Научная статья на тему 'Апиындық нашақорлық кезіндегі ішкі ағзалардың зақымдалулары'

Апиындық нашақорлық кезіндегі ішкі ағзалардың зақымдалулары Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
243
18
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — З. К. Гусеинова, Д. Ж. Тайжанова, Г. Шайзада, Б. М. Әубакірова

According to data of review literature the affections of internal organs including gastrointestinal tract at patients with opium narcomania taking a course in latent form are detected.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE INTERNAL ORGANS AFFECTION AT OPIUM NARCOMANIA

По данным обзорной литературы, выявлены поражения внутренних органов у больных опийной наркоманией, протекающие латентно, в том числе поражения желудочно-кишечного тракта.

Текст научной работы на тему «Апиындық нашақорлық кезіндегі ішкі ағзалардың зақымдалулары»

R. S. Dosmagambetova

BETA-ADRENOBLOCATORS IN TREATMENT OF CHRONIC CORONARY DEFICIENCY

Beta-adrenoblocators are preparations of the first row in treatment of CCD. They must be prescribed additionally to APF ingibidors and diuretic (at oedematic syndrome) preparations. In three most successful reports (CIBIS-II, MERIT-HF and Copernicus) three different 6-AB showed practically similar decrease of death risk at patients with CCD. More over bisoprolol, metoprololsuccinat of delayed discharge, carvedilol was decreased as risk of sudden death and also death from CCD progressing and the frequency of hospitalizations was decreased. More over in treatment of elder patients with CCD (older70 years) there can be used nebivolol, which doesn't reduce mortality, but it decreases the patients morbidity and number of repeated hospitalizations.

Р. С. ДосмаFамбетова

БЕТА-АДРЕНОБЛОКАТОРЛАР СОЗЫЛМАЛЫ ЖУРЕК ЖЕТ1СПЕУШ1Л1Г1Н ЕМДЕУДЕ

Бета-адреноблокаторлар созылмалы жYрек жеткпеуштИн емдеуде 6ip^i катардары препараттар болып табылады. Олар АПФ ингибиторларына жэне зэр куатын (iciK синдромында) препараттарра косымша тарайындалуы керек. Yш барынша табысты хаттамаларда (CIBIS-II, MERIT-HF жэне COPERNICUS) уш эртYрлi р-АБ созылмалы жYрек жетicпеушiлiгiне шалдыккан сыркаттардыч кайтыс болу катерiн бiрдей темендете-тiнiн керcеттi. Буран коса, бисопролол да, метопролол-сукцинат та жэне карведилол да тосыннан кайтыс болу катерш де, созылмалы жYрек желспеушшН дерт^ч ершуiнен кайтыс болу катерш де темендететiнiн жэне ауруханара жату жиiлiгiн азайтатынын анык керcеттi. Сонымен катар, созылмалы жYрек жетicпеушiлiгi дертше шалдыккан егде адамдарды (70 жастан аскан) емдеуде небиволол колданыла алады, ол кайтыс бо-луды анык темендетпесе де, пациенттердщ ауруын жэне кайталап ауруханара тYcудi азайтады.

З. К. Гусейнова, Д. Ж. Тайжанова, Г. Шайзада, Б. М. бубашрова

АПИЫНДЫК НАШАКОРЛЫК КЕЗ1НДЕГ1 1ШК1 АРЗАЛАРДЬЩ ЗАКЫМДАЛУЛАРЫ

Караганды мемлекеттiк медицина университетi дерматовенерология курсымен №1 iшкi аурулар кафедрасы

Сочры он жылда психоактивт заттардыч бронх-екпе аппаратына эртYрлi улы эсер етуi туралы мэлiметтер бар [1]. Бiрак барлык зерттеу керсеткiштерi есiрткi затын интроназальдi жэне ингаляциялык жолмен колданудыч эсерiн керсе-тедi [2, 3, 4]. Кокаиныч кеп мелшерш темекi TY-рiнде шегу барысында екпе iсiнуi, 6-8 сараттан кейiн ентiгу пайда болып, туншырура ауысуы, же-тел, кеудеаыч кысылуы, булшык еттер^ч ауырсынуы байкалады деген эдеби деректер де бар [5]. ¥зак уакыт кокаиндi интроназальдi иiскеу ал-лергиялык ринитке, синуситке, мурын полипо-зына, мурынаралык пердеыч жыртылуына эке-ледi [6]. Жорары тыныс алу жолдары закымда-луыныч патогенездiк механизiмi, кантамырлар-дыч жэне кiлегей кабаттардыч закымдалуы мен бузылуы болып табылады [7]. Героиндi бурын узак уакыт, кеп айлар бойы иiскеу наукастардыч жасына байланыссыз бронхтардыч тYЙiлуi мен ен^гудщ пайда болуына экеледi [8]. Сонымен катар усак жэне орта екпе артерияларыныч сачылауы калычдап [9], кантамырлардыч iшiнде тромбтар тYЗiледi. Нашар тазартылран героин косындыларыныч эсе-рiнен тыныс алу орталыры тежеледi. «Сары героин» деп аталатын есiрткiнi колданатын нашакор-лар жYЙелi кандидозбен ауырады. Сочрысы суда нашар еритш

болрандыктан лимон шырынында жэне де баска да кышкыл ортада ертледг Ол кышкыл ортада Candida albicuns туысындары сачыраукулактар-дыч есуше колайлы жардай жасайды [10, 11]. Кокаиндi жэне героиндi нашакор-лык кезшде тыныс алу жеткiлiкciздiгiмен бiрге кш кан ай-налымында гипертензия дамиды. Созылмалы обcтруктивтi синдромды жэне екпелк гипертен-зияны емдеу барысында бронхолитиктер, симпа-томиметиктер, глюкокартикоидтар жэ-не узак эcерлi нитраттар колданылады [12]. Ко-каиндi крэкпч тыныс алу жYЙеciне эсерш зерттеу барысында екпе инфильтрациясыныч бронхо-спастикалык реакциямен бiрге косылуы анык-талран [13]. Марихуана, гашиш, анаша, банга ку-рамында аспергилла сачыраукулактары бар, олар тыныс алу жолдарына темекi тYрiнде шегу барысында енедк Еciрткiнi темекi тYPiнде шеккен-де, ол кiрпiкшелi эпителилердiч жэне мукоцил-лиярлы клиренспч кызметiн бузып, респиратор-лы аллергозра, мукоциллиярлык жетюлказдкке эке-ледi. Нашакорлык кезiндегi екпелiк асперги-лиоз бронхит немесе айкын обструктивт син-дромды екпе кабынуы маскасымен байкалады [14]. Ауру-дыч айырмашылык белпа кан какыру жене ек-педен кан кету^ эритроциттердiч туну жыл-дам-дырыныч (ЭТЖ) - 50 мм/сар дейiн жорары-лауымен байкалады. Диагнозды какы-рыкта аспергилаларды аныктаумен, серологи-ялык реакциямен жэне терi iшiлiк сынамалармен дэлел-денедi. Еартк заттарыныч ciчiрiлмейтiн туындылары узак уакыт колдану нэтижеciнде екпеыч созылмалы кабынулы ауруларын дамы-туы мYм-кiн: фиброгранулематоз, облитераци-ялык бронхиолит, екпе артерияларыныч гипер-тензиясы. Ti-келей емес екпелк аскынуларра инфекциялык, эмболиялык жэне жYре пайда

болран иммундык тапшылык синдромымен байланысты аскынулар жатады. Нашакорлардыч вкпесiнде дистелектаздар, айкын эмфизема, стромалык жэне интерсти-циальдi iсiну, субсег-ментарлы жедел канталаулар жэне ошакты гемо-сидероз байкалады.

Сонымен катар нашакорлык кезiнде пневмоторакс, пневмомедиастинит, вкпе iсiнуi, интра-альвеолярлы канталау, бронхылык демiкпе жэне жорары сенсибилизацияныч баска да квршгстер^ пневмопатиялар жэне Мендельсон брон-хопневманиясы сиякты аскынулар да кездеседi деген деректер бар [15]. Kазiргi кезде опиаттар-ды кол-данура куштарлыктыч дамуы вкпе кабы-нуыныч арымы мен иммундык жYЙенiч взгеруiне байланысты болжамыныч колайсыздырын аныктап, косар-лы антибактериалдык терапия тарайындалуын кажет етедi. Героиндк нашакорлык кезiнде ересек адамдарда тоталды бронхос-пазм жэне респираторлы дисстресс-синдромы дамуы мYмкiн [16].

Созылмалы обструктивтi вкпе ауруларыныч дамуында (СО6А) апиындык нашакорлык кауiптi фактор ретшде карастырылатыны туралы мэлiметтер бар [17].

бдебиеттер кврсеткiштерi бойынша журек-тiч есiрткi эсерiнен закымдалуы туралы мэлiмет-тер аз жэне вте карама-кайшы. Героиндi нашакорлык кезшде жYрек-кантамыр жYЙесiнiч закымдалуы сирек кездеседк Есiрткiнiч 0,1% квк та-мырра ечгiзгенде асептика ережесiн бузура бай-ланысты бактериялды эндокардит кызбамен, по-лиартритпен, бас ауруымен байкалады [18]. Ар-териялды гипотония, миокардиодистрофия, влет-тенген ангиит, сол жак карынша насосты кызме-тiнiч твмендеуi шамалы жиiрек кездеседi. ЖYрек кызметiнiч бузылуы вентрикулография, электрокардиография (ЭКГ), эхокардиография (ЭХОКГ) тэстш жYргiзу кезiнде аныкталады. Хинидиндi ге-роинмен коса колданранда иммундык тромбоци-топениямен байкалатын геморрагиялык синдром-ныч дамуы туралы жардайлар жазылран. 80 жыл-дардыч басында эдебиеттерде кокаиндi колдану нэтижеанде жYректiч ишемиясы мен миокард ин-фарктiсiнiч дамуы арасында байланыс бары жазылран [19]. Анамнезшде жYрек патологиясыныч жоктырына карамастан кокаиндi кабылдараннан 1 сараттан кейiн нашакорларда жедел миокард инфаркта дамуыныч 24 есе жорарылараны анык-талран. Миокард инфарю1аыч дамуы кокаиндi кабылдау мвлшерiне, организмге енпзу жолына жэне колдану житИне байланысты емес [20-21]. Кокаиндi кабылдау нэтижеанде дамыран миокард инфарктiсi бар наукастардыч клиникалык квршЬ сi, ауырсынудыч пайда болу уакыты, оныч тара-луы, узактыры, анамнезiнде атеросклероз дамуы-на кауiптi факторлардыч болуы немесе патоло-гиялык анамнездiч болуы не болмауы шынайы кокаиндi кабылдаумен байланыссыз миокард ин-фарктiсiнiч клиникалык квр^анен айырма-шылыры жок [22-23]. Кокаиндi кабылдау нэтиже-сiнде атеросклероз дамуына кауiптi факторлар-

сыз нашакорлардыч шнде квбiне жас ер адамдарда миокард инфаркта жэне ишемиясы жшрек кездеседi. Ангиографиялык тексеру кезiнде осы наукастардыч тэж артериясында атеросклероз белпа аныкталмаран. Кокаинра тэуелдi нашакорларда ишемия жэне миокард инфарю1аыч диа-гностикасы екi себепке байланысты киын.

Бiрiншiден, жYрек тусында ауырсынуы бар наукастарда ишемия жок болса да жэне миокард инфарктiсi кезшде де взгерiс болады.

Екiншiден, диагностиканыч киындыры, кан плазмасындары креатинкиназа концентрациясы миокард закымдалуыныч абсолюттi индикаторы емес, себебi ол кокаинра тэуелдi наукастардыч жартысында жорарылайды. Бул взгерiс еч алды-мен рабдомиолизбен тYCiндiрiледi. Кокаиндi кабылдаумен байланысты пайда болран ишемия немесе миокард инфаркт бар наукастарда, кан плазмасындары тропанин концентрациясын аныктау кажет, себебi ол еч сезiмтал тэсiл болып табылады. Кокаинге тэуелдi жYрегi ауыратын наукастарды емдеуде нитраттар (нитроглицерин) жэне кальций антогонио^ верапамил колда-нылады. Ацетилсалицил кышкылы тромбоциттер агрегациясыныч белсендтИн твмендету Yшiн колданылады. Кокаин эсершен пайда болран миокард ишемиясын емдеу кезшде бензодиа-зепиндердi колданудыч эсерi жорары, себебi олар жYректiч жиырылу жиiлiгiн жэне жYЙелi артериалды кан кысымын твмендетедi, сонымен катар кокаиныч жYрекке жэне орталык жYЙке жYЙесiне улы эсерiн твмендетедi деген мэлiмет-тер де бар. Бул наукастарра тромболитикалык терапия оттегiмен, аспиринмен, нитраттармен жэне бензодиазепинмен емдегеннен кейш колданылуы кажет. Кокаиндi узак уакыт колдану нэтижесiнде сол жак карынша кызметiнiч жедел бузылуы байкалады [24-25]. Олар метаболитпк ырысумен шакырылуы мYмкiн. Мысалы, кышкыл-сiлтiлi тепе -течдiктiч бузылуы кокаиндi улануды турызады, кейде кокаин ткелей жYрекке улы эсер етедк Бул кезде препарат жэне оныч метаболиттерi кальций иондарыныч миоциттерге втуiн бузады [26].

Кокаинге тэуелдшк синдромынан зардап шегетiндерде сол жак карынша кызмет^ч бузылуы бiрнеше механизмдермен тYCiндiрiледi.

Бiрiншiден, жорарыда айтылрандай кокаин ишемия немесе миокард инфарктш тудырады.

Екiншiден, кокаин эсерiнен болатын Yнемi кайталамалы симпатикалык стимуляция феохро-моцитомасы бар наукастардыч клиникасына ук-сас взгерiстер турызады. Бул ею взгерiс кардио-миопатиямен аскынып, субэндокардта усак влет-тенген аймактардыч болуымен сипатталады.

Yшiншiден, сол жак карынша дисфункци-ясын эртYрлi адьюванттар, эсiресе кокаиндi квк тамырра енпзу Yшiн косылатын ерiтiндiлер, сонымен катар темек тYрiнде шегуге арналран унтак-тары шакырады. Кокаиннiч ткелей аритмогендi эсерi толык зерттелмеген. Наукастарды электро-физиологиялык зерттеу шектелген, эдебиеттерде кокаиныч жорары мвлшерде аритмогендi эсер

етуi туралы мэлiметер жок. Кокаиндi узак уакыт кабылдау кезiнде сол жак карынша массасыныч жорарылауы жэне оныч кабыррасыныч калыч-дауы пайда болады, ол карыншалык дизаритмия дамуына кауiптi фактор ретшде карастырылады [27-28]. Кокаин симпатомиметикалык агент ретшде карыншалар козрыштырын жорарылатады жэне фибрилляция даму жылдамдырын теменде-тедi. Сонымен катар, ол белсендi потенциалдар генерациясын тежейдi. Натрий тYтiкшелерiне ке-дергi жасау аркылы еткiзгiштiкке эсер етедi жэне QRS немесе Qт аралыктарыныч узактырын жорарылатады. Сонымен кокаин I топтары антиарит-миялык препараттарра уксас эсер етедi жэне вагустыч белсендiлiгiн темендететшдктен оныч симпатомиметикалык эсерiн одан да жорары-ла-тады [29]. Кокаин баска да психоактивт зат-тардыч тYрi сиякты, кек тамырра енгiзу аркылы колданранда эндокардиттiч дамуын шакырушы каушт фактор ретiнде карастырылуы мYмкiн. Сочры зерттеу керсеткiштерi осы кауiптi фактор-лар-дыч баска психоактивтi заттарды кек тамырра енпзу кезiндегi каушт факторлардан жорары екендiгiн керсетедi [30]. Бул кер^слч себебi толырымен зерттелмеген, бiрак статистикалык керсеткiштер осы еартю керсеткiштерiн жорары баралайды. Сонымен катар кокаиныч иммунды супрессивтi эсерi инфекцияныч ершу каупiн жорарылатады. Баска психоактивт заттарды кек тамырра колдану нэтижесiнде дамыран эндокардит-тен айырмашылыры, кокаин кебiне жYректiч сол жак какпакшаларыныч закымдалуын шакырады [31]. К,олканыч диссекциясы немесе жыртылуы сочры жылдары кокаинра тэуелдi наукастарда жиi аскыну TYрiнде кездеседi [32, 41]. Бул патология жYЙелi артериалды кан кысымыныч ете жорары-лауымен шакырылуы мYмкiн. Нашакорларда жиi кездесетш жYрек патологияларыныч бiрi диля-тациялык кардиомиопатияныч айкын кiшi жэне Yлкен кан айналымы жеткiлiксiздiгiмен байкалуы. Бул ауруда жYрек закымдалуыныч айырмашылык белпа - жYЙелi тэж артериялары кан арысында езгерiстiч жоктыры [33]. Апиындык нашакорларда жYректiч закымдалуын зерттеу барысында кебiне журек ауруларыныч клиникасы жасырын тYPде ететiнi жэне ЭКГ-де еартюлк уланудыч жорарылауына байланысты сол жак карынша гипертрофиясы, еткiзгiштiктiч бузылуы жэне мио-кардта дистрофиялык езгерiстердiч белгiсi анык-талран [34]. Сочры жылдары денсаулык сактау уйымыныч еч кYPделi мэселелерiнiч бiрiне инфек -циялык эндокардитiч пайда болуы. ИЭ жача тур-лерiнiч бiрi нашакорлардары эндокардит [35]. Тазалык жардайын устамаудыч нэтижесшде вена -лык кан арысына инфекциялык агенттердiч кеп мелшерде енуi, еартю затын егу тYрiнде кол-данатын наукастарда ИЭ дамуын шакырады. Сонымен катар апиындык нашакорларда Yш жарма-лы какпакша инфекцияныч енушде еч бiрiншi барьер жэне ете жи закымдалады [36]. Нашакорларда неге екпе артериясы какпакшасы емес, Yш жармалы какпакша закымдалатыны туралы

тYCiнiктер жок. Есiрткi затын кабылдайтын нашакорларда неге закымдалмаран какпакшада ИЭ дамитыны элi де белпаз [37].

Есiрткi заттарын колдану барысында пайда болатын бYЙрек патологиясын зерттеуге эдебиет-терде аз кечiл белшген. Героиндi кабылдайтын-дарда фокальдi гломерулосклероздыч дамуы туралы жеке мэлiметтер бар. Есiрткiмен жедел улану кезшде наукастардыч елу себебi, жедел буй-рек жеткiлiксiздiгi болуы мYмкiн [38]. Психоак-тивтi заттармен созылмалы улану кезiнде еар-ткiнiч турше байланыссыз зэрлiк синдром байка-лады [39]. Марихуананы, гашиштi, анашаны, бан-ганы темекi турiнде шегу кезшдеп узак уакыт-тары улану бYЙрек закымдалуын зэрлiк син-дроммен керсетедi [15]. Есiрткi заттарын, соныч шн-де героиндi узак уакыт бойы кек тамырра кабыл-дау, еч алдымен кантамырлардыч уытты закым-далып жуйелi васкулиттiч дамуына жэне кейш бYЙректiч кабынуына экеледк Кейбiр ралымдар нашакорлыктыч кеп турлерi кезiнде кебiне бYЙ-ректiч усак жэне орта артериялары-ныч васку-литтi закымдалуы кездесетiнiн керсе-тедi. Жас шакта героиндi, опиаттарды, барбиту-раттарды, кодеиндi узак уакыт кабылдау буйрек шумакта-рыныч жэне тYтiкшелерiнiч закымда-луына эке-лт, нефротикалык синдромды турыза-ды. Сонымен катар шумакты аппараттыч закым-далуы, ке-бше, героиннiч эсерiне тэн [16]. Геро-индi нефро-патияныч даму механизмiн келешекте зерттеудi кажет етедi, бiрак оныч дамуына иммунды фактор-лардыч катысуы мYмкiн деген жо-рамалдар да бар. Кеп жардайда болжамы колай-сыз. Опиаттармен узак уакыт улану кезшде ин-терстициальдi нефриттiч протеинуриямен, ци-линдруриямен жэ-не гематуриямен байкалуы сирек аныкталынран. Нашакорлык кезшде бYЙректiч закымдалуы жиi бактериальдi жэне сачыраукулакты инфекциямен байкалады [17]. Героиндi нашакорларда сомати-калык аскыну-лардыч шнде жедел буйрек жеткi-лiксiздiгiмен байкалатын рабдомиолиздiч байка-луы жиi кез-деседi [40]. Апиындык нашакорлык-тыч жорары-лауы отандас жэне шет ел ралым-дарыныч айтуы бойынша элеуметтiк жэне биоло-гиялык се-бептерден туындайды деп керсетедi. Бэрiмiзге мэлiм, опиатты рецепторлар бас миы-ныч белгiлi бiр курылысында орналасып, экзоген^ жэне эндогендi опиоидтарды байланыстырура катыса-ды. Есiрткi затыныч организмнiч емiр CY-руiне эсерi эр тYрлi уш аспектiде жузеге асырылады. Бiрiншiсi - еартюыч орталык жуйке жYЙесi-нiч белг^ бiр курылысына спецификалык эсерi. Екiншiсi - арзара, соныч iшiнде жуйке жуйеане улы эсерi. Yшiншiсi - ата-анасындары есiрткiнiч улы эсерiнiч урпакка зиянды эсер етуi. Есiрткi затыныч жуйке жуйеане улы эсерi тезiмдiлiктiч жэне айкын неврологиялык симптомдардыч пайда болуымен байкалады. Есiрткiге тэуелдтк^ч пайда болуы бас миыныч кумбездк жэне лимбия-лык кыртысындары беюыс жYЙесiнiч нейрохимия-лык жэне нейрофизиологиялык процестерiнiч

патологиялык ырысуымен байланысты. Апиындык нашакорлыктыч созылмалы арымында жеке ба-сыныч психопатологиясы пайда болып, кейбiр жардайларда оныч моральдi-этикалык бузылысы ечбекке кабiлеттiлiгiнiч твмендеуiмен жYредi. Бул бузылыстар тек психоактивтi заттарра твзiмдiлiк-пен байланысты психофизикалык механизмнiч бузылысымен рана байланысты емес, сонымен катар орталык жYЙке жYЙесiнiч органикалык бу-зылысынан кейiн дамиды [36]. Героиндi жэне баска да еартю тYрлерiн квк тамырра квп айлар бойы колдану кантамырлардыч склероздануын турызып, жYЙелi васкулиттiч дамуына экеледi. Кантамырлардары патологиялык процестердiч негiзiнде иммунопатологиялык реакциялар жатыр [14].

Осы аскынулар жиынтырына бас ми канта-мырлары аневризмасыныч дамуын жаткызура болады.

Есiрткi затын колданатын наукастарда виру-сты гепатиттiч жиiлеуiнiч жорарылауы туралы квптеген ечбектер басылып шыккан [13, 38]. Есiрткiнi квк тамырра енпзу барысында асептика шарттарын устамау жедел вирусты гепатит В жэне С-мен инфекцияланура экеледi. Героинмен улану кезшде бауырдыч Yлкеюi нашакорлардыч 20% байкалып, кайталамалы арымында созылма-лы гепатитке жэне бауыр циррозына ауысуымен сипатталран. Бауырдыч созылмалы закымдалуы, гепатоциттердiч тереч дистрофиялык взгерк-термен байкалуы (гепатоз) квбше полинаркомания кезiнде, жи iшiмдiктi коса колданранда бай-калады. Кокаиндi квк тамырра кабылдау кезшде трансаминаза, лактатдегидрогеназа белсендшИ жорарылап, сарраю пайда болады [10]. Есiрткiнi ауыстыру барысында липидтердiч тотыру-тотык-сыздануы ^шейт, гепатоциттер мембранасы за-кымдалады, ал кейде жедел улану кезшде пери-порталдi кабыну ошактары, влеттену, жайылма-лы майлы инфильтрация пайда болады [13]. Бау-ырдыч созылмалы закымдалуы кезiндегi морфо-логиялык взгерiстер фиброздыч всуiмен, влетте-нумен, мононуклеарлы инфильтрациямен, бал-лонды дистрофиямен, гепатоциттердiч майлы за-кымдалуымен байкалады. Кейбiр бакылау кврсет-кiштерi бауырдыч ауыр закымдалуын колданран заттыч бауырра тiкелей эсерiмен байланыстыра-ды [12]. Олар жасуша мембраналарын закымдап, Na+, К +, АТФ- аза белсендiлiгiн взгертедi, тегiс эндоплазмалык ретикулмды закымдайды. Мундай пiкiрге баска да авторлар жугшуде. Бауырдары патологиялык процесс - соматикалык аскынулар-дыч бiрi, квбiне есiрткi затыныч ткелей улы эсерiнен, сонымен катар гепатит В, С, Д, G виру-старын жуктырудан дамиды. Психоактивтi зат-тарды егу тYрiнде колданудыч кеч квлемдi тара-луына байланысты квптеген наукастарда гепатит В (НВV) вирусы маркерлер^ч аныкталуын жедел гепатиттiч непзп себебi деп есептейдi. Созылмалы гепатит патогенез^ч шешiлмеген сурактары-мен серологиялык диагностика мYмкiндiктерiнiч шектелуiне байланысты психоактивт заттарды

кабылдайтындарда серопозитивтiлiгiне карамас-тан, эпидемиологиялык катынаста кауiптi деп ка-растырылады. Бауыр закымдалуыныч ауырлы-лырын НВV вирусымен емес, бiрнеше закымдау-шы агенттердiч эсер е^мен (апиын жэне тран-квилизаторлар, апиын жэне алкоголь) байланы-стырады. Сочры он жылда иммунологиялык жэне молекулярлы биология (молекулярлы гибридте-лу, полимеразды тiркес реакциясы) эдктерш кол-дану вирусты гепатит эсершен дамыран патология себебiн шешуге квмектест [15]. Нашакорлардыч вирусты гепатитт жуктыру кауiпi тэжiрибе-лк денсаулык сактау уйымыныч диагностикасын-да, болжамында жэне ауруларды емдеуде мА-чызды мэселелердiч бiрi болып саналады. Есiрткi затын кабылдайтын 30 жаска дейiнгi жастар ге-патиттен влгендердiч 80% курайды. 6лiммен аякталрандардыч квп бвлИ 42%-ра дейiн вирусты гепатит В, С жэне Д-инфекциясын жуктыр-рандар. Гепатит Д (НДV) вирусы НВ- вирусыныч репликациясынсыз жYрмейдi, сондыктан оны вирус-арамтамак немесе кемiстiктi вирус деп атайды. Гепатит В вирусы бул жардайда хелпер-лк кызмет аткарады, ярни НДV инфекциясыныч квбеюiне квмекшi кызмет аткарады. Бiрак сочры жылдардары деректер бойынша НДV инфекциясы -ныч жиiлiгi азайран, беткейлк (НВSAg) антиге-нiн тасмалдаушыларда тек 5% кездесетУ аныкталран [8]. Нашакорлыктыч всуiмен кан ар-кылы журатын сипаты бар вирусты гепатит С ауруыныч кенет жорарылауын байланыстырады. Вирусты гепатит С (НСУ) нашакорлардыч 70%-80% тiркеледi [11]. Сонымен катар еартюы квк тамырра егу кезшде вирусты гепатит С ауруын жуктыру каупi 20%-25% курайды [9]. Казакстан аймарында гепатит С вирусыныч гетерогендi по-пуляциясы таралран. Соран байланысты вирусты гепатитпч микстпатологиясы жэне нашакорлыктыч клинико-лабораторлык ерекшелiгi - отандык эдебиеттерде осы кYнге дейiн толырымен зерт-телмеген. Гепатит С кезшде нашакорлыктыч ко-сымша кездесуi клиникалык арымына, лаборатор-лы жэне иммунологиялык кврсетюштерше ерек-ше эсер етедi [10]. Кейбiр авторлар есiрткi заты тек бауырра рана уытты эсер етт коймай, сонымен катар вт кабы мен вт шырару жолдарыныч кызметiн реттейтiн эффекторлы жуйкеыч постси-нап-тикалык аппаратына тежеушi эсер етт, оныч гипотониялык дисфункциясына, вт кабыныч ка-бынуына жэне втпч туткырланып тастыч тYЗi-луiне бе^мдейт^ туралы пiкiрлер бар [1].

бдебиеттер мэлiметтерi бойынша уйкы бе-з^ч закымдалуына квбiне алкагольдi квп кабылдау эсер етет^ туралы жазылран. Алкагольдiч улы эсерiнен усак панкреатикалык тYтiкшелерде эпителидiч закымдалуы, ацинарлы жасушалар-дыч метаболизмiнiч бузылуымен байкалады, ол панкреатикалык свлдiч курамын взгертiп, уйкы безi тYтiкшелерiндегi патологиялык взгерiстер-мен жэне жасушалардыч лимфоплазмоцитарлы ачбеамен, фиброз жэне атрофиясымен байкалады. Бул жеке жасушалык элементтердiч влу^

мен жэне уйкы безшде жалран кисталардыч тY-з^мен жYретiн жедел жэне созылмалы панкреатит дамуына экеледi [3, 4] деп кврсетшген. Апиындык нашакорлык кезшде уйкы безiнiч экс-креторлы аймарыныч закымдалуы, апиын еарт-кiсiнiч ацинарлы торшаларра улы эсер етуi нэти-жесiнде оныч гиперсекреторлык тYPдегi кыз-метiмен байкалады. Опиймен астаскан уйкы безi закымдалуыныч клиникалык кврiнiстерi жасырын тYPде втетiнi аныкталран [5].

Ас корыту жYЙесi арзалары организмге тY-сетiн улы заттардыч эсерiн бiрiншi сезедi жэне оларра карсы корраныштык кызмет аткарады. Ас корыту жYЙесiнiч жеке бвлiмдерiндегi взгерiстер ауыз куысынан басталады жэне есiрткi заттары-ныч, алкагольдiч эсерiнен сiлекей бвлiнуi теже-лiп, оныч туткырлыры жорарылайды [20]. Опиоидтар организмге асказанЧшек жолдары, вкпе аркылы жэне квк тамырра егу барысында канмен тYседi. Есiрткi затыныч улы внiмдерi асказан ка-быррасы аркылы бвлшт, корраныштык гель тY-рiндегi муциннiч тугкырлырын вз-гертедi. Соныч нэтижесiнде кабыну процесi (гастрит) дамиды. Асказан-iшек жолдарыныч бузылыстары опиомандарда жэне барбитуроман-дарда басымырак байкалады [29]. Еартю заттары барлык тiндер-дегi жэне соныч шнде жYЙкедегi опиатты рецепторлармен эсерлест, асказан-iшек жолдарыныч козралысын бузады, оныч секретор-лык кызметiн твмендетт, кейiн созылмалы гастрит, ойык жара ауруыныч дамуына бейiмдейдi [14].

Апиындык нашакорларда аскорыту жуйеа-ыч закымдалуы есiрткiнi кабылдараннан 2-3 кун-нен кейiн тамакка тэбетiнiч твмендеуiмен, 60% жардайда локсу жэне кусу, тэулИне 6-8 ретке дейiн жи патологиялык коспаларсыз iш втуiмен байкалады. Сонымен катар опий тобындары еартюы кабылдайтындарда асказан кiлегей ка-баттарында жедел эрозиялар дамуы, фоллеку-лярлы глоссит, тiлдiч лимфоидты аппараты фол-лекулаларыныч гиперплазиясы байкалран [26].

ЭДЕБИЕТТЕР

1. Аннадурдыев О. А. Опийная наркомания как фактор риска хронических неспецифических заболеваний легких/О. А. Аннадурдыев, А. Н. Кокосов //Здравохранение Казахстана. - 1996. - №3.

- С. 22 - 24.

2. Буткевич О. М. Больничный инфекционный эндокардит и эндокардит наркоманов /О. М. Бут-кевич, Т. Л. Виноградова //Терапевт. арх. - 1998.

- №8. - С. 56 - 58.

3. Вышинский А. Г. Изучение распространности употребления психоактивных веществ на примере Москвы: Дис. ...канд. мед. наук. - М., 1993. -160 с.

4. Гамалея Н. Б. Иммунологический подход к диагностике злоупотребления наркотиками // Лаб. дело. - 1990. - №6. - С. 8 - 12.

5. Гамалея Н. Б. Иммунологическая диагностика опийной наркомании и ее осложнений //Вопр. наркологии. - 1995. - №5. - С. 36 - 43.

6. Горбачева. А. А. Наркомания - всеобщее бедствие //Врач. - 1998. - №9. - С. 3 - 4.

7. Громов А. И. Клинико-рентгенологическая характеристика легочных осложнений острых отравлений снотворными и психотропными препаратами: дис. ... канд. мед. наук. - 1990. - 186 с.

8. Гуревич М. А. Инфекционный эндокардит у инъекционных наркоманов /М. А. Гуревич, С. Я. Тазина //Клиническая медицина. - 1999. - №3. -С. 50 - 53.

9. Демин А. А. Инфекционный эндокардит у «инъекционных наркоманов» /А. А. Демин, В. П Дробышева, О. Ю. Вельтер //Клиническая медицина. - 2000. - №8. - С. 47 - 51.

10. Демина М. В. Об особенностях клинической картины современных героиновых наркоманий // Материалы международной конференции психиатров. - М. - 1998. - С. 308 - 309.

11. Инфекционный эндокардит у наркоманов /С. Л. Максимов, Ю. Г. Пархоменко, Р. Н. Быкова и др. // Эпидемиология и инфекционные болезни.

- 1997. - №4. - С. 25 - 26.

12. Катюхин В. Н. Поражение легких и сердца у опийных наркоманов на фоне септицемии /В. Н. Катюхин, Е. В. Кондакова //Клиническая медицина. - 1999. - №7. - С. 36 - 39.

13. Кахновский П. Д. Варианты клинического течения инфекционного эндокардита на фоне токсикамании /П. Д, Кахновский, И. Г Фомина, О. В Ковешникова //Клиническая медицина. - 1998.

- №8. - С. 56 - 58.

14. Комаров В. Т. Инфекционный эндокардит: септические и иммунные проявление /В. Т. Комаров, Р. П. Савченко, П. А Прокаева // Клиническая и лабораторная диагностика. - 2000. - №10.

- С. 2 - 4.

15. Логинов А. С. Печень наркоманов /А. С. Логинов, Л. Ю Ильченко, Т. М. Царегородцев // Терапевт. арх. - 1999. - №9. - С. 39 - 44.

16. Моисеев В. С. Инфекционный эндокардит у наркоманов /В. С. Моисеев, Т. Г. Траянова, А. С. Мильто //Клиническая медицина. - 1998. - №11.

- С. 31-34.

17. Непесова О. Б. Поражение печени при наркомании /О. Б. Непесова, С. Ч. Беркалиева // Здравоохранение Туркменистана. - 1992. - №5.

- С. 36 - 38.

18. Окислительная модификация белков плазмы крови больных психическими расстройствами (депрессия, деперсонализация) /Е. Е. Дубинина, М. Г. Морозова, Н. В. Леонова и др. //Вопросы медицинской химии. - 2000. - Т. 46, №4. - С. 398

- 409.

19. Плецитый К. Д. Влияние алкоголя, наркотиков и табакокурения на иммунную систему/К. Д. Плецитый, Т. В. Давыдова// Итоги науки и техники. Серия Иммунология. - 989. - Т.20. - 133 с.

20. Погабало А. В. Иммуномодуляторы в лечении наркоманий и токсикоманий //Человек и лекарство: тезисы докладов VI российского национального конгресса. - М., 1999. - С. 105.

21. Поражение легочного интерстиция у нарко-

манов, длительно ингалируюших мелкодисперсные наркотические вещества/Г. И. Сторожаков, А. А. Карабиненко, Д. Б. Утешев и др. //Рос. мед. журн. - 2007. - №6. - С. 17 - 19.

22. Пневмонии у больных наркоманиями /И. И. Черкашина, В. В. Харламова, В. И. Загилов и др. //Матер. Нац. конгресса по болезням органов дыхания: сб. науч. тр. - М., 1997. - №7. - С. 282.

23. Состояние печени у больных наркоманией и токсикоманией /А. С. Кузнецов, Н. В. Лихачева, С. Д. Шепелева и др //Вопросы наркологии. -1990. - №2. - С. 20 - 23.

24. Сайфуллаева М. А. Нарушение ритма сердца и сокротимость миокрда у больных опийной и эфелреновой наркоманией //Кардиологический научный центр РАМН. - М. - 1993. - С. 19.

25. Состояние иммунной системы у наркоманов с хроническим бронхитом /Т. З. Сейсембеков, Д. Ж. Тайжанова, А. Х. Досаханов и др. //Астана меди-циналык журналы. - 2004. - №2. - С. 85 - 87.

26. Степанян Н. А. Морфологическая характеристика обменных нарушений печени наркологических больных: Автореф. ...д-ра. мед. наук. -1993. - 27 с.

27. Тайжанова Д. Ж. Поражение кардиореспира-торной и гепаторенальной системы при наркомании: Автореф. ... д-ра. мед. наук: 14.00.05. Караганда. - 2002. - 50 с.

28. Тайжанова Д. Ж. Поражение внутренних органов при наркомании //Медицина и экология. - 2000. - №1. - С. 48 - 54.

29. Течение острых пневмоний у наркоманов /Г. М. Шемин, А. В. Леншин, Л. В. Круглякова и др. //Национальный конгресс по болезням органов дыхания. - М., 1997. - С. 28.

30. Тайжанова Д. Ж. Поражение внутренних органов при наркомании. Монография. - Караганда. - 2001. - С. 8-9.

31. Шувалова Е. П. Вирусные гепатиты смешанной этиологии у наркоманов /Е. П. Шувалова, Т. В. Антонова //ВИЧ/СПИД и родственные проблемы. - 1997. - №1. - С. 205 - 206.

32. Addsechlagen V. Myocardial injury with posilub-stanse abuse //Am. Heart J. - 1998. - V. 115. -№3. - Р. 675 - 680.

33. Berg J. E. Cardiovascilfr risk factors in young drug addicts /J. E. Berg, A. T. Hostmark //Addict. Biol. - 1996. - V. - №3. - Р. 297 - 302.

34. Cohen S. Cocaine acute mediacal and psychitric complications //Psychiatr. Ann. - 1984. - V. 14. -№10. - P. 747 - 749.

35. Cucco R. A. Non fatal pulmonary edema after « frelbase «cocaine smoking /R. A. Cucco, Yoo Okhi, L. Cregler //Amer. Rev. Respir. Diseanse. - 1987. -V. 136, №1. - P. 179 - 181.

36. Dresler F. F. Infective endocarditis in opiate addicts. Analysis of 80 cases studied at necropsy /F. F. Dresler, W. C. Roberts //Amer. J. Cardiol. - 1989.

- V. 63. - P. 1240 - 1257.

37. Escamilla R. Aspergillose pulmonaire invasive cher un polytoxicomane nov immunodeprimee influence de la toxicomanie /R. Escamilla, Р. Recco // Sem. Hop.-Paris. - 1985. - V. 61. - №29. - P. 2137

- 2139.

38. Feldman J. A. Acute cardiac ischemia in patients with cocaine- associated complaints: Results of a multicentral rial /J. A. Feldman, S. S. Fish // Ann. Emergency. Med. - 2000. - №5. - Р. 469 -476.

39. Immediate cardiovascular effects of rapid IV cocaine in experienced human cocaine users /J. L. Jewell, R. А. Nelson, D. A. Iorelusk et al. //NIDA Res Monogr., 1996. - V. 140 . - P. 174.

40. Kossovsky W.A. Cocaine and acute myocardial infarction; a probable connection /W. A. Kossovsky, A. F. Lyon //Chest, 1984. - V. 86. - P. 729 - 731.

Z. K. Guseinova ,D. Z. Taizhanova,G. Shaizada, B. M. Aubakirova THE INTERNAL ORGANS AFFECTION AT OPIUM NARCOMANIA

According to data of review literature the affections of internal organs including gastrointestinal tract at patients with opium narcomania taking a course in latent form are detected.

З. К. Гусеинова, Д. Ж. Тайжанова, Г. Шайзада, Б. М. Аубакирова ПОРАЖЕНИЕ ВНУТРЕННИХ ОРГАНОВ ПРИ ОПИЙНОЙ НАРКОМАНИИ

По данным обзорной литературы, выявлены поражения внутренних органов у больных опийной наркоманией, протекающие латентно, в том числе поражения желудочно-кишечного тракта.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.