CC BY
24
Vestnik KazNMU №1-2019
8 Cianfaglione K., Blomme EE., Quassinti L., Bramucci M., Lupidi G., Dall' Acqua., Maggi F. Cytotoxic Essential Oils from Eryngium campestre and Eryngium amethystinum (Apiaceae) Growing in Central Italy // Chem. Biodivers. - 2017. -№14(7). - Р. 400-406.
9 Leyla Paçayeva, Osman Ustun, Eren Demirpolat, Gokçe, Çeker Karatoprak, Osman Tugay, Muberra Koçar. Analysis of the Cytotoxic Effects of Eryngium billardieri Delar. Extracts on MCF7 Cell Line // Second International Conference on Natural Products for Cancer Prevention and Therapy Held in Kayseri. - Turkey: 2017. - Р. 510-511.
10 Бакеев Р.Т., Атикеева С.Н. Изучение эндемичных видов растений на территории Каркаралинского района Карагандинской области // Вестник КарГУ. - 2015. - №4. - С. 200-204.
М.Е. Амантаева, Ц.Ц. Цожанова
С.Ж. Асфендияров атындагы К,азац ¥лттыцмедицинаyHueepcumemi Дэрлер технологиясы жэне инженерлк пэндер кафедрасы
К6КБАС (ERYNGIUM) 6С1МД1П ТУРЛЕР1Н ФИТОСУБСТАНЦИЯЛАР АЛУДАГЫ ПЕРСПЕКТИВТ1
ШИК1ЗАТ К6З1 РЕТ1НДЕ ЗЕРТТЕУ
ty^h: Халык медицинасында колданылатын дэрiлiк всiмдiктердi зерттеудщ оц нэтижелерiн алу отандык заманауи медицина ушш свзсiз мацызды. Осындай всiмдiктердi медициналык тэжiрибеге енгiзбес бурын тYрiн аныктайтын кептеген зерттеулер кешенш ЖYргiзуге тура келедi. Бул макалада Eryngium есiмдiктер тYрлерiнiц халы; жэне ресми медицинада колданылуы жэне жаца дэрыж субстанциялар алудагы перспективалары женшде сез етiледi.
ТYЙiндi свздер: Apiaceae, eryngium, кекбас, эфир майлары, емдж касиет, эндем, фитосубстанция.
M.E. Amantayeva, K.K. Kozhanova
STUDY PLANTS OF THE GENUS ERYNGIUM AS PERSPECTIVE SOURCES FOR OBTAINING PHYTO-SUBSTANCES
Resume: The prospect of research of medicinal plants of traditional medicine is undoubted for modern domestic pharmacy. When such plants are introduced into medical practice, first of all, a whole complex of studies should be carried out that establish their species identity and the delineation of the boundaries of the species.
This article discusses the use of Eryngium transiliensis in folk and official medicine and the prospect of its use in the development of new phyto-substances.
Keywords: Apiaceae, eryngium, dengine, essential oils, medicinal properties, endemic, phyto-substance.
УДК 615.276(574)
Б.Б. Эбгжанова, Г.О. Устенова, А.Ш. Амирханова
С.Ж. Асфендияров атындсшы Цазсщ ¥лттьщ медицина университетi
КАЗАХСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ФАРМАЦЕВТИКАЛЬЩ НАРЫГЫНДАГЫ СТЕРОИДТЫ ЕМЕС ЦАБЫНУГА ЦАРСЫ ПРЕПАРАТТАРЫНА ТАЛДАУ ЖАСАУ
Бул мацалада Цазацстан Республикасыныц фармацевтикалыц нарыгындагы стероидты емес цабынуга царсы препараттарына фармацевтикалыц талдау жасалынган. Цазацстан Республикасыныц ¥лттыцреестрiнде 13.02.2019 жмэлiмет бойынша тiркелген препараттар саны аныцталынгын. вндiрушi елдер, дэрiлiк цалып тYрi жэне отандыц вндiрушiлердiц пайыздыц уле& бойынша салыстырмалы талдау жасалынды.
TyrnHdi свздер: фармацевтикалыц нарыц, фармацевтикалыц талдау, дэршк препараттар, мемлекеттiк реестр, дэршк цалыптар, дэршкзаттар нарыгын фармацевтикалыц талдау
Kipicne. Стероидты емес кабынуга карсы препараттар тобы ауыру синдромы фармакотерапиясыныц негiзi болып табылуы, олардыц кабынуга карсы, ауыруды басатын жэне ыстыкты тYсiретiн эсер керсетуiмен тYсiндiрiледi. Ауыру сезiмi, дене температурасыныц кетерыуь кызару жэне гак - бул кабыну процесшщ симптомдары болып табылады. Бул ретте наукастардыц бiраз белга гана дэрiгер кемегiне ЖYгiнедi, кепшыга дэрiханада рецептсiз босатылатын стероидты емес кабынуга карсы препараттар тобын кабылдайды.[1]
БYгiнгi тацда стероидты емес кабынуга карсы препараттар -ец кеп колданылатын препараттар тобына жатады. Стероидты емес кабынуга карсы препараттар тобыныц кеп колданылу себебi - олардыц кабынуга карсы, ауыруды басатын жэне ыстыкты тYсiретiн эсер керсетiп, кептеген ауруларда байкалатын сэйкес симптомдарына (кабыну, ауыру сезiмi, кызу кетерiлуi) эсер етедь
Соцгы жылдары стероидты емес кабынуга карсы препараттар тобыныц катары айтарлыктай кецейдi жэне
Ka3ipri тацда эсер ету жэне колданылу ерекшелiктерiмен ажыратылатын кептеген препараттар косылды. Бiрак бул препараттардыц бiркатар жагымсыз эсерлерi бар. Ец кеп зерттелген жагымсыз эсерi - гастроуыттылыгы. Бул препараттарды узак уакыт кабылдау диспепсия, асказан ойык жарасы, кан кету, жара перфорациясы, асказан iшек жолы етюзпштганщ бузылуы сиякты жагымсыз эсерлер бередi [1].
Сонымен, бул мэлiметтер стероидты емес кабынуга карсы препараттар тобын узак уакыт колданудыц кауiпсiз емес екендган керсетедi. Сол себептi фармакодинамикалык эффектiлерi уксас препараттар iздеу кажеттыга туындайды. Ец тиiмдi баламасы ретшде дэрiлiк есiмдiктер негiзiнде алынган препараттарды карастыруга болады.Тыкыр кекiре (Oxytropis glabra Lam.DC.) экстракты негiзiнде алынган «Оксифаб» шартты атаудагы таблетка кабынуга карсы, ауыруды басатын жэне ыстыкты туаретш эсер берш, стероидты емес кабынуга карсы препараттар тобына тэн жагымсыз реакцияларды керсетпейдi. Бул жагдай бiздiц
Вестник Ка^НЖУ №1-2019
зерттеуiмiздiц объекта ретiнде осы топ препараттарын алуга Heri3 болды [2].
Зерттеудщ мандаты. Цазакстан Республикасыныц фармацевтикалык нарыгындагы стероидты емес кабынуга карсы препараттарына фармацевтикалык талдау жасау. Материалдар жэне зерттеу эд^ерь Талдау Цазакстан Республикасыны Мемлекеттж реестрiнде тiркелген дэрiлiк препараттарга журпзыдь Зерттеуде фармацевтикалык талдау, классификация, топтастыру, салыстыру жэне графикалык талдау эдiстерi колданылды. Нэтижелер жэне оларды талнылау. Цазакстан Республикасыныц дэрiлiк заттар Мемлекеттж реестрiнiн 13.02.2019 ж. мэлiметi бойынша 9451 дэрiлiк препараттар атауы ^ркелшген. Цазакстан Республикасынын
мемлекеттiк реестрiнiн деректерi негiзiнде стероидты емес кабынуга карсы препараттар фармацевтикалык нарыгыныц номенклатурасына журпзыген талдаудын нэтижесiнде АТХ коды S01BC бойынша ^ркелген дэрiлiк препараттардын жалпы саны - 267 атауды курайтыны аныкталынды. Бул кврсеткiш жалпы нарыктыц 2,82 % курайды. Фармацевтикалык нарыкты талдау барысында стероидты емес кабынуга карсы препараттар тобы келесiдей дэршк калып тYрлерiмен кврсетiлген: таблетка, капсула, ректальды суппозиторийлар, iшке кабылдау Yшiн дайындалатын унтак, пероральды кабылдауга арналган суспензия, сыртка колдануга арналган гель, инъекцияга жэне инфузияга арналган ертндыер [3].
Сурет 1 - Казахстан Республикасыныц фармацевтикалык; нарыгында стероидты емес цабынуга карсы препараттар
тобын импорттаушы елдерд1ц улес
Импорттаушы елдерден Yндiстан (13%) кеш бастап тур, екiншi орында кершiлес Ресей мемлекетi (7%), Германия мен ТYркия (6%), Украина (3%), тек 5% гана Цазакстанда
ендiрiледi.Будан байкаганымыздай дэрiлiк заттардыц кеп белИ шет елден тасымалданады.
"1
Жумсак дэрiлiк калып 11%
Катты дэрiлiк калып 64%
К,атты дэрiлiк к,алып Жумсак, дэрiлiк к,алып |Суйык, дэрiлiк к,алып
Сурет 2 - Казацстан Республикасыныц фармацевтикалык нарыгында стероидты емес кабынуга карсы препараттар тобыныц дэр1л1к калып турлер1
Фармацевтикалык нарыкта стероидты емес кабынуга карсы препараттар тобыныц 64% катты дэрiлiк калып тYрiнде (таблетка, капсула, тYЙiршiк) кездеседь Баска тiркелiнген препараттардыц 25% суйык дэрiлiк калып (iшуге арналган
суспензия, инъекцияга жэне инфузияга арналган ертндшер) тYрiнде тiркелген. Жумсак дэрiлiк калып тYрi тек 11% курайды.
Vestntk КштММ №1-2019
ТОО "Абди Ибрахим Глобал фарм" 7%
АО "ВИВАФАРМ" 14%
АО "Нобел Алматинская Фармацевтическая Фабрика"
| АО "Химфарм" АО "ВИВАФАРМ"
I ТОО "Абди Ибрахим Глобал фарм"
АО "Нобел Алматинская Фармацевтическая Фабрика" 58%
Сурет 3 - Казахстан Республикасыныц фармацевтикалы; нарыгында стероидты емес цабынуга ;арсы препараттар
тобын eндiрушi отанды; фирмалардыц Yлесi
1-ш1 суреттеп диаграммада отанды; енд1руш1лер Yлесiне АК осы топ препараттарыныц жартысынан кебш 58%
жалпы нары;тыц тек - 5% гана тиесiлi екендiгi керсетшген. eндiредi, «Химфарм» АК 21%, «Вивафарм» АК 14%, ЖШС
Оныц шшде «Нобел Алматы фармацевтикалы; фабрикасы» «Абди Ибрагим Глобал фарм» Yлесiне 7% тиесш (3-сурет).
Кесте 1 - Казахстан Республикасыныц фармацевтикалы; нарыгындагы отанды; стероидты емес цабынуга ;арсы препараттар тобы_
№ Саудалы; атауы АТХ 8ндiрушi Дэрiлiк ;алып тYрi
1 Этодин СР М01АВ08 Кабынуга жэне ревматизмге ;арсы препараттар, стероидты емес ;абынуга ;арсы препараттар Нобел Алматы фармацевтикалы; фабрикасы, АК Таблетка
2 Бефрон М01АЕ01 Кабынуга жэне ревматизмге ;арсы препараттар, стероидты емес ;абынуга ;арсы препараттар Нобел Алматы фармацевтикалы; фабрикасы, АК Суспензия
3 Кетотоп М01АЕ03 Кабынуга жэне ревматизмге ;арсы препараттар Химфарм, АК Ерiтiндi
4 Этодин ФОРТ М01АВ08 Кабынуга жэне ревматизмге ;арсы препараттар,стероидты емес ;абынуга ;арсы препараттар Нобел Алматы фармацевтикалы; фабрикасы, АК Таблетка
5 Мелбек М01АС06 Стероидты емес ;абынуга ;арсы препараттар Нобел Алматы фармацевтикалы; фабрикасы, АК Таблетка
6 Мелбек ФОРТ М01АС06 Стероидты емес ;абынуга ;арсы препараттар Нобел Алматы фармацевтикалы; фабрикасы, АК Таблетка
7 Ибупрофен ВИВАФАРМ М01АЕ01 Кабынуга жэне ревматизмге ;арсы препараттар,стероидты емес ;абынуга ;арсы препараттар Вивафарм, АК Таблетка
8 Мексим М01АХ17 Кабынуга жэне ревматизмге ;арсы препараттар, стероидты емес ;абынуга ;арсы препараттар Нобел Алматы фармацевтикалы; фабрикасы, АК Таблетка
9 Мапрофен М01АЕ09 Стероидты емес ;абынуга ;арсы препараттар Нобел Алматы фармацевтикалы; фабрикасы, АК Таблетка
10 Декстанол М01АЕ17 Кабынуга жэне ревматизмге ;арсы препараттар,стероидты емес ;абынуга ;арсы препараттар Нобел Алматы фармацевтикалы; фабрикасы, АК Таблетка
11 Кетотоп М01АЕ03 Кабынуга жэне ревматизмге ;арсы Химфарм, АК Капсула
Вестник Кж^НМУ №1-2019
препараттар
12 Кетотоп Форте М01АЕ03 Цабынуга жэне ревматизмге царсы препараттар Химфарм, АЦ Таблетка
13 Ацеклоран М01АВ16 Цабынуга жэне ревматизмге царсы препараттар, стероидты емес цабынуга царсы препараттар Абди Ибрахим Глобал Фарм, ЖШС Таблетка
Мемлекеттж реестрде ^ркелген отандыц стероидты емес цабынуга царсы препараттар саны 13 саудалыц атауды цyрайды. Химиялыц цурылымы бойынша келеадей топтардан турады:
Индолсiрке цышцылыныц туындылары; Пропион цышцылыныц туындылары; Оксикамдар;
Сульфонамид туындылары; Сiрке цышцылыныц туындылары; к;()рытынды.
Цазацстан Республикасыныц фармацевтикалыц
нарыгындагы стероидты емес цабынуга царсы препараттар тобына журпзыген талдау нэтижесi бойынша келеадей цорытынды жасауга болады:
Стероидты емес цабынуга царсы препараттар тобы жалпы нарыцтыц 2,82% цурайды жэне 267 саудалыц атаумен ^ркелшген;
Дэрыж заттардыц 95% шет елден тасымалданатындыгы аныцталынды;
Отандыц вндiрушiлер Yлесi жалпы нарыцтыц 5% цурайды; Цазацстанда стероидты емес цабынуга царсы препараттар тобын 4 отандыц фармацевтикалыц компания eндiредi. Отандыц кешбасшы eндiрiс орны: «Нобел Алматы фармацевтикалыц фабрикасы» АЦ (58%), «Химфарм» АЦ (21%), «ВИВАФАРМ» АЦ (14%), «Абди Ибрахим Глобал Фарм» ЖШС (7%).
Жалпы нарыцта стероидты емес цабынуга царсы препараттар тобы цатты (64%), суйыц (25%) жэне жумсац (11%) дэрыж цалып тYрлерiмен тiркелiнген; Сонымен, осы жагдайды ескере отырып отандыц eндiрушiлер осы топ препараттарына импорттыц орнын басуга умтылуы цажет екендiгi айцындалады. Бул процесс импортца тэуелдiлiктi темендетуге жэне отандыц дэрiлiк шикiзат непзшдеп препараттарды ендiруге мYмкiндiк бередi.
ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1
1 Зырянов С.К., Нельга О.Н., Белоусов Ю.Б., Терапия боли: как снизить риск развития неблагоприятных побочных реакций // Справочник поликлинического врача. - 2007. - №7. - С. 14-16
2 А.Ш.Амирханова, Г.О.Устенова, Н.Г.Гемеджиева., Фитопрепараттарды зерттеу ушш тыкыр кешренщ колданылу мYмкiншiлiгi // Вестник КазНМУ. - 2015. - №4. - С. 520-521.
3 Государственный реестр ЛС,ИМН и МТ РК
4 Дремова Н.Б., Развитие методологии маркетинговых исследований в фармации // Курский научно-практический вестник. -2005. - №1. - С. 62-76.
5 Амирханова А.Ш., Устенова Г.О., Тургумбаева А.А., Эбiжанова Б.Б. Дэршк еимдж шиизаты тыкыр кеире (Oxytropis glabra Lam.DC.) шикiзатыныц сандык керсеткшш аныктау // ОЦМФА Хабаршысы. - 2017. - №3. - Б. 53-56.
6 Кабишев К.Э. Современные подходы к разработке лекарственных средств на основе тибетских прописей // Вестник ВГУ. - 2005. - №1. - С. 181-188.
Б.Б. Эб1жанова, Г.О. Устенова, А.Ш. Амирханова
Казахский Национальный медицинский университет имени С.Д. Асфендиярова
АНАЛИЗ НЕСТЕРОИДНЫХ ПРОТИВОВОСПАЛИТЕЛЬНЫХ ПРЕПАРАТОВ НА ФАРМАЦЕВТИЧЕСКОМ
РЫНКЕ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН
Резюме: В данной статье представлено фарамцевтический анализ Казахстанского рынка нестероидных противовоспалительных препаратов. Нами выявлено количество зарегистрированных препаратов этих групп в национальном реестре РК за 13.02.2019 год. Проведен сравнительный анализ по стран производителям и лекарственным формам.
Ключевые слова: фармацевтический рынок, маркетинговый анализ, растительные препараты, государственный реестр, лекарственные формы, маркетинговые исследования рынка ЛС.
B.B. Abizhanova, G.O. Ustenova, A.Sh. Amirkhanova
Asfendiyarov Kazakh National medical university
ANALYSIS OF NONSTEROID ANTI-INFLAMMATORY PREPARATIONS ON THE PHARMACEUTICAL MARKET
OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN
Resume: This article presents a pharamcea analysis of the Kazakhstan market for nonsteroidal anti-inflammatory drugs.We have identified the number of registered drugs of these groups in the national register of the Republic of Kazakhstan for February 13, 2019. A comparative analysis of the countries manufacturers and dosage forms.
Keywords: pharmaceutical market, marketing analysis, herbal preparations, State Register, dosage forms, marketing research market drugs
