Научная статья на тему 'АЛ-ЧАҒМИНИЙНИНГ “ҚОНУНЧА” АСАРИДАГИ ФАЛСАФИЙ ФИКРЛАР ТАҲЛИЛИ'

АЛ-ЧАҒМИНИЙНИНГ “ҚОНУНЧА” АСАРИДАГИ ФАЛСАФИЙ ФИКРЛАР ТАҲЛИЛИ Текст научной статьи по специальности «Философия, этика, религиоведение»

CC BY
15
4
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
моддий аcослар / инсон моҳияти / содда жисмлар / табиий моҳият / ташҳис / борлиқ. / material foundations / human nature / simple body / natural essence / diagnosis / being

Аннотация научной статьи по философии, этике, религиоведению, автор научной работы — Холбаева, Райхона Абдулазисовна

Мазкур мақолада ўрта асрлар Шарқ фалсафаси табиий-илмий ва фалсафий фанлари ривожида алоҳида ўринга эга бўлган Маҳмуд ибн-Муҳаммад ал-Чағминийнинг “Қонунча” асаридаги фалсафий фикрлар таҳлили баён этилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по философии, этике, религиоведению , автор научной работы — Холбаева, Райхона Абдулазисовна

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ANALYSIS OF PHILOSOPHICAL IDEAS IN AL-CHAGMINI’S WORK “KONUNCHA”

In this article,the analysis of the pyilosophical thoughts in the work “Konuncha” of Mahmud ibn Muhammad al-Chagmini, who had a special role in the development of the natural-scientific and philosophical sciences of the last centuries is described

Текст научной работы на тему «АЛ-ЧАҒМИНИЙНИНГ “ҚОНУНЧА” АСАРИДАГИ ФАЛСАФИЙ ФИКРЛАР ТАҲЛИЛИ»

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

3(3), March, 2023

АЛ-ЧАГМИНИЙНИНГ "ЦОНУНЧА" АСАРИДАГИ ФАЛСАФИЙ

ФИКРЛАР ТАХ^ЛИЛИ

Холбаева Райхона Абдулазисовна

Тошкент давлат шаркшунослик университети 1 -курс таянч докторанти e-mail rayxona12mim@gmail.com

Мазкур мацолада урта асрлар Шарц фалсафаси табиий-илмий ва фалсафий фанлари ривожида алоуида уринга эга булган Махмуд ибн-Мууаммад ал-Чазминийнинг "Конунча" асаридаги фалсафий фикрлар таулили баён этилган.

Калит сузлар: моддий асослар, инсон моуияти, содда жисмлар, табиий моуият, ташуис, борлиц.

АНАЛИЗ ФИЛОСОФСКИХ ИДЕЙ В ПРОИЗВЕДЕНИИ АЛ-ЧАГМИНИ

«КОНУНЧА»

АННОТАЦИЯ

В данной статье представлен анализ философских мыслей в произведении «Конунча» Махмуда ибн Мухаммада ал-Чагмини, сыгравшего особую роль в развитии естественнонаучных и философских наук

Ключевые слова:материалные основы, человеческая природа, простые тело, натуральная сущность, диагноз, бытие

ANALYSIS OF PHILOSOPHICAL IDEAS IN AL-CHAGMINI'S WORK

"KONUNCHA"

ABSTRACT

In this article,the analysis of the pyilosophical thoughts in the work "Konuncha" of Mahmud ibn Muhammad al-Chagmini, who had a special role in the development of the natural-scientific and philosophical sciences of the last centuries is described

Keywords:material foundations,human nature, simple body,natural essence, diagnosis, being

Азалдан диёримизда илм фаннинг юксак чукилларга олиб чиккан алломалар, олиму-фузалолар етишиб чикган.Дунё халкарини айримларигина эришган муваффакият айнан бизнинг бобакалонларимиз томонидан амалга

АННОТАЦИЯ

КИРИШ

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

3(3), March, 2023

omupunraHUHH TapuxgaH MaMyM.Ey $HKp.rapHH ÔH3 npe3ugeHTHMH3HHHr '"flnru

"Ahhh naHTga xa^K^ap Tapuxuga y3ura xoc Työ AHruraHum gaBp.raph ôopKH, ôyHgaH 3aMOH^apga Myaö^H ôup gaB.raT MHnnaT gaxocu, yHHHr y3 canoxuflTHHH HaMOëH этнmгa HHTHnumH, apaTyBnaH^HK ^ao^HATH энг nyKKH.rapra KyTapH^agH.HncôaTaH KucKa Myggaraapga эpнmн^гaн ynyF Mappanap ôyTyH ^a^OH axguHH ^o^ Ko^gupagu.

Ep ro3ugaru ôat3H xanK-^apraruHa Hacuô этagнгaн ôyHgaH roKcaK KyTapu^um Ba TapaKKHëT 3aMOH^apuHH y3ura xoc YÖFOHHm, a^hh PeHeceaHe gaBpu, geô aTanumHHHHr caôaôu aHa myHga."[1:5]

PeHeceaHe gaBpu H^M-^aHHHH Hr HupuK BaKumapugaH ôupu MaxMyg hôh MyxaMMag ypTa acp^ap fflapK unM-^aHHHHHr ôyroK HaMoëHganapugaH xucoô^aHHÔ, Xopa3M guëpuga amaô H^og этгaн MyTa^aKKHpgupYHHHr TaÔHHH-HïïMHH cox,anapra oug ôup HenTa acap^apH ÔH3HHHHr 3aMOHaMH3rana eTHÔ Ke^raH Ba gyHëHHHr Typ^H rannapura acocaH, eBpona THmapura Tap^HMa khïïhhhô ypraHH^raH.

MyTa^aKKHp ^aHHHHr Typ^H cox,anapuga, xycycaH acTpoHoMHa, MaTeMaTHKa, THÔÔHëT Ba aHaToMHa HyHanHm^apHga H^og этгaн.Мyтa$aккнpнннг ôomKa $aH an^oManapHgaH a^panuô TypyBHH xycycHATH ôy, yHHHr TaÔHHH -hamhh Kapam^apuga ^anca^HH Mymox,aga Ba TaxgumuHr MaB^yg^Hrugup.

MÂB3YrA OH^ A^AEHËT^ÂP TÂ^^H^H

MaxMyg hôh MyxaMMag an-^aFMHHHHHHHr Mamxyp acap^apugaH ôupu TaôoôaTra Ba hhcoh Mox,HATHHHHr ^anca^HH Ta^KHHura oug "KpHyHHa" ^jjlUt acapugup. Ey acapHHHr 1896-HHgga HaBan Kumopga apaô mnuga Hamp KunuHraH Hycxacu Y3 OA fflH K,y^ë3Manap ^oHguga ca^^aHMo^ga. AcapHHHr Kupum KucMHga Myan^H^ "Ey THÔÔHëT caHtaTHga Taôuô ynyH KepaK^H MaMyMoraapHH y3 HHHra o^aguraH ^uc^ana KHToôgup" geô TatKHggaô yTraH.

"KpHyHHa" acapu TuôôuëTra oug acap ôy^umu ôuraH ôupranHKga, yHHHr Kupum KucMHga TaôuaT, Eop^HK Ba yHHHr hhcoh canoMaraHrura Tatcupu ôaëHH ocTHga TaôuaT Ty3H^umHHH $anca$HH moxhathhh ôepuô yTraH.

^aFMHHHH Ba yHHHr H^oguHH ypraHraH HeMuc mapKmyHoc o^HM^apu A.XoxreHM Ba P. Pyggo^^ap ^aFMHHHH xaKHgaru ^HKp^apuHH KyHugaruna ôaëH этagн^ap: "XlII-acp ypTanapuga h^m coxTanamTHpu^HÔ, acTpo^orua Ba

H^oxHH^amTHpum KynaöraH Ba Kynnu^HK yögupManapHH a^3an Kypuô, yrapra

ôepu^raH эgн^ap. ^aFMHHHH xaKHKHH o^hm cu^aTHga ôy^apHHHr xaMMacuHH pag

Y3ÔeKHcTOH cTpaTeruacu" acap^apuga KyHugaruna H3ox opKanu KypumHMH3

MyMKHH.

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

3(3), March, 2023

этgн. Y y3 acapuHHHr cyHruga ca^caTa Ba xoMx,aë. ^HKp.ap naögo öy.Mac.HrH ynyH y3 ë3raH.apHHH chhhhkob.hk öu.aH TyFpH.ap Ba yngupManapra öy. KyÖMac.HKKa xapaKaT KH.ap эgн." [2:55]

^aFMHHHH THÔÔHëT, acTpoHOMHa, MaTeMaTHKa $aH.apu öu.aH ^anca^HÖ öu.HM.apHH y3apo öoF.HK.HKga Tymymupumra xapaKaT KH.raH. Y "KoHyHHa" acapuga ogaM ^rouo.orHflcH, arnTOMHA, Taöuarn xaKugaru y3 ^HKp.apuHH öH.gHpuö, HHCOH öapna MaB^ygoT.apHHHr o.hh, oHr.H khcmh экaн..нгннн ucöoT.amra xapaKaT KH.agu. [3:50]

YHHHr "KoHyHHa" acapu ^yga KaTTa ax,aMHATra эгa öy.uö, Höh Chhohhot "K,OHyH" acapugaH cyHr hkkhhhh MyxuM acap xucoö.aHagH Ba öy acapra Kyn.aö mapxgap ë3H.raH.

MacanaH, X,HHgHcTOH.HK Mamxyp Taöuö ^ohh MyxaMMag AKÖap Ap30HH 1780-HH.ga ^aFMHHHÖHHHr "KoHyHHa" acapura mapx ë3HÔ, yHH "My^apux y.-Ky.yö (v^l ) ("Eaxguëp Ka.ö.ap" ëKH "Ka.ö.apHHHr mog^uru") geö

HOM^aögu. Ba Mya..H$ öy mapx ë3H.Hmu Tapuxu ycTuga TyxTanuö myHgaö geögu: "MeH Kyn тнööнётгa oug acap.apHH xycycaH, ^aFMHHHÖHHHr "KoHyHHa" acapuH xaM yKuraHMaH. ,3ycTHM öup KyHH MeHra my acapra mapx ë3umuMHH cypagu. Ey acap xa.K yHyH ^oöganu caHa.apgu Ba MeH öy acapra mapx ёзнö, yHH "My^appux y.-Ky.yö" geö HOM^aguM" geraH эgн.[4:25]

"KoHyHHa" HHHr AHa öup mapxu moup Ba Taöuö ^yHangymox Xo3hk TOMOHugaH ë3H.raH öy.uö, y Mat.yM BaKT Xopa3Mga amaö, 0..ox,Ky.HxoH öyöpyFH öu.aH öy acapra mapx ë3raH.

Eup KaTop TagKHKOTHH^apHHHr ^HKpuHa, Xo3HKHHHr ^aFMHHuö acapura ë3raH mapxu öomKa mapxgapgaH axmupoKgup. ^yHKH, yHHHr öy mapxu "KpHyHHa" hh Ty^anuruna KaMpaö o.raH эgн. EyHgaH TamKapu Mya..H$ öat3H эcкнpгaн aTaManapHH AHrurapu öu.aH a.MamTupraH. Xo3hk ^fmuhhö acapuHH mapxgamgaH aBBa. y3oK BaKT MoöaHHHga my acapra oug тнööнёт aTaMa.apuHH ypraHuö HHKraH.

Xo3hk öy mapxuHH "TaxKHK an-KaBoug" ("X,aKHKHH KoHyH") geö HoM.araH. Ey acap $opc TH.uga ë3H.raH.

Kyn coh.h mapx Ba Tap^HManapgaH ^aFMHHHÖHHHr mapK TaöoöoTH puBo^^aHumuga po.H KaTTa экaн..нгннн KypumHMH3 MyMKHH.

Khtoö Hon этнmннннг öom.aHHmu öu.aH ^aFMHHHÖHHHr acap.apu $aKaT fflapKgaruHa эмac, öa.KH Fapöga xaM KeHr ëHH.gH.

1872-ÖH.ga cyHr, 1886 Ba 1896-ÖH..apga y KaTTa Hycxaga .HaKHayga "My^appux y.-Ky.yö" homh öu.aH, 1894-öu.ga эca Ko3oHga Hamp этн.gн.

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

3(3), March, 2023

fflapxgoBHH Xo3HKHHHr cy3^apura KaparaHga, ^aFMHHHHHHHr ôy acapu xaKHKHH "K,oHyH" ôy^HÔ, acapHHHr Mamxyp^uru, yHHHr axo^H ynyH ^yga TymyHap^H TH^ganHrugagup.

^aFMHHHH acapHHHHr mapx^oBHH^apugaH ôupuHHHr(1714) ë3Hmuna, arap o^hm, Taôuô TaneH thphk ôy^raHuga Ba "K,OHyHHa" ôu^aH TaHHm ôy^raHuga y xap ôup ôy^a^aK mu^OKopra TuôôuëTHH ypraHHmga ^aFMHHHHHHHr "K,OHyHHa" acapHHH ypraHumHH TaBcua этapgн.[5:15]

"K,OHyHHa" acapHHH y3ôeK TH^ugaru Tap^HMacuHH TomKeffrauK MyxaMMag fflaöx fflo^aÖ3xoH xo^h TOMOHHgaH aManra omupu^raH ôy^uô, y TomKeHT MagpacanapugaH ôupuga Myggapuc^HK Kurapgu. y y3 Tap^HMacuHHHr Kupum KucMHga :"MeH ôyroK o^hm, Taôuô, xypMarau ^aFMHHHHHHHr acapuHH Magpacagaru yKumHH eHru^^amTupum ynyH, Magpaca TanaôanapuHHHr H^THMoc^apura ôuHoaH yHTa th^hh ôu^aguraH aroHa hhcoh cu^aTHga y3ôeK TH^ura Tap^HMa KH^um Ba mapx^amra Kapop KH^guM. Ey acap yH ôoôgaH uôopaT.yHHHr xa^MH KaTTa эмac." [6:15]^aFMHHHHHHHr"K,OHyHHa" acapu xo3upru KyHga Y3 POA fflapKmyHoc^HK HncTmyTHga, yHra ë3H^raH mapx Ba Typ^H ^OH^apgaru TomôocMa Ba Ky^ë3Ma Hycxanapu xaM yma epga caK^aHagu.

MacanaH, K,y^ë3Manap ^OHguga ôy acapHHHr 1881-HH^ga KoHnyp maxpugaru Hampu №5458 paKaMH ocTHgaru apaô TH^ugaru TomôocMa Hycxacu, 1894-hhoth KoHnyp Hampu эca № 5459 paKaMH ocTHga caK^aHaëTraH $opc TH^garu TomôocMa Hycxacu, ^ex^uga 1908-HH^ga Hamp KH^HHraH Ba № 14023 paKaMH ocTHga caK^aHaëTraH Hycxacu, 1896-HH^ga KyTôuggHH AxMag TOMOHHgaH HHKapu^raH apaô TH^Hgaru № 5861 paKaMH ocTHga caK^aHaëTraH Hycxacu, ^ex^uga Aôgy^ Pa33OK TOMOHHgaH Hamp KH^HHraH № 12949-II paKaM^H apaô th^h Hycxacu, 1870-HH^ga KoHnypga Hamp этн^гaн № 11307 paKaMH ôuraH, 1896-HH^garu HaBan Kumop HampuëTH № 14108 paKaMH ocTHga K,y^ë33Manap HncTmyTHga caK^aHMOKga.

"K,OHyHHa" acapu roKopuga ôaëH Ku^raHHMH3geK, TuôôuëTra oug acap ôy^uô, OAHM yHHHr Kupum KucMHga TaôuaT Ba yHHHr hhcoh xaëTHH ^ao^uaTHra Tatcupu xaKHga TatKHggaô yTraH. TaôuaTgaru xap ôup Hapca MaHga 3appananapgaH TamKH^ TonraHHHH yKTupuô yTagu.

Kyöuga ôh3 acapHH Ty3H^umu ôu^aH TaHumaMH3.

Puco^aHHHr 2-BapaFHgaH ôom^aô ypTacuga TypTôypnaK paMKa unuga ac^ MaTH neTHga aHa paMKa unuga xomua ôepu^raH. Ac^ MaTH apaô TH^uga Ba cyy^yc

ACOCHH KHCM

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

3(3), March, 2023

xaTHga, x,omua x,aM apaö TH.uga, aMMo Hacrat.HK xaTHga ë3H.raH. ^omuaHHHr ypTacuga puco.a homh öu.aH BapaKHHHr paKaMH Ke.THpu.raH.

AcapHHHr gacT.aöKH KucMHga Mya..H$ y3ugaH aBBa.ru ApacTy, EyKpoT, ^o.HHyc Kaöu KaguMru gyHë TaöoöaTHHHHr öupHK HaMoaHga.apu acap.apuga Ke.THpu.raH Tuööra oug Mat.yMoT.apgaH capa.aö o.uö, 10Ta MaKo.a kh.hö Ty3raHHHH aÖTagu.

AcapHHHr öy TomöocMa HycxacuHHHr Kupum KucMHga myHgaö ^HKp.ap öaён этн.гaн: "Ey тнööнёт caHtaTHga Taöuö.ap ynyH KepaK.H Mat.yMoT.apHH y3 HHura o.raH KucKana KHToögup. Ey KHToöga aBBa.ru yTraH.apHHHr KHToö.apugaH TaH.aö o.hö, yHTa MaKo.a TapTuö.agHM. 1-MaKo.a thööhh ycy. TyFpucuga öy эca 5 Ta öy.HMHH y3 HHHra o.agu." [7:10]

"KoHyHHa" acapHHHHr acocuö KucMHga Typ.H Kaca.HK.ap Ba y.apHHHr gatBocu xaKugaru Mat.yMoT.ap Ba y.apra goup KypcaTMa.ap öepu.raH. Maca.aH, yHHHr öupHHHH öoö.apu TupuK ^oH3oT.apHHHr(opraH.ap) Ke.uö HHKumu, puBo^.aHHmu Ba x,a.oK öy.umu xaKHgaru TaöHHH-H.MHH $a.ca$HH ^HKp.apu öaённгa öaFHm.aHraH.TaöuaT Ba yHHHr hhcoh xaëTHgaru po.H, TaöuaTgaru y3rapum.apHHHr omh.h x,aM aHTHö yTH.raH.

Ey acapHHHr KeÖHHru öoö.apu Ky3 Kaca..HK.apu, HHcoHHHHr öomKa opraH.apugaru Typ.H xu.garu Kaca..HK.apu ro3acugaH Mat.yMoT.ap öepuö yTraH. roKopuga TatKHg.araHHMH3geK, ^aFMHHHH öy acapuHH ëpHTHmga y3ugaH aBBa.ru Taöuö.apHHHr ^HKp.apugaH x,aM ^oöga.aHuö apaTraH. .HeKHH, y3 HaBöaTHga y.apHHHr aöpHM ^HKp.apura KapaMa-Kapmu ^HKp.apHH x,aM öu.gupraH.

^aFMHHHÖHHHr roKopugaru homh 3HKp этн.гaн acapu x,o3Hprana тнööнёт HyKTau Ha3apugaH ypraHH.raH xo.oc.Ymöy roKopugaru acap $a.ca$HH HyKTau Ha3apugaH, hhcoh MoxuaTHHHHr $a.ca$HH ^ux,aT.apu ToMoHHgaH ohhö öepu.MaraH.Baxo.aHKH, acapHHHr aKcap MaTHHHHHr Ma3MyH mox,hath hhcoh TaöuaTH, yHHHr öop.HFH Ba By^ygugaru pyxuö Ba TaöHHH y3rapum.apra öaFHm.aHraH эgн.

Ey acapHHHr $a.ca$HH axaMuaTura Tyx,Ta.aguraH öy.caK, Mya..H$ acapga hhcoh ^H3Ho.oruacH öaённ öu.aH öupra.HKga hhcoh, yMyMaH öyTyH gyHëgaru TupHK ^oh- TaöuaT Ba yHHHr yHcyp.apu, Ep KoöuFHgaru MaB^ygoT.apHH yMyMHH Ke.uö HHKHmu, phbo^h xaKHgaru H.Fop ^HKp.apHH öu.gupuö yTraH эgн.ГОкopнgaгн acap Ha^aKHT тнööнётгa, öa.KH hhcoh Ba öop.HKHHHr $a.ca$HÖ MoxuaTHra oug Kapam.ap öu.aH öyFpH.raH эgн.

Maca.aH, "Acoc.ap cogga ^ucM.apgup, öy эca hhcoh öagaHH ynyH öom.aHFHH öy.aK.apgup.TaöuaTHHHr TypT yHcypu xucoö.aHraH TynpoK, cyB, xaBo Ba o.ob öy.apHHHr öapnacu x,aM y3 TaöuaTH Ba xycycuaTHra эгagнp.ap:

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

3(3), March, 2023

o^ob- KypyK Ba hcchk;

X,aB0- HaM Ba hcchk;

CyB- HaM Ba coByK;

TynpoK- KypyK Ba coByKgup." [8:12]

Ey ^HKp^apgaH ^aFMHHHHHHHr ^anca^HH Kapam^apu KaguMru whoh Ba xHHg MyTa^aKKup^apuHHHr Kapam^apura aKHH^uruHH Kypum MyMKHH.[9:50]

^aFMHHHH ôy acapHHHHr Kupum KucMHga aHa myHgaH ^HKp^apHH ôu^gupuô yTagu: "Ey KHToôga aBBanru yTraH^apHHHr KHToô^apugaH TaH^aô o^hô, yHTa MaKO^ara TapTHô^agHM Ba ôhphhhh MaKO^a TaôuHH ycy^ TyFpucuga ôy^uô, ôemTa ôy^HMHH y3 HHHra o^agu.

ûVIÎA J UJ£ ¿A

fflyHgaH cyHr (ôhothhkh), ôy MyxTacap (khtoô) TaôoôoT caHtaTH ôyHHHa (Taôuô) ôu^umu 3apyp HapcanapHHHr xy^ocacuHH y3 HHHra o^raH.

yHH KagHMru^ap (o^HM^ap)HHHr KHToô^apugaH hhthxoô khïïhô (caH^aô) o^gHM Ba yHH yH MaKO^agaH uôopaT khïïhô Ty3gHM." [10:15]

^aFMHHHHHHHr roKopugaru acapu TuôôuëTra Taan^yK^H ôy^umura KapaMaH, TaôuaT, aTpo^- MyxuTHH hhcoh ôop^HFHra Tatcupu, TaôuargarH HapcanapHHHr naHgo ôy^umu, puBO^naHHmu acocuga HHManap ëTHmu, y^apHHHr ^anca^HH axaMHaTHHH ohhô ôepumra xapaKaT KH^raH.

^Ha y gaBOM этнô myHgaH geHgu: "^ohïïh MaB^ygoraap naHgo ôy^umu ynyH aHa KymHMHa mapouraap 3apyp, y^ap MaB^yg ôy^raH TaKgupga TaôuaTHHHr ymôy xogucacHHH Ky3aTHm MyMKHH." [11:35]

^aFMHHHH ^oh^h MaB^ygoT^ap naHgo ôy^umu MacananapHHH HyKyppoK ypraHHmHH, aTpo$ MyxuTHH xaMga Kyëm TatcupuHH ypraHyBHH^apHH xox^OBHH^apra Aôgy^ fflyKypuÖHHHr "TaBxugu ôaëH" khtoôhhh TaBcua KH^aguKH, yHga ôy^apHHHr xaMMacu ôaTa^cu^ ôaëH KH^HHagu. [12:25]

^aFMHHHHHHHr ôy TaôHHH-H^MHH Kapam.rap ôu^aH HHKumu yma gaBp ynyH KaTTa ^acopar эgн. ^Ha myHHHrgeK, aTOM MaB^yg^uruHH, yHH Ep ro3ugaru xaëT naHgo ôy^umugaru ypHH, axaMHaTHHH y3HHHHr roKopuga Kypcaraô yTraHHMH3geK, MaHga 3appananap Muco^uga Kypcaraô yTraH. Ey^ap anôaira, ^aFMHHHHHHHr o^aM, TaôuaT, HHcoHHHHr ac^ Ma3MyH MoxuaTH Ba Ke^uô HHKumu TyFpucugarH ^anca^HH ^HKp^apugaH gano^aT ôepagu

My^accan khïïhô aÖTraHHMroga, ^aFMHHHHHHHr roKopugaru acapHHHr ^anca^HH axaMuaTH, hhcoh ^H3H0^0ruacH ôaëHH ôu^aH ôupranuKga hhcoh,

ôJJJ J^J^A ¿aj

XYÏÏOCA

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

3(3), March, 2023

умуман бутун дунёдаги тирик жон- табиат ва унинг унсурлари, Ер коб^идаги мавжудотларни умумий келиб чикиши, ривожи хакидаги ^Fop фикрларни билдириб утган эди. Бу фикрлар нафакат урта асрлар Шаркида, балки янги давр Европа ренессансида табиятшунослик ва фалсафий билимлар ривожланишига узининг юксак хиссасини кушди.

ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР РУЙХАТИ (REFERENCES)

1. Мирзиёев Ш.М. "Янги Узбекистон стратегияси" Т., "O'zbekiston", 2021

2. Rudloff G., Hocheim A. Zeitch der Deutchen morgen landuschen Gesselshaft, Leipzig, 1983.

3. Мухаммад Шайх Тошкандий Шофайз Хожи "Крнунча" нинг узбек тилидаги фотокопияси. Уз РФА ШИ инвентар раками №1079.

4. Сиддыков Х.С. О научном творчество хорезмского астронома и математика XII-XIII вв.Чагмини. Т., «Фан», 1972.

5. "Крнунча" Уз ФА ШИ № 14108 Навал-Кишор нашриётининг 1а сахифасидан 5б сахифасигача (^j^ ^j^ti) 1905.

6. Kholboyeva R.A. "Scientific epistemological roots of Chagmin's natural and socio-philosophical views" ACADEMICIA.An International Multidisciplinary research journal.India. 2022.https:\\saarj/com.

7. Кадыров А.А. и Саипов У.Т. Великие ученые -медики средневековья Т., «Медицина», 1988.

8. Материалы по истории прогрессивной общественно-философской мысли в Узбекистане 2-е изд. Под. Ред. Муминов И.М. и Хайруллаев М.М. Т., 1976.

9. Содиков Х.С. Хоразм мутафаккирлари фан ва дин хакида Т., «Узбекистон»,

10. Содиков Х.С. ЧаFминий ва унинг утмишдошлари Т., «Фан», 1976

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

11. Сирожиддинов С.Х. Из истории точных наук на средневековом Ближнем и Среднем Востоке Т., «Фан», 1976

12. Степанянц М.Т. Восточная философия М., «Восточная литература», 2001

1960

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.