Научная статья на тему 'АСОССИЗ ҲИСОБЛАНГАН КРЕДИТ ҚАРЗДОРЛИК СУДДА ФУҚАРОНИНГ ФОЙДАСИГА ҲАЛ ЭТИЛДИ'

АСОССИЗ ҲИСОБЛАНГАН КРЕДИТ ҚАРЗДОРЛИК СУДДА ФУҚАРОНИНГ ФОЙДАСИГА ҲАЛ ЭТИЛДИ Текст научной статьи по специальности «Гуманитарные науки»

CC BY
57
1
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
судлар / кредит / кафиллик / шартнома / апелляция шикояти / коронавирус пандемияси / суднинг қарори

Аннотация научной статьи по Гуманитарные науки, автор научной работы — Мавсума Йўлдошева

Ушбу мақолада судлар томонидан ҳуқуқни қўллаш амалиёти, фақат процессуал ҳужжатлар эмас, балки, давлат томонидан қабул қилинадиган ва барча учун умуммажбурий характерга эга норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг ўзаро нисбати ва судлар томонидан қўллашнинг ўзига хос хусусиятлари ҳақида қисқача баёни келтирилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «АСОССИЗ ҲИСОБЛАНГАН КРЕДИТ ҚАРЗДОРЛИК СУДДА ФУҚАРОНИНГ ФОЙДАСИГА ҲАЛ ЭТИЛДИ»

Talqin va tadqiqotlar respublika ilmiy-uslubiy jurnali №5

АСОССИЗ ХДООБЛАНГАН КРЕДИТ ЦАРЗДОРЛИК СУДДА

ФУ^АРОНИНГ ФОЙДАСИГА ХДЛ ЭТИЛДИ

Ж 4 м.

'] : >Ь ^ # ; I •

Мавсума Йулдошева

Хоразм вилоят судининг судьяси https://doi.org/10.5281/zenodo.7270546

Аннотация: Ушбу маколада судлар томонидан хукукни куллаш амалиёти, факат процессуал хужжатлар эмас, балки, давлат томонидан кабул килинадиган ва барча учун умуммажбурий характерга эга норматив-хукукий хужжатларнинг узаро нисбати ва судлар томонидан куллашнинг узига хос хусусиятлари хакида кискача баёни келтирилган.

Калит сузлар: судлар, кредит, кафиллик, шартнома, апелляция шикояти, коронавирус пандемияси, суднинг карори.

Щ > р ру у р р

Фукаролик ишлари буйича судларининг вазифаларидан бири фукароларнинг шахсий, сиёсий ва ижтимоий хукукларини, эркинликларини ва конуний манфаатларини химоя килишдан иборатдир. Бу жамиятда конунийликни ва хукук-тартиботни мустахкамлашга, демократияни, ижтимоий адолатни, фукаролар уртасида тинчлик ва тотувликни таъминлашга кумаклашиш, фукароларда конунга ва судга нисбатан хурмат муносабатини шакллантиришда мухим урин тутади.

Фукаролик ишлари буйича судлар томонидан фукаролар билан банклар

уртасидаги низоларни куриб чикилишида аксарият холларда фукароларнинг хукуклари тикланаётганлигини таъкидлашимиз жоиздир.

»

т--

Бунга АТИБ "Ипотекабанк" Хоразм вилоят филиали билан жавобгар Абдуллаева Шохиста уртасида келиб чиккан низонинг судда конуний якун топганини мисол килишимиз мумкин.

т)

*

Хрзирги даврда судларда кредит низоларига оид ишлар сонининг купайиб бораётганлиги долзарб масала эканлигини эътироф этган холда, ушбу низолар банклар, фукаролар ва тадбиркорлар уртасидаги оддий тушунмовчилик ёки келишмовчилик эмаслиги яккол намоён булмокда.

Ушбу сохадаги низоларни куришда судьядан банк ва кредит сохасига тегишли куплаб конунлар хамда меъёрий хужжатлар мажмуасини билимдони булишни, тарафларнинг хукук ва бурчларини чукур урганишни, иш хужжатларини, айникса тарафлар уртасида тузилган шартномаларни, туловга оид хужжатларни таккослаш, солиштириш йули билан текширишни талаб

килади.

-1 >£> \ >

|М ] 1 )> >

Щ >

Talqin va tadqiqotlar respublika ilmiy-uslubiy jurnali №5

Даъвогар Узбекистон Савдо-саноат палатаси Хоразм вилоят худудий бошкармаси АТИБ "Ипотекабанк" Хоразм вилоят филиали манфаатида судга даъво ариза билан мурожаат килиб, ушбу банк фойдасига жавобгар Ш.Абдуллаевадан асосий кредит карзи учун 14.732.614 сумни, хисобланган фоизи учун 892.504 сумни, пеня учун 235.396 сумни, жами 15.860.514 сумни, шунингдек даъво аризани судга топширилишида почта харажати учун туланган 17.150 сумни ундиришни сураган.

Судининг 2021 йил 5 июлдаги хал килув карори билан даъвогарнинг

>

даъвоси тулик каноатлантирилган.

Ушбу суд кароридан норози булиб, жавобгар Ш.Абдуллаева апелляция

^ ►и

шикояти билан вилоят судига мурожаат килган.

Суд мухокамасида аникланишича, АТИБ "Ипотекабанк" Хоразм вилоят филиали томонидан кредит шартномасига асосан жавобгар Ш.Абдуллаевага 60 ой муддатга 16 фоиз устама тулаш шарти билан маиший техника сотиб олиш учун 20. 000. 000 сум микдорида кредит ажратилган.

Кредит таъминоти сифатида ушбу банк билан жавобгарлар Ш.Абдуллаева

ва О.Абдуллаевлар уртасида тузилган кафиллик шартномаси такдим килинган.

Жавобгар кредит туловларини уз вактида туламасдан шартнома шартларини бузиб келаётганлигини асос килиб даъвогар кредит ва унга хисобланган фоизларни муддатидан олдин ундириш хакида судга мурожаат килган.

Бирок, Узбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 3 апрелдаги "Коронавирус пандемияси даврида ахоли, иктисодиёт тармоклари ва тадбиркорлик субъектларини куллаб-кувватлашга доир кушимча чора-тадбирлар тугрисида" ПФ-5978-сонли карорининг 11-бандида тижорат банклари томонидан молиявий кийинчиликларга дуч келган юридик ва жисмоний шахслар, якка тартибдаги тадбиркорларнинг кредитлари буйича туловларга 2020 йил 1 октябрга кадар кечиктириш такдим этиш; амалга киритилган карантин режими фаолиятига салбий таъсир курсатган карздорларнинг муддати утиб кетган кредитларига гаров таъминоти буйича жарима санкциялари ва ундирув чоралари кулламаслик белгиланган.

Шундай булсада, жавобгар Ш.Абдуллаева 2020 йил 1 апрелдан 1 октябрга кадар жами карийб 8.000.000 сум кредит туловларни амалга оширган, бундан ташкари у судга даъво ариза берилгунга кадар кредит туловларини тулаб келган булиб, бу эса шу даврда туланиши лозим булган кредит туловларидан ортикча туловларни ташкил этади.

Бундан куринадики, даъвогар тараф судга ушбу даъво ариза билан мурожаат килган вактда жавобгар Ш.Абдуллаеванинг кредитдан муддати утган

карзи мавжуд булмаган.

-"-^^О^а и' айв 1 ч

т ^ >ч>>

ы> >>

*: > 3>>

^ >3> 1

я>

ЗЙ*

Ы у-

I >>#

>

ы >

>1

! > ;> I ]><<>

• >4>

+И >

Щ

ж ш

+Н к

>>>

Ы з> Ы >

3 >4»

ЗН*

* - 1>

Talqin va tadqiqotlar respublika ilmiy-uslubiy jurnali №5

Банк томонидан жавобгар Ш.Абдуллаеванинг ортикча тулаган кредит тулови унинг тулов графиги буйича кейинги ойлардаги карзини коплаш учун йуналтирилмаган.

Аксинча, банк томонидан жавобгар Ш.Абдуллаевани тулов жадвалига кура, у 2020 йилнинг март, май, сентябрь, ноябрь ойлари учун кредит туловлари графикдан кам тулаганлиги, 2020 йил июль ва декабрь ойлари учун кредит тулови туламаганлиги, 2021 йил январда тулов графикдан кам тулаганлиги хамда жавобгар 2021 йил март, апрель ва май ойлари учун кредит туловларини туламаганлигини асос килиб, бу хакда судга тегишли маълумотнома такдим килинган.

Бирок, биринчи инстанция суди иш учун ахамиятли булган холатларни тулик урганмасдан, даъвогарнинг даъво талабини каноатлантириш хакида барвакт ва нотугри хулосага келган.

Шу сабабли судлов хайъати биринчи инстанция судининг хал килув карорини бекор килиш, апелляция шикоятини каноатлантириш, даъвогарнинг даъво талабларини асоссиз деб топиб, рад килиш хакида янги хал килув карори кабул килишни лозим топди.

Судда фукаронинг мулкий хукуки ишончли химоя килинди, бу Узбекистонда фукароларнинг хукуклари устуворлиги тамойилига катъий риоя килинишидан далолатдир.

Фойдаланилган адабиётлар:

1. Узбекистон Республикаси Фукаролик кодекси.-Тошкент: 1996

2. Узбекистон Республикаси Фукаролик процессуал кодекси.-Тошкент:

3. Узбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 3 апрелдаги "Коронавирус пандемияси даврида ахоли, иктисодиёт тармоклари ва тадбиркорлик субъектларини куллаб-кувватлашга доир кушимча чора-тадбирлар тугрисида" ПФ-5978-сонли карори.

18

*Я>

■ 1-»

* >

Щ-4 )>

ш

^ чк

ыъ

Ыз> *ф>

¡йи*

д

шъ

¿И >

ы

.1 :

¿1*

»я J>

щ> ' *

>

Щ >

Ч >3»:

I«-' I >

ш>

ч

* >

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.