CC BY
29
УДК 618.333:616-083.98
З.А.ДАТХАЕВА, С.Ш. ИСЕНОВА, У.Б.БУГИБАЕВА, Т.Т.БУГИБАЕВ
Асфендияров атындагы Цазац ¥лттъщ Медицина университетi №2 АкушерлЫ жэне гинекология кафедрасы
АМСК ДЕЦГЕШНДЕГ1 ¥РЬЩТЫЦ АНТЕНАТАЛЬДЫ 0Л1М1 МЭСЕЛЕС1
Мацалада, рръщтъщ антенатальды влiмiмен аяцталган ЖYктi эйелдердщ медициналъщ карталарына ЖYргiзiлген талдау нэтижелерi баяндалган.АМСК децгейтде ррыцтыц антенатальды eлiмiнiц негiзгi себептерi айцындалды, оларды талдау нэтижелерi жэне ЖYктiлiктiц осы асцынуын аныцтауга рсыныстар кeрсетiлдi.
Tyümdí свздер: Перинаталды eлiм, ррыщтыц антенатальды влiмi, гравидограмма, доплерометрия, КТГ.
Такырыптыц езекттМ.
Эйел адамзаты ушш баласыньщ туылуы жагымды жэне куанышты окига болып табылады. Алайда, эйел ушш жуктшш жэне босану, кептеген киыншылыктармен, физикалык жэне моральдык тургыда денсаулыгынын нашарлауымен косарласуы мумкш. Деш сау бала туу -мемлекет алдындагы мшдет болса, наукас баланын дуниеге келу1 - отбасы мен когам ушш кайрет болып табылады. Fылыми жэне тэж1рибелш зерттеулер бойынша деш сау бала тек деш сау, жуктШп жэне босану агымдары калыпты еткен анадан гана туылады. Элемдш статистикада каз1рп уакытта орта есеппен алганда он баланын ¡шшде б1р гана бала мшйз сау дуниеге келе,щ! [2]
Осы мэселелердщ ¡шшде ерекше манызга ие болган непзп керсетгаштердщ б1р! - жукт эйелдермен жана туылган нэрестелерге керсетшетш медициналык кемектщ сапасынан [1], эйел денсаулыгына эсер ететш кептеген факторлардын эсершен кершетш перинатальды ел1м (П0) керсеткМ болып табылады.
К^аз1рп кезде акушерлш саладагы жетктштермен дамуга карамастан П0 мэселей элем бойынша[7,8], ел1м1з бойынша езект мэселелердщ б!р! болып кала бередь Сондыктан онын темендеуше арналган стратегиялык кызметтерд аныктау ушш талдаулар журпзШп, медициналык жэне элеуметтш маныздылыгын сактау керек. Ол тек кана медициналык емес, сонымен катар элеуметтш мэселелердщ б!р! болып табылады. Ана мен баланы коргау б1здщ ел1м1здщ непзп мшдеттершщ б!р! болды жэне эл1 кунге дейш непзп мшдет болып кала бередь эйресе сощы жылдары нарыктык экономикага кешу нэтижейнде, экономикалык жэне элеуметтш мэселелер отбасына, ана мен балага терк эсер керсетуде.
Элеуметтш-экономикалык жагдайлар перинаталдык ел1м денгешне эсер етпей коймайды. [8,9] ¥рыкты антенатальды коргау,ел1 туылу себептерш аныктау жэне оларды темендету, пренатальды кезендеалдын алу женшдеп ¡с-шараларды уйымдастыру заманауи гылымнын перспективт багыттары болып табылады. [1,2,3,4]
ДД¥ деректер1 бойынша перинаталдык ел1м денгей Еуропада 5-тен 20% дейш, ал ТМД елдершде 6 - 21%, Орталык жэне Шыгыс Еуропадагы елдерде 3 - 7% болса, Батыс Еуропа калаларында 2-ден 5% -га дейш ауыткиды[5 ]. Барлык ел1 туылган нэрестелердщ ¡шшде антенатальды ел1м 77,9% курайды, жэне ол клиникалык, элеуметтш манызды жэне толык зерттелуд1 талап ететш езект мэселе. ДД¥ 2009 жылы элем бойынша 3,3 миллион ел1 туылган балалардын
санын аныктады. Бул зерттеудеэлемнщ барлык аймактары камтылды, сонын ¡шшде 190 мемлекет кана босану санына байланысты ел1 туылуыдын жиШгш есептеп шыгарды. Аныкталган керсетгаш бойынша элемде б1р жыл ¡шшде 3,2 млн (2,5-тен 4,1-ге дешнп аралык) ел1 туылушылык болганын керсетть б1рак зерттеушшер накты керсетгаш бул керсетгаштен де (4.1 жакын) жогары екенш аныктаган болатын. Эр турл1 дамыган елдерде П0 каркыны 1000 босану ¡шшде 5-еу1 болса, Онтустш Азия мен Африкада 1000 босану ¡шшде 32 босану перинаталды ел1ммен аякталады. Антенатальды ел1м себептер1 ете кеп жэне ол жуктткке дейш клиникалык кершктер бермейдь К^аз1рп заманауи эдктердщ урык ел1м1 себептерш
диагностикалаудаколданылуына карамастан, онын непзп себебш аныктау 60%-га дейш киын мэселе болып кала бередъ (GoldenbergR.L. Etal, 2009 ChaiworapongsaTetal, 2010). Жукт эйел анамнезшде урыктын антенатальды ел1мшщ болуыкелей жуктШгшщ дэл осылай немесе неонатальд1 жэне сэби ел1м1мен аякталу каупш жогарылатады. Перинатальды вл1м — жуктшштщ 22 аптасынан бастап, туылганнан кешн 7 кун аралыгындагы (перинаталдык кезен) нэрестенщ немесе урыктын барлык ел1м жагдайларын керсететш статистикалык керсетк1ш. Антенатальды вл1м - жукт1л1к кез1нде урыктын ел1мь Б1зд1н зерттеу максатымыз жукт1 эйелдерд1 амбулаторлык буыннын дэр1герлер1мен жург1зу кезшдеп мумк1н болган урыктын анетенатальд^1 ел1мшщ себептер1н жэне ыкпал еткен факторларды аныктау болып табылады. Зерттеу материалдары: урыктын антенатальды ел1м1мен аякталган эйелдердщ медициналык кужаттарынын ретроспективт1 экспертт1 жазбалары. ^алалык перзентханалардын б1р1нен алынган 3 жыл аралыгындагы (2012 - 2014 ж) жукттк барысында антенатальды ел1ммен аякталган 76 эйелд1н медициналык кужаттарына клиникалык жэне статистикалык талдау журпзшдъ Зерттеу барысында жасына, жукт1л1к пен босану санына, акушерлш-гинекологиялык тарихына, аспаптык зерттеулер нэтижелер1не, гравидограммага, жукпалы аурулард^1н болу болмауына, медицинамен дэлелденбеген дэрШк заттарды кабылдау^1на, бала жолдасындагы езгер1стерге жэне аутопсия нэтижелер1не назар аударылды. Зерттеу нэтижелер1.
Антенатальды ел1ммен аякталган эйелдерд1н кепш1л1г1 87,7% белсендь репродуктивт1 жастагы эйелдер, сонын ¡шшде 26-30 жастагы эйелдер кеп кездесед1(Сурет 1).
Жуктшктерк урыктыц антенальды елкипмен аякталган жуки эйелдер жасынъщ кездесу ЖИШ1П
Наукастардын акушерл!к-гинекологиялык анамнез!н зерттеу барысында кепш!л!г! (51,7%) дет сау эйелдер екен!н керсетт!, ал курдел! аскынган акушерл!к анамнез! бар 48,3% курады (Сурет 2). Акушерл!к анамнездер! ерте кезендег! медициналык тус!кпен, езд!г!нен болган тус!кпен, мезг!л!нен бурын босанумен жэне кес!р т!л!г!мен аскынган. Назар аударатын тагы б1р керсетк!ш, зерттелген наукастардын (89,4%) басым кепш!л!г! эйелдер
1
консультациясына т!ркелген, сонын !ш!нде 57,7% I-триместрде, 26,9% 11-триместрде, 4,8% Ш-триместрде т!ркелген.Тек наукастардын 10,6% гана тексер!лмегендер, ягни эйелдер консультациясына мулдем т!ркелмеген. ¥рыктын антенатальды ел!м!нщ мерз!м!н зерттеу - кепш!л!к пайызы, 81,6% жагдайда, Ш-триместрде, 18,3% жагдайдаП-триместрде боганын керсетт!.
ЖуктЬгпктерЁ урыктын антенальды шшшмен
аякталган асукп эйелдер акушерлис анамнез!
■ аскынган акушерл1к
51,7% V ~
Сурет 2
Жукт!л!к агымынын ерекшел!ктер!н зерттеу барысында урыктын антенатальды ел!м!мен аякталган жагдайлар мынандай аскынулармен еткен! аныкталды. Олар 32,1% жукт!л!кт!н уз!лу кауп!, 25,6% ЖРВИ, 23,9% перинаталдык инфекциялар.Сондай-ак кепсулылыкпен 15,2%, анемия жэне темен плацентациямен наукастар 39,2%, урыктын курсак !ш!л!к к!д!ру синдромымен 14,3% болды. Жукт! эйелдщ алмастыру картасын талдау кез!нде, б1з эл! кунге дей!н ти!мд!л!г! дэлелденбеген актовегин, курантил, Е дэрумен!, канефрон, буйрек шайы, фурамак - дэр!л!к заттарын колдангандарына назар аудардык.
АМСК уш!н кол жет!мд!, урыкты антенатальды бакълауга арналган гравидограмма, допплерография жэне КТГ сиякты зерттеу эд!стер! ти!мд! екен! белг!л!.
Гравидограмма - жукт! эйелдщ эйелдер консультациясынын кабылдауына эр барган сайын жукт!л!г!нщ 20 аптасынан бастап жатыр туб! би!кт!г!н сантиметрл!к лента кемег!мен елшеу жэне белг!леу аркылы алынатын жукт!л!кт!н даму агымын керсетет!н графикалык кер!н!с. Онын карапайым жэне арзан эд!с екен! дэлелденген.Бул эд!с урыктын дамуынын к!д!русиндромын [2,3,5,6] ерте диагностикалауга мумк!нд!к беред!. Алайда, алмастыру карталарын талдау барысында ЭК дэр!герлер!мен гравидограмма32,1% жагдайда гана толтырылганын, ал калгандарында мулдем гравидограмма жург!з!лмегенд!г! аныкталды.¥рыктын антенатальды ел!м!мен аякталган жэне НДКС бар жукт! эйелдерд!н71,3% жагдайында гравидограмма мэл!меттер!нщ мулдем жоктыгы аныкталды. Гравидограмма, гестациялык мерз!мге сэйкес емес темен салмакты нэрестелерд! аныктауга арналган скринингт!к зерттеу эд!с болып
табылады жэне онын эрб!р жукт! эйелдщ алмастыру картасында болуы ти!с екен! бэр!не белг!л!. Бала жолдасынын ультрадыбыстык сипаттамалары менурык-ана-плацента кан айналымынын ерекшел!ктер!н зерттеу максатында жэне эр турл! керсетк!штерге байланысты урыктын курсак !ш!л!к жагдайын аныктау максатында 28,6% жэне 10,8% жагдайда гана АМСК денгей!нде допплерография жэне КТГ жург!з!лген. Допплерометрия нэтижелер! бойынша 85,7% бакылауда ана-плацента-урык жуйес!н!н ауыткуы бар екен! аныкталды. Онын !ш!нде ана-плацента кан айналымынын бузылуы, 1А денгей! 42,8%, ал плацента-урык кан айналымынын II дэрежел! бузылуы 28,6% наукаста аныкталды. Сэйкес!нше к!нд!к кан айналымынын компенсаторлык мумк!нд!ктер!н!н темендеу!н керсетед!. Алайда, алынган медициналык кужаттар !ш!нен жукт!л!к узарту максатында
госпитализацияланган б!р ек! наукас кана тускен. Осылайша, б!зд!н зерттеу!м!зплацента !ш!л!к гемодинамикалык урд!стерд!н ауыткулары бар екен!н керсетед!. ^ан айналымнын параметрлер!н!н езгер!стер!, плацентанын кан айналымынын бузылысынын ерте кезен!н аныктауга, урыктын жагдайын жаксартуга багытталган, жукт!л!кт! узарту мумк!нд!г! туралы мэселен! шешуге мумк!нд!к беред!.
Биофизикалык эд!стер !ш!нен фетоплацентарлык жуйе жагдайын аныктау уш!н, акушерл!к тактикада колданылатын ти!мд! эд!с - кардиотокография болып табылады. Ол пренатальды диагностикада урыктын жагдайынын ауыткуын, сонын !ш!нде гипоксия жэне онын ауырлык дэрежелер!н аныктау аркылы акушерл!к тактикага эсер!н тиг!зед!. Бул эд!стен алынган акпарат ана-плацента-
урык жуйесшщ жалпы 63repicTepiHiH 6ip белМ болып табылады. Кардиотокография 10,7% жагдайда ганажузеге асырылган, барлык жагдайдаурыктыд жалпы жагдайы калыпты керсеткiшке сэйкес келедi.
Салмактык категория бойынша патоморфологиялык талдау нэтижелерi 65,5% жагдайда нэрестелер массасы - 2000,0 граммнан асатынын, ягни емiр суруге кабiлетi жогары нэрестелердiн кептiгiн керсетп. Ал 1500,0-2000 гр салмактагы - 5,2% болса, 1000,0-1500,0 гр- 17,2%, тек 12%
гана 1000,0 грамм жэне одан темен салмактагы нэрестелер(Сурет 3).
ЖуктШк кезшде жукт эйел агзасыньщ бейiмделуiнiн калыптасуында плацента мадызды рел аткаратыны белгiлi. Эдебиеттердегi деректер бойынша [1,2,4] плацентаныд закымдалуы (бактериялык, вирустык) кайтымсыз урдiстерге жэне плацентарлы кешендегi бейiмделу касиеттерiнiн декомпенсациясына экеп согады. Ол жуктiлiк агымына эсер етш, курсак iшiлiк урыктыд дамуына кедергi келтiредi жэне перинатальды елiмге экелуi мумкiн.
Нэрестелердщ туылган кездеп дене салмагы
Ж 5« 10« 15 К 20« 25« 30« 35« 40«
Сурет 3
Бала жолдасыныд гистологиялык зерттеулерiнен алынган бiрiмен тыгыз байланысты екенi туралы деректерге сэйкес
бiздiн нэтижелерiмiз эдебиеттердегi плацентарлы кешендегi келетшш керсеттi.
езгерiстер мен перинаталдык колайсыз нэтижелердiнбiр
Сурет 4
Плацентаныд патоморфологиялык зерттеулерiнде 48,4% жагдайда декомпенсация сатысындагы СПЖ аныкталса, 48,8% жагдайда iрiндi децидуит, 14.4% жагдайда субкомпенцация сатысындагы СПЖ жэне 5% жагдайда массивт кан куйылу аныкталган. ¥рык аутопсиясыныд сараптама корытындысы бойынша 57,2% жагдайда мацерация керiнiстерi аныкталган (Сурет 4) Ягни бул наукастардын кауiптi белгiлер туралы толык акпарат акпараттандырылмагандыгын жэне олардыд дэр^ерлер кемегiне кеш жугiнгендерiн керсетедi. Талкылау жэне корытынды.
Осылайша, урыктыд антенатальды елiмiмен аякталган жуктi эйелдерге журпзшген зерттеуiмiз денi сау эйелдердеде (51,7%) жэне аскынган акушерлш анамнезi бар эйелдерде де (48,3%) бiрдей житкте кездесетiнiн керсеттi. Медицинаныд заманауи тургыда жадаруына, денсаулык сактау уйымынажэне дэр^ерлердщ жогары квалификациялануына мемлекеттiн материалдык ресурстарды белуiне карамастан, урыктыд антенатальды елiмнiн сандык керсеткiшi денi сау жукт эйелдердежылдан жылга есуде. Бул жуктШк кезiнде белгiлi бiр жайтты жiберiп алгандыгын немесе дурыс назар аударылмагандыгын
керсетедi. Жуктiлiк агымындагы ед кед тараган аскыну жуктiлiктiнэртурлi гестациялык мерзiмiндегiжуктiлiктiн узiлу каупi, ягни 32,1% курайды. Аскынулар арасында ЖРВИ 25,6%, перинаталдыинфекция 23,9%, кепсулылык 15,2%, анемия жэне урыктыд курсак ™Шк кШру синдромы 14,3% кездеседi. Басым кепшШп (89,4%) эйелдер консультациясына барып тексерШп журген. Соныд iшiнде АМСК бойынша жуктШктщ I-шi триместрде барып тркелштуракты медициналык бакылауда болгандары 57,7% болды.¥рык аутопсиясыныд нэтижелерiн талдау кеп жагдайда (57,2%) эйелдердщ урыктыд козгалыстарыныд езгеру сипатына назар аудармаганын, медициналык кемекке кеш хабарласканын жэне кауiптi жагдайлар туралы толык акпарат алмаганын керсетт. Кеп жагдайда, ягни 65,5% -ы 2000,0 грамм салмактан жогары нэрестелер болганы аныкталды, ягни емiр суруге кабшет жогары нэрестелер. ¥сыныстар.
Аскынулары бар 76 наукастардыд медициналык кужаттарын талдау нэтижелерш корытындылай келе, жуктiлiк агымын жургiзу туралы арнайы дайындалган клиникалык хаттамаларды катад турде сактау, жуктШктщ аскынуларын уакытында аныктауга, калыпка келтругежэне курсак iшiлiк
нэрестенщ жагдайын багалауга мумюндщ бередк Осылайша 6i3 некурлым колайлы перинаталдык нэтижелер алар едш.
ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1
1 Мартыненко П.Г. Комплексный анализ причин и факторов риска перинатальной смертности в Тульской обл. и мероприятия по ее профилактике: дис ... канд. мед.: 14.00.01. - М., 2004. - 104 с.
2 2.Абдурахманов Ф.М., Зоиров П.Т., Валиходжаева М.К., Елисова О.В. Влияние инфекции нижних отделов урогенитального тракта на акушерские исходы// Материалы V Российского форума «Мать и дитя». - М.: 2003. - С. 4.
3 Радзинский В.Е., Костин И.Н., Князев С.А. Акушерский риск. Максимум информации - минимум опасности для матери и младенц. - М: 2009. - С. 5-6.
4 Стрижаков А.Н., Игнатко И.В., Повова Ю.Ю. Особенности течения беременности и перинатальные исходы у беременных с антенатальной гибелью в анамнезе // Перинатальды медицина туралы I Халыкаралык конгрес. -М.: 2011. - С. 154
5 Стрижаков А.Н., Игнатко И.В. Особенности акушерской тактики ведения и перинатальные исходы у беременных с антенатальной гибелью в анамнезе// Репродуктивной медицина туралы IV Халыкаралык конгресс «Проблемы репродукции» (спец. выпуск). -М.: 2012. - С. 91-92.
6 Стрижаков А.Н., Игнатко И.В., Попова Ю.Ю. Этиология и патогенез антенатальной гибели плода// «Вопросы гинекологии, акушерства и перинатологии». - 2012. -Т.3. -№ 11. -С. 31-40.
7 Низамов И.Г., Герасимова Л.И. Основные факторы риска антенатальных и интранатальных потерь//Университет аралык гылыми-практикалык конференция деректерк - Чебоксары: 2009. - С. 10-20.
8 Акушерство : национальное руководство/ под ред. Э.К. Айламазяна, В.И.кулакова,В.Е. Радзинского, Г.М.Савельевой. - М.:ГЭОТАР-Медиа, 2007. - 1200 с.
9 Бурлев В.А., Зайдиева З.С., Тютюнник B.JI. Патогенетические аспекты хронической плацентарной недостаточности. // V Рессей форум деректер1 «Мать и дитя». - М.: 2003. - С. 38.
10 Низамов И.Г. Анализ деятельности педиатрической и акушерско-гинекологической службы: методикалык усыныстар /И.Г. Низамов, А.А. Гильманов. - Казань: 2002. - С. 48-52.
З.А.ДАТХАЕВА, С.Ш. ИСЕНОВА, У.Б.БУГИБАЕВА, Т.Т.БУГИБАЕВ
Казахский Национальный Медицинский Университет имени С.Д.Асфендиярова Кафедра акушерства и гинекологии №2
ПРОБЛЕМА АНТЕНАТАЛЬНОЙ ГИБЕЛИ ПЛОДА НА ЭТАПЕ ПМСП
Резюме: В статье изложены результаты проведенного анализа документации женщин с антенатальной гибелью плода. Выявлены основные причины антенатальной гибели плода на уровне ПМСП, предложены рекомендации по выявлению данного вида осложнения беременности.
Ключевые слова: Перинатальная смертность, антенатальная гибель плода, гравидограмма,доплерометрия, КТГ.
Z.A. DATKHAEVA, S.SH. ISENOVA, U.B. BUGIBAEVA, T.T. BUGIBAEV
Kazakh national Medical University named after S.D. Asfendiyarov. Department of Obstetrics and Gynecology, №2
THE PROBLEM OF THE ANTENATAL FETAL LOSS AT THE PHC LEVEL
Resume: The article presents the results of the analysis of the documentation of women with fetal death. The basic causes of fetal death at PHC level, the recommendations to identify this type of pregnancy complications. Keywords: Perinatal mortality, fetal death, gravidogramma, doplerometrii, CTG.
УДК: 618.31-091-06
Б.А. САТЫБАЛДИНА, Р.Н. ЕСПАЕВА, А.Т. КОНУРКУЛЬЖИНОВ, Д.Ж. ШИГАНБАЕВА, В.В. МЕДЕТ
Центральная городская клиническая больница Казахский Национальный медицинский институт им. С.Д.Асфендиярова. ГККП «Родильный дом №2»
СЛУЧАЙ ЭКТОПИЧЕСКОЙ БЕРЕМЕННОСТИ В РУДИМЕНТАРНОМ РОГЕ МАТКИ
В статье описывается случай редко встречающейся формы эктопической беременности у первобеременной женщины. Ключевые слова: редко встречающиеся формы эктопической беременности, беременность в рудиментарном роге матки, аномалия развития матки.
Введение. По данным литературы к редким разновидностям эктопической беременности относится беременность в рудиментарном (зачаточном) роге матки, который не сообщается с полостью развитого рога матки (0,1-0,9%) [1]. Прогрессирующая беременность в зачаточном
роге редко диагностируется, и правильные диагнозы до операции ставятся приблизительно лишь в 15% случаев, в остальных же обычно предполагается наличие трубной, преимущественно интерстициальной беременности,
