Научная статья на тему 'АВТОМОБИЛ ОЙНАЛАРИ ИШЛАБ ЧИҚАРИШДА ИСТЕЪМОЛЧИ ТАЛАБЛАРИНИ ИШЛАБ ЧИҚАРИШ ТАННАРХИГА ТАЪСИРИ'

АВТОМОБИЛ ОЙНАЛАРИ ИШЛАБ ЧИҚАРИШДА ИСТЕЪМОЛЧИ ТАЛАБЛАРИНИ ИШЛАБ ЧИҚАРИШ ТАННАРХИГА ТАЪСИРИ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
81
15
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Scientific progress
Область наук
Ключевые слова
ишлаб чиқариш / тадбиркорлик / модернизация / экспорт / технологик жараён / рақобат. / production / entrepreneurship / modernization / export / technological process / competition.

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Равшанжон Бурхонович Мирзаев, Хамид Азимович Юлдашев

Ишлаб чиқариш харажатларини пасайтириш, истеъмолчини нархга бўлган қарашларини эътиборга олиш талаб ва таклиф механизмининг узвий ва доимий бир бўлаги бўлиб қолмоқда. Автомобил сохасидаги ишлаб чиқариш жараёнидаги муаммоларни харидор кўзи орқали аниқлаш рақобатбардош махсулот ишлаб чиқаришда стимулга айланиб улгурди. Ушбу мақолада ер усти транспорт воситаларини хавфсиз ойналарини ишлаб чиқаришда технологик жараёнларни харидор кўзи орқали такомиллаштириш масаласи кўзда тутилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE IMPACT OF CONSUMER DEMAND ON THE COST OF PRODUCTION IN THE MANUFACTURE OF CAR WINDOWS

Reducing production costs, taking into account consumer perceptions of price, remains an integral and constant part of the supply and demand mechanism. Identifying problems in the production process in the automotive industry through the eyes of the buyer has become a stimulus for the production of competitive products. This article addresses the issue of improving the technological processes in the production of safety windows for ground vehicles through the eyes of the buyer.

Текст научной работы на тему «АВТОМОБИЛ ОЙНАЛАРИ ИШЛАБ ЧИҚАРИШДА ИСТЕЪМОЛЧИ ТАЛАБЛАРИНИ ИШЛАБ ЧИҚАРИШ ТАННАРХИГА ТАЪСИРИ»

АВТОМОБИЛ ОЙНАЛАРИ ИШЛАБ ЧИ^АРИШДА ИСТЕЪМОЛЧИ ТАЛАБЛАРИНИ ИШЛАБ ЧЩАРИШ ТАННАРХИГА ТАЪСИРИ

Равшанжон Бурхонович Мирзаев Хамид Азимович Юлдашев

Фаргона давлат университети

АННОТАЦИЯ

Ишлаб чикариш харажатларини пасайтириш, истеъмолчини нархга булган карашларини эътиборга олиш талаб ва таклиф механизмининг узвий ва доимий бир булаги булиб колмокда. Автомобил сохасидаги ишлаб чикариш жараёнидаги муаммоларни харидор кузи оркали аниклаш ракобатбардош махсулот ишлаб чикаришда стимулга айланиб улгурди.

Ушбу маколада ер усти транспорт воситаларини хавфсиз ойналарини ишлаб чикаришда технологик жараёнларни харидор кузи оркали такомиллаштириш масаласи кузда тутилган.

Калит сузлар: ишлаб чикариш, тадбиркорлик, модернизация, экспорт, технологик жараён, ракобат.

THE IMPACT OF CONSUMER DEMAND ON THE COST OF PRODUCTION IN THE MANUFACTURE OF CAR WINDOWS

ABSTRACT

Reducing production costs, taking into account consumer perceptions of price, remains an integral and constant part of the supply and demand mechanism. Identifying problems in the production process in the automotive industry through the eyes of the buyer has become a stimulus for the production of competitive products.

This article addresses the issue of improving the technological processes in the production of safety windows for ground vehicles through the eyes of the buyer.

Keywords: production, entrepreneurship, modernization, export, technological process, competition.

КИРИШ

Маълумки, технологик жараёнлардаги камчиликлар, жараённи ташкил этиш, модернизация учун сармоя жалб килиш масаласини кай даражада долзарблиги, ички имкониятларни кайта куриб чикиш масалаларига эътибор каратилган.

Бозор иктисодиётининг асосий унсурлари хисобланган талаб ва таклиф мувозанатини таъминлашда истеъмолчининг фикри, карашлари ва танлови, ишлаб чикариш харажатларига таъсир килиши машинасозлик тармоги корхоналарининг махсулотларига куйилган сифат талабларини юкорилиги билан

бошка ижтимоий махсулотларга нисбатан фарк килади. Айнан тармокда ишлаб чикарилган махсулотни жозибадорлиги ва ракобатбардошлигини оширишга каратилган харакатлар жахон бозорида бутловчи кисмлар ишлаб чикарувчи ва йигувчи заводларнинг ишлаб чикариш технологик жараёнларни юкори сифатли махсулотларни ишлаб чикаришга тайёрлашга мажбур килмокда. Юкоридагиларда келиб чикиб машинасозлик тармоги буйича "Автосаноат" АЖ нинг "UzAutoMotors" ЁАЖ га бутловчи кисмлар етказиб бериш буйича корхоналаридан бири "Автоойна" МЧЖ нинг фаолиятига бир назар соламиз.

АДАБИЁТЛАР ТАХДИЛИ ВА МЕТОДОЛОГИЯ

Айнан истеъмолчилар томонидан берилаётган рекламациялар, уларнинг характери, ушбу муаммоларни келиб чикиш сабабларига тухталиб тахлил килишга харакат киламиз. Ушбу корхона ер усти транспорт воситаларига хавфсиз ойналар ишлаб чикариш билан шугулланади. Ойналар куп катламли (триплекс) ва тобланган ойналар турларига булинади. Истеъмолчилардан ёки "UzAutoMotors" ЁАЖ нинг кириш назорати айнан кандай сифат талаблари буйича талаблар рекламация куринишида акс этмокда? Асосан статистик маълумотларга эътибор каратилганда икки нуксон яъни: автомобил сотилгандан сунг олд ойналарда хаво пуфакчаларини юзага келиш муаммоси ва олд ва орка ойналардаги тасвир бузилиш муаммоси исътемолчиларнинг талаб истакларини каноатлантира олмаётганини куриш мумкин. Биринчи муаммо юзага келиш сабаблари ва уларни иктисодий таъсирини урганиш натижасида куйидагиларга эътибор каратдик.

- Ушбу муаммо технологик жараённи кайси кисмида юзага келади?

-Муаммони келиб чикиш сабаблари нимадан булиши мумкин?

-Муаммони иктисодий окибатлари нималарга олиб келади?

Агар корхона ишлаб чикариш хажми буйича йиллик "UzAutoMotors" ЁАЖга утган 2021 йилда 260 мингдан ортик моделлар буйича олд ойналар етказиб берган булса, ушбу муаммони салмоги йиллик 20 донадан ортмаслигини куриш мумкин. Лекин ушбу ракамлар хам исътемолчилар орасида уларни фикрини ракобат мухитида узгартиришга етарли сабаб сифатида куриш мумкин.

НАТИЖАЛАР

Юкоридаги саволларга жавоб беришга харакат киламиз:

1. Олд ойналар тайёрланиш технологик жараёни ойналар текис юзали декоратив хошия босилгандан сунг букиш жараёни бошланади. Букилиш жараёни ойналарнинг гарватацион кучи таъсирида букилишини хисобга олинса, берилаётган букиш дастурида турли юзаларга турли харорат берилади. Натижада технологик колиплар ёки иситиш тизими хисобигами ёки инсон омили натижасидами икки катламли ойналарни ойналар орасидаг масофа очилиб колиши хисобига муаммо юзага келиши мумкин. Айнан ушбу муаммони текшириш методлари хали тулик ишлаб чикилмаган.

2. Олд ойналар орасига куйилувчи ПВБ (поливинилбутирал) плёнкаларни кесиш ва ишлатиш, саклаш жараёнини бузилиши. Агар берилган режа буйича кесилган ПВБ плёнка букилган ойнага нисбатан турли сабабларга кура кейинги ушбу модел ишлаб чикаришга куйилгунча сакланса муаммоли вазият юзага келади.

3. Технологик жараёнда автоклав дастурини тугри тузилмаслиги ёки автоклав эшигини цикл тугамасдан олдин очиб юборилиши муаммони юзага келтиради. Европа ишлаб чикарувчиларида ушбу муаммо "кор парчаси" номи билан машхур. Европалик мутахассислар ушбу муаммони автоклав жараёни билан боглайдилар. Муамони сабаблари тулик урганиш учун технологик жихозлар ишлаб чикарувчилар, хом ашё ишлаб чикарувчилар ва махсулот ишлаб чикарувчилар турли хил ёндашадилар. Жихоз ишлаб чикарувчилар технологик жихозни барча параметрлари ва дастурлари ишлаётганлигига ахамият каратишларини, технологик колип тайёрловчилар ва хом ашё етказиб берувчилар эса белгиланган стандарт асосида тайёрлаб беришларини айтишади. Олд ойна ишлаб чикарувчи эса барча параметрларга ва йурикномаларга амал килган холда махсулот тайёрлаганини билдиради. Муаммо эса серияли ишлаб чикаришда бир неча партиялар ичидан бир ёки икки марта такрорланганини куриш мумкин.

МУХ,ОКАМА

Олд ойналарни моделлар буйича нархи уртача 250-450 минг сумга тугри келиши, тузилган шартномага кура ишлаб чикарувчи томонидан истеъмолчини автомобили ойнасини алмаштириб бериш харажатларини коплаши, лекин ушбу муаммо динамикаси йилдан йилга усиб боришини назарда тутсак, харажатлар салмоги ишлаб чикарувчи хисобига ортиб бораётганини куриш мумкин.

Олд ойналардаги "^ор парчаси" муаммосини куриниши

Нуктали тасвир бузилиши окибатларига тухталадиган булсак аввало ушбу муаммони ер усти транспорт воситалари учун тайёрланган меъёрий хужжат (ГОСТ 32565)да белгиланган талаблардан чикиб кетиши натижасида истеъмолчини хаёти учун хавф солиш эхтимоли юзага келади. Тасвир бузилиши натижасида хайдовчи учун йул чизикларини узгарган холда куриниши, бош ва куз огригини юзага келиши натижасида йул-транспорт ходисаларини юзага келиши мумкин.

Тасвир бузилишини келиб чиккиш сабаблари ва уни бартараф этиш учун технологик жараённи тузилиши, модернизация килиш учун сармоя жалб этиш, кадрлар салохиятини ошириш каби омилларга эътибор каратишга харакат киламиз. Шунингдек нуктали тасвир бузилишини текшириш усулларига хам тухталиб утамиз.

Аввало технологик жараённи тугри ташкил этилиши буйича муаммолар нималардан иборат булиши мумкин? Хозирги замонавий технологиялардан фойдаланган холда жахонда етакчи булган Pilkington, Glasstech ва бошка бир катор букиш печи ишлаб чикарувчи компаниялар томонидан ишлаб чикарилган жихозларни созлиги, уларга техник ва технологик сервис курсатувчи компаниялар билан узор интеграцион алокаларни йулга куйилиши ушбу муаммони бартараф килишда яхши самара беради. Технологик колиплар тайёрлаш ва уларни технологик жараёнда куллашда йурикномалар асосида фойдаланиш хам учраши мумкин булган муаммони олдини олишга сабаб булади.

Орца ойнада тасвир бузилишини куриниши

Олд ойналарда тасвир бузилишини куриниши

"UzAutoMotors" ЁАЖнинг финал назорат секциясида хам ушбу холат хар бир автомобилда текшириб утказилади. Олд ойналарда технологик жараёнда букиш печидан сунг букилган ойналарни тасвир бузилишига текшириб булмаслиги, кейинги жараёнлар ПВБ плёнкаси йигиш, ламинация ва автоклав жараёнларидан сунг аниклашни мумкинлиги айнан махсулот кийматини ошиб кетишига бу эса муаммони иктисодий кимматлашувига олиб келинади. Тасвир бузилишини аниклаш учун проекторлар ёрдамида коронгулаштирилган хоналарда ГОСТ талабларидан келиб чикиб партиядан маълум бир сонда текшириб куриш, ёки 100 фоиз ишлаб чикарилган махсулотни текшириш талаб этилади. Юкоридаги муаммолар нафакат махаллий ишлаб чикариш муаммоси бу жахондаги барча ишлаб чикарувчиларда кузатиладиган муаммолиги билан глобал эканлигини билиш мумкин.

ХУЛОСА

Юкоридаги муаммо асосан уз огирлиги хисобига букилувчи олд ойналарда учрайди. Технологик жараёндаги букиш дастурларини оптимал тузилмаганлиги, моделдан моделга утиш учун созлаш ишларини купайиши, операторни малакасизлиги, букиш печларини иситиш тизимларидаги носозликлар ва хатто

декоратив хошияларни улчамлари хам тасвир бузилишига олиб келиши мумкин. Тасвир бузилиши барча ишлаб чикарилаётган моделларда хар хил куринишга эга. Модел ойналарини гометрик тузилиши мураккаблашгани сайин, шунингдек букиш чукурлигини ортиши, ойнани сферик букилиши тасвир бузилиши юзага келишига сабаб булади.

REFERENCES

1. Рахимов, Д. Ш. (2021). САНОАТ ЩТИСОДИЁТИДА МАХАЛЛИЙЛАШТИРИЛАЁТГАН МА^СУЛОТЛАРНИ ДИВЕРСИКАЦИЯЛАШ ОМИЛИ СИФАТИДА. Scientific progress, 1(6), 505-511.

2. Raximov, D. S. (2021). DIVERSIFIKATSIYA HUDUDLAR SANOATNI MUVOZANATLI STRATEGIK RIVOJLANTIRISh YO'NALIShLARI. Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences, 1(3), 199-207.

3. Хонкелдиева, К., & Абдусатторова, З. (2020). Социальная инфраструктура как фактор социально-экономического развития региона. Ин Наука сегодня: фундаментальнее и прикладное исследования (пп. 17-18).

4. Ихтиёр Бахтиёрович Хамракулов (2021). КИЧИК САНОАТ ЗОНАЛАРИНИ БАРПО ЭТИШ ВА РИВОЖЛАНТИРИШНИНГ НАЗАРИЙ АСОСЛАРИ. Ссиентифис прогресс, 2 (7), 586-592.

5. Ихтиёр Бахтиёрович Хамракулов (2022). КИЧИК САНОАТ ЗОНАЛАРИНИ РИВОЖЛАНТИРИШНИНГ МОХДЯТИ ВА УЗИГА ХОС Х,УСУСИЯТЛАРИ. Ссиентифис прогресс, 3 (1), 328-334.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.