Научная статья на тему 'Бас сүйекішілік гематомалардың клиникасы және диагностикасы'

Бас сүйекішілік гематомалардың клиникасы және диагностикасы Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
969
82
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
черепно-мозговая травма / гематомы / отек головного мозга / skull brain injury / hematoma / brain swelling

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — Е.М. Бабажанов

В статье приведен анализ лечения 130 больных с внутричерепными гематомами. Всем больным в экстренном порядке произведены операции трепанация черепа, удаление внутричерепной гематомы. Клиника внутричерепной гематомы зависела от тяжести черепномозговой травмы, от локализации и объема гематомы, сопутствующего ушиба головного мозга. Применение современных методов диагностики, хирургического лечения и послеоперационной интенсивной терапии определяло благоприятные исходы их лечения.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

This article is about analysis of treatment of 130 patients with intracranial hematoma. All of them was operated by trepanation of skull and removal of intracranial hematoma. The clinic of intracranial hematoma depended on severity of craniocerebral injury localization and size of intracranial hematoma. Using modern methods of diagnostics surgical treatment and post operative therapy defined favourable outcome.

Текст научной работы на тему «Бас сүйекішілік гематомалардың клиникасы және диагностикасы»

Е.М. Бабажанов

БАС СYЙЕКІШІЛІК ГЕМАТОМАЛАРДЫЦ КЛИНИКАСЫ ЖЭНЕ

ДИАГНОСТИКАСЫ

Талдык,орган к,. «Облыстык аурухана»

This article is about analysis of treatment of 130 patients with intracranial hematoma. All of them was operated by trepanation of skull and removal of intracranial hematoma. The clinic of intracranial hematoma depended on severity of craniocerebral injury; localization and size of intracranial hematoma. Using modern methods of diagnostics surgical treatment and post operative therapy defined favourable outcome.

Key words: skull brain injury, hematoma, brain swelling

Юркпе

Жаракат турлернщ Ынде бас сYЙек-ми жаракаты ек кек TapaFaH жаракаттану тур1не жатады, эpтуpлi авторлардык айтуы бойынша онык жиiлiгi барлык жаракат турлернщ 3640% курайды. Бас суйек-ми жаракатынык нег1зг1 ce6e6i aвтокeлiк жол апаттары, eкiншi орында -турмыстык жаракаттар, содан кeйiнгiсi eндipiстiк жэне спорттык жаракаттар болып табылады. Б.С.М.Ж-к салдарлары, эсipeсe ауыр болып табылатыны жapaкaттaнFaндapдык екбекке кaбiлeттiлiгiн тeмeндeтeдi жэне мугедекткке себеп болады. 0лiм-жiтiмдiлiкпeн аякталуы элще жоFapFы декгейде калып отыр. Жалпы Б.С.М.Ж-к eлiм-жiтiмдiлiкпeн аякталуы 4-5%, ал ауыр жapaкaттaнFaн жaFдaйдa 68-70% курайды.

Бас ми жаракатынык ауыр аскынулары болып бас суйeкiшiлiк гематомалар болып табылады.

Жумыстык максаты жедел жаракаттык бас суйеюштк гематомалары бар наукастардык клиникалык кepiнiстepiнiк талдауы болып табылды.

Материалдар жэне зерттеу эдiстepi.

Зерттеу нeгiзiнe жедел жаракаттык бас суйеюштк гематомалары бар 130 наукастык нейрохирургиялык eмдeлулepiнiк талдауы KойылFaн. Наукастардык жас шамалары 20 жастан 40 жас аралы^ында басым болды. Онык iшiндe ер адамдардык саны - 116, эйел адамдардык саны -14. Ек жасы - 6 айлык, ек карты - 78 жаста.

Жаракат алу себептернщ шнде бipiншi орынды жол апатынан болFaн жэне турмыстык жаракаттану алады.

ЖapaкaттaнFaндapдык iшiндe кeбiсi клиника жаракат aлFaннaн кeйiн aлFaшкы 3 тэулк iшiндe, кaлFaндapы будан кештеу мepзiмдe тускен (aлFaшкы 4-шi тэулкпен 30 тэулiк apaлыFындa).

Эпидуpaльдi гематомалары бар 28 наукас, субдуpaльдi гематомалары бары 78, миЫлк гематомалары бар 5 наукас. 19 наукаста эпидуpaльдi де жэне субдуpaльдi де гематомалар бар. Наукастык 5чнде гематомалар ею жакты.

Кесте 2

Орналасуы бойынша гематомаларды белу

Атауы Т1ркелген окига саны %

Эпидуpaльдi гематома 28 22

Субдуpaльдi гематома 78 60

Миiшiлiк гематома 5 4

^птете!-! (тYpлi) гематомалар 19 14

Барлык нaукaстapFa операциялар жасалынды ш^ыл - бас турде суйепнщ

трепанациясы, бас Ылк гематомаларды алып тастау.

Миiшiлiк гематомалардык клиникалык кepiнiсi бас суйек ми жаракатынык aуыpлыFынa, орналасуына, гематоманык галемне жэне жaн-жaFынaн eзгepгeн косымша бас миынык соFылуынa байланысты болды. Бас миынык iсiнуi жэне бас суйек ioirnk кысымнык жоFapылaуы, сыналануы, кысылуы жэне бас миынык деформациясы, карыншалык жуйeнiк кысылуы, ми боFaнaсынык кысылуы жэне дислокациясы, ми боFaнaсынык еюнштк гемодинамикалык бузылуы, нeгiзгi паталогиялык eзгepулepi сиякты кepiнiстep жаракат алу кезнде туpлi жaFдaйдa жэне турл1 салдарлармен миЫлк гeмaтомaлapFa коса пайда болады жэне клиникалык шр^анщ динамикасын аныктайды.

Ашык аралык 68 наукаста байкалды, кeп жaFдaйдa, жeкiл жэне орташа ауырлыкты жаракаттануларда. Олардык узaктыFы эртурл1 болды - 52 наукаста бipнeшe сaFaттaн 3 тэулкке дeйiн, 12 наукаста 30 тэулкке дeйiн, 4 наукаста 20 тэулктен кeп. Ауыр бас ми жаракаты бар 36

Кесте 1

Наукастарды жас шамасына жэне жынысына карай белу

Жасы 20 жаска дей1н 21-40 жас 41-60 жас 60 жэне жогары

Ерлер 11 52 43 10

Эйелдер 2 8 3 1

Барлы^ы 13 60 46 11

нayк1aстa ашык apaлык болмады. 48 наукаста ес-тусі бузылды, комaFa уксас, 24 нayкaстa - сопс^ (ессіз кYЙге тYсy) байкалды.

Біз гематома жaFындa мидpиaзы бap Зб нayкaсты бакыладык, 4 нayкaстa кapaмa-кapсы жaFындa, б2 нayкaстa контpлaтеpaлды гемипapез байкалды.

Жapaкaт aлFaннaн кейін aлFaшкы сaFaттapдa тYскен жэне єтє aybip жaFдaйдa бслFaн 8 нayкaстa менингеалдык (микабыктык) белгiлеp аныкталмады. Есін жоFaлткaн устамалы куpысy 29 нayкaстa белгіленді, 1б нayкaстa ошактык сипатта болды жэне гемaтсмaлapдын сpнaлaсyын кepсеттi. Kepy неpвiнiк дискісінік ipкiлyi 42 наукаста aныктaлFaн.

Кесте З

Cтaциoнapfa тусу кезіндегі клиникалык, керіністер

Клиникалык тексерумен катар косымша диагностикалык здістер колданылды - шолу краниографиясы, тексерудін контрасты здістері, компьютерлік томография. 25 наукаска диагностикалык фрезорлык тесік жасауFа тура келді. Операциялык шара колдану нзтижесінде 102 наукас жазылды, елген 28 наукастын ішіндегі 20 гематомаFа бас миынын ауыр соFылуы косарланFан болып келді, 8 наукаста кеуденін жзне курсактын ішкі аFзаларынын закымдалынуынын косарлануы, сонымен бірге аяк-колдарынын сыныктарынын болуы.

К,орытынды

Сонымен, бас сYЙек ішілік гематомалар кезінде неврологиялык симптоматика белгілі денгейде диагноз кою^а кемектеседі, жаракаттык бас сYЙек ішілік гематомаларды диагностикалау кеп жаFдайда косымша тексеру здістерін колдануды талап етеді. Нейровизуализациянын казіргі заманFа сай здістері, КТ жзне МРТ сиякты тYрлері операцияFа дейінгі кезенде операциялык зрекет етудін тYрін аныктауFа, операциянын ауырлыFын жзне нзтижесін болжауFа мYмкіндік береді.

Симптом Окиfaлap caны %

Ашык apaлык б8 52

К^ысу синдpомы 29 22

Mидpиaз Зб 28

Kонтpлaтеpaлды гемипapез б2 48

Менингеалды синдpом 122 94

Kepy неpвiнiк дискісінік ip^yi 42 32

ЭДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

1. Лебедев В.В., Охотский В.П., Каншин Н.Н., Неотложная помощь при сочетанных травматических повреждениях. М.: Медицина, 1980.

2. Зотов Ю.В., Щедренюк В.В. Хирургия

травматических внутричерепных гематом

и очагов размозжения головного мозга. Л.:

Медицина, 1984.

3. Лихтерман Л.Б., Хитрин Л.Х. Травматические внутричерепные гематомы. Л.: Медицина, 1973.

4. Олешкевич Ф.В., Рожанец Н.И. Травматические субдуральные гематомы. Минск, 1980.

5. Лебедев В.В., Быковников Л.Д. Руководство по неотложной нейрохирургии.-М., Медицина, 1987.

ТУЖЫРЫМ

Бул макалада 130 наукаска жасаль^ан бас суйек ішіндегі iсiктеp жєніндє aнaлиздеp кел^^ен. Бapлык нayкaстapFa жедел тYpде жасалы^ан опеpaциялap тpепaнaция бас сYЙектеpдегi ішкі кан ую тYpлеpiнде кездескен жaFдaйлap. KлиникaдaFы ішкі бас сYЙектеpде кездесетін кaтеpлi ми aypyлapы одан кутылу жолдapы мен aypy кeлемдеpiн

мeлшеpлеy. Медицинанык жаца сaтыдaFы емдеуде колданылатын xиpypгиялык жолмен жэне опеpaциядaн кейін кездесетін теpaпиялык эдiстеpi жоFapFы нэтиже кepсетiп емдеу жолдapынык тиімді эдiстеpiне ие болды.

Негізгі сездер: ба^йек жapaкaты,

гемaтомaлap, бас миынык ісінуі.

РЕЗЮМЕ

В статье приведен анализ лечения 130 больных с внутричерепными гематомами. Всем больным в экстренном порядке произведены операции -трепанация черепа, удаление внутричерепной гематомы. Клиника внутричерепной гематомы зависела от тяжести черепно- мозговой травмы, от локализации и объема гематомы, сопутствующего

ушиба головного мозга. Применение современных методов диагностики, хирургического лечения и послеоперационной интенсивной терапии определяло благоприятные исходы их лечения.

Ключевые слова: черепно-мозговая травма, гематомы, отек головного мозга.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.