Научная статья на тему 'АРНАЙЫ ПЕДАГОГТАРДЫҢ КƏСІБИ ҚҰЗЫРЕТТІЛІГІН ДАМЫТУ ҮДЕРІСІ АРНАЙЫ БІЛІМ БЕРУ САПАСЫН АРТТЫРУДЫҢ НЕГІЗІ РЕТІНДЕ'

АРНАЙЫ ПЕДАГОГТАРДЫҢ КƏСІБИ ҚҰЗЫРЕТТІЛІГІН ДАМЫТУ ҮДЕРІСІ АРНАЙЫ БІЛІМ БЕРУ САПАСЫН АРТТЫРУДЫҢ НЕГІЗІ РЕТІНДЕ Текст научной статьи по специальности «Гуманитарные науки»

CC BY
16
1
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Endless light in science
Область наук
Ключевые слова
кəсіби құзыреттілік / біліктілікті арттыру / педагогикалық өнер / педагогтың кəсіби қалыптасуы / педагогтың кəсіби даярлығы.

Аннотация научной статьи по Гуманитарные науки, автор научной работы — Б Ж. Альмухамбетова, Ж Д. Каиржанова

Мақалада ерекше қажеттіліктері бар балалармен өзара əрекеттесу кезінде арнайы педагогтардың кəсібилік деңгейінің дамуы жəне оларды арнайы білім беру жағдайында дамыту үдерісі қарастырылады. Арнайы педагогтың кəсібилігінің негізгі аспектілерінің бірі-оның əр баланың жеке қажеттіліктерін түсіну қабілеті. Ерекше қажеттіліктері бар балалар көбінесе оқуда жəне əлеуметтік тұрғыдан өркендеу үшін жеке қолдау мен оқыту əдістерін қажет етеді. Білікті арнайы педагог əр баланың нақты қажеттіліктерін бағалай алады жəне оның алға жылжуына көмектесетін жеке іс-шаралар жасай алады.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «АРНАЙЫ ПЕДАГОГТАРДЫҢ КƏСІБИ ҚҰЗЫРЕТТІЛІГІН ДАМЫТУ ҮДЕРІСІ АРНАЙЫ БІЛІМ БЕРУ САПАСЫН АРТТЫРУДЫҢ НЕГІЗІ РЕТІНДЕ»

ЭОЖ 371.2.58

АРНАЙЫ ПЕДАГОГТАРДЫЦ КЭС1БИ Ц¥ЗЫРЕТТШ1Г1Н ДАМЫТУ YДЕРIСI АРНАЙЫ Б1Л1М БЕРУ САПАСЫН АРТТЫРУДЫЦ НЕГ1З1 РЕТ1НДЕ

Б.Ж. АЛЬМУХАМБЕТОВА

доктор PhD, 1лияс ЖансYгiров атындагы Жетiсу университетi ^азакстан, Таддьщорган кадасы

Ж.Д. КАИРЖАНОВА

7М01902-Арнайы педагогика ББ, 1 курс магистранты 1лияс ЖансYгiров атындагы Жетюу университетi ^азакстан, Таддьщорган кадасы

Ацдатпа: Мацалада ерекше цажеттшктер1 бар балалармен взара эрекеттесу кезгнде арнайы педагогтардыц кэс1бил1к децгешнщ дамуы жэне оларды арнайы бшм беру жагдайында дамыту Yдерiсi царастырылады. Арнайы педагогтыц кэЫбилтнщ нег1зг1 аспектшертщ бiрi-оныц эр баланыц жеке цажеттшктерт тYсiну цабiлетi. Ерекше цажеттiлiктерi бар балалар квбiнесе оцуда жэне элеуметтт тургыдан вркендеу Yшiн жеке цолдау мен оцыту эдктерт цажет етеди Бiлiктi арнайы педагог эр баланыц нацты цажеттшктерт багалай алады жэне оныц алга жылжуына квмектесетт жеке ic-шаралар жасай алады.

Клт свздер: кэЫби цузыреттшк; бiлiктiлiктi арттыру; педагогикалыц внер; педагогтыц кэЫби цалыптасуы; педагогтыц кэЫби даярлыгы.

Аннотация: Статья рассматривает развитие уровня профессионализма у специальнорго педагога во взаимодействии с детьми с особыми потребностями и процесс их развития в специальных образовательных условиях. Одним из ключевых аспектов профессионализма специального педагога является его умение понимать индивидуальные потребности каждого ребенка. Дети с особыми потребностями часто нуждаются в индивидуальной поддержке и методах обучения, чтобы преуспеть в учебе и в социальном плане. Квалифицированный специальный педагог способен оценить конкретные потребности каждого ребенка и разработать индивидуальные мероприятия, помогающие ему прогрессировать.

Ключевые слова: профессиональная компетенция; профессиональное развитие; педагогическое искусство; профессиональное становление учителя; профессиональная подготовка учителя.

Abstract: The article examines the development of the level of professionalism of a teacher-defectologist in interaction with children with special needs and the process of their development in special educational conditions. One of the key aspects of professionalism for a teacher-defectologist is their ability to understand the individual needs of each child. Children with special needs often require personalized support and teaching methods in order to thrive academically and socially. A skilled teacher-defectologist is able to assess the specific needs of each child and develop tailored interventions to help them progress.

Keywords: professional competence; professional development; pedagogical art; professional formation of the teacher; teacher's professional training

^asipri жагдайда бшм беру мекемелершде болашак мамандардьщ кэаби кузыреттерш дамытуга ерекше мэн бершедь Бшм беру багдарламасы аясында арнайы педагогтыц кэаби кызмет мен жеке ерекшелштерш аныктауга ерекше кещл белшш отыр. Кэаби кузыреттер -бул кэаби мiндеттеpдi сэтп орындау Yшiн кажетп бшм, дагдылар жиынтыгы. Педагогикалык кызметте оц нэтижелерге ыкпал ететш жеке касиеттер де мацызды. Соцгы жылдары ^азакстан Республикасыныц бшм беру жYЙесiнде елеулi езгерютер болгандыктан елiмiздiц бшм беру

саясатыньщ непзп мак;саттарыньщ 6ipi ^a3ipri ;огамныц талаптарына сэйкес келетiн педагогтердщ кэсi6и дагдыларын дамыту болып табылады. ^азакстанныц экономикалы; жэне элеуметтiк даму стратегиясы езект 6iлiмi мен технологиялары бар барлы; салаларда жаца жогары 6iлiктi мамандардыц болуын талап етедi. ^ызмет субъектюше койылатын талаптардыц езгеруi оныц кэаби есу процесiн 6ейiмдеудi талап етед^ бул тиiстi тужырымдамалы;, теориялы; жэне технологиялы; камтамасыз етумен колайлы кэаби жэне 6iлiм беру ортасын ^руды 6iлдiредi.

О;ушылардыц сапалы 6iлiм алуын камтамасыз етудщ негiзгi максатына кол жетюзуде педагогикалы; жэне баскарушы кадрлардыц кэсi6илiгi мацызды мэнге ие. Соцгы жылдары ол арнайы педагогтыцкызметiне кеп кещл 6елдi, олар кэсi6и бшм алу процесшщ 6елсендiлiгiн, тутастыгын, Yздiксiздiгiн, адамныц 6Yкiл емiрiнде кэсi6и мансапты дамытуды ажырата бастады. Педагогикалы; бшм арнайы педагогтыц кэсi6и касиеттерiн ;алыптастыруда шешушi рел ат;арады. Бiлiм беру процес аясында болаша; мамандар Даму психологиясы, педагогика, ерекше 6iлiм беру кажеттiлiктерi бар балалармен жумыс ютеу ерекшелiктерi жэне 6ас;а да кажеттi 6iлiм мен дагдылар туралы бшм алады.

Арнайы педагогтыц кэсi6и к¥зыреттiлiктерiн iске асыру 6ас;а педагогтарга олардыц педагогикалы; ше6ерлiктерiн арттыруда практикалы; кемек керсетудi ;амтиды. Арнайы педагог ерекше бшм беру кажеттiлiктерi бар балалармен жумыс мэселелерi бойынша жалпы бшм беру педагогтерше консультациялар, тренингтер, шеберлш сыныптарын еткiзе алады.

Кэсi6и тэж1рибе негiзiнде ;алыптасатын кэсi6и багдарлар арнайы педагогтыцкэаби K¥зыреттiлiгiн дамытуда мацызды рел ат;арады. Кэсi6и децгейдiц Yздiксiз жэне жYЙелi тYPде кетерiлуi арнайы педагогтыц кэаби к¥3ыреттiлiгiн жетiлдiруде шешушi рел ат;арады.

Бiлiктiлiктi арттыру жэне ;айта даярлау курстары ^аза;стан Республикасында бшм берудi дамытудыц мемлекеттiк багдарламасына сэйкес Арнайы педагогтардыцкэаби K¥зыреттiлiгiн арттыруда мацызды рел ат;арады. Бул курстар бшм мен дагдыларды жацартуга, ерекше бшм беру кажеттiлiктерi бар балалармен жумыс iстеудiц жаца эдiстерi мен тэсшдерш игеруге мYмкiндiк 6ередi.

Жогары бшкп арнайы педагогтар сапалы 6iлiм берудi ;амтамасыз етуде жэне ерекше бшм беру кажеттiлiктерi бар балаларды ;олдауда шешушi рел ат;арады. Олардыц кэабилш, 6iлiмi мен тэжiри6есi эр баланыц кажеттiлiктерiне 6ейiмделген жеке о;у багдарламаларын ;уруга мYмкiндiк 6ередi.

Ерекше бшм беру кажеттiлiктерi бар балалар саныныц артуымен оларга кешендi кемек пен ;олдау керсете алатын 6iлiктi педагог-арнайы педагогтарга деген кажеттiлiк артады. Бшкп педагог-арнайы педагогтарды даярлау арнайы бшм беру жYЙесiн жэне езгерiп отыратын элеуметтiк-экономикалык жагдайларды дамыту жагдайында барган сайын езекп жэне мацызды бола тусуде. казiргi замангы арнайы бшм беру жYЙесi арнайы педагогтардыц алдына элеуметтiк-экономикалык жагдайлардыц езгеруiне, гылыми жетюпктерге жэне даму мYмкiндiгi шектеулi балалардыц кажеттiлiктерiне байланысты 6iркатар жаца талаптар ;ояды.

Дефектология саласындагы эртYрлi бешндеп мамандарга (сурдопедагогтар, тифлопедагогтар, олигофренопедагогтар, логопедтер) сураныстыц артуына байланысты арнайы педагог жумысыныц кэсi6и мацыздылыгы ерекше мацызды болды. Бул арнайы (тYзету) бшм беру мекемелершде жумыс iстейтiн болаша; арнайы педагогтарда кэсi6и даярлы; процесш жа;сартудыц жэне негiзгi кэсi6и касиеттердi ;алыптастырудыц тура;ты жолдарын iздеу ^же^л^те экелдi.

Арнайы педагог мамандыгыныц талаптарына сэйкес, кэаби кузыреттiлiктерден 6ас;а, маманныц 6елгiлi 6iр жеке касиеттерi мацызды.

Педагогикалы; эдебиеттерде «педагогикалы; енер», «кэабилш», «маманды;;а дайынды;», «кэсi6и кузыреттiлiк» жэне «кэаби-педагогикалы; кузыреттiлiк» сия;ты арнайы терминдер жш кездеседi.

Бiздiц зерттеуiмiзде арнайы педагогтыц кэаби кузыреттiлiriне назар аударылганы тYсiнiктi. Кэсi6и кузыреттiлiк кэсi6и взмети сэттi жYзеге асыру Yшiн ;ажетп 6iлiмдi,

дагдыларды, дагдыларды, тэж1рибеш жэне жеке к;асиеттерд1 камтиды. ЕББ^ адамдармен жумыс icTey арнайы бшм мен тэсшдерд1 кажет ететш Дефектология контекстшде арнайы педагогтыцкэаби кузыреттшп бшм беру процесш cэттi жузеге асыруда шeшyшi рел аткарады.

Арнайы педагогтыц кузырет тек кэciби бiлiм мен дагдыларды гана емес, сонымен катар эмпатия, тезiмдiлiк, толеранттылык, бeйiмдeлy жэне т.б. сиякты жеке каcиeттeрдi де камтиды. Арнайы педагогтардыц кузыреттерше ресми сипатталган талаптар эдетте мамандандырылган Бшм беруд^ ерекше бiлiм беру кажeттiлiктeрi бар балалармен жумыс тэжiрибeciн, жеке окыту жэне колдау эдicтeрiн колдана бiлyдi, сондай-ак баска мамандармен командада жумыс ютей бiлyдi камтиды.

^узыреттшк - бул бастаманы сипаттайтын непзп касиеттердщ бiрi. Iшкi ояту процес бул ic-эрeкeттiц жаца формаларын жэне кез-келген ic-эрекетте немесе процесте кешбасшылык релдi кажет eтeдi. Дефектология дамудыц элciз мYмкiндiктeрi бар балалармен жумыс ютейтш муFалiмнiц Yлкeн жаyапкeршiлiгiн бiлдiрeтiн «Нускаулык» угымымен сипатталады.

Сонымен катар, ынтымактастык кузырeттiлiктiц мацызды каcиeттeрiнiц бiрi болып саналады. Эзара тYciнicтiккe, рухани элемге енуге жэне нэтижeлeрдi ужымдык талдауга нeгiздeлгeн балалардыц, ересектер мен балалардыц бiрлecкeн кызмeтi.

Кэciби кузыреттшк муFалiмнiц жеке каcиeттeрiнiц, сондай-ак оныц кэабилшнщ аркасында дамиды. Кэciбилiк - бул эртYрлi жагдайларда кэciби жумысын жYЙeлi, тиiмдi жэне ceнiмдi тYPдe орындай алатын адамдардыц eрeкшeлiгi. Кэсшкойльщтыц нeгiзгi аспекта -муFалiмнiц элeyмeттiк стандарттар мен объективт талаптарга сэйкес келетш езiнiц кэciби кызмeтiнiц психологиялык курылымын терец тYciнyi жэне игeрyi. Кэаби кузырeттiлiккe кол жeткiзy Yшiн кабiлeттeрдi бeлceндi дамыту, есу мен жeтiлдiрyгe деген Yнeмi умтылысты колдау, сондай-ак ^шт мiнeздi калыптастыру кажет. Бул Yнeмi Yйрeнyгe жэне ез дагдыларын жeтiлдiрyгe дайын болуды талап етедь

Болашак арнайы педагогтар жагдайында кэаби кузырeттiлiк кебiнece бiлiммeн байланысты. Бул дауласу киын жалпы кабылданган идея, ейткеш кептеген арнайы педагогтар ез кызметшде кэciби шeбeрлiккe жету Yшiн олардыц не icтeп жатканына, Дефектология саласындагы нeгiзгi бiлiмгe жэне т.б. кумарлыктыц болуы жeткiлiктi деп санайды.

Бул жагдай кузырeттiлiк угымдары мен кэаби мацызды каcиeттeрдiц араласуын керсетедь Мысалы, спорт эуескойы осы салага деген Yлкeн кумарлыкты керсете алады, бiрак оныц пiкiрi спорт саласында кузырeттi деп саналуы керек емес. Осыган байланысты, мамандыкка деген CYЙicпeншiлiккe жэне мYмкiндiгi шeктeyлi балалармен жумыс ютеуге CYЙeнe отырып, арнайы педагогика саласында арнайы педагогтыц кузыреттшп туралы корытынды жасауга тырысады [3].

Н.Н. Малофеева мен Л.В. Занков сиякты кернект галымдардыц зeрттeyлeрi бiзгe педагогикалык мамандыктыц мацызды аcпeктiciн тYciнyгe мYмкiндiк бeрeдi. Ол тэрбиeлiк, дамытушылык жэне бшм беру максаттарына кол жетюзуге багытталган арнайы педагогтан жогары дeцгeйлi кэciби бiлiм алуды жэне ез жумысына саналы кезкарасты талап етедь

Арнайы педагогтыц ЕББ^ балалармен эмоционалды байланыс орнату кабiлeтiнiц мацыздылыгын А.А. Бодалев, В.В. Давыдов, Я. Коломинский, Н. В. Кузьмина жэне баскалар сиякты жумыстардыц авторлары атап керceтeдi [5]. Демек, аталган зeрттeyшiлeрдiц гылыми зeрттeyлeрiн талдау кэciби кузырeттiлiк бшм беру процесшщ курамдас элeмeнттeрi туралы: оныц максаттары, мазмуны, куралдары, объекта, нэтижeci, сондай-ак муFалiмнiц езi, осы кэаби кызмeттiц бeлceндi cyбъeктici ретшде хабардарлыкты камтиды деген корытынды жасауга мYмкiндiк бeрeдi. Арнайы эдicтeр мен эдicтeрдi колдану тэжiрибeci, сондай-ак шыгармашылык тэciл, сондай-ак кэciби-пeдагогикалык дагдылар ажырамас элементтер болып табылады [6].

Кэаби даму процeciндe бiрнeшe критерийлер ерекшеленед^ олар мацызды: объeктивтi, субъективт1, нэтижел^ нормативтi, колма-кол критерийлер дeцгeйi, Кэсштш окыту критeрийлeрi жэне шыгармашылык. Кэаби кузырeттiлiктi арттыруга кол жeткiзy Yшiн

жумысты пайымдау жэне эрекет ету кабшеп бар кэаби тулганы дамытудыц Y3дiксiз процесше айналдыру кажет. Арнайы педагог бшм беру ортасындагы езшщ элеуметтiк жэне кэаби мацыздылыгын бiлуi тиiс [4].

^аз1рп бiлiм беру саласында арнайы педагогтыцдаму мYмкiндiгi шектеулi балаларды окыту мен тэрбиелеуге байланысты эртYрлi элеуметпк, психологиялы; жэне педагогикалы; мэселелердi тYсiну кажеттiлiгi бар. Арнайы педагогтыц кэаби к¥зыреттiлiгi жеке жэне кэсiби жет1спктердщ кeрсеткiшi ретiнде гана емес, сонымен катар педагогикалы; кызметтщ моральды; кeрсеткiшi болып табылады. Ол арнайы педагог жумысыньщ жетекшi багытын аныктайды.

1 сурет - Кэиби к¥зь1реттшжт дамытуFа ыкпал ететш факторлар

Жогарыда айтыдгандай, арнайы педагогтыц кэсiби кызметi кэсiпкойдыкты дамытудыц арнайы кезещ жэне арнайы педагогикадык бiдiм мен кэсiби кызмет технодогиясын игерудiц нэтижесi бодып табыдады [4]. Адайда, кузыретп боду Yшiн маманныц технодогиядык кузыреттшк турады тYсiнiгi бодуы керек.

Арнайы педагогтыц технодогиядык кузыреттшк турады бшм1 неш камтиды?

Б1ду1 керек:

* бшм беру кещстшнде технодогиядарды, эдютерд1, кураддарды, Кызмет нысандарын жэне одарды коддану шарттарын б1ду турады; * техникадык кураддарга иедж ету турады (мысады, жадпы бшм беретш мектеп жагдайында ЕББК окушы ушш кедерпаз орта

куру турады);

* ЕББК бададарды окыту мен тэрбиедеуде арнайы бшмд1, ккерджп жэне дагдыдарды максатты коддану турады;

* ЕББК бададармен жумыс ютеу кез1нде арнайы бшм беру жYЙесiнде оку-тэрбие процесш кке асыру турады; * арнайы педагогтыц взшщ кэаби кызметш сапады жузеге асыруга шш уэждемесшщ бодуы турады;

* взiнiц кэсiби кызметшщ тиiмдiлiгi мен нэтижелерiн аду мумшндш турады;

2 сурет - Арнайы педагогтыц технологиялык К¥ЗЬ1реттшж туралы 6i.iiivii

Кэсiби кызметiнде оц нэтижедерге код жеткiзу Yшiн «Бшемш-бшпм кедедi-бiддiм» атты шагын тренинг вткiзуге бодады.

ОФ "Международный научно-исследовательский центр "Endless Light in Science"

Мысал: «Бшемш-бшпм кeлeдi-бiлдiм» шагын тренинг!

1. ^узыреттшк технологиялары туралы не бiлeтiнiцiздi ойлацыз. Эз ойларыцызды паракка жазыцыз, содан кешн оларды кecтeнiц бiрiншi баганына кыскаша eнгiзiцiз.

Мен бiлгiм кeлeдi бiлдiм (а)

2. Осы такырып бойынша бiлгiцiз кeлeтiн сурактар кою аркылы eкiншi баганды толтырыцыз.

3. Жазылган акпарат пен сурактарды бiрнeшe санатка топтастыруга тырысыцыз.

Осылайша, осындай шагын тренингп еткiзe отырып, арнайы педагогнакты тYciнiккe ие

болады: осы немесе баска стратегия кандай максаттарды шешуге багытталган, алынган арнайы бiлiм мен дагдылар даму мYмкiндiгi шeктeyлi балаларды окыту мен тэрбиелеуде максатты тYPдe колданыла ма? [3].

Кэciби кузыреттшкп дамыту Yшiн арнайы педагог сыни ойлауды YЙрeнyi керек. Сыни тургыдан ойлау тужырымдар мен аныктамалардагы cэйкecciздiктeрдi аныктауга, сондай-ак маманныц педагогикалык кызметше сэйкес кeлeтiндeрдi табуга кемeктeceдi. Сыни ойлауды колдана отырып, дефектолог езшщ кэciби жумысында нeгiздeлгeн шeшiмдeр кабылдау Yшiн косымша мэлiмeттeр мен жаца фактiлeрдi талдай, ойлана, iздeй бастайды.

ЕББ^ балалармен жумыс icтey кезшде арнайы педагогтыц кэciби кузырeттiлiгiн табысты дамыту мынадай шарттарды талап етедг

1. ЕББ^ балалармен езара ic-кимыл жасау кeзiндe арнайы пeдагогтыцкэciби кузыреттшгш дамытуга багытталган оку-тэрбие процeciн уйымдастыру.

2. Арнайы педагогтыц жеке жэне кэаби еcyiн аныктау, оныц кэаби кызметке деген кажeттiлiктeрiн канагаттандыру жэне кэаби кYЙiп калудыц алдын-алу Yшiн психологиялык-педагогикалык диагностика жYргiзy.

3. Арнайы педагогпен даму мYмкiндiгi шeктeyлi балалардыц кузырeттi езара ic-кимылы туралы психологиялык-педагогикалык жэне арнайы бiлiмдi дамыту.

4. ЕББ^ балалармен жумыс ютеу кeзiндe кэciби кузырeттiлiктi калыптастыруга багытталган психологиялык, педагогикалык, диагностикалык, когнитивтик жэне багдарламалау функцияларын жYзeгe асыру.

5. Осы шарттарды юке асыру мYмкiндiгi шeктeyлi балаларды окыту жэне тэрбиелеу кезшде арнайы педагогтыцтабысты кэciби кузыреттшгш дамытуга ыкпал eтeдi.

Кэciби кузыреттшкт дамытуда диагностикалык куралдар Yлкeн рел аткарады, бул арнайы педагогтыцкузыреттшгшдеп прогрест бакылауга жэне тiркeyгe мYмкiндiк береди

БYгiнгi тацда арнайы бiлiм беру кызметкерлершщ бiлiктiлiгiн арттыру жYЙeci келес функцияларды орындайды:

✓ Бiлiм беру: педагогикалык персоналдыц бiлiктiлiгiн арттыру, арнайы бшм беру саласындагы мамандардыц эртYрлi санаттарын окыту;

✓ Акпараттык: бшм беру жуйесшщ барлык кызмeткeрлeрiнe езект кэciби акпарат беру, баспа базасы мен компьютeрлiк жeлiлeрдi коса алганда, тиiмдi акпараттык инфракурылым куру;

✓ Конcyльтативтiк: бiлiм беру кызмeткeрлeрi мен бiлiм беру мекемелерше накты кэciби мэселелер бойынша консультациялык колдау керсету;

✓ Зерттеу: ел жэне ещрлер дeцгeйiндe бiлiм берудщ даму YPДicтeрiн аныктау, сала кызметкерлершщ езект бiлiм беру кажeттiлiктeрiн аныктау жэне олардыц дамуын болжау;

✓ Жобалау: бшм бeрyдi дамытудыц ещрлш багдарламаларын эзiрлeyгe катысу, окытудыц жаца модельдерш жасау;

✓ Енгiзy: инновациялык кызмет процeciндe бiлiм беру жэне арнайы бшм беру уйымдарыныц кызметкерлерше бiлiктi колдау керсету;

✓ Сараптамалык: даму мYмкiндiгi шeктeyлi балалармен жумыс ютейтш арнайы бiлiм беру уйымдары мен педагог-арнайы педагогтар эзiрлeгeн инновациялык кызмет жобаларын багалау, сондай-ак бшм беру

кызметкерлершш бшктшгш арттыру жYЙесiнде окыту корытындылары бойынша сертификаттауды коса алганда, арнайы бшм беру мамандарыньщ сырткы бiлiктiлiк сараптамасы [1]. ^азакстанда педагог-арнайы педагогтар Yшiн арнайы бiлiм беру олардыц кэаби кузыреттшп туралы сез болганда бшм беру жYЙесiнiц мацызды курамдас белш болып саналады. ЕББ^ балаларды колдауга багытталган мемлекеттiк саясат олардыц калыпты емiр CYPуiне жэне бiлiм беру жYЙелерiне кол жетiмдiлiгiне кепiлдiк беру болып табылады. Осыган байланысты Арнайы педагогтардыц кэсiби кузыреттшп мен бшктшгш арттыру аса мацызды.

Эаресе арнайы ^зету) бiлiм беру уйымдарында, жалпы бiлiм беретiн мектептерде жэне келес проблемалар туындайтын мектепке дейiнгi мекемелерде кадрлармен камтамасыз ету такырыбына назар аудару кажет:

1. Барлык профильдерде педагог-арнайы педагогтардыц: сурдопедагогтардыц, олигофренопедагогтардыц, тифлопедагогтардыц жэне логопедтердiц тапшылыгы.

2. Балалармен жумыс жасайтын муFалiмдердiц кепшiлiгiнде непзп дефектологиялык бiлiм жок.

Бул сурактар бiлiм беру жYЙесiнде мацызды рел аткарады жэне дереу шешудi кажет

етедг

Кэсiби жумыс сапасын жаксарту Yшiн кажеттiлер:

> Мектептер мен балабакшаларды коса алFанда, арнайы жэне жалпы бшм беру мекемелершде ЕББ^ балаларFа арналFан бiлiктi арнайы педагогтардыц кажеттшктерш айкындау.

> ЕББ^ балаларды окытатын арнайы мекемелердiц басшылык жэне педагогикалык персоналыныц кэсiби даFдыларын арттыру.

^ Арнайы педагогтардыц жеке кажеттшктерше сэйкес бiлiктiлiктi арттырудыц модульдiк баFдарламаларын эзiрлеу жэне жетiлдiру: олардыц бшм^ кызыFушылыктары, мотивациясы жэне туракты езiн-езi дамытуFа жэне кэсiби есуге ыкпал ететш жумыс жаFдайлары.

> ЕББ^ балалармен жумыс iстейтiн арнайы педагогтардыц кэаби даFдыларына катысты заманауи Fылыми эзiрлемелердi оку баFдарламаларына енпзу.

Осылайша, отандык бiлiм беру жYЙесiн жа^ырту кезецiнде дамудыц негiзгi шарттары кэаби-педагогикалык мэдениеттiц негiзгi курамдас белiгi болып табылатын арнайы педагогтардыц кэсiби кузыреттшгш арттыру болып табылады.

ЭДЕБИЕТТЕР

1. Ахметова Г.К. Стратегические ориентиры модернизации системы повышения квалификации в РК// Менеджемент в образовании, № 4 (63), - 6-12 с.

2. Государственная программа развития образования РК на 2011-2020 гг.

3. Генике Е.А. Профессиональная компетентность педагога. М., 2008.

4. Дмитриева М.А., Дружилов С.А. Уровни и критерии профессионализма: проблемы формирования современного профессионала// Сибирь. Образование: Научно-публицистический альманах. Вып.2000(4). Новокузнецк: Изд-во Института повышения квалификации, 2001. - с. 18-30.

5. Климов Е.А. Пути в профессионализм. //Учебное пособие. М., Московский психолого-социальный институт. Флита, 2003. -230 с.

6. Козырева О.А. Все о профессиональной компетентности учителя //Учитель года: лучшее от лучших. - 2004. - № 3. - С. 73-77.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.