CC BY
0ЭОЖ 546(075.8)
Б1Л1М АЛУШЫЛАРГА ЗЕРТХАНАЛЫЦ Ж¥МЫСТАР НЕГ1З1НДЕ ХИМИЯЛЫЩ ДАГДЫЛАРДЫ ЦАЛЫПТАСТЫРУ ЭД1СТЕМЕС1
0ТЕШ ЗУХРА Н¥РГАЛЩЫЗЫ
7М01510-Химия, 2 курс
САГИМБАЕВА АЙЖАН ЕСЕНГАЗЫЕВНА
химия гылымдарыныц кандидаты, ага окытушы Абай атындагы ^азак ¥лттык Педагогикалык Университетi к. Алматы, ^азакстан
Ацдатпа. Химия саласында саналы,сапалы бшмд1,бэсекеге цаб1летт1 уздгкмамандарды даярлау уш1н оцу орындарында тек теориялыц б1л1мд1 мецгеру аздыц етед1. Б1л1м беру удер1с1не оцытудыц дэстурл1 тург гана емес,сонымен цатар жацашыл функцияларды цоса отырып оцыту аса взект1 болып табылады.Соныц 1ш1нде инновациялыц эд1стермен оцыту б1л1м сапасын элде цайда жогарылатуга вз септтн тиггзбек. Аталмыш мацалада химия пэтн зертханалыц жумыстар нег1зтде оцыту арцылы химиялыц бшктшкт1 цалыптастыру жолдары царастырылган. Химия пэшн зертханалыц жумыстар арцылы оцытудыц бглгм алушыларга берер оц эсерлер1не тоцталсац,олар:
-Бглгм алушылардыц цызыгушылыгын арттырып,зешн цойып тыцдауга,алган мэл1меттерд1 нацтылауга мумтндт беред1.
-Бглгм алушылардыц вздгггнен жумыс жасауына мумкгндгк бертт,белсенд1лшн арттырып цана цоймай, критикалыц ойлау жуйест цалъттастыруга жагдай жасайды.
Клт свздер: дагды, бшктшк, зертханалыц тэж1рибелер,танымдыц белсендшт, цуз1реттшк.
Юркпе.Химия оку багдарламасында зертханальщ тэжiрибелердi колдана отырып сабак етудщ оцтайлы эдiстерi жетерлш. Зертханалык тэж1рибелердщ непзп ерекшелш жаца такырыпты мецгеру кезшде бшм алушыларда юкерлш пен дагдыны калыптастыру кдаалы ретшде карастырылады. Зертханалык жумыстарды орындау аркылы мынадай дагдылар калыптасады: зертханалык дагдылар, уйымдастырушылык жэне ецбек дагдылары жэне аякталган тэжiрибенi тiркеу кабшеп дагдылары. Зертханалык дагдылар зертханалык жагдайда накты тапсырмаларды орындау кабшетш бiлдiредi. Зертханалык дагдылар аркылы ж^мыс соцында кYтiлетiн нэтижелердi болжауга болады. Зертханалык дагдыларга мыналар жатады: технология ережелерiн колдана отырып, химиялык тэжiрибелер жYргiзу, химиялык реакцияларды бакылау. «Бшм алушылардыц iс-эрекет формасы бойынша химияны окыту процесiнде калыптасатын зертханалык дагдыларды шартты тYрде бес топка белуге болады:
> уйымдастырушылык;
> техникалык;
> елшеу;
> зияткерлш;
> конструкторлык [1]»
«Химияны окыту процесшде оку экспериментi акпараттык, критериалды, тYзету, зерттеу сиякты функцияларды орындайды. [2,3,4]»
« Зертханалык жумыстардыц максаты- жаца бiлiм алу, етiлетiн оку материалын саналы тYрде игеру, сондыктан олар жаца материалды окып- Yйрену сабактарында жасалады.[5]»
Тэж1рибелж бел1м. «Зертханалык ж^мыс кезiнде студенттер теориялык мазмуннын дурыстыгын тексеруге мYмкiндiк алады,бул студенттердщ ойлау денгешн жэне гылымга деген кызыгушылыгын арттырады.[6]» Зертханалык ж^мыстар жасау аркылы бiлiм алушыларда химиялык дагдылар калыптастыруды саралау Yшiн жогары оку орнынан зертханалык сабак етозшд^теменде eткiзiлген зертханалык сабактын жоспары керсетшген._
Мекеме
Институт
Кафедра
Сабак eтушi
магистрант
Сабак eтiлетiн
топ,
мамандык, шифр_
Пэн
Сабак тит
КYнi
Уакыты
Сабак такырыбы
Сабактын максаты
Сабактын кeрнекiлiгi
Абай атындагы Казак Улттык педагогикалык университетi
Жаратылыстану жэне география институты
Химия кафедрасы
7М01510 - Химия мамандыгынын 2 курс магистранты Этеш Зухра_
6В01510- «Химия», 3 курс ХК-2\1
Химиялык экология
Зертханалык сабак
3.11.2023ж
12:00-13:50
Зертханалык сабак 9. Мунай жэне мунай eнiмдерiмен ластанган топырактагы кYкiртсутектiн мeлшерiн аныктау._
Мунайдын физикалык жэне химиялык касиеттерш, eндiрiс орындарында алынатын emмдердщ тYрлерiн бiлу._
АКТ, «Мафия» эдiсi, «Кулып» эдiсi, «Химиялык диктант» эдiсi, «Паззл» эдiсi, «Коржын» эдiсi._
¥йымдастыру 5 мин
1-шi сабак барысы 10 мин
10 мин
Сабак барысы
Студенттермен амандасу ТYгендеу
Серпту сэтш уйымдастыру ы ы ™ "
» к » %
Кышкыл
I IcrÍ3
Туздар Оксид
✓ Окулыкпен жумыс
«Мафия» эдiсi аркылы студенттердщ теориялык бiлiмiн тексеру
MAFIA -It
В в
в в
✓ Аудиториялык жумыс
«Паззл» эдiсi аркылы студенттердi зертханалык ж^мысты орындау тшмд1 болу ушш 2 топка белемш
10 мин
10 мин
✓ Топтык жумыс
«Химиялыц диктант» эдiсi аркылы эрбiр студент зертханалык тэжприбелердщ к;алай орындалуына байланысты жауап беред1
✓ Зертханалык жумыс
5-6 студенттен «Мунай жэне мунай енiмдерiмен ластанган топырактагы кYкiртсутектiц мелшерiн аныктау» байланысты тэжприбелер жасайды.
✓ ЦР эк1мшш1к картасымен жумыс
Студенттер уакытты бос етюзбеу Yшiн тундыру уакытында КР картасында мунай ендiретiн аймактарды бiлiп, дэптерге жазады.
2-шi сабак барысы 20 мин
15 мин
✓ Зертханалык жумыс жалFасы
5-6 студенттен «Мунай жэне мунай енiмдерiмен ластанган топырактагы ^юртсутектщ мелшерiн аныктау» байланысты тэжприбелер жалгастырады
✓ Жеке жумыс «Цулып» эдш
Тапсырма: эр студентке бершген есептердi шыгарып, кiлтiн есептщ шеипм1мен тексередь
Пе ,С1е
ffi ?
о
✓ Дэптермен жумыс
10 мин Тапсырма: тактага жазылган зертханалык жумыстардыц реакция тецдеулерш жазу
Рефлексия 5 мин «^оржын» эдiсi аркылы студенттер сабактыц калай eткенiне байланысты eз ойлары мен усыныс-птрлерш бiлдipедi.
Студенггеpдi багалау
Нэтижелерд1 талкылау. «Химиядан оку материалын ipiктегенде,кepнекi керсетшетш жэне зертханалык тэжiрибелердi жетiлдiруде,кeрнекi куралдардыц жаца тYрлерiн жасауда, окытудыц формалары мен эдiстерiн жетiлдiруде химияны окыту эдютемесшщ e3iHe гана тэн арнайы эдiстерi колданылады.[7]» Химия пэнiн окытуда сапалы бiлiм api к¥зipетriлiк калыптастыру Yшiн зертханалык тэж1рибелер жYpгiзiлдi. Зертханалык сабактар нэтижесiнде бiлiм алушыларда тэжipибелеpдi eздiгiнен жYpгiзу, ¥йымдастырушылык,зияткерлш дагдылары калыптасты.
^орытынды. «Экспеpименггiк дагдылар химияныц ipгелi зацдары мен теориялары туралы жаца бiлiм алуга ыкпал етедЦ8]»
Окытушыныц жетекшiлiгiмен зертханалык жумыстар жYpгiзу аркылы бiлiм алушылар химиялык eзгеpiстеp мен процесстер туралы сыни ойлауды жYзеге асырды жэне алган теориялык бшмдерш iс жYзiнде колданып Yйpендi.
ПАЙДАЛАНЫЛГАН ЭДЕБИЕТТЕР:
1. Методика химического эксперимента в средней школе. Продолжение. См. № 27-28, 30, 31, 36, 38, 39, 40, 43, 45/2003; 5, 8, 11, 17/ 2004, 1 стр.
2. Кузурман, В.А. Методика преподавания химии: учеб.-метод. пособие / В.А. Кузурман, И.В. Задорожный; Владим. гос. ун-т им. А. Г. и Н. Г. Столетовых. -Владимир: Изд-во ВлГУ, 2017. - 89 с.
3. Литвинова Т.Н., Шельдешов Н.В., Скачко О.В. Применение кластерного анализа в методическом исследовании процесса обучения общей химии студентов медицинского ВУЗа // Фундаментальные исследования. - 2004. - № 3. - С. 75-77; URL: http://www.fundamental-research.ru/ru/artide/view?id=4786
4. Яроватая М.А.,Королева И.П., Специфика прподавания химии студентам медицинского ВУЗа в рамках нового образовательног стандарта// Международный журнал экспериментального образования.-2012.-№4-2.-С.292-294;
5. И.Нугыманулы, Ж.Э.Шокыбаев, З.О.Энербаева Химияны окыту эдютемеа Оку к¥ралы, Алматы 2005 ж,48 б.
6. Ардистони, Марям Сироджиен. Роль лаборатории для обучения химии / Марям Сироджиен Ардистони. — Текст : непосредственный // Молодой ученый. — 2013. — № 2 (49). — С. 328-330. — URL.
7. И. Нугыманулы, И., Шокыбаев, Ж. Э., Энербаева, З. О., Химияны окыту эдютемеа, оку куралы, Алматы 2005 ж, 10 б.
8. Е. В. Фадеева. Приемы использования современного цифрового оборудования на уроках химии, 2022 г,1 стр.
