Қант диабетінде фитопрепараттардың қолданылуы, заманауи медицинаның өзекті мәселесі Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

Вестник КазНМУ, №3(2)- 2014

of development of type 2 diabetes among rural residents Zhambyl region showed that in the older age group, there is a moderate risk of disease for 10 years. Keywords: diabetes, screening,age.

УДК 615 (571):615.322

Т.Н. ПАРМАНКУЛОВА, Э.М.ТЕМИРГАЛИЕВА, Е.Л. ЛИ СЖ.Асфендияров атындагы Казац ¥лттыцмедицинауниверситет1фармация факульmemi

КАНТ ДИАБЕТ1НДЕ ФИТОПРЕПАРАТТАРДЫН, КОЛДАНЫЛУЫ, ЗАМАНАУИ МЕДИЦИНАНЫН, _6ЗЕКТ1 МЭСЕЛЕС1_

Соцгы жылдары фитофармакология пэт фармакологиянъщ аса мацызды белт болып келедi жэне клиникада фитофармакологиялыц цосылыстардыщ цолданылуы ете жогары багалануда. Дуниежузшк Денсаулыц Сацтау уйымы сарапшыларыныщ depeNmepi бойынша 10 жылдан кешн дэршк препараттардыщ жалпы мелшертщ 60% фитопрепараттар болады.

Tyumdi сездер: Фитопрепараттар, фитофармакология, фитотерапия, жepгiлiкmi еамдктер шиюзаты.

Ресми керсеткштщ нус;ауы бойынша Каза;станда 200 мын,нан астам ;ант диабе™ен ауыратын нау;астар бар екен. Осы орайда,барлык; нау;астарга эсер ету механизмi жогары, жанама эсерi темен фитопрепараттардыц ауадай кджет екенi айтпаса да тусшжтк

Казiргi тацда барлы; элемде есiмдiктерден алынган препараттарга сураныс жогары,сондык;тан жаца фитопрепараттарды жасау технологиясы улкен iзденiстердi ;ажет етедi. Дэршк еамджтер бойынша гылыми зерттеу жумыстары фармацияныц езектi мэселесi болып табылады.К^рп кезде фармакогностар есiмдiктi тек шиюзат кезi ретiнде гана бiлiп ;оймай ондагы ;ажетп фармакологиялык;белсендi заттардыц биосинтезш жеделдету ма;сатында дала жагдайынан бастап ресурсты;,фитохимиялык; жэне инструменталды; зерттеулерге дешнп кец эдiстердi мецгеруде. 2011-2015 жылдарга арналган «Салауатты Казахстан» Мемлекеттiк багдарламасында «КР фармацевтикалы; ендiрiстерiн дамыту» мэселес ;аралды.

Каза;станда шипалы; ;асиетке ие алуан TYрлi есiмдiктер еседi. Осынау эр;илы географиялы; айма;та ;оныс тепкен емдж, шипалы; ;асиеттерi алуан TYрлi есiмдiктердi ез ;ажетiмiзге ;олдануга MYмкiндiк зор.Тiптi осыдан Yш мыц жыл бурын кейбiр шыгыс елдерiнде к^рп ;олданылып ЖYрген дэрiлiк еамджтердщ бiрсыпырасы белгiлi болган. Диабет созылмалы аурулар дамуында ;атер факторы семiру болганды;тан KYPДелi медициналы; мэселе болып табылады. Семiрудi емдеудщ негiзгi ;агидасы ;абылдайтын тагамныц куаттылыгын темендету жэне физикалы; белсендiлiктi арттыру. Бул шаралардыц тшмаздтнде фармакологиялы; препараттарды жэне жагымсыз эсерi темен фитопрепараттарды ;олдануга тура келедь Тэжiрибелiк медицина Yшiн аса ;ызыгушылык; туындататын,;ант диабетiн емдеу Yшiн ;олданылатын уй;ы безшщ инсулин гормоны. Дегенмен, к^рп кезде аталган патологияда ;олданылатын заттар келесi топтарга белiнедi: орын басушы ем Yшiн ;олданылатын заттар; инсулиннщ белiнуiн ынталандыратын заттар; ас;азан iшек жолдарындагы майлардыц сщршуш бузатын заттар;

органолептикалы; ;асиет бойынша майларды алмастырушы заттар; ;антты алмастырушы заттар;

жан жа;ты жэне диабетке ;арсы ете тиiмдi зат инсулин.

Адамныц жэне б1р;атар жануарлар инсулиншщ синтезi ЖYзеге ас;ан.Казiргi уа;ытта адам инсулинi гендж инженерия жолымен алынады. Заманауи дэршерге шолу ЖYргiзейiк: ДИАБЕТОН MR- Гликлазид 60мг (Франция) АМАРИЛ- Глимепирид 2 и 4мг (Италия) ТИОГАММА -Тиокт ;ыш;ылы 600 мг (Германия) СИОФОР-Метформин 1000,850.500 мг (Германия) ГЛЮКОФАЖ-Метформин 1000,850,500 мг (Франция) ГЛЮКОВАНС-Метформин гидрохлорид 500 мг,Глибенкламид 5 мг (Франция) МАНИНИЛ-Глибенкламид 5 и 3,5 мг (Германия) НОВОНОРМ-Репаглинид 0,5 мг,1,0 мг,2,0 мг (Дания) ГЛЮКОНИЛ-Метформин 500 мг,1000 мг (Каза;стан Республикасы)

Бул препараттар дэрiхана сересшде кездесетiн, KYнделiктi сураныс;а ие дэршер.Эрине фармакологиялы; эсерiмен ;оса,жагымсыз эсерлер^;олдануга болмайтын жагдайлары бар,айры;ша нус;ауларды ;ажет ететiн препараттар. Сонды;тан бYгiнгi кетерш отырган езектi мэселемiз соцгы жылдары ете жогары багаланып ЖYрген,клиникада фитофармакологиялы;

;осылыстардыц ;олданылуы.

Казiргi гылыми децгейде зерттеулер ЖYргiзiлген жэне есiмдiктiц химиялы; курамы туралы TYсiнiктi дамытатын,кецiнен ;олданылып ЖYрген есiмдiктер iшiнде ;ант диабетш емдеуге,келесi шипалы есiмдiктер шикiзаты ;олданылады: Топинамбур тамыры, Джимнема жапыра;тары, Ба;ба; тамыры, Стевия жапыра;тары,Кызылмия тамыры жэне ;урамында дэрумендерi бар еамджтер ;олданылады.Мысалы, Алтай елкесi «Эвалар» ЖАК Ресей елшен шыгатын «Олиджим» тагамга биологиялы; ;оспа- инулиннiц кезi ретшде ;олдануга кецес етiледi. Шыгарылу TYрi 0,52 г-нан 100 таблетка. Курамы (1таблеткасыныц):инулин-300мг,джимнема сыгындысы-40мг.Колдануга

усыныстар: ересектерге KYнiне 2 таблеткадан тама; Yстiнде 2 рет. Кабылдау уза;тыгы - 25кYн.5 KYндiк Yзiлiспен удайы ;абылдауга кецес берiледi. 4

Вестник КазНМУ, №3(2)- 2014

таблеткасынын, курамында eсiмдiк тектес тагамдыкдалшыктарды (инулинд^ тутынудын, тэулiктiк сэйкес децгешнщ 60% бар. Кдзак; тагамтану академиясы макулдаган «Топинекс» биологиялык белсендi коспанын, курамында тек табиги коспалар

инулин,пектин,липидтер,В1,В2,В6,С,РР витаминдерi,таптырмайтын

аминокышкылдар,минералдар. Ерекше дэмнщ себебi курамында денсаулыкка пайдалы ;ыш;ылдар бар,олар алмас,янтарлы, лимон,фурмалы. Терапияда бiр eзiмен емдегенде де,емнщ баска TYрлерiмен Yйлестiргенде де ешкандай терiс эсерлер байкалган жок. Топинэкс диабетке карсы колданылатын

дэрiлермен де емдж шептермендедызылмия

тамырыменде жаксы YЙлеседi.Ал кызылмия тамыры

баска дэршердщ сщмдшпн тездетедi жэне табиги

ете мыкты биостимуляторы деп есептеледi.

Кант диабет наукастарына каннын, курамындагы

кантты темендетуге Yй жагдайында коктеиль жасап

шуге болады:

Мын,жапырак шeбi 25,0

Раушан жемiстерi 50,0

Сарыбас шайкурай шeбi 30,0

Каражемiс жемiстерi 10,0

Ксилит калауынша

Су 1000,0 мл-ге дешн

ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1

1 Ушбаев К.У. Новые лекарственные препараты. - Алматы: 2000. - 172 с.

2 Келимханова С.Е. Фармакогнозия. - Алматы: 2014. - С.10.

3 Рахимов К.Д. Казакстаннын, фармакологиялык табигатын зерттеу. - Алматы:1999. - 229 б.

4 Адекенов С.М. Разработка оригинальных фитопрепаратов их применение в клинике. //Вестник АГИУВ - 2008. -№4. - С. 7-8.

5 Рахимов К.Д., Сикымбаева Л.М., Темиргалиева Э.М. Фитофармакология жэне фитотерапия непздерг/Монография. Алматы:2010. - 356 б.

6 И.И.Курамысова, В.Ф.Аксенова, Н.Г.Татимова. Лекарственные растения. - Алма-Ата: 1989. - 276 с.

Т.Н.ПАРМАНКУЛОВА, Э.М.ТЕМИРГАЛИЕВА, Е.Л. ЛИ

Казахский Национальный медицинский университет им. С.Д. Асфендиярова, фармацевтический факультет

АКТУАЛЬНОЕ НАПРАВЛЕНИЕ СОВРЕМЕННОЙ МЕДИЦИНЫ -ПРИМЕНЕНИЕ ФИТОПРЕПАРАТОВ

Резюме: В последние годы дисциплина фитофармакология особо важная часть фармакологии и применение фитофармакологических соединений в клинике оценивается очень высоко.По прогнозам ВОЗ через 10 лет 60% от общего объема лекарств составят фитопрепараты.

Ключевые слова: Фитопрепараты,фитофармакология,фитотерапия,местное лекарственное сырье.

T.N. PARMANKULOVA, E.M. TEMIRGALIEVA, Y.L. LEE

Kazakh National Medical University im. S.D. Asfendiyarova, Faculty of Pharmacy

ACTUAL DIRECTION OF MODERN MEDICINE -THE USE OF PHYTOREMEDIES

Resume: Last years the phytopharmacology becomes more and more important part of discipline and perspectivity of the use of phytopharmacological connections in clinic is appreciated very highly. In 10 years time 60 percents of phytoproducts will compile of the hole group of medicine due to the forecast of World HealthOrganization. Keywords: Phytoproducts, phytopharmacology,phytotherapy,herbs has increased greatly.