Научная статья на тему 'ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ЗАҢ КОНСУЛЬТАНТТАРЫНЫҢ ҚЫЗМЕТІН РЕТТЕУДІҢ КЕЙБІР МӘСЕЛЕЛЕРІ ТУРАЛЫ'

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ЗАҢ КОНСУЛЬТАНТТАРЫНЫҢ ҚЫЗМЕТІН РЕТТЕУДІҢ КЕЙБІР МӘСЕЛЕЛЕРІ ТУРАЛЫ Текст научной статьи по специальности «Право»

CC BY
84
30
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ЗАң КОНСУЛЬТАНТЫ / БіЛіКТіЛіКТі АРТТЫРУ / қЫЗМЕТТің КЕПіЛДіКТЕРі / ЗАң КөМЕГі / ЗАң КОНСУЛЬТАНТТЫқ СұРАУ САЛУЫ

Аннотация научной статьи по праву, автор научной работы — Макрушин Антон Олегович

Бұл мақалада заң консультанттарының қызметін реттейтін Қазақстан Республикасының заңнамасын жетілдірудің өзекті мәселелері қарастырады. Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне адвокаттық қызмет және заң көмегі мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізілгеннен кейін сотта тапсырма бойынша өкілдік етуінің институты кейбір өзгерістерге ұшырады. Атап айтқанда, сотта тапсырма бойынша өкіл ретінде әрекет ету мүмкіндігі бар тұлғалар санаты «заң консультанттары» жаңа санатына ауыстырылды. Адвокаттар мен заң консультанттарының Қазақстан Республикасының заңнамасында бекітілген құқықтары мен міндеттеріне салыстырмалы талдау жүргізу кезінде «Адвокаттық және заң көмегі туралы» Қазақстан Республикасының Заңында заң консультанттары құқықтарының кепілдіктерін бекіту қажеттігі белгіленген, заң консультанттарының жекелеген құқықтарына кепілдік беру қажеттілігінің негізделген тұжырымдары жасалды. Сондай-ақ, осы мақалада заң консультанттарының біліктілігі арттыру нысандарын нақтылау қажеттілігін көрсететін себептер көрсетілген, бұл жиынтығында азаматтық-құқық қатынастар субъектілерінің заң консультанты мәртебесін неғұрлым жоғары деңгейде қабылдауын қамтамасыз етеді. Мақалада заң консультанттарының біліктілігін арттыру процесінің толықтығын жалпы бірыңғай тәртіппен бекітуге болады, онда осы процеске қатысатын тұлғалардың құқықтары мен міндеттерін егжей-тегжейлі көрсетуге, осы процестің нысанын бекітуге, жауапкершілікті белгілеуге және т.б. болады. Осыған байланысты жұмыста жоғарыда аталған саладағы Қазақстан Республикасының заңнамасын жаңғырту жолдары қарастырылады және жүргізілген зерттеу негізінде заң консультанттарының да, заң консультанттары палаталарының да міндеттерін жетілдіру жөнінде бірқатар кейбір ұсыныстар әзірленді. Дайындалған ұсыныстар заң консультанттарының заң қоғамдастығының өкілдері ретіндегі құқықтық мәртебесін нығайтуға мүмкіндік береді. Заң консультанттарының құқықтық мәртебесін нығайту нәтижесі заң консультанттарының заң көмегін көрсету сапасы мен тиімділігін арттыруда көрініс табады.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по праву , автор научной работы — Макрушин Антон Олегович

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ON SOME ISSUES OF REGULATION OF THE ACTIVITY OF LEGAL CONSULTANTS IN THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN

This article considers actual issues of improving the legislation of the Republic of Kazakhstan that regulates the activity of legal consultants. The institution of representation in court under instructions has undergone some changes after some legislative acts of the Republic of Kazakhstan in advocate practice and legal assistance area have changed and supplemented. The category of persons who had possibilities to act in court as representatives under instructions, particularly was replaced by a new category that called «legal consultants». The need to establish in The Law of the Republic of Kazakhstan «On advocate practice and legal assistance» guarantees of the rights of legal consultants was identified during comparative analysis of rights and duties of advocates and legal consultants enshrined in the legislation of the Republic of Kazakhstan. Furthermore, reasonable conclusions were drawn about the need to guarantee certain rights of legal consultants. Moreover, this article reflects the reasons that indicate the need to specify the forms of improving qualification of legal consultants, which in conjunction will provide the perception of the status of a legal consultant by subjects of civil law relations at a higher level...This article considers actual issues of improving the legislation of the Republic of Kazakhstan that regulates the activity of legal consultants. The institution of representation in court under instructions has undergone some changes after some legislative acts of the Republic of Kazakhstan in advocate practice and legal assistance area have changed and supplemented. The category of persons who had possibilities to act in court as representatives under instructions, particularly was replaced by a new category that called «legal consultants». The need to establish in The Law of the Republic of Kazakhstan «On advocate practice and legal assistance» guarantees of the rights of legal consultants was identified during comparative analysis of rights and duties of advocates and legal consultants enshrined in the legislation of the Republic of Kazakhstan. Furthermore, reasonable conclusions were drawn about the need to guarantee certain rights of legal consultants. Moreover, this article reflects the reasons that indicate the need to specify the forms of improving qualification of legal consultants, which in conjunction will provide the perception of the status of a legal consultant by subjects of civil law relations at a higher level. The article notes that the completeness of the process of professional development of legal consultants can be fixed by a common unified procedure, in which it is possible to set out in detail the rights and obligations of persons involved in this process, to fix the form of this process, to establish responsibility, etc. In this regard, the work considers the ways of modernization of the legislation of Republic of Kazakhstan in the above-mentioned area and a number of suggestions about strengthening the rights of legal consultants, improvement the duties of both legal consultants and chambers of legal consultants were prepared and based on the research. The prepared suggestions will strengthen the legal status of legal consultants as representatives of the legal community. The result of strengthening the legal status of legal consultants will be expressed in improving the quality and efficiency of the rendering legal assistance by legal consultants.

Текст научной работы на тему «ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ЗАҢ КОНСУЛЬТАНТТАРЫНЫҢ ҚЫЗМЕТІН РЕТТЕУДІҢ КЕЙБІР МӘСЕЛЕЛЕРІ ТУРАЛЫ»

ЭДЕБИЕТТЕР

1. Жанузакова Л.Т. Проблемы совершенствования местного управления в Республике Казахстан //Право и государство. - №2. - 2003. - C 22-25.

2. Мухамеджанов Э.Б. Казацстан Республикасыныц сайлау цуцыгы.- Алматы: Жет1 Жаргы, 2017. - 176 с.

3. Эл1баева Г.А. Мемлекеттт бил1к ЖYйесiндегi жерг1л1кт1 атцарушы органдар. - Алматы: Жет1 Жаргы, 2018.- 63 с.

REFERENCES

1. Zhanuzakova L.T. Problemy sovershenstvovanija mestnogo upravlenija v Respublike Kazahstan //Pravo i gosudarstvo. - №2. - 2003. - S. 23-25.

2. Muhamedzhanov Je.B. K^azaystan Respublikasynyn sajlau цуцугу. - Almaty: Zheti Zharsy, 2017. -176 s.

3. dlibaeva G.A. Memlekettik bilik zhYjesindegi zhergilikti atyarushy organdar. - Almaty: Zheti Zharsy, 2018.- 63 s.

ЭОЖ 34.096

КАЗАХСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАГЫ ЗАЦ КОНСУЛЬТАНТТАРЫНЬЩ ЦЫЗМЕТШ РЕТТЕУДЩ ш

КЕЙБ1Р МЭСЕЛЕЛЕР1 ТУРАЛЫ Т

Н

>

И

Антон Олегович Макрушин р

«Нурбанк» АК-ныц Шнэрат-цуыным жумыстары жэне атцару У

вндiрiсiне бацылау ЖYргiзу басцармасыныц Шнэрат-цуыным 5

жумыстары бвлiмiнiц бас маманы, зац гылымдарыныц магистрi; >

Алматы ц., Казахстан Республикасы; e-mail: makrushin.anton@hotmail.com о

о

Ty^h свздер: зац консультанты, бiлiктiлiктi арттыру, цызметтщ кепiлдiктерi, зац р квмегi, зац консультанттыц сурау салуы.

Аннотация. Бул мацалада зац консультанттарыныц цызметт реттейтт Казацстан р

Республикасыныц зацнамасын жетiлдiрудiц 03exmi мэселелерi царастырады. Казацстан Республикасыныц mü6ip зацнамалыц акmiлeрiнe адвокаттыц цызмет жэне зац кoмeгi мэсeлeлeрi бойынша озгерктер мен толыцтырулар eнгiзiлгeннeн кешн сотта тапсырма бойынша окшдт етушц институты mü6ip озгерктерге ушырады. Атап айтцанда, сотта тапсырма бойынша окш реттде эрекет ету мYмкiндiгi бар тулгалар санаты «зац

>

П >

> И

консультанттары» жаца санатына ауыстырылды. е

Адвокаттар мен зац консультанттарыныц Казацстан Республикасыныц зацнамасында М беютшген цуцыцтары мен мiндеттерiне салыстырмалы талдау ЖYргiзу кезтде «Адвокат- И тыц жэне зац квмегi туралы» Казацстан Республикасыныц Зацында зац консультантта- р ры цуцыцтарыныц кетлдттерт бекту цажеттт белгшенген, зац консультанттарыныц № жекелеген цуцыцтарына кетлдт беру цажеттшгшц негiзделген тужырымдары жасал- > ды. Сондай-ац, осы мацалада зац консультанттарыныц бшктшт арттыру нысандарын ) нацтылау цажеттштн кврсететт себептер кврсетыген, бул жиынтыгында азамат- 0 тыц-цуцыц цатынастар субъектшертщ зац консультанты мэртебест негурлым жогары

NJ

децгейде цабылдауын цамтамасыз emedi. Мацалада зац консультанттарыныц бшктшгт арттыру процестщ толыцтыгын жалпы бiрыцгай тэрттпен бектуге болады, онда осы процеске цатысатын тулгалардыц цщыцтары мен мтдеттерт eгжeй-meгжeйлi кврсе-туге, осы процестщ нысанын бектуге, жауапкeршiлiкmi белгшеуге жэне т.б. болады.

Осыган байланысты жумыста жогарыда аталган саладагы Казацстан Республикасы-ныц зацнамасын жацгырту жолдары царастырылады жэне ЖYргiзiлгeн зерттеу нeгiзiн-де зац консультанттарыныц да, зац консультанттары палаталарыныц да мтдеттерт жemiлдiру жвнтде бiрцаmар кeйбiр усыныстар эзiрлeндi. Дайындалган усыныстар зац консультанттарыныц зац цогамдастыгыныц вкiлдeрi рemiндeгi цщыцтыц мэртебест ныгайтуга мYмкiндiк бeрeдi. Зац консультанттарыныц цщыцтыц мэртебест ныгайту нэтижеЫ зац консультанттарыныц зац квмегт кврсету сапасы мен тшмдшгт артты-руда кврШс табады.

О НЕКОТОРЫХ ВОПРОСАХ РЕГУЛИРОВАНИЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ ЮРИДИЧЕСКИХ КОНСУЛЬТАНТОВ В РЕСПУБЛИКЕ КАЗАХСТАН

Макрушин Антон Олегович

Главный специалист Отдела претензионно-исковой работы Управления претензионно-исковой работы и контроля над исполнительным производством АО «Нурбанк», магистр юридических наук; г. Алматы, Республика Казахстан; e-mail: makrushin.anton@hotmail.com

Ключевые слова: юридический консультант, повышение квалификации, гарантии деятельности, юридическая помощь, запрос юридического консультанта.

Аннотация. В данной статье рассматриваются актуальные вопросы усовершенство-£ вания законодательства Республики Казахстан, регулирующего деятельность юридиче-™ ских консультантов. После внесения изменений и дополнений в некоторые законодатель-S ные акты Республики Казахстан по вопросам адвокатской деятельности и юридической £ помощи, институт представительства в суде по поручению претерпел некоторые изме-^ нения. В частности, была заменена категория лиц, имевшая возможность выступать в s суде в качестве представителей по поручению, на новую категорию «юридические кон-^ сультанты».

Е При проведении сравнительного анализа закрепленных законодательством Республики е Казахстан прав и обязанностей адвокатов и юридических консультантов установлена не-^ обходимость закрепления Законом Республики Казахстан «Об адвокатской деятельности g и юридической помощи» гарантий прав юридических консультантов, сделаны обоснованна ные выводы потребности гарантирования отдельных прав юридических консультантов. с Также в данной статье отражены причины, указывающие на необходимость конкретиза-^ ции форм повышения квалификации юридических консультантов, что в совокупности обе-^ спечит восприятие статуса юридического консультанта субъектами гражданско-пра-£ вовых отношений на более высоком уровне. В статье отмечено, что полноту процесса tj повышения квалификации юридических консультантов можно закрепить общим единым

0 порядком, в котором можно детально изложить права и обязанности лиц, участвующих в § данном процессе, закрепить форму данного процесса, установить ответственность и т.д.

В этой связи в работе рассматриваются пути модернизации законодательства Ре-t; спублики Казахстан в вышеуказанной сфере и на основе проведенного исследования под-g готовлен ряд некоторых предложений по укреплению прав юридических консультантов,

1 совершенствованию обязанностей как юридических консультантов, так и палат юридиче-^ ских консультантов. Подготовленные предложения позволят укрепить правовой статус

юридических консультантов как представителей юридического сообщества. Результат £ укрепления правового статуса юридических консультантов будет выражен в повышении качества и эффективности оказания юридической помощи юридическими консультантами.

ON SOME ISSUES OF REGULATION OF THE ACTIVITY OF LEGAL CONSULTANTS IN THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN

Makrushin Anton Olegovich

Chief specialist of the Claims work division of the Department of claims work and enforcement proceedings control of the JSC «Nurbank», master of legal sciences; Almaty c., the Republic of Kazakhstan; e-mail: makrushin.anton@hotmail.com

Keywords: legal consultant, improving qualification, guaranties of activity, legal assistance, legal consultant's request.

Abstract. This article considers actual issues of improving the legislation of the Republic of Kazakhstan that regulates the activity of legal consultants. The institution of representation in court under instructions has undergone some changes after some legislative acts of the Republic of Kazakhstan in advocate practice and legal assistance area have changed and supplemented. The category of persons who hadpossibilities to act in court as representatives under instructions, particularly was replaced by a new category that called «legal consultants».

The need to establish in The Law of the Republic of Kazakhstan «On advocate practice and legal assistance» guarantees of the rights of legal consultants was identified during comparative analysis of rights and duties of advocates and legal consultants enshrined in the legislation of the Republic of Kazakhstan. Furthermore, reasonable conclusions were drawn about the need to guarantee certain rights of legal consultants. Moreover, this article reflects the reasons that indicate the need to specify the forms of improving qualification of legal consultants, which in conjunction will provide the perception of the status of a legal consultant by subjects of civil law relations at a higher level. The article notes that the completeness of the process of professional development of legal consultants can be fixed by a common unified procedure, in which it is possible to set out in detail the rights and obligations ofpersons involved in this process, to fix the form of this process, to establish responsibility, etc.

In this regard, the work considers the ways of modernization of the legislation of Republic of Kazakhstan in the above-mentioned area and a number of suggestions about strengthening the rights of legal consultants, improvement the duties of both legal consultants and chambers of legal consultants were prepared and based on the research. The prepared suggestions will strengthen the legal status of legal consultants as representatives of the legal community. The result of strengthening the legal status of legal consultants will be expressed in improving the quality and efficiency of the rendering legal assistance by legal consultants.

X

Ы А

о x

DOI: 10.52026/2788-5291 2021 64 1 251 g

m

Kipicne. «^азакстан Республикасыньщ тысатын адамдардьщ eTrnmi бойынша сот С

кейбiр зацнамалык актшерше адвокаттык руксат еткен, жогары зац 6rniMÎ бар баска да А

кызмет жэне зац кемеп мэселелерi бойын- адамдар»2 тулгалар санатын «Адвокаттык s

ша езгерютер мен толыктырулар енпзу ту- кызмет жэне зац кемеп туралы» ^азакстан А

ралы» ^азакстан Республикасыныц 2018 Республикасыныц Зацына сэйкес зац консуль- о

жылгы 5 шшдедеп №177-VI Зацныц1 кабыл- танттары палатасыныц мYшелерi болып та- Й

дануымен сотта тапсырма бойынша екшдш былатын адамдар»3 санатына ауыстырылды. Н

етушщ кейбiр езгерютерге ушырады. Атап Т.С. Сафарова нормативтш кукыктык ак- о

"U

айтканда, осы зацныц жацалыгы «iске ка- тiлердiц агымдагы мониторинпмен катар А

Ц

1 «Казащстан Республикасыныц кeйбip зацнамалъщ актшерше адвокаттыщ цызмет жэне зац квмeгi мэceлeлepi бойын- S ша взгepicтep мен толыщтырулар eH2i3y туралы» Казащстан Республикасыныц 2018 жылгы 5 шiлдeдeгi № 177-VI Зацы: ^ http://adilet.zan.kz/kaz/docs/Z1800000177 s

2 «Казащстан Республикасыныц Азаматтыщ процестж Кодека» Казащстан Республикасыныц 2015 жылгы 31 щазандагы ) № 377-VКодека: http://adilet.zan.kz/kaz/archive/docs/K1500000377/05.07.2018 0

3 «Казащстан Республикасыныц Азаматтыщ процестж Кос № 377-VКодека: http://adilet.zan.kz/kaz/docs/K1500000377

3

«Казащстан Республикасыныц Азаматтыщ процестгк КодекЫ» Казащстан Республикасыныц 2015 жылгы 31 щазандагы |-L

гм о гм

IX

< IX

О в х

о

со О

СП <

< СП

ь .0

ш £

ч О X

0 <

т

1

когамдык ккатынастардыц наккты саласында кколданыстагы кукыщтык реттеудщ тиiмдiлiк дэрежесiн айккындауга багытталган салалык кукыщтык мониторинг енгiзiлуге тшс екенiн атап eттi. Оныц объекта зацнамалык дец-гейдегi нормативтiк куккыкктык актiлер бо-луы тиiс. Салалык кукыщтык мониторингтщ нэтижелерi мемлекеттiк органдардыц зац жобалау ккызметшщ негiзiне жатккызылуы тиiс (зац жобалау жумыстарыныц жоспа-рын, тужырымдамалык жоспарды ккалыпта-стыру, тужырымдамаларды эзiрлеу) [1].

А.Э. ^алиева зацнама мен куккык кколда-ну практикасы мониторингiнiц ерекшелiгi олардыц сапасын талдау жэне болжау гана емес, сонымен катар когамдык ккатына-стардыц накты жай-кYiн, адамныц шынайы eмiрiн, мемлекет пен азаматтык ккогам ин-ститутары ккызметш талдау болып табыла-тындыгына назар аударды [2].

Ф.Б. Элиев зац консультанттарыныц институты калыптасккан институт болып та-былатынын жэне оны одан эрi дамыту мен жетiлдiру зац консультанттарыныц ез пшр-лерiн ескере отырып, тубегейш eзгерiстерсiз Yйлесiмдi жэне тецгерiмдi болуга тиiс екенiн атап eттi [3].

Сезаз, жогарыда аталган авторлардыц птрш ескере отырып, салалык кукыщтык мониторинг зац консультанттары ккызмет саласындагы кколданыстагы кукыщтык рет-теудiц тиiмдiлiк дэрежесш айккындаудыц негурлым нэтижелi тэсiлi болып табыла-ды жэне реттелетiн ккатынастардыц наккты жай-кYЙiн iс жYзiнде зац консультанттары мен зац консультанттары палаталарыныц жумысы кeрсетедi.

Нег1зг1 бвл1м. ^аз1рп уакытта «Адво-каттык кызмет жэне зац кeмегi туралы» ^азакстан Республикасыныц 2018 жылгы 5 шшдедеп №°176-У1 Зацды4 практика-да колданган кезде зац консультанттары куккыкктарыныц кепiлдiктерiн кYшейту аркылы зац консультанттарыныц ккызметш реттейтiн зацын жетiлдiру жeнiндегi кейбiр усыныстарды карау кажеттш туындайды.

Зац консультанттары ккызметше косымша кепшд^ер «Адвокаттык кызмет жэне зац

кeмегi туралы» Зацда кeзделмегенiне назар аударган жeн. Мысалы, «Адвокаттык кыз-мет жэне зац ^мен туралы» Зацныц 76-ба-быныц 3-тармагына сэйкес зац консультанты eкiл ретiнде эрекет ете отырып барлыкк мемлекеттiк органдардан, жергшкп eзiн-eзi баскару органдары мен зацды тулгалардан зац кeмегiн ^рсетуге кажетп мэлiметтердi суратуга жэне алуга куккылы. Бул ретте зац консультанты зац ^менн ^азакстан Республикасыныц зацнамасында айккын-далган тэртiппен жэне шарттарда кeрсетуге куккылы екендiгi «Адвокаттык кызмет жэне зац кeмегi туралы» Зацмен наккты белгшен-ген. Бул тэртш жалпы болып табылады жэне «Жеке жэне зацды тулгалардыц eтiнiштерiн карау тэртiбi туралы» 2007 жылгы 12 ккацтар-дагы №221-Ш ^азакстан Республикасыныц Зацымен5 реттеледi, онда келш тYCкен eтiнiштер 15 кYнтiзбелiк ^ннен 30 ^нтсз-белiк кYнге дешнп мерзiмде, осы мерзiмдi 30 ^низбетк кYннен аспайтын, ал жеке-леген жагдайларда негурлым узак мерзiмге узарту мYмкiндiгiмен каралады.

Адвокаттык кызметп жэне зац консультанттарыныц ккызметш салыстыру бары-сында «Адвокаттык кызмет жэне зац адмеп туралы» Зацныц 35-бабыныц 8-тармагында адвокаттык ккызметтщ мынадай кепшдш кeзделген: «Мемлекеттiк органдар, жергшкп eзiн-eзi баскару органдары жэне зацды тулгалар адвокаттыц зац ^мегш ^рсе-туiне байланысты сурау салуына он жумыс кYнi iшiнде жазбаша жауап беруге мiндеттi» деп бeлiп кeрсетуге болады. Бул норма жалпы тэртште карастырылган мерзiмдерден тубегейш ерекшеленетiн адвокаттык сура-уга жауап беру Yшiн мYмкiн болатын ец узак мерзiм шегiне кепiлдiк береди Сонымен катар, адвокаттыц зацды ккызметше кедер-п келтiру Yшiн жауапкершшк «Экiмшiлiк куккык бузушылык туралы» ^азакстан Республикасыныц 2014 жылгы 5 шшдедеп №°235-У Кодекстiц6 668-бабында бекiтiлген, бул eз кезегiнде адвокаттык ккызметтщ ерек-ше мацыздылыгын кeрсетедi.

Адвокаттык сурау салулар мен зац консультанттарыныц сурау салуларын карау

X

Ь

«Адвокаттыц цызмет жэне зац квмег1 туралы» Казацстан Республикасыныц 2018 жылгы 5 ш1пдедег1 № 176-У1Зацы: http://adilet.zan.kz/kaz/docs/Z1800000176

5 «Жеке жэне зацды тулгалардыц втШштерт царау тэртiбi туралы» 2007 жылгы 12 цацтардагы № 221-Ш Казацстан Республикасыныц Зацы: http://adilet.zan.kz/kaz/docs/Z070000221_

6 «ЭюмшШк цуцыц бузушылыц туралы» Казацстан Республикасыныц 2014 жылгы 5 штдедег1 № 235-VКодека: http:// adilet.zan.kz/kaz/docs/K1400000235

мерзiмдерiн салыстыру зац консультанттарыныц зац ^мегин кeрсетуi оларга байла-нысты емес себептер бойынша узагырак бо-луы мумкш екендiгiн кeрсетедi.

Осылайша, зац консультантыныц зацды кызметiне кедергi келтiргенi Yшiн жауапкер-шiлiктi кeздейтiн норманы зацнамада беюту мэселесi туындайды, бул зац консультантта-ры кызметiнiц кепiлдiктерiн бiрдей ныгай-тады жэне жасайды, сондай-ак мемлекеттiк органдардыц, жергiлiктi eзiн-eзi баскару ор-гандарыныц жэне зацды тулгалардыц олар келiп тYCкен зац консультантыныц сурау са-луын бiр мэндi мерзiмде карау нэтижелерi бойынша зац ^мегин кeрсету Yшiн негур-лым колайлы жагдайлар жасауга ыкпал етедь

И.А. Колупаев кукык нормасы жалпыга мiндеттi мшез-кулык ережесiн куруга ар-налганын барлыгы бiлетiнiн атап erri. 1с жYзiнде норманыц орындалуына тиiмдi кукыктык тетiктер кепiлдiк беруi керек, эй-тпесе ол бос декларацияга айналады. ^укык нормасы бар, бiрак ол iс жYзiнде жумыс ютемейтш жагдайды кукыктык аномалия деп санауга болады. Мундай ауыткулар негурлым ^п болса, бYкiл кукыктык жYЙе тутастай eмiршец болады. ^азакстан зацна-масында мемлекеттiк органдардыц оларды елемеуiне немесе оларды юке асыру тетш-тершщ болмауына байланысты практикада жумыс ютемейтш кeптеген ережелер бар [4].

«Адвокаттык кызмет жэне зац ^меп туралы» Зацга eзгерiстер енгiзiлгеннен кей-iн «зац консультанты» деген ресми угым бекiтiлдi жэне зац консультанттарыныц зац кeмегiн кeрсетуiн реттейтiн ережелер, зац консультанттарыныц кукыктары мен мш-деттерiн белгiледi. «Адвокаттык кызмет жэне зац адмеп туралы» Зацныц 76-бабы-ныц 4-тармагында зац консультанттарыныц мiндеттерi бекiтiлген, олардыц iшiнен eз бiлiктiлiгiн туракты арттыруды жэне кэсштш жауапкершiлiктi сактандыруды жYзеге асыруды, сондай-ак мYшелiк жар-наларды тeлеудi бeлiп кeрсеткiмiз келедi. Кeрсетiлген мiндеттердi тшсшше орындау Yшiн зац консультанттары белгш бiр шыгы-старды кeтередi. ^укьщтар мен мiндеттер «Адвокаттык кызмет жэне зац адмеп туралы» Зацда жазылган, ал зац консультант-тары кызметшщ кепiлдiктерi кeзделмеген. Эдiлеттiлiк кагидатына CYЙене отырып, зац

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

консультанттарыныц кызметше «Адвокаттык кызмет жэне зац ^меп туралы» Зацмен кепiлдiк беру мэселесш карастырган жeн.

Б.Е. Макулбаев зац консультанттары Yшiн ец eзектi мэселе мемлекеттiк органдарда ад-вокаттардыц кукыктарына уксас мэлiмет-тердi сурату кукыгын беретiн жумыс юте-мейтш норма болып табылатынын атап eni [5]. Бул пiкiр, сондай-ак зац консультанттарыныц кукыктарына кепшдш бершмегенш кeрсетедi.

Букаралык акпарат куралдарында мем-лекет зацгерлердi адвокаттармен тецеспру жэне олардыц жумысын YЙлестiру мшдетш койганы туралы акпарат жарияланды [6]. Сондай-ак, 2020 жылдыц басынан бастап ^азакстан Республикасы Эдiлет министрль ri азаматтарга кэсiби зац кeмегiнiц сапасына косымша кепiлдiк беретiн шаралар енпзгеш туралы акпарат (адвокаттар мен зац консуль-танттарына eздерiнiц кэсiби кызметш сактан-дыру мiндетi жYктелдi) жарияланды [7].

Элеуметпк топтардыц кукыктары мен мшдетщ^ арасындагы сэйкессiздiк эдшет-аздш ретiнде багаланады [8]. Бул жагдай-да екi элеуметтiк топтарды (адвокаттар мен зац консультанттары) карастырылады. Зац консультанттарыныц казiргi мiндеттерi ад- ш вокаттардыц мiндеттерiнен кем туспейд^ Н ал адвокаттардыц кукыктары «Адвокаттык ^ кызмет жэне зац ^меп туралы» Зацмен ке- Н пiлдендiрiлген, ал зац консультанттарыныц И кукыктарына кепшдш жок. Осылайша, зац Т консультанттары кукыктарыныц кепiлдiк- 3 терш «Адвокаттык кызмет жэне зац ^ме- ° гi туралы» Зацмен беюту эдiлеттi болады о (тeменде зац консультанттарыныц кукыкта- Т рына кепшдш беруге байланысты усыныс Ь бершген). В

Зац консультанттары кызметiнiц И кукыктык мэртебесiн ныгайту Yшiн Зацды Р осы кызметке кепiлдiктi ^здеш^т норма- О мен толыктыру кажет, мысалы, кепiлдiк- о тердiц бiрi мынадай ереже болуы мYмкiн: н «Мемлекеттiк органдар, жергiлiктi eзiн-eзi о

баскару органдары жэне зацды тулгалар зац 1

>

консультантыныц зац ^мепн кeрсетуiне И

байланысты сурау салуына он жумыс кYнi р

iшiнде жазбаша жауап беруге мшдетп. Зац №

консультантыныц сураткан оныц кэсiби (

мiндеттерiн орындауга кажетп кужаттар- —

ды, материалдарды немесе мэлiметтердi то- 22

лык ^лемде усынбау мундай кужаттарды ""

гм о гм

IX

< IX

О в х

о

со О

СП <

< СП

ь .0

ш £

ч О X

0 <

т

1

х

ь

зац консультантына зацнамада белгiленген мерзiмде усынбау ретiнде каралады.».

Будан баска, зацды «зац консультанты-ныц сурау салуыныц нысаны мен мазмуны» жэне «зац консультантыныц сурау салуына коса берiлетiн кужаттар» нормаларымен то-лыктыруга болады, олар мемлекеттiк орган-дардыц, жергiлiктi eзiн-eзi баскару органда-рыныц жэне зацды тулгалардыц кужаттыц осындай тYрi туралы жалпы бiрыцFай тусшь гш бекiтедi, бул eз кезегшде оныц мацыз-дылыFын таFы бiр рет кeрсетедi.

А. Г. Диденко сот iсiн жYргiзу кезшде eкiлдiктiц аркасында eкiлеттi eкiл талап ко-юшыныц немесе жауапкердiц атынан эртур-лi iс жYргiзу эрекеттерш жасайтынын атап eттi. Атап айтканда, ол дэлелдемелер усы-нады, сотка ауызша жэне жазбаша тусшш-темелер бередi жэне т.б. [9, 340 б.]. Зац консультанттары кызметiнiц кепшдштерш бекiту сотта сенiм бiлдiрушiнiц мYДделерiн сапалы бiлдiру Yшiн кажеттi дэлелдемелердi жинау кезiнде зац кeмегiн ^рсету процесiн жаксартады жэне жеделдетедi.

Сондай-ак, «Адвокаттык кызмет жэне зац кeмегi туралы» Зацныц 80-бабына сэйкес зац консультанттары палатасы палатаныц бекiтiлген стандарттарына сэйкес eз мYше-лерiнiц бшктшгш арттыруды камтамасыз ететiнiн атап eту кажет. Осылайша, эр зац консультанттары палатасыныц зац консуль-танттарыныц eз бiлiктiлiгiн Yнемi жетiлдiрiп отыру мшдепмен байланысты eзiндiк стандарты бар. ^п жаFдайда мундай стандарт-тар бшктшкп арттырудыц максаттарын, кезецiн, орнын жэне минималды узактыFын белгiлейдi, бул eз кезегшде бiлiктiлiктi арт-тыру процесiнiц толыктыFын кeрсете ал-майды. Мундай процестiц толыктыFын зац консультанттарыныц бiлiктiлiгiн арттырудыц жалпы бiрыцFай тэртiбiмен бекiтуге болады, онда жалпы ережелерд^ зац консультанттарыныц бшктшкп арттыру сала-сындаFы мiндеттерiн, зац консультанттары палаталарыныц кузыретiн, Зац консультанттарыныц бшктшгш арттыру нысандарын, бшктшкп арттырудан жалтарFаны Yшiн жауапкершiлiктi егжей-тегжейлi кeрсетуге болады (келтiрiлген мысалдар тiзiмi толык болып табылмайды).

Бiлiктiлiктi арттыру формаларына ерек-ше назар аудару керек. Егер бiрыцFай нысан бекiтiлсе, онда бул зац консультанттарына тек окыту тэсiлдерiмен Fана емес, ^азакстан РеспубликасындаFы норма тузушшкпен жэне Fылыми eмiрмен байланысты тэсш-дермен де eз бшктшгш туракты артты-руFа мYмкiндiк береди Мысалы, мундай нысандар болуы мYмкiн: кукыктык мэсе-лелер бойынша конференцияларда сeз сeйлеу; журналдарда Fылыми макалалар жариялау; пiкiрталастарFа, радио, теледи-дар баFдарламаларына катысу, зацды мэсе-лелерге катысты интернет-подкасттар мен интернет-арналарды жYргiзу; ^азакстан Республикасы зацдарыныц, нормативпк кукыктык актiлерiнiц, ЖоFарFы Соты ка-улыларыныц жобаларына усыныстар, ту-зетулер, толыктырулар дайындауFа катысу (келтiрiлген мысалдар тiзiмi толык болып табылмайды).

БiрыцFай тэртш шецберiнде зац консультанттарыныц бшктшгш арттыру нысандарын беюту бшктшкп арттыру процесiнiц eзiнде жYзеге асырылатын талап етiлетiн саFаттардыц немесе талап етшетш ю-ки-мылдардыц санын шектеуге мYмкiндiк бе-редi. Мысалы, ^азакстан Республикасы халкыныц зацдык сауаттылыFын арттыру максатында интернет-подкастты немесе ин-тернет-арнаны жYргiзу - жылына белгш бiр такырыпка кемiнде 12 шы^арылым (эрбiр шыFарылымныц узактыFы кемiнде 6 минут-ты курайды).

Сондай-ак, зац консультанттарыныц бшктшгш арттыру нысандарын беюту кезiнде зац консультанттарыныц бшктшгш арттырудыц бiрнеше нысандарын бiрiктiру аркылы аралас тэсiлмен арттыру кукы^ын бекiту кажет.

Зац консультанттарыныц бшктшгш арттырудыц бiрыцFай тэрпбш кабылдау мэсе-лесiн зац консультанттары палаталарыныц тюрш жэне «Эзiн-eзi реттеу туралы» ^а-закстан Республикасыныц 2015 жыгеты 12 карашадаFы №°390-У Зацыныц7 ережелерiн ескере отырып эзiрлеу керек, eйткенi зац консультанттары палаталарыныц eзiн-eзi реттеудiц аса мацызды каFидаттарыныц бiрi-не тэуелсiздiк каFидаты жатады (бул каFи-

«Озт-взг реттеу туралы» Казацстан Республикасыныц 2015 жылгы 12 царашадагы № 390-VЗацы: http://adilet.zan. kz/kaz/docs/Z1500000390

дат мемлекетпк органдар, езге де уйымдар мен лауазымды адамдар тарапынан e3rn-e3i реттейтiн уйымдардыц кызметше араласуга жол бермеудi бiлдiредi). Осылайша, eзiн-eзi реттейтш уйымныц кызметше негiзсiз ара-ласуды болдырмау керек.

Кррытынды. ^орытындылай келе, осы макалада усынылган зац консультанттарыныц кызметiн реттейтiн улттьщ зацнаманы - зац консультанттарыныц кызметiн реттейтш зацын толыктыру мэселелерiн карау зац консультанттарыныц зац когамдастыгыныц

eкiлдерi ретiндегi кукыщтьщ мэртебесiн ныгайтуда жэне зац консультанттарыныц зац кемегш негурлым тиiмдi керсетушде кeрiнетiн оц кукыктык салдарга экеп сокты-ратынын атап eткiм келедь

Осы макалада кeрсетiлген мэселелердi шешу «Адвокаттык кызмет жэне зац кеме-гi туралы» Зацды зац консультанттарыныц кукыктарына кепiлдiк беретiн жэне бшк-тiлiктi арттыру эдiстерi мен тэртсбш накты-лайтын нормалармен толыктырудан жаса-лады.

ЭДЕБИЕТ

1. Сафарова Т.С. Некоторые аспекты нового законодательства Республики Казахстан о правовом мониторинге //Вестник Института законодательства Республики Казахстан №2 (43) 2016. - С. 79-81.

2. А.0. Калиева. Зацдардыц тшмдшгт зацнама сапасын арттыру цуралы реттде талдау //Казахстан Республикасыныц Зацнама жэне цщыцтыц ацпарат институтыныц жаршысы №4 (62) 2020. - 142-149 б.

3. Алиев Ф.Б. Развитие и совершенствование института юридических консультантов в Казахстане: «спеши не торопясь» //https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=33224601#-pos=29;-48 (жYгiнген ^н: 15.01.2021 ж.).

4. Колупаев И.А. «Мертвые души» казахстанского законодательства // Гражданское законодательство. Статьи. Комментарии. Практика /Избранное / Под. ред. А.Г. Диден-ко- Алматы: 2020. - Т. VI. С. 287-302.

5. Макулбаев Б.Е. Точка зрения касательно необходимости принятия и проблем применения закона «Об адвокатской деятельности и юридический помощи» // https://online. zakon.kz/Document/?doc_id=34189711#pos=6;-106 (жYгiнген ^н: 15.01.2021 ж.).

6. Алехова А. Спор Минюста и юристов перешел в новую фазу // https://365info.kz/2020/12/ spor-minyusta-i-yuristov-pereshel-v-novuyu-fazu (жYгiнген ^н: 15.01.2021 ж.).

7. Сактаганова Л. Укрепляя позиции правовой конкурентноспособности: Общественно-политическая, правовая газета «Юридическая газета» №46 (3444) от 23.06.2020 г. - С. 4.

8. Философский энциклопедический словарь/Гл. редакция: Л.Ф. Ильичев, П.Н. Федосеев, С.М. Ковалев, В.Г. Панов, - М.: Сов. Энциклопедия, 1983. - С. 650. А

9. Гражданское право. Общая часть. Курс лекций, под ред. д.ю.н., профессора А.Г. Ди-

REFERENCES

>

денко.-Алматы: «Нур-пресс», 2006. - 722 с. Т

го А

X

е о

"U

го

1. Safarova T.S. Nekotorye aspekty novogo zakonodatel 'stva Respubliki Kazahstan o pravovom g monitoringe // Vestnik Instituta zakonodatel 'stva Respubliki Kazahstan №2 (43) 2016. - S. 79-81. §<

2. A.O'. Kalieva. Zandardyn tiimdiligin zannama sapasyn arttyru kuraly retinde taldau // Kazakstan Respublikasynyn Zannama zha'ne kukyktyk akparat institutynyn zharshysy №4 (62) 2020. - 142-149 b. Ц

3. Aliev F.B. Razvitie i sovershenstvovanie instituta juridicheskih konsul'tantov v Kazahstane: И «speshi ne toropjas'» // https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=33224601#pos=29;-48 (zhu'gingen ku'n: 15.01.2021 zh.).

4. Kolupaev I.A. «Mertvye dushi» kazahstanskogo zakonodatel 'stva // Grazhdanskoe zakono-datel'stvo. Stat'i. Kommentarii. Praktika /Izbrannoe /Pod. red. A.G. Didenko- Almaty: 2020. -T. VI. - S. 287-302.

"O

Kl

о

Kl

5. Makulbaev B.E. Tochka zrenija kasatel'no neobhodimosti prinjatija i problem primenenija zakona «Ob advokatskoj dejatel'nosti i juridicheskijpomoshhi» //https://online.zakon.kz/Docu-ment/?doc_id=34189711#pos=6;-106 (zhu'gingen ku'n: 15.01.2021 zh.).

6. Alehova A. Spor Minjusta i juristov pereshel v novuju fazu // https://365info.kz/2020/12/ spor-minyusta-i-yuristov-pereshel-v-novuyu-fazu (zhu'gingen ku'n: 15.01.2021 zh.).

7. Saktaganova L. Ukrepljaja pozicii pravovoj konkurentnosposobnosti: Obshhestvenno-poli-ticheskaja, pravovaja gazeta «Juridicheskaja gazeta» №46 (3444) ot 23.06.2020 g. - S. 4.

8. Filosofskij jenciklopedicheskij slovar'/ Gl. redakcija: L.F. Il'ichev, P.N. Fedoseev, S.M. Kovalev, V.G. Panov, -M.: Sov. Jenciklopedija, 1983. - S. 650.

9. Grazhdanskoe pravo. Obshhaja chast'. Kurs lekcij, pod red. d.ju.n., professora A.G. Didenko. - Almaty: «Nur-press»,2006. - 722 s.

y^K 341

APPLICATION OF CUSTOMARY INTERNATIONAL LAW NORMS WITHIN EUROPEAN UNION LAW

Mussakhan Aishabibi

Senior lecturer of the Department of socio-humanitarian sciences of University of International Business,Master of International law, PhD candidate (KAZGUU University), Republic of Kazakhstan, Almaty, email: aishabibi85@mail.ru

Keywords: customary international law, European Union Law, international organization, international treaty, direct and indirect effect.

Abstract. The article covers the issues of application of customary international law (hereinafter - the CIL) norms within the law of the European Union (hereinafter - the EU). The Court of ^ Justice of the European Union (hereinafter - the CJEU), as many other international judicial 1 organizations, apply CIL norms in its jurisprudence. However, the application mechanism is ^ accompanied by some challenges because of the very nature of the European Community. Since s the EU is comprised from various national jurisdictions, also because of the existence of the f supranational jurisdictional European institutions, the direct applicability of mentioned CIL o norms are troublesome.

For more detailed analysis of abovementioned issues, the author briefly analyzes the role and o the place of CIL norms within the law of the EU law. Also, there is an attempt to answer to the o question of why in some cases CJEU recognizes the legal power of CIL norms and in others not? ^ Does the CJEUfollow the recognizedformula on establishing the normativity of customary rules s such as the requirement of subjective and objective elements?

Thus, the given article analyze different approaches and principles of application of CIL norms £ by relying on existing practice of CJEU. Also, article gives some examples on interaction between EU law and EU obligations towards third states in light of the CIL and ways in which international o custom can be invoked by private parties in order to review the legality of EU secondary law. As

o an outcome of the research, the author reveals his own overview. <

en

s

b X

s

^

s

X

b LU

in

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.