Научная статья на тему 'АНАЛИЗ ФАКТОРОВ, ВЛИЯЮЩИХ НА ЭКОНОМИЧЕСКИЙ РОСТ РА'

АНАЛИЗ ФАКТОРОВ, ВЛИЯЮЩИХ НА ЭКОНОМИЧЕСКИЙ РОСТ РА Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
53
9
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ЭКОНОМИЧЕСКИЙ РОСТ / ФАКТОР / МОДЕЛИРОВАНИЕ / ПРИЧИННО-СЛЕДСТВЕННЫЕ СВЯЗИ / ПОТРЕБЛЕНИЕ ДОМАШНИХ ХОЗЯЙСТВ / ВАЛОВОЕ НАКОПЛЕНИЕ / ЭКСПОРТ / КРЕДИТЫ / ДЕПОЗИТЫ / ДЕПОЗИТЫ НЕРЕЗИДЕНТОВ / ДОХОДЫ И РАСХОДЫ БЮДЖЕТА
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «АНАЛИЗ ФАКТОРОВ, ВЛИЯЮЩИХ НА ЭКОНОМИЧЕСКИЙ РОСТ РА»

hCluUü ShQPUÜäUb

■äS< úLuQpntLinúnúfiLiLujfi uúpfinúfi uppnfybunp, múLnbuujqfiLnnLpjLuú ßbi|úшónL

<^4102 CnUCUbül^Uü

■äS< úiuipntinúnú¡iiuj¡ uúpfinúfi rngbúrn, múLnbuujqfiLnnLpjLuú pbiúuuónL

ebUPhî muptu^UÜ

■äS< úiuipntinúnú¡iiuj¡ uúpfinúfi rngbúrn, múLnbuujqfiLnnLpjLuú pbiúuuónL

Q^Uüb UQU^UÜ

■äS< úiuipntinúnú¡iiuj¡ uúpfinúfi rngbúrn, múLnbuujqfiLnnLpjLuú pbiúuuónL

<< SüSbUUÍUü UÖh 4PU U2anô QnnOnüübPh UbPLnhön^nKUD1

U2^LuphnLú rnúmbutuiuiú uj¿¡ Lnbúu¡bpD rulúrulqbl bú, L áqúiuduiú¡ bpipnpr ujÇùd uiyuiüúuignq L[mujúq t ¡ú¿ubu qujpqujgnq, iujúujbu ti qu/pquiguió bpipúbp¡ huuúuup: búíuú LíujúíuúúbpnLú múmbuuiiuiú u¡¿¡ h¡úúui^úr¡pD ujpr¡LuiLuú t, L pLnp[áLú t LnúLnbuLUQLUú LU¿¡ faßLUúúLUú LUprjnLúLU[bm úbfULUú¡qúúbp¡ npnúáLúD: ЗnLpшJэшú¿JnLp duiúuiúuiiu¡2p2uiú, ¿pbpujqúujhujmbin[ úiu^nprh •¡luiLuiú huuçn-qnLpjnLúúbpp, LéiuçLurpnLú t múLnbuuiiuiú u¡¿ ujuyujhnL[binL Qluú láú upLuqujgúbinL nLpnLjúinLónLúúbp: << rnúmbumiuiú ui¿d úbóuiuybu uuijúuiúui[npíuió t uiúpnq2uiiuiú ujLuhLuúpLupH piuqiiugnLg¡¿úbp¡ mujmiuúnLúúbpn[, ¡piuLiuú L ffiúuiúuuiiuiú hiurn-[iuóúbp¡ Ln^qnpóiuignLpjujú LuuLn¡¿LuúnL[: CnrÍLuónLú úuimúuiú2[bi bú << rnúmb-uluLluú uj¿¡ [pu uiqrnq h¡úúiuLiuú qnpónúúbpD, tinúnúbrnp¡i (LnúLnbuui¿uiLuiiuiú) únrbiúbp¡ Upujoúujúp qúiuhujLnL[bi t rpuiúg ujqrbgnLpjiuú ¿lul^d:

1 ■nrLiuóQ uLLpiuLÍbi t << ÎQ-Ъ Qâî «Q^il|ilü L q¡лшлbËû¡|ш|шû qnpónLÚbnLpjLÚ búpuiiRnLgLuóú¡ uuhuuúnLú L qiupqiugnLú» ópuqp¡ «<< úш|пплûлbuш|шû ¡piu[¡-¿l|d L hbßiüiupübpD» pbúuj¡ $¡úuúuuLnpúuú 2p2LÚuiúbpnLú:

SbSbUUQhSnhB3Uü SbUnhB3nhb 29

LnÜLnbULUL/LUÜ Ulä, qnpönü, Ünq.blLUinpnLÜ, U/LULnrfLURLUhbLnLiLUCl-gLUjfitj LLLUUbp, LnCLUjfiC LnCmbunLßjnLCCbpfl UULUßnLÜ, hLUÜLU-fuwßC LnLmujLLnLÜ, wpwLuhLuCnLÜ, [Lplbp, Ull[UlCrcCbp, n ßb-qfujbCmCbpfig CbpqpLL[L[ujd uii[uiCrCbp, pjmpbpi bluitinLwCbp L

ÖLUfUUbp

JEL O11, 4, P24

SCmbuw|wC Lrfp [pw wqrn^ qnpönCCbpp mCmbumqbmCbpp nLßLr-prnpjwC |bCmpnCnLÜ bC b^b[ rLpbp 2wpnLCw|: SCrnbuLiLpüLC b^LCLl-Cbpp, pC^ubu ClL dLÜLCLlp pCpLggnLÜ LLppbp mCmbunLpjnLCCbpp |n^-üpg pCrnLC[LÖ npnßnLÜCbpp qwCwqwCnLpJnLCp, qpmnLpjLC L rnb^CplLjp LRLgLCgpl mbüubpn[ qLpqLgnLÜp umpunLÜ bC mCmbuwqbmCbppC hLU-IlCl^ np dLÜLCLlp pCpLgpnLÜ ^n^[nLÜ bC hpn^ nLdbpp, hbrnLLpLp ClL mCmbuLlLC Lrfp uwJüwCw[npn^ nL rpL [pL Lqrn^ qnpönCCbpp: SCrnbuLlLC Lrfp qnpönCCbpp [bp[nLÖ[b[ bC rbßLu Q. Mnpp L ä. Ornq-

[Lup W2^wmwCßCbpnLÜ, npnCgnLÜ mCrnbuLlLC Lrfp qnpönCCbp bC hLÜLp-

2

[b[ hb^pCLlLjIC wpmwrpw|wC $nLC|gpLjp LLppbpp : UjCnLhbmL ßn^ib-[bCrC wßw2wp|b[ t mCrnbuLlLC Lrfp ^^g^ipp •CLhiLmüLC hLÜLp oqmLqnpöb[ LqqLjpC hL2p[Cbpp ünrb[p L wpmwrpnLpJwC qnpönCCbpp ppLlLC ÖL^ubpp hLßiblßpßp3: UpmwrpnLpJwC qnpönCCbpp Ltipn^LlLC wpmwrpn^w|wCnLpJwC •ClIllülC LRLgpC ^npÖbpC wRW2wp|[b[ bC BpCpbpqbCp L Umpq[bpp W2^wmwCßCbpnLÜ4: UßL[b[ [LjC LLpLÖnLÜ bC qmb[ Lju pCwqw[wßnLÜ Un[nnLp, ßbCrpplp, ObCpunCp, Qpp[p^bup nL Snp-qbCunCp W2^wmwCßCbpp5: SCrnbuLlLC Lrfp L^pjnLpCbpp pwgwhwJmüwC U|qpCw|wC nLUnLÜCLUppnLpjnLCCbpnLÜ, Ljr p[nLÜ Un[nnLp L 0bCrpp|p L2-^wmwCßCbpnLÜ, wpmwrpn^w|wCnLpJwC Lrfp rpLLp|[nLÜ tp npubu mCrnbuLlLC Lrfp q[^L[np L^pjmp6:

SCrnbuLlLC Lrfp qnpönCLjpC [bp^LÖnLpjLC übj hLLlLubu |LpLnp-[nLÜ nL pLpÖp bC •CLhiLminLÜ qpmwmb^Cp|w|wC qnpönCp •CLhiLmüLC Un[nnLp L ObCpunCp ünmbgnLÜCbpp: ObCpunCp |ppLßb[ t «mCrnbuLlLC Lrfp üCwgnprwJpC qnpönC» hwu|wgnLpJnLCp, C|Lmp nLCbCL[n[ W2^wmwC-gpg, iLUpLLipg L hn^pg pLgp üjnLU pn[np, ÜLuCLinpLubu' qprnLrnb^Cp-IlIlC LRLgpCpLgni ULJ^LCLinpiLÖ qnpönCCbpp CbpqnpönLpjmCp mCrnbuLlLC Lrfp [pL:

2 SbU Cobb C. W. and Douglas P. H., A theory of production. American Economic Review 18(1), 1928, ¿2 139-165: Supplement, Papers and Proceedings of the Fortieth Annual Meeting of the American Economic Association:

3 SbU Copeland M. A.,Concepts of National Income, in Studies on Income and Wealth, Vol. 2, New York: National Bureau of Economic Research, 1937, ¿2 3-63:

4 SbU Tinbergen J., Zur Theorie der Langfirstigen Wirtschaftsentwicklung.Weltwirtschaftliches Archiv 55, 1942, ¿2 511-49: Stigler G., Trends in Output and Employment, NBER, 1947:

5 SbU Solow R. A., Contribution to the Theory of Economic Growth // Quarterly Journal of Economics. Vol. 70, 1956, ¿2 65-94: Kendrick J. W., Productivity Trends in the United States. Princeton N. J., Princeton University Press, 1961, 356-367: Denison E. F., The Sources of Economic Growth in the United States and the Alternatives Before Us. New York: Committee for Economic Development, 1962, ¿2 225-24: Jorgenson D. W. and Griliches Z., The Explanation of Productivity Change. Review of Economic Studies 34, 1967, ¿2 249-283:

6 SbU Griliches Z., Journal of Economic Literature. Vol. 34, № 3, 1996, ¿2 324-330:

Linpb[jmO dpgmOm^m^pp Rnpbpm LnL^muO mrcmjmp^b t mOmbum^mO m^p qnpdnOObpp' mOgnLdmjpO bp^pObpp iqmpmqmjnLd O^mmm^mhmpdmp pp ^mum^mpqnLdp. mrcmjpO ^dpnLd Obpmrc4b[ bO mjO qnpdnOObpp, npnOp mq^nLd bO mOmbum^mO m^p ipm ^Omjn^nLpjmO Onpdp ^in^n^nLpjmO dp-2ngn4 (pmOm^m^mO qnpdnOObp), bp^pnp^ ^dpnLd' mjO qnpdnOObpp, npnOp mq^nLd bO Obp^pnLdObpp mpnjnLOmibmnLpjmO ipm (npm^m^mO qnpdnOObp)7:

SOmbumqpmnLpjmO mbunLpjmO dbj [mjO mmpmdnLd t ummgb[ mpmm^-pnLpjmO bpbpqnpdnOmjpO mbunLpjnLOp: Uju mbunLpjmO hbmmqm ibp[nLdnL-pjnLOObpp dmdmOm^ mpmm^pnLpjmO qnpdnOObpO ummgmO mib[p [mjO db^-OmpmOnLpjnLO:

SOmbum^mO m^p L m^p ipm mq^n^ qnpdnOObpp ^n^m^m^gimd bO L dpmhjnLuimd: Up^jnLOpmd' mOmbum^mO m^p ipm mq^n^ ^md m^O m^m-hnin^ mju ^md mjO qnpdnOp pmdpOp humm^ npn2b[ qnpdOm^mOnLd hOm-pminp ¿t: Pn[np mju ^n2np qnpdnOObpO nLObO hmimpm^mO pOnLjp L pm^-^mgmd bO dmOp mmppbppg: SOmbum^mO qmpqmgdmO mmppbp ^inL[bpnLd mrcmjOmjpO ^bpnLd hmO^bu t b^b[ mj^ qnpdnOObppg npLt db^p: 0pO^mp^jnL-Ompbpm^mO mOmbunLpjmO 2p2mOmd mj^pup qnpdnO tp hn^p, pu^ mpnjnL-Ompbpm^mO ^mpm2p2mOnLd qmpqmgnLd pb[m^pn^ qnpdnO ^mp6m4 ^m^p-mm[p ^mmm^nLdp: SOmbum^mO qmpqmgnLd m^mhn4b[nL db^mOpqdp dbj OnpmdnLdnLpjnLOObpp ^bpp OnLjO^bu ^m^imd tp mOmbum^mO m^p npn2m-^p ^nL[pg: OnpmdnLdnLpjnLOObpp dp2m b^b[ bO mpmm^pnLpjmO ^mmmpb-[mqnpddmO hpdpnLd L m^mhn4b[ bO ^pm t4n[jmgpnO qmpqmgnLdp: nppmO pOmbOupi tp pmpdpmOnLd mpmm^pn^m^mO nLdbpp qmpqmgdmO dm^mp^m^p, mjOpmO dbd O2mOm^nLpjnLO tpO ¿brag pbpnLd OnpmdnLdnLpjnLOObpp mOmbum^mO m^p m^mhnidmO db^mOpqdmd: hu^ hbmmpnjnLOmpb-pm^mO mOmbum^mO hmdm^mpqpO mOgdmO ^mjdmOObpnLd OnpmdnLdnLpjnLOObpp ^mrcOmd bO mOmbum^mO qmpqmgdmO q[^m4np m^pjmpp:

3nLpmpmO^jnLp dn^b[, npp qmpqmgOnLd t mOmbum^mO m^p npLt qnpdnOp mq^bgmpjmO pmim^mOm^m^ Ob^ mbumO^jnLO, hbrcmOmd t mOmbum-4mO m^p pmqmjpO (mj^ pinLd' Onp^mum^mO) L ObpdpO (tO^nqbO) dn^b[Ob-ppg: Urcm4b[ Onp dn^b[Obpp ^mpLnpmd bO Q-SU L dmp^mjpO ^m^pmm[p qnpdnOp' ^inp6b[n4 dn^b[minpb[ Q-SU qnpdpOpmgObpp L dmp^mjpO ^m-^pmm[p mq^bgnLpjnLOp mOmbum^mO m^p ipm: Um^mjO ib^bpp dpO^ opu t[ 2mpnLOm^inLd bO L ^dimp pb ^m^mpbO, pmOqp dp2m t[ 4qmO4bO bp^pObp (pO^^bu oppOm^' mupm^mO OnpmpnjnLOmpbpm^mO bp^pObpp), npnOg m^p 2mpdpOpmgp ^qmpdmgOp mOmbumqbmObppO: SOmbum^mO m^p dpmjO ^m-^pmm[p ^nLmm^nLdni pmgmmpn^Obpp, npnOg ^mpb[p t mOimOb[ «hmdnq-imd ^nLmm^n^Obp», ^^O^bO, np mOmbum^mO m^p dpmO2mOm^npbO ^mj-dmOminpimd t Obp^pnLdObpp dbdnLpjmdp, L np jnLpmpmO^jnLp bp^pp ^mpn^ t ^p^Ob[ Onpmp^jnLOmpbpm^mO bp^pObpp hmjn^nLpjnLOp: SOmbum^mO m^p mb^On[nqpm^mO mRmjpOpmgni L ¿brcObpbgnLpjmO pmp^p hm^imdnLpjmdp pmgmmpn^ dmjpmhb^ «jnLpmgOn^Obpp» ^^O^bO, np ^mpLnpp ¿ibrcObpbgnL-pjnLOO t, qnpdOm^mO nLunLgnLdp, mb^On[nqpmObpp jnLpmgnLdp, pu^ bpb ^m^pmm[p ^mmm^nLdp mb^p t nLObOnLd ibpnhp2jm[ qnpdnOObpp pnLj[ qmp-qmgimdnLpjmO ^nOp ipm, m^m mpmq mOmbum^mO m^ ¿p ^mpn^ [pOb[:

7 Sbu Lucas R., On the Mechanics of Economic Development // Journal of Monetary Economics, 1988, t2 22:

SbSbUUQhSnhBÚUü SbUnôBùnôb 31

Sûmbuшïшû qnpônûûbpÇ hшpgnLÚ, úbp ^pôÇùni, t шЦЬ[|

Ïbûmpnûшúbm únmbgmú gnLgшpbpb[Á, np mûmbuшïшû pn[np

ïbunLpjnLÛûbpû ti nLÛbC й2шйш^ш[| шp^JnLÛùûbp: äшpqшщbu mûmbuш-^шй шфр ùûûшpïbl|u шûhpшdb2m t b[ûb[ n¿ ù^jû ùbï' npn2шï| ùnrçbiÇg, шл gnLgшpbpbl íbpinL^^C ùnmbgnLÙ qnjnLpjmû nLûbgnrç ùnrçbiûbpp h^p-úшpbgûblnЦ nLunLÚûшu|pЦn^ bpïpÇ ung|шl-mûmbuшïшû ^шф^ш^й U mûmbuшïшû qшpqшgúшû С^шшш^пЦ шгсшзш^Цшб ËûrçÇpûbpÇû: <b-mUшщbu, ibpçÇûÇu Цpш qnpànûûbpp фnpôшßшïшû (tù^ÇpÇï) ¿ш-

ûшщшphnЦ Ç h^jm pbpbip ïшpUnpшqnLJû ËûrçÇp t: Ujrç С^шшш^пЦ швш-2шpïЦnLÚ t |pшïшûшgûbl mûmbuшïшû nLunLÚûшu|pnLpJnLÛ tÏnûnùbn-pÇÏ ún^bil 2P2шûшïnLÚ:

Sûmbuшïшû шфр pûnLpшqpblnL С^шшш^пЦ unLjû Ш2ËшmшûùnLÚ rçÇ-mшpïЦbl t <ÜU |pшïшû 0шЦш1| Çû^b^up (ûшËnprç mшpЦш hшúшщшшшu-Ёшй bßшúuJШï| û^n^ùp) 2001-2017 pp. шгсш2|С bßшúuJШïûbp| Áûpшg-ùnLÙ8: ^bpçÇûÇu 2шpdpûpшgÁ ûbpïшJшgЦшá t unnpU:

NN(NNNNNINNN(N(N(N(N(NMNNM(N(N(NNN(N(N(NNN(NN(N(N

Qám^n^bp 1. Sûinbinu^û шф 2шpdDCpшgП2001-2017pp. шпшдрС bmuúuwHCbpniú

<Ш ^ш^шй 0шЦш1| Çû^b^uo qmûibi t [80.26, 119.22] ú^^j^nLÚ: ЪЦшqшqnLJû úшïшprçшÏÁ шpÔшûшqpЦbl t 2009 p. bppnprç bRШúuJШïnLÚ' 80.26, npp щшJúшûшЦnpЦшá tp ф|ûшûuшmûmbuшïшû ¿qûшdшúnЦ: Фши-nnpbû, mûrnbunLpjnLÛo 2009 p. bppnprç bßшúuJШïnLÚ шûïnLÚ t ш^» 2nLpç 19.74%-пЦ: Sûmbuшïшû ш^ шßшЦblшqnLJû úшïшprçшÏÁ шpÔшûшqpЦbl t 2006 p. bpïpnprç bRШÚUJшl|nLÚ' 119.22 ^ú 19.22%: 2001-2016 pp. b^úu-JШÏШJ|Û dшúшûшïшhшmЦшánLÚ <ÜU |pшïшû бшЦшф Çû^b^up ùÇçÇûnLÙ b^bi t 107.11, npp Û2ШûшïnLÚ t, np ùÇçÇûnLÙ 7.11% mûmbuшïшû шф t шщшЬтЦЦ^: hhшpïb, mûmbuшïшû шф шpÔшûшqpblÁ ^ш^шй bpUnLjp t, uшïшJû úmшhnq|¿Á ibpçÇûÇu ш^ ^û^rçbgnLÙû t, npp rçÇrninLÙ t 2016 p. bpïpnprç bßшúuJШïnLÚ: Ъúшû mûmbuшïшû ^p^qÇôp шpmшgnlnLÚ t ^pinrç n¿ hшúшщшmшuËшû U n¿ hшugbшïшû mûmbuшïшû рш^шрш^ш-ûnLpJШû' úbp dшúшûшïûbp| ^шф^ш^р:

Sûmbuшïшû ш^ фш шqrçbgnLpJnLÛ bû nLÛbCnLÙ U' шúpn^2шïшû швш-2шpÏÁ, U' шúpn^2шïшû щшhшÛ2шpÏÁ ûïшpшqpnrç pшqúшp|Ц qnpônûûbp: 0bûù шßшûôûшgpbl bûù n¿ pb gnLgшû|2Ûbp| pшgшpôшï ùbànLpjnLûûbpp,

8 Sb'u https://www.cba.am/am/SitePages/statrealsector.aspx, http://www.armstat.am/am/?nid=263

шл ibpgpùùbppu ш^р Lbú^bpp: Ujupùpù' úbq h^^p |шpUпp t rpлшp|bl n¿ pb pú¿^bu t, oppùш|, ищш^шй 0шЦш1й шqrпLÚ <ÜU ppш|шù 0шЦш1р pù|bpup Цpш, шл' pb ищш^шй фпфпЁ^р}шй шpшqпLpJПLÛp pú¿ luqrbgnL-pjnLÙ t nLÛbùnLÙ лùлbuш|шù шй 4pш: ^pgù ШJU лbuшù|JnLÙpg rpлшp-|biù nLÙp úp 2Шpù ШßШЦblnLpJnLÙÙbp.

1. 'Ош^ш^? hùшpшЦnpnLpJnLÙ t uïbrçôinLÙ nLunLÚùшuppblnL rp-лшp|Цblpù лùлbuш|шù gnLgшùp2Ùbpp фnфnËnLpJШù шpшqnLpJnL-ùp, npp pшpôp ïbù^bp ШLшhnЦblp 2шл шфф pшpr qnpápùpшg t: Uш|шJÙ й2Цш0 gnLgшùp2Ùbpp úшunЦ pшpôp шйр Lbú^bp шщшЬт-íbip hbлUшùù t nLÙbùnLÙ лùлbuш|шù n^2 hшúш|шpqp Цpш:

2. Sùлbuш|шù шйр ppш|шù <ÜU фnфnËnLpJШù шpшqnLpJnLÙù t, hb-лUшpшp, лùлbuш|шù шйр Цpш й2Цш0 gnLgшùp2Ùbpp фnфnËnLpJШù шpшqnLpJnLÙùbpp шqrbgnLpJШù rpлшp|nLÚp шгсшЦ» hbßшù|шpшJpù ùnïbgnLÙ t:

Unrçbip фnфnËш|шùùbpÇ рйтпт.р|шй u|qpnLÙpùbpp

ФnфnËш|шùùbpp pùлpnLpJШù hшúшp nLunLÚùшuppЦbl t 0шЦш1тй qpш|шùnLpJnLÙ лùлbuш|шù шйр ùnrbiùbpp |ppшßnLpJШù oppùш|ùbpnЦ: ПL2шrpnLpJnLÙpg rnLpu ¿bù úùшgbl << лùлbuш|шù шйр' ùшËlpùnLÚ шp-Цш0 qnpánùшJpù ЦbplnLánLpJШù шprJnLÙùùbpp9: ПLunLÚùшuppЦшá qpш|ш-ùnLpJШù hpúшù Цpш pùïpbi bùù 7 фпфп^ш|шй, npnùp шгсшЦ» tш|шù bù << лùлbuш|шù шйр шщшЬт^шй лbuшù|JnLÙpg: Dùïp^ô gnLgшùp2Ùbpp úpшЦnpЦbl bù 2 ËùpnLÙ U лшppbp t|nùnùbïpp| ápшqpbpnLÚ. ш2Ёшлшйрр rJnLpшgúшù hшúшp |шлшpЦbl bù pùïp^ô gnLgшùp2Ùbpp Ù2ШÙш|nLÚùbp10:

UßшùÔùшgpbl bùù лùлbunLpJШù ppш|шù U фрйшйиш|шй hшлЦшáùb-pp ù|шpшqpnrç hbлUJШl qnpônùùbpp"

1. hpш|шù hшлЦшá. лùшJpù ïùïbunLpjnLÙùbpp ищш^шй (CNMG), hpúùш|шù |шLpлшlnLÚ Ь^ш^шгсй |nLЛш|úшù (INVFCG) U шp-лшhшùúшù (EXPG) ppш|шù áшЦшlùbpp pù|bpuùbpp:

2. Ьрйшйиш|шй h^ï^ôp qnpônùùbp. ébqprbùïùbppù ïp^ô ^p-|bpp áшЦшlp(RLG), ébqprbùïùbppg ùbpqpшЦЦшá шЦшùrùbpp 0ш-Цш1р (RSG), n¿ ébqprbùïùbppg ùbpqpшЦЦшá шЦшùrùbpp 0шЦшф (NRSG), pjnL?bp b|шúnLЛÙbpp U ^Ëubpp лшppbpnLpJШù 0шЦш1р (BDG) шйр LbÚLbpp:

SùлbunLpJШù й2Цш0 h^ï^ôùbpp ù|шpшqpnrç qnpônùùbpp úpjngní лùлbuш|шù шйр ibpinLÔnLpjnLÙù ti шфф Ënpшg4шô t, npp шprJnLÙùùbpp ^pnrç bù |ppшßЦbl й2Цш0 h^ï^ôùbpp фnËqnpôш|gnLpJШùp U Ь^ш-hnLÚ¿ qшpqшgúшùp й^шилп^ лùлbuш|шù ùшrçшùш|шùnLpJШù ú2ш|úшù U ppш|шùшgúшù qnpápùpшgnLÚ:

^^bu шqrbgp| qnpônùùbpp шßшùôùшgúшù йщшлш|пЦ ppш|шùшg-íbi t й2Цш0 qnpônùùbpp U лùлbuш|шù шйр úp?U |nrcb^gpnù íbpinLÓnL-PjnLÙ, npp ШprJnLÙùÙbpp шúфnфцшô bù UïnpU pbp^ô

9 SbU h. Spqpiwtyiw^ L. МшпшщЬл^й, << лùлbuш|шù ш^ qnpônùшJpù ibpinLÔnLpjnLÙ, °p., «Pшùpbp <äS<», 3(31), t? 67-75. http://media.asue.am/upload/Ban_2013.3-3_MAKRO.pdf

U. ©шЦшцшй, <. <П1^шййЬщшй U nLpp2Ùbp, Um|pnïùïbui^|i^ù ibpinLônLpjnLÙ, únrb^-ínpnLÚ U |i^ùËi^ïbunLÙ: <bлшqnлш|шù ш^Ёшлшй^ hi^24bï4nLpjnLÙ, °p., «Uúpbpr», úшлbùш2шp, 12. http://media.asue.am/upload/amberd_matenagrer/12_Tavadyan_nor_.pdf

10 Û2i^ùi^|nLÙùbpp ùbp|i^ji^g4i^ô bù фш|шqôbpnLÚ:

SbSbUUQhSnhB3Uü SbUnhB3nhb 33

Uqjrnurn^ 1

ЧпвЬцшд^пй QbpinidnipßJuCi шрцрнй^йЬро11

CNMG INVFCG EXPG g NRSG RLG RSG BDG

CNMG 1

INVFCG 0.55 1

EXPG -0.23 -0.03 1

g 0.65 0.85 0.08 1

NRSG -0.18 -0.33 -0.37 -0.46 1

RLG 0.54 0.36 -0.60 0.30 0.46 1

RSG 0.54 0.34 -0.23 0.41 0.13 0.48 1

BDG -0.11 -0.18 -0.22 -0.40 0.01 0.09 -0.01 1

4nßb[jrngpnü 4bp[nLÖnLpjmü mp^jnLÜpbbpp фшиттй bü, np mürnbum-^шй ш^р L ^шщршш[ übp^pmüübpp ррш^шй 0шЦш[р pü^bpuübpp üp2L шр^ш t nLdbr ^m^imönLpjnLÜ ршЦш^шйрй übö qnpöm^gni' 0.85, bp^pnp^ mb^nLÜ и^ш^йшй pprn^rnü дшЦшф pü^bpuü t' 0.65, rnübürngrnöp ^прЬ^ш-дршй й^шшЦтй t mümburn^rnü ш^р L ßbqp^bümübppü mpшüш^pЦn^ 4rnp-^bpp 0шЦш[р ш^р mbü^bpp üp2L' -0.30:

t^nünübmphM ün^bih шßш2ш^pnldp L •йшИшшшйо

<püp pü^rnüb[n4 4bpp ßrnprn^pirnö mbuш4шü ünmbgmüübpp L ^nrcb[-

jrngpnü Цbp[nLÖnLpJшй шpп.JnLÜpübpp' ^pmшp4büp t^nünübmpp^

12

ün^b[p .

üü^ npnLÜ, ^рmшp4Цb[ t 2003 р. ш^шзрй bßшüuJш4рg üpü^L 2016 p. bp^pnp^ »ИШ^Ш^ рй^шд dшüшüш4шhшmЦшöp:

(1) ün^b[p qüшhшmЦb[ t фnppшqnLJü pшRш4nLUpübpp b^шüш4nЦ11: UmшgЦшö шpп.JnLÜpübpp i^j^ü bü, np шр^ш bü üp 2шpp ^ü^ppübp: ^u-üшЦnpшщbu, npnß qnpönüübp й2шйш^ш[р ¿bü, ün^b[mü шр^ш t hbmbpnu-4b^шump4nLpJnLÜ12 L шЦmn4nßb[Jшgpш13: Ъ2Цш0 bpLnLjpübppg qbpö Мш^ hшüшp üшËLшßШ2 ^pmrnp^4b[ t pn[np фnфnËш4шü-2шppbpp umшgpnüш-pnLpjrnü ^ü^ppp14: Qp4b[ t Oppp-ünL[bpp pbump15 JnLpшpшü¿JnLp 2шppp Ь|ш-

11 Sbu Эконометрика: учеб. /под ред. И.И.Елисеевой/. М., "Проспект", 2009, t2 54-66:

12 Sbu Шараев Ю. В., Теория экономического роста, учеб. пособие для вузов. М., Изд. дом ГУ ВШЭ, 2006, t2 22-35:

10 £Г(| <bU ррш!_|шй 0шЦш[[п [пйп.Ь^ий t in[iinbuujl|uj[i шйр t-prj Ьг?1ш5щш1|пи5, СЛМС^-й' mtimjfnti in(iinbunLpjnL(i(ibph ищшгсйшй ррш1)шй 0шЦш[[п [пСщЬрир t-prj Ьг?1ш5щш1|пи5,

hiptfürnlirnü 1|шщршш[р hшüшËшßü l|nLmшl|tfшü pprnlirnü 6шЦш[р pü^bpup t-p^ Ьг?1ш5щш1|пи5, 5ЭД-СГ r?bqfnrib[iin[ibpfng ЬЬрдршЦЦшй шЦшСщйЬр^ 0шЦш[[п тЬйщр t-prj Ьгаш15ц|ш1|пи5, МЖЗ^-СГ n£ rcbqfniiCibinCibpfng ЬЬрдршЦЦшй шЦшСщйЬр^ 0шЦш[[п тЬйщр t-prj Ьгаш15ц|ш1|пи5, ffifQi-Ci' шртшИшМшС! ррш!_)шй 0шЦш[[п [пСщЬрир t-prj Ьг?1ш5щш1|пи5, EPii-b' PjnLgbfn bl|UJi5nLin(ibpfn Ij 0ш[ииЬр[п mmppbpnLpjmti 0шЦш[[п тЬйщр t-prj Ьггшйщш-L|nn5,i5nr|b[fn uiCihujjin щшршйЬтрЬрр, %-[f i5nr|b[fn щш1пшЬ|ш1|ш(| и[иш[р t-prj bßшüuJШ^nLÜ, t-ü' bRirntfuirnlip pü^bpup:

11 Sb u Магнус Я.Р., Катышев П.К., Пересецкий А.А., Эконометрика, М., "Дело", 2004, t2 10:

12 Sb u https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%BE%D1% 81%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D1 %81%D1 %82%D0%B8%D1 %87%D0%BD%D0%B E%D1%81%D1 %82%D1%8C

13 Sbu Эконометрика: учеб./под ред. И.И. Елисеевой. ü2i. hpшm., t2 221-223:

14 Sbu Магнус Я.Р, Катышев П.К., Пересецкий А.А., ü2i. ш2Ё., t2 276-285:

15 Sbu ünLjü rnbrip, t2 266-275:

dmp: Umwgiwd mpnjnLOpObpp gmjg bO m4b[, np pn[np 2mppbpp n^ ummg|n-Omp bO, L dn^b[nLd hmp^ t ^pmOp ^|mmp^b[ mmppbpmpjnLOOb-

pni: U4mn^nrcb[jmg|mO pmgmrcb[nL O^mmm^ni dn^b[nLd nLunLdOmu|p4b[ t mOmbum^mO Om^np^ brcmdujm^l mq^bgmpjnLOp m4jm[ brcmdujm^l 4pm: Un^b[| npm^m^mO hmm^mO^Obpp [mimgOb[nL O^mmm^ni npn2 pm-gmmpn^ ^n^in^m^mOObp ^|mmp44b[ bO [mqbpni: UpnjnLOpnLd ummgib t hbmLjm[ dn^b[p.

+ icSOiESPGf.til 4-itWDDGf.iXl (2)16

(2) dn^b[p qOmhmmib[ t ^ngpmqnLjO pmRm^nLu|Obp| b^mOm^ni, L ummgib[ t hbmLjm[ ^mm^bpp.

Uqjmuw^ 2

Wnr)bi (2)-ji qOuihuiinUuiO wpq/tLOjiCibpi17

Dependent Variable: D(D(EG)) Method: Least Squares Sample(adjusted): 2004:3 2016:2 Included observations: 48 after adjusting endpoints White Heteroskedasticity-Consistent Standard Errors & Covariance

Variable Coefficient Std. Error t-Statistic Prob.

D(D(CNMG)) D(D(INVFCG)) D(D(RSG(-1))) D(D(NRSG(-2))) D(D(EXPG(-3))) D(D(BDG(-4))) D(D(EG(-1))) 0.28 0.0884 3.22 0.0025

0.22 0.15 0.0732 2.09 0.0423

0.09 0.0339 -2.71 2.72 0.0096

-0.36 0.1149 2.59 -3.14 0.0032

C -0.09 0.7105 -0.14 0.8895

R-squared Adjusted R-squared S.E. of regression Sum squared resid Log likelihood 0.75 Mean dependent var S.D. dependent var Akaike info criterion Schwarz criterion F-statistic -0.11

4.86 6.15

-139.64 17.59

Durbin-Watson stat 2.58 Prob(F-statistic) 0.0000

(2) qOmhmmimd dn^b[p ^nLObOm hbmLjm[ d|2wO^jm[ mbupp.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

= ss£*(iijewMGrX[ + a. ssatiipwrec^}}+a, i50ci»(ffsst-i>? -

O.OJfl D "O.cobi.- V.QQZD D .BDC-... - (3)

16 BiSiaiJ^iffieWMfl® irffiiiitWiffBii-Ci hwi5winwmwutuw[i ifinifin|uiul|iu[i[ibnCi bCi L)pL|Duj-l|fn LnujppbpnLpjnLCjCjbpnLj, mtimbuujL|Uj[i wifn t-1-prj bnuji5ujujL|[n i5wl|wpriwl|p l|pl|Ciwl|fn mwppbprupjwCip, ffQPQSHUI-lj' r?bqfnrjb[im[ibpfng Cibpqpw44w6 ajiluj[ir|[ibpfn wifn mbi5ajfn t-1-prj br?wi5ujwl|fn i5b6rupjnL[ip' l|pl|Ciwl|fn mwppbprupjwCip, ff^ffiiffiSfl^J j-ti' n£ r?b-qf^bCimtibpfng Cibpqpw44w6 w4w[iri[ibpfn 6w4w[fn wifn mbi5ajfn i5b6rupjnL[ip t-2-prj brcwCiu-jwl|nn5' r^mwpl|4w6 L|pL|CiujL|fn mwppbprupjwCip, ff (ff iIEFilvJj-(J' wpmwhwMwCi fnpwl|wCi wifn mbi5ajfn t-3-prj br?wi5ujwl|h i5b6rupjnL[ip' L|pL|CiujL|fn mwppbprupjwCip, PLiKBDQj^i j-Cf pjru-gbfn bl|wi5rum[ibpfn b 6wtuubpfn mwppbprupjwCi 6w4w[h wifn mbi5ajp t-4-prj br?wi5ujwl|nLi5' r^mwpl|4w6 L|pL|CiujL|fn mwppbprupjwCip, i5nr|b[fn wtihwjm ujwpwCibmpbpp:

17 Sbu http://www.eviews.com/home.html

18C(Ci L|pL|CiujL|fn mwppbprupjwCip rifnmwpl|4w6 mCimbuwl|w[i wifn i5b6rupjw[i L|LuCifuuj-mbuin^ mpdbpO t:

О-йшЬ^тЦшб йп^Ь[р ршрЙр пршЦр ¿, ршйр пр рп[пр пршЦшЦшй дт-дшйр2йЬрр Ь^йшщштши^шйтй Ьй ¿^пЬпйЬтрр^ш]р ¿шфшйр2йЬррй 19: 0п^Ь[тй шЦтпЦпгсЬишдрш ¿Цш, Ь^Ь[ t ЬЬтЬрпи^Ь^шитр4п1р]тй, прр Ь^-Цр t шгсйЦЬ[ Ь^йшщштши^шй •прбшЦрдйЬрр итшй^шрт и^ш[йЬрр йЬр-^шдйЬ[пЦ Ъ^Ь-ЦЬирр ЦшгстдЦшбрпЦ: Рп[пр •прдшЦрдйЬрр, ршдр шqшm шй^шйрд, й2шйшЦшф Ьй:

(3) йп^Ь[тй ЦштшрЬ[пЦ пр^шЦр б^шфпЁп1р]п1ййЬр' Цитшйшйр ЦЬрзйш^шй •йшИштЦшд йп^Ь[р.

Й = та -н а гвагогсг + а+ а. - с, (кяя1ег_2 +

0.0ОЕХ?Ст;.: "0.00:ЕВСт;_, - 0.3б£С:_. (4)

пр1пЬг1 1лСилЬиш1|ш[| ш^р 1|шС|[иш1лЬиЦпг120 шрдЬрй I; ^рг^ Ьгсшйццш-Цтй:

(цпрдшЦрдйЬрр) тйтbишqртшЦшй йЬЦйшршйшр]шйр

• ШшйЙйшдЦшб рп[пр •прдпййЬрр й2шйшЦшфпрЬй шq^пLй Ьй тйтЬишЦшй шйр Црш, ршдшгстр^йр' RЬqр^ЬйтйЬррй тршйш^-ршд ЦшрЦЬрр дшЦшф шйр тЬйщр:

• Бйш]рй тйтЬитр^ййЬрр' тфш[ Ьгсшй^шЦр ищшгсйшй рршЦшй дшЦшф рй^Ьрир ^ршЦшйпрЬй t шq^пLй тйтЬишЦшй шйр Црш: 0шийшЦпршщЬи' ищшгсйшй 1% шйр, ИшЦшишр щшJйшййЬрпLй, hшйqbgйпLй t йр2рйтй тйтЬишЦшй шйр йптшЦпршщЬи 0.3% шйр:

• SЦJШ[ ЬгсшйщшЦр Ь^йш^шгай ЦштшЦйшй рршЦшй дшЦшф рй^Ьр-ир 1% шйр, ШJ[ Ь^Цшишр щшJйшййЬрпLй, ^^•Ьдйтй t йр2рйтй 0.2% тйтЬишЦшй шйр:

• ПЬqр^ЬйтйЬррg ^ п^ RЬqр^ЬйтйЬррg hшЦшршqрЦш6 шЦшй^йЬрр шйр тЬйщЬрй шq^пLй Ьй тшррЬр [шцЬрпЦ ^ тшррЬр ЦЬрщ: 0ши-йшЦпршщЬи' RЬqр^ЬйтйЬррg йЬрqршЦЦш6 шЦшй^йЬрр шйр тЬй-щр 1%-пЦ шйр т^ш[ ЬгсшйцшЦшй, ШJ[ Ь^Цшишр щшJйшййЬрпLй, ЦhшйqЬgйр Ь^пр^ Ьгсшй^шЦр йптшЦпршщЬи 0.15% тйтЬишЦшй шйр: UшЦшJй п^ RЬqр^ЬйтйЬррg итшдЦшб шЦшй^йЬрр шйр тЬйщр ^^•Ьдйтй t Ь^пр^ ЬрЦт ЬгсшйцшЦ Ь^тп тйтЬишЦшй шйр шй^йшй' йпт 0.05%-пЦ:

• иртш!шййшй рршЦшй дшЦшф рй^Ьрир шq^пLй t ^ршЦшйпрЬй, ишЦшJй ЬрЬр [шq т2шдтйпЦ: ^ирйрй' ЬрЬ тфш[ Ьгсшй^шЦшй шр-тшЬ^ййшй рршЦшй дшЦшф рй^Ьрир шйр 1%-пЦ, шщш <Ъи ррш-Цшй дшЦш[р, ШJ[ hшЦшишр щшJйшййЬрпLй, ЬрЬр ЬRшйиJшЦ 1Ьшп йр2рйпLй Цш^р 0.09%-пЦ:

• ЬрЬ mЦJШ[ ЬRшйиJшЦпLй тЬ^р t пLйЬgЬ[ рJпL2Ьр шЦЬ[gпLЦр дтдш-йр2р тЬйщр шй 1%-пЦ, шщш, ШJ[ hшЦшишр щшJйшййЬрпLй, иш ЦhшйqЬgйр тйтЬишЦшй шйр 0.002%-пЦ' 4 Ьгсшй^шЦ 1Ьшп: ЬрЬ тЦJШ[ ЬRшйиJшЦпLй тЬ^р t пLйЬgЬ[ рJпL2Ьр щшЦшипLр^р шй 1%-пЦ, шщш 4 ЬRшйиJшЦ !Ьтп ЦйЦштЦр тйтЬишЦшй шйр шйЦпLй йр2р-йпLй 0.002%-пЦ:

19 SЬ'и Магнус Я.Р, Катышев П.К., Пересецкий А.А., й2Ц. Ш2Ё.. ¿2 72-73:

20 SЬ'и Марно В., Путеводитель по современной эконометрике. Пер. с англ. В. А. Банникова. Научн. ред. и предисл. С. А. Айвазяна. М., "Научная книга", 2008, t2 32-33:

• SümbunLpjrnü щшррЬрш2П2шЬш]рй pümjpni щш]йшйшЦпрЦш0' йш-Ёпр^ »гсш^ш^Р тйтЬиш^шй шйр 1% шйр hшйqhgйnLÜ t тфш[ »гсш^ш^Р тйтЬиш^шй шйр шй^йшй' 0.36%-пЦ:

Oqmmqnpdimö •ршЦшйш.адш.й

1. SрqpшйJшй h., Mшpш^hmJшй L., « тйтЬишЦшй шйр qnpönC^JpCi ibpLnLÖnLpjnLÜ, °р., «Ршйр»р <äS<», 3(31), 2013. http://media.asue.am/upload/Ban_2013.3-3_MAKRO.pdf

2. ВшЦш^шй U., ^фшййр^шй <. L nLppßühp, 0шЦpnmйmhuшЦшй ibp[nLÖnL|3JnLCi, ¿¡ni^h^inpnLtf L l^Ci^^mhunLÜi: ш2Ёштшйрр Ь^фтЦтитй, °p., «UCiphpip> üшmhйш2шp, 12, http://media.asue.am/upload/amberd_matenagrer/12_Tavadyan_nor_pdf

3. Эконометрика: учеб. /под ред. И.И.Елисеевой/. М., "Проспект", 2009.

4. Шараев Ю.В., Теория экономического роста /учеб. пособие для вузов/. М., Изд. дом ГУ ВШЭ, 2006.

5. Магнус Я.Р., Катышев П.К., Пересецкий А.А., Эконометрика. М., издательство "Дело", 2004.

6. Марно В., Путеводитель по современной эконометрике. /Науч. ред. и предисл. С. А. Айвазяна/. М., "Научная книга", 2008.

7. Cobb C. W. and Douglas P. H., A theory of production. American Economic Review 18(1), 1928. Proceedings of the Fortieth Annual Meeting of the American Economic Association.

8. Copeland M. A., Concepts of National Income, in Studies on Income and Wealth, Vol. 2, New York: National Bureau of Economic Research, 1937.

9. Tinbergen J., Zur Theorie der Langfirstigen Wirtschaftsentwicklung. Weltwirtschaftliches Archiv 55, 1942. Stigler G. Trends in Output and Employment, NBER, 1947.

10. Solow R. A ., Contribution to the Theory of Economic Growth // Quarterly Journal of Economics, Vol. 70, 1956.

11. Kendrick J. W., Productivity Trends in the United States. Princeton N.J.: Princeton University Press, 1961.

12. Denison E. F., The Sources of Economic Growth in the United States and the Alternatives Before Us. New York: Committee for Economic Development, 1962.

13. Jorgenson D. W. and Griliches Z., The Explanation of Productivity Change. Review of Economic Studies 34,1967.

14. Griliches Z., Journal of Economic Literature, Vol. 34, № 3, 1996.

15. Lucas R., On the Mechanics of Economic Development // Journal of Monetary Economics, 1988.

16. https://www.cba.am/am/SitePages/statrealsector.aspx, http://www.armstat.am/am/?nid=263

17. http://www.eviews.com/home.html

18. https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%82%D0%B5%D1 %80%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D1%8 1%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82% D1%8C

ИШХАН ТИГРАНЯН

Профессор кафедры макроэкономики АГЭУ, кандидат экономических наук

АЙКАЗ ОГАНЕСЯН

Доцент кафедры макроэкономики АГЭУ, кандидат экономических наук

КНАРИК ВАРДАНЯН

Доцент кафедры макроэкономики АГЭУ, кандидат экономических наук

ГАЯНЭ АВАКЯН

Доцент кафедры макроэкономики АГЭУ, кандидат экономических наук

Анализ факторов, влияющих на экономический рост РА.- Темпы экономического роста в мире замедлились, и вторая волна кризиса - угрожающая опасность как для развивающихся, так и развитых стран. В этих условиях проблема экономического роста является актуальной, и очень важен поиск эффективных механизмов стимулирования экономического роста. Каждая эпоха, недооценивая научные достижения предыдущего периода, выдвигает свои собственные решения для ускорения или обеспечения экономического роста. Экономический рост РА, в основном, обусловлен колебанием компонентов совокупного спроса, степенью взаимодействия реальных и финансовых секторов. В статье определены основные факторы, влияющие на экономический рост РА, с использованием эконометричес-ких моделей оценена степень их воздействия.

Ключевые слова экономический рост, фактор, моделирование, причинно-следственные связи, потребление домашних хозяйств, валовое накопление, экспорт, кредиты, депозиты, депозиты нерезидентов, доходы и расходы бюджета. иЕ1_ 011, 4, Р24

ISHKHAN TIGRANYAN

Professor at the Chair of Macroeconomics at ASUE,

PhD in Economics

HAYKAZ HOVHANNISYAN

Associate Professor at the Chair of Macroeconomics at ASUE,

PhD in Economics

QNARIK VARDANYAN

Associate Professor at the Chair of Macroeconomics at ASUE,

PhD in Economics

GAYANE AVAGYAN

Associate Professor at the Chair of Macroeconomics at ASUE,

PhD in Economics

Analysis of Factors Influencing the Economic Growth of the RA.- The rates of economic growth have slowed down in the world and the second wave of crisis is a threatening danger both for the developed and developing nations. In such conditions the issue of economic growth is urgent and it is important to look for effective mechanisms for promoting it. Each period, without evaluating the scientific achievements of the previous period, proposes its own solutions to ensure and speed up economic growth. The economic growth of the RA is largely conditioned by fluctuations in the components of full demand, with the degree of interaction between the real and financial sectors. In this article the main factors influencing the economic growth in the RA are pointed out and the size of their impact is estimated using the econometric models.

Key words: economic growth, factor, modeling, cause-and-effect relationships, household consumption, gross savings, export, credits, deposits, non-residents' deposits, budget revenues and expenses. JEL O11, 4, P24

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.