Научная статья на тему 'БЎЛАЖАК БОШЛАНҒИЧ СИНФ ЎҚИТУВЧИЛАРИНИНГ ТАДҚИҚОТЧИЛИК КЎНИКМАЛАРИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ ИЖТИМОИЙ ЗАРУРAТ СИФАТИДА'

БЎЛАЖАК БОШЛАНҒИЧ СИНФ ЎҚИТУВЧИЛАРИНИНГ ТАДҚИҚОТЧИЛИК КЎНИКМАЛАРИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ ИЖТИМОИЙ ЗАРУРAТ СИФАТИДА Текст научной статьи по специальности «Науки о Земле и смежные экологические науки»

CC BY
31
8
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиси / тадқиқотчилик фаолияти / илмий иш / қизиқиш / мотив ва рағбат / касбий тайёргарлик

Аннотация научной статьи по наукам о Земле и смежным экологическим наукам, автор научной работы — Нодирабегим Комиловна Ражабова, Зарнисо Меҳриддин Қизи Аслонова

Талабаларнинг тадқиқот фаолиятини, биринчи навбатда, уларнинг таълим сифати ва касбий тайёргарлигини ошириш воситаси ҳисобланади. Мазкур мақолада бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг тадқиқотчилик кўникмаларини ривожлантириш ижтимоий зарурият сифатида ўрганилганда бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг тадқиқотчилик кўникмаларини ривожлантириш ижтимоий омилларнинг педагогик жиҳатларини касбий ривожланишидаги аҳамиятини кўрсатиш асосида таҳлил қилинди.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по наукам о Земле и смежным экологическим наукам , автор научной работы — Нодирабегим Комиловна Ражабова, Зарнисо Меҳриддин Қизи Аслонова

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «БЎЛАЖАК БОШЛАНҒИЧ СИНФ ЎҚИТУВЧИЛАРИНИНГ ТАДҚИҚОТЧИЛИК КЎНИКМАЛАРИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ ИЖТИМОИЙ ЗАРУРAТ СИФАТИДА»

CENTRAL ASIAN ACADEMIC JOURNAL OF SCIENTIFIC RESEARCH

ISSN: 2181-2489 VOLUME 2 I ISSUE 5 I 2022

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=2223Q

БУЛАЖАК БОШЛАНГИЧ СИНФ УКИТУВЧИЛАРИНИНГ ТАДЦЩОТЧИЛИК КУНИКМАЛАРИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ ИЖТИМОИЙ ЗАРУРАТ СИФАТИДА

Нодирабегим Комиловна Ражабова Зарнисо Мехриддин кизи Аслонова

Бухоро давлат университети Бошлангич Бухоро давлат университети 3-боскич таълим методикаси кафедраси талабаси

Талабаларнинг тадкикот фаолиятини, биринчи навбатда, уларнинг таълим сифати ва касбий тайёргарлигини ошириш воситаси хисобланади. Мазкур маколада булажак бошлангич синф укитувчиларининг тадкикотчилик куникмаларини ривожлантириш ижтимоий зарурият сифатида урганилганда булажак бошлангич синф укитувчиларининг тадкикотчилик куникмаларини ривожлантириш ижтимоий омилларнинг педагогик жихатларини касбий ривожланишидаги ахамиятини курсатиш асосида тахлил килинди.

Калит сузлар: булажак бошлангич синф укитувчиси, тадкикотчилик фаолияти, илмий иш, кизикиш, мотив ва рагбат, касбий тайёргарлик.

Тадкикот давомида олий таълим муассасасида урганишларнинг курсатишича, талабалар конференциялар ва танловлар, илмий тадкикот мусобакалари хакида билишмайди. Айникса, дастлабки икки йилда талабаларнинг туртдан уч кисми бу хакда билишмайди. Айтилганларнинг барчасига кушимча равишда, "Сиз кандай тадкикот ишларини киласиз?" деган саволга жавобан шуни хам таъкидлаймиз. талабаларнинг учдан икки кисми «йук» деб жавоб беришди. Долган учдан бир кисмининг "назарий кидирувлар" га жавоб беришган, уларнинг баъзилари одатдагидек семинарларга тайёргарлик куриш учун кушимча адабиётларни укишни назарда тутган.

Шундай килиб, талабаларнинг купроги тадкикот ишларида катнашмайди ва агар биз «фан» тушунчасига уларнинг жавобларига караганда катъийрок ёндашсак, бу улуш бундан хам кичикрок булиб чикади. Аник хулоса шуки, суралган хар хил турдаги ва профилли олий укув юртларида талабаларни илмий ишларга жалб этишга арзигулик даражада кам эътибор берилади. Шундай килиб, булажак мутахассисларни касбий тайёрлаш сифатини оширишнинг мухим воситаси етарли даражада ишлатилмаяпти.

укитувчиси

АННОТАЦИЯ

CENTRAL ASIAN ACADEMIC JOURNAL OF SCIENTIFIC RESEARCH

ISSN: 2181-2489 VOLUME 2 I ISSUE 5 I 2022

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=2223Q

Бу бизни талабаларнинг илмий ишларини ривожлантириш усуллари масаласини куриб чикишга ундайди. Аввало, кийинчиликларга, шунингдек, ишониш мумкин булган мотив ва рагбатларга эътибор каратсак. Бунинг иккита мухим жихати бор. Бир томондан, куп нарса маълум бир таълим муассасасида укув -тадкикот ишларини (нафакат талабалар, балки умуман) ташкил этишнинг узига хос хусусиятларига боглик булиши керак. Бошка томондан, фаннинг жамиятдаги умумий обруси ва унга "юкоридан пастгача" эътибор катта роль уйнаши мумкин. Биз иккинчи жихатни бошлаймиз.

Бошкалар каторида талабаларга "Сизнингча, фан жамиятимизда обрули фаолият сохасими?" Талабаларнинг жавоблари, эхтимол, улар хакикатдан хам оптимистик эди. Хусусан, йигит -кизларнинг атиги 3,5 фоизи "умуман обрули эмас" деб жавоб берган булса, ортик респондентлар бунинг аксини айтган. Яна илмий фаолият бошка хар кандай обруга эга эканлигини айтишди. Бу шуни курсатадики, ёшларимиз орасида илм -фан ва олимларга хурматли муносабат хали хам мавжуд. Аммо, айни пайтда, талабаларнинг туртдан бир кисми сунгги йилларда фаннинг обруси пасайганини ва учдан бир кисмидан озрокрогига хеч кандай жавоб бериш кийинлигини кайд этишди. Шуни хам таъкидлаймизки, энг шубхали муносабат учинчи курс талабаларига хосдир ва айнан шу вактда талаба илмий изланишларга фаолрок катнашиши мумкин.

Кейинги иккита савол, жавоблари тахлил килиниши керак, янада аникрок. Улардан биринчиси куйидагича шакллантирилган: "Укишни тугатгандан сунг фан билан шугулланиш истаги борми?" Респондентларнинг дан камроги (кичик курсларда камрок ва катта ёшлиларда бироз купрок) бундай истакни билдиришган. Бошка улар илмий илмий фаолиятга карши эмасликларини, лекин уларнинг баъзилари моддий фаровонлик кафолатларини хохлашларини, бошкалари эса уз кобилиятларига шубха килишларини таъкидладилар. Колганлар ноаник ёки салбий жавоб беришди.

Юкоридаги маълумотларнинг жами умумий, ижтимоий-иктисодий келиб чикадиган кучли омилларнинг мавжудлигидан далолат беради, бу булажак бошлангич синф укитувчиларининг фанга булган кизикишини хам, тадкикот ишланмаларида иштирокини хам чеклайди. Бинобарин, агар бугунги кунда биз талабаларни касбий тайёргарлик сифатини яхшилаш воситаси сифатида фойдаланмокчи булсак, жамиятда фаннинг умумий обрусига таянишмиз лозим. Шунингдек, у ёки бу даражада маълум таълим муассасалари яратиши мумкин булган имкониятлардан хам фойдаланиш максадга мувофик. Шу муносабат билан шуни таъкидлаймизки, бунинг учун умумий ижтимоий-психологик мухит жуда кулай. Респондентларнинг аксарияти тадкикот ишларида (ёки умуман тадкикот

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=2223Q

ишларида) укиш талабаларнинг узлари, университет профессорлари ва уларнинг ота -оналари томонидан кенг куламда куллаб -кувватланишини таъкидлайдилар.

Укитувчиларнинг талабаларни илмий изланишлар билан таништиришдаги урни мухим.

Булажак бошлангич синф укитувчиларининг ички, субъектив мотивацияни излашга мойил. Улар узларини бахолаганда, улар купинча мотивларни эмас, балки ташки стимулларга ахамият каратади. Олий таълим ташкилотларида талабаларнинг илмий ишларини ривожлантириш учун куйида олинган натижалар келтирилган:

университетнинг моддий базасини яхшилаш, молиялаштириш, техник куллаб -кувватлаш (шу жумладан компьютерлар), илмий адабиётлар билан таъминлаш ва бошкалар ;

таълим шаклларини узгартириш, такомиллаштириш, амалиётга эътиборни кучайтириш ва бошкалар ;

таълим шаклларини узгартириш, такамиллаштириш, ишга этиборни кучайтириш ва бошкалар ;

талабаларни рагбатлантириш (материал ва тестлардан, имтихонлардан озод килиш) ;

укув муассасасида илмий тадкикот ишларини энг яхши ташкил этиш, талабаларни илмий ишга жалб килиш;

талабалар уртасида илмий тадкикот ишларини таргиб килиш; талабаларнинг илмий тадкикот ишларига кизикишини шакллантириш ва ривожлантириш;

Респондентларнинг аксарияти хакикатан хам уз университетлари ва олий укув юртларидаги вазиятни сезадилар ва бахолайдилар. Бу таклифларнинг ёки хеч булмаганда уларнинг баъзиларининг амалга оширилиши хакикатан хам илмий тадкикот ишларини ривожлантиришга ёрдам беради ва шу билан мутахассисларнинг касбий тайёргарлигини оширади.

Фойдаланилган адабиётлар руйхати:

1. Ражабова Н. К. БУЛАЖАК БОШЛАНГИЧ СИНФ УКИТУВЧИЛАРИ ТАДКЩОТЧИЛИК ФАОЛИЯТИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШГА ТАЪСИР ЭТУВЧИ ОМИЛЛАР //БАРКАРОРЛИК ва етакчи ТАДКЩОТЛАР ОНЛАЙН ИЛМИЙ ЖУРНАЛИ. - 2022. - Т. 2. - №. 4. - С. 349-352.

2. Камиловна, Раджабова Нодирабегим; ,FACTORS INCLUDING RESEARCH ACTIVITIES OF FUTURE PRIMARY SCHOOL TEACHERS/m^^^, ТЕХНОЛОГИИ, ОБРАЗОВАНИЕ: АКТУАЛЬНЫЕ ВОПРОСЫ,

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=2223Q

ДОСТИЖЕНИЯ И ИННОВАЦИИ",4ДД19-121,2022,"Анализ

педагогического опыта организации научно-исследовательской работы, а ..."

3. Radzabova N. K. IMPROVING THE RESEARCH ACTIVITY OF FUTURE PRIMARY SCHOOL TEACHERS AS A SOCIAL PEDAGOGICAL NEED //ОБРАЗОВАНИЕ, ВОСПИТАНИЕ И ОБУЧЕНИЕ В СООТВЕТСТВИИ С ФГОС: АКТУАЛЬНЫЕ ВОПРОСЫ, ДОСТИЖЕНИЯ И ИННОВАЦИИ. -2022. - С. 79-81.

4. Komilovna R. N. METHODS AND TOOLS OF EDUCATIONAL TECHNOLOGIES IN THE FORMATION OF THE CONCEPT OF FIGURE FACE IN STUDENTS. - 2021.

5. Rajabova N.K. coaching approach at a mathematics lesson in grade 3 in the educational structure "equal partner" //AJMR. Vol 10, Issue 1, January, 2021.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.