Научная статья на тему 'АНЕМИЯ КАСАЛЛИГИНИНГ КЕЛИБ ЧИҚИШИ САБАБЛАРИ'

АНЕМИЯ КАСАЛЛИГИНИНГ КЕЛИБ ЧИҚИШИ САБАБЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Биологические науки»

CC BY
1533
123
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
анемия / қон / темир / хомиладорлик / тўқима / суяк

Аннотация научной статьи по биологическим наукам, автор научной работы — С.Х. Михманова

Ушбу тезисда хомиладор аёлларда анемия касаллигининг келиб чиқиши ва уни даволашда халқ табобатининг ўрни хақида маълумотлар келтирилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по биологическим наукам , автор научной работы — С.Х. Михманова

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «АНЕМИЯ КАСАЛЛИГИНИНГ КЕЛИБ ЧИҚИШИ САБАБЛАРИ»

АНЕМИЯ КАСАЛЛИГИНИНГ КЕЛИБ ЧЩИШИ САБАБЛАРИ

*

>

1 ]> * » ¡>

С.Х. Михманова Эркин тадкикотчи Андижон давлат университети https://doi.org/10.5281/zenodo.7271211

Аннатация. Ушбу тезисда хомиладор аёлларда анемия касаллигининг

ж

*

келиб чикиши ва уни даволашда халк табобатининг урни хакида маълумотлар

келтирилган.

Калит сузлари: анемия, кон, темир, хомиладорлик, тукима, суяк.

Анемия (уип. ап - тког qo'shimchasi va haima - qon), камконлик - конда эритроцитлар сони ва гемоглобин микдорининг камайиши, сифатининг узгариши билан кечадиган касаллик. Анемияда кон яратилиши бузилиши,

„_______________ г,, *....._

асосий кон яратувчи тукима, суяк тукимасининг уз вазифасини бажара

>

*

олмаслиги туфайли келиб чикади.

Хозирги кунда темир ва витамин В12 етишмовчилиги билан келиб чикадиган анемия кенг таркалган. Анемия бирин кетин хомиладор булиш, узок

»

вакт бола эмизиш ва хайз сиклини бузилида хам анемияга учраган аёллар купрок учрайди.

Бундан ташкари оз-оздан узок вакт кон кетиб турганда, масалан, бавсир ёки меъда ва ун икки бармок ичак яраси касаллигида хам, купинча, анемия кузатилади. Х,айз кони узок ва куп кетадиган аёлларда хам темир

етишмаслигидан келиб чикадиган анемия тез-тез учраб туради. Темир

етишмаслигига алокадор анемияга бот-бот хомиладор булиш, узок вакт бола эмизиш сабаб булади, чунки хомиладорлик ва эмизиклик даврида она организмидаги темир захирасининг бир кисми болага утади. Кичик ёшдаги болаларда кузатиладиган камконлик уларни нотугри овкатлантириш,

^^^ V I I ^

шунингдек, овкатнинг кам-куст булиши окибатида руй беради. Эритроцитлар сони сал камайгани ёки расо булгани холда, конда гемоглобин микдорининг озайиши темир етишмаслигига алокадор анемиянинг асосий белгиларидандир. Беморнинг ранги синиккан булиб, аксарият тез чарчаш, бош огриши, бош айланиши, куз олди живирлашишидан шикоят килади, соч тукилди, тирнок муртлашиб синишга мойил булиб колади. Баъзан ютиниш кийинлашади, беморнинг, одатда, истеъмол килинмайдиган нарсалар (бур, охак, гилвата ва х.

>*

к.)ни егиси келади, аччик, шур таомларни хуш куради. Темир етишмаслигига алокадор анемиянинг олдини олиш ва даволашда кон йукотиш эхтимоли булган манбаларни уз вактида аниклаш ва уларни бартараф этиш, хомиладор булиш ва

Я 3 > '

; >;> Ы >

1М ] - )> >

щ >

тутишни маълум даражада режалаштиришга эришиш, бекаму куст овкатланишга риоя килиш лозим.

В12 витамини ёки фолат кислота етишмаслиги окибатида келиб чикадиган анемия анча кам учрайди. Анемиянинг бу хилида узига хос аломатлар: тил

ачишиши, касаллик утказиб юборилганда нерв тизимининг зарарланиш (фуникуляр миелоз) белгилари кузатилади. Бу хил анемиянинг олдини олиш учун меъда-ичак йулининг сурункали касалликлари, айникса, ич кетиши билан

! И*:

утадиган касалликларни уз вактида аниклаб даволаш жуда мухим. Гижжа таркалган жойларда улардан зарарланишнинг олдини олиш чораларини куриш

зарур, касаллик пайдо булганда эса уз вактида даволаш лозим. Эрироцитларнинг куплаб емирилиши билан боглик гемолитик анемия хиллари куп. Улар ирсий ёки орттирилган булиши мумкин, одатда, тери хамда шиллик каватнинг саргайиши, эритроцитлар сони ва гемоглобин микдорининг камайиши билан кечади. Барча хил Анемияда шифокорга мурожаат этиш ва уз вактида тугри даволаниш зарур.

Бошка куплаб касалликлар сингари, анемияни даволашдан кура олдини олиш осонрок. Темир танкислиги камконликнинг асосий сабаби эканлигини хисобга олсак, тугри овкатланишнинг ахамияти жуда катта. Темирга бой овкатлар:

- Жигар

- Мол ва куй гушти

- Денгиз махсулотлари

- Куритилган мевалар

- Ёнгоклар

- Брокколи ва исмалок

- Бутун дон махсулотлари

Агар бу етарли булмаса, витамин-минерал комплекслари ва таркибида темир моддаси сакловчи препаратлардан фойдаланиш мумкин.

Хулоса урнида айтиш мумкин хомиладор аёлларда кам конлик касали куп учраши мумкин. Сабаби уларнинг организмига кирган хар бир витаминлар, макро ва микроелементлар тенг микдорда болага хам таксимланади. Шуни

Т/ТТЛ/Л^ЛПЛ Л ТТЛПТТ Л7/ЛТТТТГ» лтт

хисобга олган холда она буларни микдорини икки маротаба ошириши тавсия

трс N ^ 1 >1

этилади.

М> § >р

I ]> <гу \ 1>

Фойдаланилган адабиётлар:

1. И.Р.Аскаров. Табобат комуси. Мумтоз суз. Тошкент - 2019.

2. И Р Аскаров Сирли табобат — Т' Фан ва технологиялар нашриёт-матбаа

уйи у

• > 1М ] - )> >

а » I

3.Окороков А. Н. Лечение болезней внутренних органов: Практическое руководство. Том 2. Минск, 1997, 360 с.

4. Эрман М. В. Фитотерапия в лечении инфекции мочевой системы у детей // Эффективная фармакотерапия. 2014, № 2 (16), с. 18—22.

5. петров В.Н., Бахрамов С.М., Фарманкулов Х.К., Железодефитситние анемии Т., 1995.

•ЯГ У

ЩУ>

|>3*:

иф

эй* >*

м *

>

■Фц >

ц > >

■зН >

л ) ^

Ы:>

3 >з*:

Ш > 3 Ж4&

ш >

Ш >

т >

{> *

Ц >р

Ъ+Ц >

а > >

Ы > - <;>

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.