugap TamKug этagн:

1. HMKOHH^TnapHH xucoöra ogum. EyHga öomgaHFuH cuH^gapga ^hcmohhh TapÖHA MamFygoTgapuHu KgacTep ycyguga TamKug этнm yHyH Kyfiugarugapra эtтнöop Kaparugagu:

- MaKTaÖHuHr ^ucmohuh Tapöua MamFygoTgapuHu Tagaö gapa^acuga yTKa3um uMKoHutfraapura эragнrн;

- MaKTaÖHuHr ^mcmohuh Tapöua MamFygoTgapuHu oguö öopyBHu yKuTyBHugapHuHr Kacöufi Tafieprapguru;

- ^ucmohuh Tapöua MamFygoTgapuga Ha3apua Ba aMagufi TymyHHagapHu yfiFyH öepum mapouraapuHuHr MaB^ygguru.

AfiHaH MaHa my uMKoHu^raapHuHr MaB^ygguru KgacTep ycygu Bocuracuga MamFygoTgapHu TamKug этнm yHyH acoc öygagu.

2. ^ucMoHufi Tapöua MamFygoTgapuHu 3aMoHaBufi gapa^aga TamKug этнm. EyHuHr yHyH Kyfiugarugapra aMagra Kugum KepaK öygagu:

- ^ucMoHufi Tapöua MamFygoTgapuHu öomgaHFuH cuh$ yKyBHugapuHuHr ^ucMoHufi Ba pyxufi xycycutfraapugaH Keguö hukuö, ygapHuHr puBo^garnupumra fiyHagTupugraH Tap3ga TamKug этнm;

- ^ucMoHufi Tapöua MamFygoTgapuHu öogagap cnopTuHuHr öapHa TypgapuHu KaMpaö ograH xogga yTKa3um;

- ^ucMoHufi Tapöua MamFygoTgapuga yKyBHugapHuHr öogagap cnopTuHuHr öupop Typu öyfiuHa gaeKaruHu maKggaHTupum;

- ^ucMoHufi Tapöua MamFygoTgapu Harn^acuga yKyBHugapHu öogagap cnopTu Typgapura fiyHagrapumra эpнmнm.

Бундай ёндашув жисмоний тарбия машгулотларини кластер усулида ташкил этиш воситаларини кучайтиради.

3. Жисмоний тарбия машгулотларини хамкорликда ташкил этиш. Бошлангич синфларда жисмоний тарбия машгулотларини кластер усулида ташкил этиш учун юкорида таъкидланган икки омил мавжуд булса, шундан кейин машгулотларни хдмкорликда ташкил этиш максадга мувофик булади. Бунинг учун куйидагиларга амал килиш кутилган самарани беради:

- мутахассислар ёрдамида укувчиларга болалар спорти турлари ва уларнинг ахамияти тугрисида аник тушунчалар бериш;

- укувчиларни мутахассислар ёрдамида болалар спорти турлари буйича мунтазам маш; килдириб бориш;

- иктидорли укувчиларни мутахассислар ёрдамида болалар спорти турларига жалб килиш;

- жисмоний тарбия машгулотларининг нисбатан куп фоизини болалар спорти билан танишишга йуналтириш;

- мазкур кластер усулида жисмоний тарбия машгулотларини ташкил килишда мутахассислардан ташкари мактаб психологи ва мактаб тиббиёт хамшираси ёрдамидан фойдаланиш;

- бошлангич синфларда жисмоний тарбия машгулотларини кластер усулида ташкил этиш жараёнидан ота-оналарни хабардор килиш;

- мактаб жамоасининг маслахати, тавсияси ва курсатмаларига таяниш;

- кластер усули асосидаги машгулотлар натижасида укувчиларда жисмоний согломлик ва спортга булган кизикишнинг юзага келганлигини бахолаб бориш.

Эътибор берилса, кластер усулида жисмоний тарбия машгулотларини ташкил этиш нафакат спорт турлари билан таништириш, балки унинг воситасида укувчиларни жисмоний жихатдан тугри ривожлантириш ва уларда жисмоний согломлик куникмаларини шакллантиришга эришиш имкониятлари мавжуд[3].

Кези келганда таъкидлаш лозимки, кластер усулида машгулотларни ташкил этиш баъзи шароитлар ва имкониятларни такозо этса-да, лекин унинг амалий самарадорлиги мухим хисобланади. Айни пайтда, хозирги умумтаълим мактабларимизнинг жисмоний тарбия ва спорт тадбирларини утказиш имкониятлари мавжуд булиб, мактаб спорт заллари замонавий даражада жихозланган.

ХУЛОСА

Бошлангич синфларда жисмоний тарбия машгулотларини кластер усулида ташкил этиш учун укитувчи асосий вазифани бажаради. Бунинг учун укитувчи кластер усулидаги машгулотларнинг асослари, уни ташкил этиш омиллари ва самарага эришиш йулларидан хабардор булиши керак.

Шунингдек, олий педагогик таълим жараёнида булажак жисмоний тарбия ва спорт укитувчиларини тайёрлашда укитишнинг ноанъанавий кластер усули каби шаклларидан хам сабок берилиши максадга мувофик булади. Чунки, укитишнинг кластер усулида таълим берувчиларнинг кенг куламда иштирок этиши мухим ахамиятга эга. Шу жихатдан бизнингча, бошлангич синфларда жисмоний тарбия машгулотларини кластер усулида утказишнинг методларини ишлаб чикиш максадга мувофик булади.

REFERENCES

1. Узбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 6 ноябрдаги "Узбекистоннинг янги тараккиёт даврида таълим-тарбия ва илм-фан сохаларини ривожлантириш чора-тадбирлари тугрисида"ги Фармони. www. ziyonet.uz

2. Мухамедов Г.И., Ходжамкулов У.Н. Педагогик таълим инновацион кластери: таъриф,тасниф, тахлил. -Чирчик, 2020.

3. Жабборова О.М., Бозоров Н.Н. Укитишнинг кластер усули. Academic research in educational sciences, Issue 4, 2020, pp 373-377.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.