CC BY
12
Казкаин - перспективт отандык жергiлiктi анестетик
Д.М.Кадырова, Г.М.Пичхадзе, К.Д.Пралиев, В.К.Ю Алгаш рет отандык тэжрибеде тшмдшп жогары жэне уыттылыгы темен, жаца, оригинальды фармакологиялык зат - пиперидин туындысы казкаин ^сынылды. Казкаиннщ инфильтрациялык жэне етшзпшпк анестезияда аз концетрацияда айкын белсендшп, жергшкп жалсыздандырушы эсердщ узак болуы мен темен улылыгы аныкталды.
Непзп сездер: терминальды, етшзпшпк, инфильтрациялык, анестезия индека, Ренье, Бюльбринг пен Уэйд.
Kazkain - perspective native local anaesthetic
D.M.Kadyrova, G.M.Pichkhadze, K.D.Pralyev, V.K.Yu For the first time, in native practice was offered the new original high effective and low toxic pharmacological mean - piperidine's derivative, which called kazkain. The expressive activity in low concentration at infiltration anesthesia and conduction block, low toxic and high long duration local anaesthetic of kazkain was established. Key words: terminal, conduction block, infiltration, index of anaesthesia, Renie, Bulbring and Wajd.
УДК 615.216.2:547.7/.8
ЦАНЫВДАН ГЕТЕРОЦИКЛДЕР 1Ш1НЕН ЖЕРГ1Л1КТ1 ЖАНСЫЗДАНДЫРАТЫН ЗАТТАРДЫ
1ЗДЕСТ1РУ
Мухамеджанова Г.С., Насырова С.Р., Эмiрк¥лова М.К., Каткова Л.А., Пичхадзе Г.М.
С.Ж. Асфендияров атындагы Казак ¥лттык медицина университетi
Жумыста жацадан синтезделген амидоксим туындыларыныц жергшкт1 жансыздандыратын белсендтгт скринингтж зерттеу нэтижелерг усынылзан. Зерттеу нэтижелерг жацадан синтезделген амидоксим туындылары беткейлгк анестезияда салыстыру препараты дикаиннан барлъщ кврсетюштерг бойынша артта цалганын кврсеттг. Инфильтрациялыц анестезияда РК-81, РК-80 цосылыстары белгшг б1р дэрежеде салыстыру препараттарына цараганда айцын жергткт1 жансыздандыратын эсер кврсеттг.
Негiзгi сездер: амидоксим, беткейлгк, инфильтрациялыц, жергшкт1 жансыздандыратын заттар, жацадан синтезделген цосылыстар
ДэрЬердщ арсеналында жергшкп анестезияньщ эдiстерi мен жаца фармакологиялык препараттар пайда болганга дешн адамзат баласы ерте уакыттан берi еартшш, марихуананы, галюциногендердi жэне алгашкы эфирлi наркозды колдана отырып ауырусыздандырудыц тYрлi эдiстерiн iздестiруде. Ауру сезiмiн басудыц ец тиiмдi жэне каушаз эдiсi жергiлiктi анестезия. Стационарлык тэжiрибеде олардыц тиiмдiлiгi кеп жагдайда колданылып отырган жергiлiктi анестетикке байланысты.
Анаг^рлым жетiлген жергiлiктi жансыздандыратын препараттарга с^раныстыц жогарылыгын ескере отырып, оларды элемнiц барлык галымдары iздестiруде [1].
Тiндердi жергiлiктi жансыздандыру тиiмдi, салыстырмалы тYPде кауiпсiз, сондыктан клиникалык тэжiрибеде жиi колданылады [2].
Жергiлiктi жансыздандыратын заттарды iздестiру жэне дамыту фармакологияныц кезек кYтгiрмейтiн максаты болып табылады, б^нда инфильтрациялык анестезия Yшiн заттарды iрiктеу ерекше кызыгушылык тудырады [3].
Осыган байланысты уыттылыгы темен, :рак эсерлi, экономикалык жагынан тиiмдi жаца жергшкп жансыздандыратын заттарды iздестiру езекп болып табылады.
Зерттеу ж^мысыньщ максаты
Жацадан синтезделген амидоксим туындыларыныц жергшкп жансыздандыратын белсендшпн беткейлiк жэне инфильтрациялык анестезияда зерттеу.
Зерттеу материалдары мен эдiсгерi
Казахстан Республикасыныц ¥лттык Академиясыныц химия гылымдары институтыныц дэрiлiк заттар химиясы зертханасында жергiлiктi жансыздандыратын эсерi бар деп болжамдалган (лабораториялык шифрлары РК-80, РК-81) амидоксим туындылары зерттеуге ^сынылды.
Кайтадан синтезделген амидоксим туындыларыныц арнайы жергiлiктi жансыздандырушы белсендiлiгiн аныктау Казакстан Республикасыныц Мемлекетгiк фармакологиялык Комитетшщ «Дэрьдэрмек» Дэрiлiк заттар орталыгымен мак^лданган «Жаца биологиялык белсендi заттардыц жергшкп жансыздандыратын белсендiлiгiн клиникага дейiнгi зерттеу» эдютемелш н^скауына сэйкес (Алматы, 2000) жYргiзiлдi [4].
Косылыстардыц белсендшп скринингтiк зерттеулер кезецiнде беткейлiк анестезияда жалпы кабылданган Ренье эдiсi бойынша 1% концентрацияларда жYргiзiлдi. Жансыздандырушы белсендшп Ренье индека бойынша багаланды, 1 минуттыц iшiнде кездi ж^му рефлексшщ болмауы (касац кабыкка 100 жанасу) толык анестезия ретiнде багаланды.
Зертгелiп отырган косылыстардын инфильтрациялык анестезияда жергiлiктi жансыздандырушы белсендшктерш аныктау Бюльбринг жэне Уэйдтiн интрадермалдi эдiсi бойынша дене салмагы 200-250г. шамасындагы, аталык тенiз шошкаларына жасалды.
Зерттеу ж^мысыньщ нэтижелерi ¥сынылган косылыстар мен салысытыру препараты 1 % ершндвде зертгелiндi.
Зерттеу нэтижелерi 1-кестеден кврiнiп тургандай беткейлiк анестезияда РК-81 косылысы анестезия терендiгi жэне эсердщ жалпы узактыгы бойынша сэйкесiнше салыстырылып отырган дикаиннан 3,5 есе жэне 2,8 есе твмен болганын, ал РК-80 жергiлiктi жансыздандыратын эсердi вте аз шадырганын кврсетгi. Крсылыстардын ешкайсысы толык анестезия тудырган жок.
1 кесте - 1 % амидоксим ертндшершщ жэне салыстыру препаратынын коян квзiнiн касан кабыгына беткейлiк анестезиядагы белсендiлiгi_
Крсылыстар, препарат Анестезия индекс (М±т) Толык анестезиянын ^зактыгы (мин.), (М±т) Анестезиянын жалпы ^зактыгы (мин.), (М±т)
РК-80 103,0±10,5 р<0,001 0 22,0 ± 0,9 р<0,001
РК-81 373,4±37,3 р<0,001 0 43,1± 4,0 р<0,001
Дикаин 1300,0 ± 0 60 120,0 ± 0
Ескерту - р - дикаинмен салыстырганда косылыстардын акикаттыгы белгiленген
Барлык косылыстар 0,25% жэне 0,5 % ерiтiндiделерде зертгелдi. Эр концентарция 6 жануарга зерттелдг Инфильтрациялык анестезияда зерттелген косылыстардын 0,25 % ерiтiндiлерi терендiгi мен узактыгы эр тYрлi инфильтрациялык анестезия тугызды. РК-81 айтарлыктай теренiрек эсер етп, ол новокаиннын (р<0,02), тримекаин жэне казкаиннын (р<0,05) тиiстi кврсеткiштерiнен асып тYCтi жэне лидокаиннан бiршама белсендiрек болды (р<0,05). Б:ул концентрацияда РК-80 анестезия кYшi бойынша тримекаин жэне казкаинмен тен келдi, новокаиннын сэйкес кврсетшшшен асып тYсiп, лидокаиннан бiршама кем болды. 0,25% ерiтiндiде косылыстарды толык анестезия узактыгы бойынша салыстырганда зертгелiп отырган косылыстардан жэне новокаин, лидокаин жэне казкаиннан РК-81 ужырак эсер етгi, осы кврсетк1ш бойынша салыстыру препаратгарынан сэйкесiнше 3.1, 1.2 жэне 1.2 есеге асып тусп. РК-81 тримекаинмен сэйкес болды. РК-80 толык анестезия узактыгы бойынша новокаиннан 3,6 есе ^зак эсер етп жэне калган салыстыру препаратгарынан артта калды. Жалпы эсер узактыгы бойынша да аталган косылыстар казкаиннан баска барлык зерттелiп отырган косылыстар мен салыстыру препаратгарынан асып тусп.
2 кесте - Амидоксим туындыларынын жэне салыстыру препараттарынын 0,25 % ертндганщ Бюльбринг-Уэйд эдiсiмен жасалган инфильтрациялык анестезиядагы белсендшп_
Крсылыстар, пре-паратгар Анестезия индекС(М±ш) Толык анестезиянын :узактыгы(мин.), (М±т) Анестезиянын жалпы ^зактыгы (мин.), (М±т)
РК-80 30,8 ± 1,0**** 18,3 ± 2,8*** 35,8 ± 2,7****
РК-81 34,0 ± 0,9** 30,0 ± 2,7** 52,0± 1,7*
Новокаин 24,3 ± 3,4 5,0 ± 0 25,0 ± 0,0
Лидокаин 33,0 ±2,0 20,0 ± 0 33,0 ± 1,6
Тримекаин 29,6 ±1,5 20,0 ± 2,9 31,6 ± 1,05
Казкаин 30,6±0,3 20,0±0 60,0±5,0
Ескерту - *- лидокаинмен р<0,001, **- тримекаинмен р<0,05, ***-новокаинмен р<0,01 жэне ****- казкаинмен р<0,001 салыстырганда косылыстардын акикаттыгы белгiленген
Концентрациянын 0.5% дешн жогарылауы анестезия терендiгiн арттыра тусп, РК-81 осы эдiс бойынша аныкталган максимальды шамага жеттi, терендiгi, толык анестезия узактыгы жэне жалпы эсер узактыгы бойынша зертгелiп отырган косылыстарды гана емес, салыстыру препаратгарынан да асып тусп. РК-80 анестезия терендш бойынша лидокаин мен тримекаинге шамамен тен болып, новокаин мен казкаиннан артык эсер етгi. 0.5% ертндвде толык анестезия узактыгы бойынша салыстырганда РК-81 новокаин, лидокаин, казкаин жэне тремекаинга караганда ^загырак; эсер етп, сэйкесiнше 8,5, 3,4, 3,4 жэне 2,8 есе. РК-81 баска, :рак толык анестезияны РК-80 шакырды, ол новокаинге караганда 2,5 есе :рак эсер етп, осы кврсетшш бойынша лидокаин мен казкаинга сэйкес келш, тримекаиннен бiршама кем болды. РК-81 дi колданганда жалпы эсер ^зактыгы 125 минут квлемiнде байкалды. Аталган концентрацияда РК-81 жалпы эсер узактыгы бойынша новокаин, тримекаин, лидокаин жэне казкаинга караганда сэйкесшше 6,3, 2,8, 2,5 жэне 2 есеге артык болды, ал РК-80 шамамен лидокаинмен тен, новокаин мен тримекаиннан артык, казкаиннан кыска эсер тугызды.
Сонымен тэж1рибенщ нэтижелерше CYЙене отырып, зерттеуге ^сынылган косылыстар беткейлiк анестезияда салыстыру препараты дикаинге караганда барлык кврсеткiштерi бойынша твмен белсендшк кврсеткенiн жэне инфильтрациялык анестезияда непзп кврсеткiштерi бойынша салыстырырылып отырган препаратгардан артык эсер кврсеткенш корытындылауга болады.
Эдебиеттер
1 Зайцев А.Ю. Фармакология ноцицепции //Анестезиология и реаниматология. - 2009. - № 4. - С. 66-69.
2 Кржечковская В.В., Вахтангишвили Р.Ш. Лекарственные средства в анестезиологии. Местные анестетики. Ростов-на - Дону: «Феникс», 2006. -
С. 7-8.
3 Галено-Ярошевский А.П., Шейх-Заде Ю.Р., Чередник И.Л. Сравнительная оценка проводниковой анестезии, получаемой с помощью новокаина, маркаина, рихлокаина и вещества РУ-353 //Бюллетень экспериментальной биологии и медицины. - 2005. - Т. 139, - №6. - С. 45-47.
4 Кузденбаева Р.С., Рахимов К.Д., Шин С.Н., Чуканова Г.Н.
Доклиническое изучение местноанестезирующей активности новых биологически активных веществ. Методическое пособие - Алматы, 2000.- С. 30.
Поиск местноанестезирующих средств среди насыщенных гетероциклов
Мухамеджанова Г.С., Насырова С.Р., Амиркулова М.К., Каюкова Л.А., Пичхадзе Г.М. В работе представлены результаты скринингового исследования местноанестезирующей активности новых производных амидоксима. Результаты опытов показали, что изученные соединение оказались малоактивными при терминальной анестезии и проявили эффект при инфильтрационной анестезии по сравнению с препаратами сравнения.
Ключевые слова: амидоксим, терминальная, инфильтрационная, местные анестетики, вновь синтезированные.
Searching local anaesthetics among saturated geterocycles
Muhamedzhanova G., Nasyrova S., Amyrkulova M., Kaukova l., Pichkhadze G. In the work the results of scrining researching of local anaesthetic activity of new amidoxime derivatives were presented. Results of experiences showed that learning connectings are low active at terminal anaesthesia and showed effect at infiltration anaesthesia at compare with preparations of simile. Key words: amidoxime, terminal, infiltration, local anaesthetiks, Renie, Bulbring and Wajd.
УДК 615.216.2:547.822.3
ПИПЕРИДИННЩ ЖАЦА ТУЫНДЫЛАРЫ ЦАТАРЫНАН ЖЕРГ1Л1КТ1 АНЕСТЕТИКТЕРД1 1ЗДЕУ
Насырова С.Р., Д.М.Кадырова, Ш.О.Имашова, М.К.Амиркулова, К.Д.Пралиев, Г.М.Пичхадзе,
Г.С.Мухамеджанова
С.Ж.Асфендияров атындагы Каз¥МУ
Кдорп уакытта кез келген жеке мамандьщтагы дэрiгердiн ец жиi кездестiретiн мэселесi - ауыру синдромыныц алдын алу жэне болдырмау.
Дэрiгердiц арсеналында жергiлiктi анестезияныц эдiстерi мен жаца фармакологиялык препараттар пайда болганга дейiн адамзат баласы ерте уакыттан берi есiрткiнi, марихуананы, галюциногендердi жэне алгашкы эфирлi наркозды колдана отырып ауырусыздандырудыц тYрлi эдiстерiн iздестiруде [1].
Ауру сезiмiн басудыц ец тиiмдi жэне каушаз эдiсi жергшкп анестезия. Жергiлiктi аурусыздандыру клиникалык тэжрибеде Yнемi жетiлдiрiлуде: жаца жергiлiктi анестетиктер синтезделуде, оларды агзага енгiзудiц жаца эдiстерi жасалуда [2].
Жергiлiктi анестезия жалпы аурусыздандыруга балама, сонымен катар каушаз, биологиялык т^ргыдан негiзделген жэне аурусыздандырудыц карапайым эдiсi ягни, кeлемдi операцияларды наукас санасына эсер етпей-ак сэттi жасауга мYмкiндiк бередi. Дегенмен, клиникалык тэжiрибеде жергiлiктi жансыздандыратын препараттардыц шектеулi саны колданылады, eйткенi олардыц эркайсысыныц ез артьщшыльщтары мен кемшшга^ бар [3]. Жергiлiктi ауырусыздандыруды ары карай жетiлдiру - эсер ету децгей терец жэне ^зак, уыттылыгы темен, тiтiркендiргiш эсерi жок заттарды табуды талап етедi.
Жаца дэршк препараттарды iздестiру жолдарыныц бiрi клиникалык тэжiрибеде колданылып жYрген заттардыц эр тYрлi белгiлi аналогтарыныц iшiнен максатты тYPде багыттап синтезделген заттардыц фармакологиялык касиеттерш зерттеу.
Кептеген жылдар бойы органикалык косылыстардыц арасынан жергiлiктi жансыздандыратын заттарды iздестiруге зор мэн бершп келедi, атап айтканда пиперидин туындыларына. Пиперидин туындылары (бупивакаин, ринокаин, рихлокаин) медицина тэжiрибесiнде жергiлiктi жансыздандыратын зат репнде кецiнен колданылады [4].
Зерттеудщ максаты жацадан синтезделген пиперидин туындысы МАВ-134 косылысыныц инфильтрациялык анестезиядагы белсендшпн аныктау.
Зерттеу материалдары мен зерттеу эдктерь Крсылыстыц арнайы жергiлiктi анестезиялаушы белсендiлiгiн аныктау КР Мемлекеттiк фармакологиялык Комитепмен ^сынылган эдiстемелiк н^скау
