AVTOBUSLARDA YO‘LOVCHILARNING HARAKAT XAVFSIZLIGIGA SALBIY TA’SIR O‘TKAZADIGAN TO‘XTASH NUQTALARINI ANIQLASH VA TAHLIL QILISH Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

Almamatov M.I.

"Transport logistikasi" kafedrasi assistenti Jizzax Politexnika instituti

AVTOBUSLARDA YO'LOVCHILARNING HARAKAT XAVFSIZLIGIGA

SALBIY TA'SIR O'TKAZADIGAN TO'XTASH NUQTALARINI ANIQLASH VA TAHLIL QILISH

Annotatsiya: Mazkur maqolada Jizzax shahar jamoat transportidagi mavjud muammolar hamda yo 'lovchilarning harakat xavfsizligiga salbiy ta 'sir o 'tkazadigan bir qancha holatlar aniqlandi. Avtobuslarda yo 'lovchilarni tashish mobaynida bekatlardan tashqari hududlarda to 'xtashi tadqiqot natijasida o 'rganildi va harakat xavfsizligiga ta 'sir o 'tkazadigan nuqtalar tahlil qilindi.

Kalit so'zlar: Avtobus, bekat, harakat xavfizligi, hududlarda to'xtashi, nuqtalar tahlili.

Almamatov M.I. assistant

"Transport logistics" department Jizzakh Polytechnic Institute

DETERMINATION AND ANALYSIS OF STOPPING POINTS THAT HAVE A NEGATIVE EFFECT ON PASSENGER TRAVEL SAFETY IN

BUSES

Abstract: This article identified existing problems in Jizzakh City public transport as well as a number of cases that negatively affect passenger traffic safety. During the transportation of passengers on buses, stopping in areas outside the stops was studied as a result of research and points of influence on the safety of movement were analyzed.

Key words: Bus, stop, movement Hazard, stop in the regions, point analysis.

Mazkur maqolada obyekt sifatida Jizzax shahridagi "Sug'diyona" - "Jizzax shahar IIB" yo'nalishi bo'yicha tanlab olingan obyektning to'g'ri va teskari yo'nalishlari bo'yicha jami 22 ta bekatlar oraliq masofalari o'rganildi, hamda avtobus va yo'lovchilarning harakat xavfsizligiga salbiy ta'sir o'tkazadigan bir qancha holatlar aniqlandi.(1-rasmlar)

1-rasm Avtobuslarning bekatlardan tashqari hududlarda to 'xtashi

Bu kabi holatlar jamoat transportida yo'lovchilar va transport vositalari harakat xavfsizligining salbiy oqibatlariga olib kelishi hamda, turli hil yo'l transport hodisalariga olib kelishi mumkin. Avtobuslar bekatlaridan tashqari joylarda to'xtab odam olishi yoki tushirishi keksa yoshlilar, yosh bolali ayollar va imkoniyati cheklangan yo'lovchilar uchun yanada xavf tug'diradi.

2-rasm Avtobuslarning bekatlardan tashqari hududlarda to 'xtashi

Xususan, 2022-yil fevral-mart oylarida tadqiqot obyektida yo'lovchilar oqimi talon va Geo tracker usullarida o'rganilganda to'g'ri va teskari

yo'nalishlarda yo'lovchilar oqimi jami bir kunda o'rtacha 13066 kishini tashkil qilib, shundan 4077 kishi bekatlarda va 8989 kishi bekatdan tashqari hududda jamoat transportiga chiqish va tushish holatlari aniqlanib, shundan to'g'ri yo'nalishda jami 11 ta bekatda 2124 yo'lovchi bekatlar hududida jamoat transportidan foydalangani aniqlangan bo'lsa, obyektning teskari yo'nalishida jami 11 ta bekatda 1953 yo'lovchi jamoat transportidan foydalangani aniqlandi. Shuningdek, obyektning to'g'ri yo'nalishida jami 11 ta hududda 5031 yo'lovchi bekatdan tashqari hududda tushgani aniqlangan bo'lsa, obyektning teskari yo'nalishida jami 11 ta hududda 3958 yo'lovchi tushgani aniqlandi (1,2-jadvallar). Olingan ma'lumotlarga ko'ra shuni aytish mumkinki, bir kunda jami 8989 yo'lovchilar bekatdan tashqari hududlarda JT dan foydalanib, nafaqat transport vositalarining balki, o'zlarining ham yo'llarda JT dan foydalanishda harakat xavfsizlik ko'rsatkichlari yuqori bo'lishiga sabab bo'lmoqda.

1-jadval

Tadqiqot obyektining to'g'ri va teskari yo'nalishlari bo'yicha _bekatlarda tushgan va chiqqan yo'lovchilar oqimi_

№ Tadqiqot obyektining to'g'ri yo'nalishi bo'yicha bekatlar nomi To'g'ri yo'nalish bo'yicha JT ga chiqqan va tushgan yo'lovchilar soni Tadqiqot obyektining teskari yo'nalishi bo'yicha bekatlar nomi Teskari yo'nalish bo'yicha JT ga chiqqan va tushgan yo'lovchilar soni Jami yo'lovchil ar oqimi

1 Sug'diyona 178 Zilol MFY 85 263

2 6-maktab 180 Tovar XAB 28 208

3 Viloyat kasalxonasi 450 Vodnik 31 481

4 JDPI bekati 385 Eski shahar buyum bozori 256 641

5 "Zebo" savdo uyi 408 San'at kolleji 0 408

6 Diagnostika 56 Vali bobo 112 168

7 Axborot-kutubxona 39 Gullar bekati 117 156

8 Ped. kollej 28 "Zebo" savdo uyi 476 504

9 Xalqobod bozori 328 Paris 218 546

10 Tovar XAB 33 Toshloq 445 478

11 Jizzax IIB 39 Sug'diyona 185 224

Jami 2124 Jami 1953 4077

2-jadval

Tadqiqot obyektining to'g'ri va teskari yo'nalishlari bo'yicha bekatdan tashqari hududlarda tushgan va chiqqan yo'lovchilar oqimi_

№ Tadqiqot obyektining to'g'ri yo'nalishi bo'yicha bekatdan tashqari hududlarda to'xtashlar koordinatasi To'g'ri yo'nalish bo'yicha JT ga chiqqan va tushgan yo'lovchilar soni Tadqiqot obyektining teskari yo'nalishi bo'yicha bekatdan tashqari hududlarda to'xtashlar koordinatasi Teskari yo'nalish bo'yicha JT ga chiqqan va tushgan yo'lovchilar soni Jami yo'lovc hioqimi

1 40.119467, 644 40.120968, 200 844

67.829827 67.828954

2 40.125511, 505 40.124088, 401 906

67.827716 67.827835

3 40.128719, 548 40.126816, 490 1038

67.826592 67.826853

4 40.132361, 960 40.132244, 948 1908

67.825260 67.824872

5 40.138520, 438 40.139781, 310 748

67.822639 67.821828

6 40.144162, 480 40.142930, 440 920

67.820896 67.820505

7 40.150684, 420 40.150500, 209 629

67.823112 67.822727

8 40.154580, 320 40.154517, 325 645

67.823725 67.823314

9 40.157084, 390 40.157849, 340 730

67.828361 67.829323

10 40.161377, 145 40.161377, 130 275

67.834838 67.834348

11 40.166251, 181 40.166607, 165 346

67.841441 67.841291

Jami 5031 Jami 3958 8989

O'rganilgan tadqiqot natijalari shuni ko'rsatyaptiki obyektda joylashgan to'g'ri va teskari yo'nalishlar bo'yicha jami 22 ta bekatlarda to'xtashlar soni 2392 tani tashkil qilib, bekatdan foydalanish darajasi 30,2 % ni tashkil qilmoqda va bekatdan tashqari hududlarda to'xtashlar soni jami 5504 tani tashkil qilib, jami to'xtashlar soning 69,8 % ini tashkil qilmoqda (3-rasm).

Jizzax shahar IIB" - "Sug 'diona" yo'nalishida bekatlardan foydalanish darajasi

3-rasm: Bekat va bekatdan tashqari hududda to 'xtashlar graftgi

Foydalanilgan adabyotlar:

1. Андреев К. П. Совершенствование городской маршрутной сети //Надежность и качество сложных систем. - 2017. - №. 3 (19). - С. 102-106.

2. Мороз Н.Н., Логванов А.В. Анализ образования пассажиропотоков и выбор метода их исследования на маршрутах района г.кременчуга «третий занасыпь»// транспорт дорожш та будiвельнi машини Вюник КДПУ. Випуск 2/2006 (37). Частина 1

3. Сорокин А. А. Этапы анализа результатов обследования пассажиропотоков в системе городского пассажирского транспорта //Вестник Северо-Кавказского федерального университета. - 2017. - №. 6 (63). - С. 160.

4. Practical exercises book Module-1a: Principles of Geographic Information Systems. Indian institute of remote sensing, Dehradun, India. 2016 - 157 p.

5. Abdurasulovich, K. J., Yangiboevich, K. M., Anvarovich, A. A., Xolmurodovich, G. A., & Abdurasulovich, K. O. (2020). Opportunities and results to increase the effectiveness of multimedia teaching in higher education. Journal of Critical Reviews, 7(14), 89-93.

6. Qarshiboyev Sh.Texnik oliy ta'lim muassasalaridatalabalarning maxsus kompetentsiyalarini shakllantirish. Kasb-hunar ta'limi, 2021 yil 2 son.

7. https://lex.uz/docs/-4194107

8. https://lex.uz/docs/-4194161

9. https://lex.uz/docs/-3114480

10. https://lex.uz/docs/-4300863