Научная статья на тему 'БОЛДИР СУЯКЛАРИ ОЧИҚ СИНИШЛАРИДА КОМПАРТМЕНТ-СИНДРОМ'

БОЛДИР СУЯКЛАРИ ОЧИҚ СИНИШЛАРИДА КОМПАРТМЕНТ-СИНДРОМ Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
18
1
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ўткир компартмент-синдроми / тўқималар ичи босими / болдир суяклари очиқ синиши / профилактик даволаш. / acute compartment syndrome / interstitial hypertension / open fracture of the leg bones / prophylactic treatment.

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы —

Компартмент-синдром мушак-скелет тизимининг шикастланишининг энг кам ўрганилган асоратларидан бири бўлиб, ушбу патологик ҳолатни ташхислаш ва олдини олиш тажрибали мутахассислар орасида ҳам саволлар туғдиради. Ушбу адабиётлар шарҳида биз ўткир компартмент синдромининг болдир суяклари очиқ синшларида учраш частотасида тўхталиб ўтишга ҳаракат қилдик.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по клинической медицине , автор научной работы —

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

COMPARTMENT SYNDROME IN OPEN FRACTURES OF THE LEG BONES

Compartment syndrome is one of the least studied complications of injuries of the musculoskeletal system, and the diagnosis and prevention of this pathological condition raises questions even among experienced specialists. In this review of the literature, we tried to focus on the frequency of occurrence of this pathology in open fractures of the tibia.

Текст научной работы на тему «БОЛДИР СУЯКЛАРИ ОЧИҚ СИНИШЛАРИДА КОМПАРТМЕНТ-СИНДРОМ»

УУК: 616-005.5+616.071

Болдир суяклари очик синишларида компартмент-синдром

О.Н. Абдулазизов, О.О. Абдухалимов

Андижон давлат тиббиёт институти

Аннотация.

Компартмент-синдром мушак-скелет тизимининг шикастланишининг энг кам урганилган асоратларидан бири булиб, ушбу патологик х,олатни ташхислаш ва олдини олиш тажрибали мутахассислар орасида х,ам саволлар туfдиради. Ушбу адабиётлар шарх,ида биз уткир компартмент синдромининг болдир суяклари очик, синшларида учраш частотасида тухталиб утишга х,аракат килдик.

Калит сузлар: уткир компартмент-синдроми, тукималар ичи босими, болдир суяклари очик, синиши, профилактик даволаш.

Compartment syndrome in open fractures of the leg

bones

O.N. Abdulazizov, O.O. Abdukhalimov

Andijan State Medical Institute

Abstract.

Compartment syndrome is one of the least studied complications of injuries of the musculoskeletal system, and the diagnosis and prevention of this pathological condition raises questions even among experienced specialists. In this review of the literature, we tried to focus on the frequency of occurrence of this pathology in open fractures of the tibia.

Key words: acute compartment syndrome, interstitial hypertension, open fracture of the leg bones, prophylactic treatment.

Компартмент-синдром при открытых переломах

костей голени

О.Н. Абдулазизов, О.О. Абдухалимов

Андижанский государственный медицинский институт

Аннотация.

Компартмент-синдром является одним из самых малоизученных осложнений травм опорно-двигательного аппарата, а диагностика и профилактика данного патологического состояния вызывает вопросы даже у опытных специалистов. В данном обзоре литературы мы постарались остановиться на частоте встречаемости данной патологии при открытых переломах костей голени.

Ключевые слова: острый компартмент-синдром, внутритканевая гипертензия, открытый перелом костей голени, профилактическое лечение.

Компартмент-синдромининг уртача таркалиши 100 минг ахдлига 3,1 (100 минг эркак ахолига 7,3 ва 100 минг аёлга 0,7). Компартмент-синдромининг энг кенг таркдлган сабаби болдир милнинг синиши хисобланади. Компартмент-синдромининг барча холатларининг тахминан 36% болдир синиши билан боFлик1 булиб, уларда компартмент-синдроми билан касалланиш 1,4% дан 48% гача узгариб туради [1, 5, 7].

Диафиз синишларида компартмент-синдромининг куплиги, эхтимол, асосий мушак массаси болдир диафиз кисмини ураб турганлиги билан боFлик1. Диафиз синишида мушакларнинг биргаликдаги шикастланиши компартмент-синдроми ривожланишига кушимча хисса кушади [10]. компартмент-синдроми купинча 3-турдаги куп булакли синишларда кузатилади [6].

Тахминларга кура, компартмент-синдроми болдир синган беморларни даволаш харажатларини уч баравар оширади [4, 8].

Шуни таъкидлаш керакки, фасция шикастланиш очик синишларда юзага келиши шарт эмас, шунинг учун компартмент-синдромининг барча холатларининг 5,8-9% очик синишларда учрайди [3].

Zelle B.A. ва бошкалар компартмент-синдроми хавфи 35 ёшдан кичик ва спорт жарохати булган одамларда юкори эканлигини курсатди [13]. Ёшлик компартмент-синдроми учун мустакил хавф омили сифатида аникланган. Beth Z. ва бошкалар компартмент-синдромининг зуравонлиги фастсиянинг зичлигига туFридан-туFри пропорционал эканлигини аникланиб [2], бу ёш билан камайиши белгиланди.

Болдирнинг туртта бушлиFидан олдинги кисми энг куп таъсирланади [1].

Компартмент-синдроми даволашнинг асосий тамойиллари эрта ташхис ва уз вактида фасциотомия утказиш хисобланади. Агар ташхис икки соатлик кечикиш билан амалга оширилса, унда OFир асоратлар ва хатто улим эхтимоли юкори.

Хозиргача компартмент-синдроми ташхислаш кийин ишдир, чунки хозир хам асосан клиник куринишга купрок эътибор каратиш керак.

Бир катор тадкикотлар шуни курсатдики, симптомларнинг йуклиги компартмент-синдромини истисно килиш учун уларнинг тасдиклаш мезони сифатида мавжудлигидан кура ишончлирок мезондир [11].

Уртача 30-45 мм сим. уст. тенг мутлок интерстициал босимда (ИСБ) фасциотомия килишни тавсия килинади. Агар клиник кузатувлар тулик маълумот бермаса, компартмент-синдромини тасдиклаш ёки истисно килиш учун интерстициал босим кузатилиши керак. Хозирги вактда фасциотомия учун курсатма хисобланиб интерстициал босим даражаси 30 мм сим. уст. тенг эканлиги кабул килинади.

Афсуски, хозирги кунга кадар мушак тукималарининг ишемиясининг узига хос белгиси топилмади, бу эса компартмент-синдромини тез ва инвазив булмаган ташхис куйиш имконини беради.

KoMnapTMeHT-ci/iHflpoMi/iHi/i эpтa Tawxi/icnaw ypyH TacBi/ipnaw ycynnapi/iHi/iHr fl/arHOCT/K KiiMaTi/i HeunaHraH [2]. CypyHKani/i KOMnapTMeHT-c/HflpoMi [13] gi/iarHocTi/iKaci/i ypyH ci/iHTi/irpaOi/iagaH MyBaOOaK/^Tni OoMflanaHi/iw 6yi/ii/Na ói/ip HeHTa Hawpnap MaBeyg, aMMO y uyn BaKT Tanaó этaflм, nacT y3/ra xocni/iKKa эгa Ba BaK,T yTi/iwi/i 6/naH aManra owi/ipi/inMai/i,qi/i. ynbTpaToByw Ba gonnneporpaOi/ia xani/i KoMnapTMeHT-c/HflpoM/H/Hr эpтa Tawxi/ici/ifla y3 ypHi/iHi/i TonMaraH.

£k,i/ih nHOpaK^m fliana3oHflarM cneKTpocuoni/m, Maxann/M Mywau TyK/Manap/H/Hr K/cnopognaH/wi Ba nepOy3i/iaci/iHi/i pean BaK,T pee/Miga Ky3aT/w i/imkohi/ihi/i óepyBPi i/iHBa3i/iB óynMaraH omt/k ycyn uoMnapTMeHT-c/HflpoMi g/arHocT/Kaci ypyH noTeHini/ian caMapani/i x/coónaHagi [12].

KoMnapTMeHT-c/HflpoMi Tawxi/ici/i aHi/iKnaHraHgaH cyHr, eanó K/n/HraH óywn/KnapHi .qeKoMnpecci/ianaw ypyH Luowi/ini/iHH Oacni/ioToMi/m Ki/ini/iw uepau [4]. OeKHi/mr TypT óyn/HMani ,qeKoMnpecci/mci/iHi/iHr i/iKKi/iTa Bap/aHTi MaBeyg: aHtaHaBi/ii/i i/iKKi/iTa uecMa ycyni/i (aHTeponaTepan Ba nocTepoMeg/an uecManap) Ba 6/TTa napaOi/i6ynap uecMa opKani/i [11].

KoMnapTMeHT-c/HflpoMi nai/iTi/iga naigo óynraH MywaunapHiHr Lui/iwi/iwi/i eapoxaTHi эpтa eni/iwra i/imkoh óepMaMgi. Cepi/mnapi/iHi/i Taxnii/in K/nraHga, ynap Oacni/ioToMi/mHi/iHr 12 xonaT/gaH OaKaT 5 Taci/iga apaHi/i eni/iw TexH/K e/xaTgaH MyMKi/iH Ba xaB^c/3 экaнnзгзнз aH/Knaginap [9]. TyK/ManapH/Hr wi/iwi/iwi/i HyKK/ci yT/ó ueTraHi/igaH uei/ii/iH Ba óappa eoHc/3 Ba HeupoT/K TyKi/iManapHi/i on/6 TawnaHraHgaH cyHr apaHi/i ti/iki/iw MyMK/H.

BauyyMni apa flpeHaei/igaH OoMflanaHi/iw ueHr oMManawgi/i, xycycaH, lui/iwi/iwhi/i KaMai/iTi/ipi/iwra epgaM óepagi Ba Tepi/i apaci/iHi/iHr HeTnapi/iHi/i coni/iwTi/ipi/iwHi/i ocoHnawT/pafli [8]. TexH/ua ó/pnaMHi KeHi/iKTi/ipi/inraH Hounap 6/naH apaHi/i eni/iw эxтзмonзнз owi/ipi/iwi/i Ba ayTogepMonnacT/Ka 6/naH apaHi/iHr eni/ini/iwi/iHi/i ocoHnawTi/ipi/iwi/i MyMKi/iH.

KoMnapTMeHT-ci/iHflpoMi/iHi/iHr acopaTnapi/igaH 6i/ipi/i penepOy3i/ioH ci/iHflpoM xico6naHa,qi/i [10]. Tan L. Ba 6owKanap TOMOH/gaH yTKa3i/mraH TaflK^KOT npoKoMnapTMeHT-ci/iHflpoMi/ii/iMan 6onfl/p ci/iHi/iwnapi/i 6ynraH 6eMopnap,qa Oacci/ioTOMi/mgaH ueM/H /h^ku/oh acopaTnapHi/iHr HacToTac/ga cTaTi/icTi/iu ei/ixaTgaH axaMi/mTni/i OapKnapHi/i KypcaTMagi/i, 6yHga Oacni/ioTOMi/m KecManapi/iHi/i eni/iwgaH ongi/iH, eni/iw nai/iTi/iga eui/i eni/rnraHgaH ueM/H ohi/ik, pegyKini/m Ba i/ihki/i OiKoMnapTMeHT-ci/iHflpoMi/iani/m aManra owi/ipi/rn,qi/i [11].

Xynoca K/n/6 wyHi/i TatKi/ignaw Kepauui, 6onfl/p oh/k ci/iHi/iwnapi/i 6/naH KoMnapTMeHT-c/HflpoMi eyga uaM yppaiMgi/i. LUyHra KapaMaiM, 6/p KaTop xonnapga i/iHTepcTi/ini/ian 6oc/M MoHi/iTopi/iHn/i, 6i/ipi/iHHi/i,qaH, 6/pnaMHi eappoxni/iu i/iwnoBi/i naiT/ga Oacni/ioTOMi/mra KypcaTManapi/iHi/i aH/Knaw ypyH Ba i/iKKi/iHHi/igaH, 6i/i3Hi/i yw6y gaxwaTni acopaTHi/i p/BoenaH/w xaB^i xaK/fla oroxnaHTi/ipi/iw ypyH 3apyp,qi/ip.

OüMflanaHMnraH afla6Meinap:

1. Al-Hourani K, Pearce O, Bott A, Riddick A, Trompeter A, Kelly MB. Three-vessel view debridement of the open tibial fracture: a surgical technique. Eur J Orthop Surg Traumatol. 2022 Oct;32(7):1435-1441. doi: 10.1007/s00590-021 -03110-0.

2. Beth Z, Hahn D, Kramer B, Tirre C, Kruse D, Stone PA. Open Tibial Fracture Complicated by Wound Botulism: A Case Study. J Foot Ankle Surg. 2021 May-Jun;60(3):600-604. doi: 10.1053/j.jfas.2019.04.020. Epub 2021 Feb 27.

3. Fonkoue L, Tissingh EK, Muluem OK, Kong D, Ngongang O, Tambekou U, Handy D, Cornu O, McNally M. Predictive factors for fracture-related infection in open tibial fractures in a Sub-Saharan African setting. Injury. 2023 Jul;54(7):110816. doi: 10.1016/j.injury.2023.05.047.

4. Lombardo DJ, Siljander MP, Sobh A, Moore DD, Karadsheh MS. Periprosthetic fractures about total knee arthroplasty. Musculoskelet Surg. 2020 Aug;104(2):135-143. doi: 10.1007/sl 2306-019-00628-9.

5. Magnusson EA, Weltsch D, Baldwin KD, Blumberg TJ. Open Reduction of Closed Pediatric Tibial Shaft Fractures Treated With Intramedullary Stabilization Does Not Increase Risk of Postoperative Complications. J Orthop Trauma. 2020 Sep;34(9):482-487. doi: 10.1097/B0T.0000000000001762.

6. Plotnikovs K, Ribakovs 0, Movcans J, Pasters V, Solomin LN. A 52-Year-Old Man with a Gustillo-Anderson IIIB Open Tibial Shaft Fracture with Extensive Soft-Tissue Defect Requiring Limb Salvage with Artificial Deformity-Creating Technique. Am J Case Rep. 2022 Jan 2;23:e934788. doi: 10.12659/AJCR.934788.

7. Qi H, Lu Y, Li M, Ren C, Xu Y, Ma T, Wang Q, Zhang K, Li Z. Open reduction and internal fixation of the tibial avulsion fracture of the posterior cruciate ligament: which is better, a hollow lag screw combined with a gasket or a homemade hook plate? BMC Musculoskelet Disord. 2022 Feb 11 ;23(1):143. doi: 10.1186/s12891 -022-05096-0.

8. Saiz AM Jr, Stwalley D, Wolinsky P, Miller AN. Patient Comorbidities Associated With Acute Infection After Open Tibial Fractures. J Am Acad Orthop Surg Glob Res Rev. 2022 Sep 23;6(9):e22.00196. doi: 10.5435/JAAOSGlobal-D-22-00196.

9. Shafiq B, Hacquebord J, Wright DJ, Gupta R. Modern Principles in the Acute Surgical Management of Open Distal Tibial Fractures. J Am Acad Orthop Surg. 2021 Jun 1;29(11):e536-e547. doi:10.5435/JAAOS-D-20-00502.

10. Shimberg JL, Leska TM, Cruz AI Jr, Patel NM, Ellis HB Jr, Ganley TJ, Johnson B, Milbrandt TA, Yen YM, Mistovich RJ; Tibial Spine Research Interest Group. A Multicenter Comparison of Open Versus Arthroscopic

Fixation for Pediatric Tibial Spine Fractures. J Pediatr Orthop. 2022 Apr 1;42(4):195-200. doi: 10.1097/BPO.0000000000002049.

11. Tan L, Li YH, Li Y, Lin T, Zhu D, Sun DH. Tibial plateau fractures (AO type B3) combined with tibial tubercle fracture: Case report and review of the literature. Medicine (Baltimore). 2018 Sep;97(36):e12015. doi: 10.1097/MD.0000000000012015.

12. Vendeuvre T, Gayet LE. Percutaneous treatment of tibial plateau fractures. Orthop Traumatol Surg Res. 2021 Feb;107(1S):102753. doi: 10.1016/j.otsr.2020.102753.

13. Zelle BA, Dang KH, Ornell SS. High-energy tibial pilon fractures:an instructional review. Int Orthop. 2019 Aug;43(8):1939-1950. doi: 10.1007/s00264-019-04344-8.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.