Научная статья на тему 'АНАЛИТИК КИМЁ КУРСИНИ ЎҚИТИШДА МУЛТИМЕДИА ВОСИТАЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИШ'

АНАЛИТИК КИМЁ КУРСИНИ ЎҚИТИШДА МУЛТИМЕДИА ВОСИТАЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИШ Текст научной статьи по специальности «Химические технологии»

CC BY
0
0
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Педагогика / ақлий қобилият / ахборот технологиялари / мултимедия / кимё ўқитиш усуллари. / Pedagogy / mental ability / information technology / multimedia / chemistry teaching methods.

Аннотация научной статьи по химическим технологиям, автор научной работы — Usmonova Maftuna Davlatjon Qizi

Ушбу мақолада кимёвий фанларни ўқитишда мултимедиявоситаларидан самарали фойдаланиш тажрибаси муҳокама қилинади ҳамда ўқув жараёнида фанларни ўқитишда тақдимотлардан фойдаланишнинг афзалликлари ва камчиликларини ҳақида фикр юритилади.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

USE OF MULTIMEDIA WHEN TEACHING A COURSE IN ANALYTICAL CHEMISTRY

This article discusses the experience of effective use of multimedia tools in the teaching of chemical sciences and discusses the advantages and disadvantages of using presentations in the teaching of science in the educational process.

Текст научной работы на тему «АНАЛИТИК КИМЁ КУРСИНИ ЎҚИТИШДА МУЛТИМЕДИА ВОСИТАЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИШ»

é

Ws,

USE OF MULTIMEDIA WHEN TEACHING A COURSE IN ANALYTICAL CHEMISTRY Usmonova Maftuna Davlatjon kizi

Doctoral student of the 2nd stage of FarDU. https://doi.org/10.5281/zenodo.12696973

ARTICLE INFO

ABSTRACT

This article discusses the experience of effective use of multimedia tools in the teaching of chemical sciences and discusses the advantages and disadvantages of using presentations in the teaching of science in the educational process.

Received: 04th July 2024 Accepted: 08th July 2024 Online: 09th July 2024 KEYWORDS

Pedagogy, mental ability, information technology, multimedia, chemistry teaching methods.

ИСПОЛЬЗОВАНИЕ МУЛЬТИМЕДИЙНЫХ СРЕДСТВ ПРИ ПРЕПОДАВАНИИ

КУРСА АНАЛИТИЧЕСКОЙ ХИМИИ

Усмонова Мафтуна Давлатжон кизи

Докторант 2 ступени ФарДУ. https://doi.org/10.5281/zenodo.12696973

ARTICLE INFO

ABSTRACT

Received: 04th July 2024 Accepted: 08th July 2024 Online: 09th July 2024 KEYWORDS

В данной статье рассматривается опыт эффективного использования средств мультимедиа при преподавании химических наук, а также рассматриваются преимущества и недостатки использования презентаций при преподавании естественных наук в учебном процессе.

Педагогика, умственные способности, информационные технологии,

мультимедиа, методика преподавания химии.

АНАЛИТИК КИМЁ КУРСИНИ У^ИТИШДА МУЛТИМЕДИА ВОСИТАЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИШ

Usmonova Maftuna Davlatjon qizi

ФарДУ 2-bosqich докторанти. https://doi.org/10.5281/zenodo.12696973

ARTICLE INFO ABSTRACT

Received: 04th July 2024 Accepted: 08th July 2024 Online: 09th July 2024 KEYWORDS

Ушбу мацолада кимёвий фанларни уцитишда мултимедия воситаларидан самарали фойдаланиш тажрибаси мууокама цилинади уамда уцув жараёнида

TledaeoeuKa, a^Auü

K,o6uAunm, axöopom mexHOAoeuxAapu,

$aHAapHu y^umumda ma^duMomAapdaH $oüdaAaHuwHuH3 afaaAAuKAapu ea KaMHuAuKAapuHu ya^uda $uKp wpumuAadu.

MyAmuMedun, KuMë

KuMe

y^umum ycyAAapu.

KHpHm. EyryHra KyHga o^HHro^^apgarH Ta^uM ^apaëHura axöopoT TexHo^orHH^apHHH Tagöu; STurn, ^aH^apHH y^HTHmHHHr ннтегpaцнн^amгaн MexaHH3M^apuHH flparam xaMga negaroruK Ba gugaKTuK acoc^apuHH aHHK^am, my öu^aH öupra^HKga 3aMOHaBHH ycy^ap ëpgaMuga ^oHHX,a^am, KHMëBHH öu^HM^apHu нннoвaцнoн ëHgamyB acocuga puBo^^aHTupum öopacuga KynrHHa h^mhh TagrçurçoT um^apu o^u6 öopu^Mo^ga. Ey sca KuMë TapMoFugaru ^aH^apHu y^uTumga aх6opoт-кoммyннкaцнн TexHo^orun^apugaH ^ofiga^aHum, Ta^aöa^apga MeToguK öu^uM^apHu maK^aHTupumra KeHr uMKoHu^T^ap oHMo;ga.

MaM^aKaTuMu3ga ëm^apHuHr cu^aT^u Ta^uM o^um^apu yHyH öapHa mapT-mapouT^ap npaTu^Mo^ga. Ey sca y^apHuHr MycTa^u^ Ba spKuH ^uKp^afi o^um ^o6н^ннтннннг puBo^aHumura, pyH 6epaëTraH Bo^ea-xoguca^apra maxcuH MyHocaÖTuHu öu^gupumra UMKOH HpaTagu. ^yHëgaru ôy^aëTraH y3rapum^apra HucöaTaH y3uHuHr maxcuH Hy;Tau Ha3apHuHr maK^aHumu maxc ^ao^uruHu KypcaTyBHu acocuH oMu^^apgaH öupu xucoö^aHagu. IDyHuHrgeK, y3uHuHr MycTa^u^ c^uKpura sra öy^raH xap öup maxc y3 uMKoHuHT^apuHu xaMga aK^ufi ^o6н^ннтннн spKuH HaMoëH STa o^agu. EyHgaH ëm^ap sca ^aMuflTHuHr puBo^aHumura y3uHuHr öraumu Ba roTyrçrça spumumra uHTu^yB^aH^uru 6u^aH KaTTa xucca ;yma o^agu. MyBa^^a^uHT^u paBumga o^uö 6opu^aëTraH Ta^uMufi uc^oxoT^apHuHr xaM acocuH Ma;cagu spKuH, MycTa^u^ ^uKpura sra 6apKaMo^ maxc Ba Ma^aKa^u MyTaxaccucHu Tapöun^aö Bonra eTKa3umgaH uöopaTgup. ffly Hy;Tau Ha3apgaH o^ufi Ta^uM Myacca^apuga aHa^uraK KuMë KypcuHu yrçuTumga My^TuMegun BocuTa^apugaH ^ofiga^aHuö gapc^apHu TamKu^am öyryHru KyHHuHr ycTuBop Ba3u^a^apugaH öupugup.

Ha3apHH k;hcm. EyryHru KyHgaru aH^HaBufi Ma^py3a maK^u MyxuM axaMuHTra sra öy^raH Ma^^yMoT^ap xa^MuHuHr Kyn^uru Hara^acuga yHu y3^amTupum umkohuhtuhu nacaHTupumu MyMKuH. ffly caöaö^u $aHHu yrçuTumga HHru Ta^uM TexHo^orun^apuHu ^opufi eTum y;yB ^apaëHuHu cogga^amrapumra ëpgaM öepagu. Ey sca y3 HaBÖaTuga MyTaxaccuc^apHu Tafiëp^am cu^araHu ^xmu^afigu. KynuHHa KoMnroTep Ba My^TuMegun TexHo^orun^apu uH^opMaTuKa, MaTeMaTuKa, ^u3uKa xaMga 6om^a öup rçaTop ^aH^apuHu y3^amTupumga ^y^^aHu^agu. My^TuMegun BocuTa^apugaH кнмëвнн ^aH^apHu y3^amTupumga ^ofiga^aHum yrçyB npegMeT^apuHuHr y3ura xoc xycycuHT^apu Ba y^uTyBHu^apHuHr KacöuH TaRëprap^uru 6u^aH öof^uk; öup ^aTop xycycu^T^apra sra.

KuMë fiyHa^umga MyTaxaccuc^uK ^aH^apuHu y;uTumga öapHa Ma^^yM aH^aHaBufi maK^^apgaH A^HU; Ma^py3a^ap, ceMuHap^ap Ba ^aöopaTopun um^apugaH ^ofiga^aHu^agu. Ym6y ^aH^apHu ypraHumga ^aöopaTopun um^apu Ba aMa^ufi MamFy^oT^apHuHr ypHu KaTTa öy^umura ;apaMaH, öyTyH y;yB gacTypuHuHr acoocuH öyFuHu Ma^py3a 6y^u6, y $aH öyHuHa u^MUH öu^uM^apHuHr TU3UM^U acoc^apuHu ApaTumu, Terum^u ^aH Ba

é

Ws,

1 Норенков, И. П. Информационные технологии в образовании / И. П. Норенков, А. М. Зимин. - М.: Изд-во МГТУ им. Баумана, 2004. - 351 с.

2 Стародубцев, В. А. Компьютерные и мультимедийные технологии в естественнонаучном образовании / В.А. Стародубцев. - Томск: Дельтаплан, 2002. - 224 с.

ё

ш

И1Е = 8.1 | 8ЛЕ = 7.899

www.in-academy.uz

йуналишнинг барча боскич талабалари уртасида суровнома утказдик. Суровномада 247 нафар талаба иштирок этди (119 нафар иккинчи боскич талабалари, 128 нафари учинчи боскич талабалари).

Суровномада иштирок этган иккинчи боскич талабаларнинг 73 фоизи, учинчи боскич талабаларининг эса 77 фоизи такдимотлар факат маълум даражада янги маълумотларни узлаштиришга ёрдам беради, деб х,исоблайдилар. Иккинчи боскич талабаларнинг 69 фоизи, учинчи боскич талабаларининг эса 61 фоизи талабалар такдимотлар маърузада утилаётган мавзуни тушинишда самарали булишига ишонишади. Иккинчи боскич талабаларнинг 82 фоизи, учинчи боскич талабаларининг эса 90 фоизи такдимотларда графикалар, жадваллар, диаграммалар, расмларни такдим этишни фойдали эканлигини таъкидлашди. Иккинчи боскич талабаларнинг 68 фоизи, учинчи боскич талабаларининг эса 75 фоизи умумкасбий мавзулар буйича билимларни маърузачидан "жонли равишда" олишни ва такдимотлар шаклида асосий маълумотни узлаштиришга ёрдам берадиган кушимча маълумотларни олишни афзал куришларини таъкидладилар. Иккинчи боскич талабаларнинг 24 фоизи, учинчи боскич талабаларининг эса 27 фоизи такдимотларда матнли маълумотларнинг такдим этилишини маъкуллашди. Иккинчи боскич талабаларнинг 26 фоизи, учинчи боскич талабаларининг эса 13 фоизи маърузаларда такдимотлардан фойдаланишга салбий муносабат билдирган булиб, улар маълумотларнинг мазмуни ва шакли, шунингдек такдим этиш услубидаги камчиликларни таъкидлаб утганлар(1-жадвал). Улар фикрича: "Укитувчилар дарс беришни тухтатадилар ва шунчаки сич;ончани босишади. Укитувчи такдимотларни тезда вара;ласа, асосий ма;сад - тушуниш - амалга оширилмайди. Маърузада талаба ишининг асосий ма;сади уни ёзиб олишдир. Такдимотларнинг аксариятида орти;ча микдорда маълумотларни, шу жумладан матнни уз ичига олади. Матнли маълумотларни классик маъруза шаклида эшитиш оркали англаш осонрок".

1-жадвал

Саволлар мазмуни Иккинчи курс Учинчи курс

Сони Фоиз Сони Фоиз

Такдимотлар факат маълум даражада янги маълумотларни узлаштиришга ёрдам беради 87 73 99 77

Такдимотлар маърузада утилаётган мавзуни тушинишда самарали 82 69 78 61

Такдимотларда графикалар, жадваллар, диаграммалар, расмларни такдим этиш фойдали 98 82 115 90

Умумкасбий фанлардан билимларни маърузачини узидан, кушимча маълумотларни эса такдимот шаклида олиш фойдали деб билишади 81 68 96 75

Такдимотларда матнли маълумотлар берилиши фойдали 29 24 35 27

Маърузаларда такдимотлардан фойдаланишга салбий муносабат билдирган 31 26 17 13

é

Ws,

Утказилган суровнома буйича талабаларнинг фикри ва бизнинг укитиш тажрибамиз шуни курсатадики, таълим жараёнида такдимотлардан фойдаланиш самарадорлиги укитувчининг касбий мах,орати, фаннинг хусусиятлари ва укув интизомининг узига хос хусусиятлари билан белгиланади.

Электрон укув-услубий мажмуаларни, компютер дарсликларини ва бошка электрон нашрларни яратиш бу борадаги укув-услубий адабиётларнинг етишмаслигини коплайди, материалнинг узлаштирилишини доимий равишда кузатиб бориш имконини беради, талабаларнинг муста;ил билим фаолиятини фаоллаштиришга ёрдам беради.

Хулоса. Университетларнинг ахборот мух,итини яхшилаш, укитишнинг илгор ахборот-коммуникация технологияларини ривожлантириш ва жорий этиш бугунги кунда педагогик амалиётда юкори касбий таълимни ривожлантириш ва модернизация килишнинг энг мух,им стратегик вазифасидир. Х,озирги ва;тда педагогик дастурий таъминотнинг ажралмас тизимлари сифатида ишлаб чи;илган ва яратилган, укув маълумотларини туплаш, тартибга солиш, саклаш, кайта ишлаш ва охирги фойдаланувчиларга такдим этиш ма;садида бирлаштирилган дидактик комплекслардан кенг фойдаланилмокда. АКТдан фойдаланиш, агар дидактик комплексларнинг барча элементлари узаро боглик булса, ягона ахборот базаси ва дастурий-аппарат мух,итига эга булса, таълим сифатини оширишга имкон беради. Бундай дидактик мажмуаларни лойих,алаш ва яратишда уларни мах,аллий компютер тармокларида х,ам, касбий таълимнинг масофавий шаклида х,ам ишлатиш имкониятини таъминлаш зарур.

References:

1. Норенков, И. П. Информационные технологии в образовании / И. П. Норенков, А. М. Зимин. - М.: Изд-во МГТУ им. Баумана, 2004. - 351 с.

2. Стародубцев, В. А. Компьютерные и мультимедийные технологии в естественнонаучном образовании / В.А. Стародубцев. - Томск: Дельтаплан, 2002. - 224 с.

3. Усмонов Ш.А. Problems and solutions with working ability children// "Психологическое здоровье населения как важный фактор обеспечения процветания общества" . Ф.: 2020 с. 177-179.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.