Научная статья на тему 'АБДУЛЛА ШЕР ЛИРИКАСИДА ТАБИАТ ТАСВИРИ ВА ИНСОН КЕЧИНМАЛАРИ'

АБДУЛЛА ШЕР ЛИРИКАСИДА ТАБИАТ ТАСВИРИ ВА ИНСОН КЕЧИНМАЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Языкознание и литературоведение»

CC BY
63
6
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ДУХОВНЫЙ МИР / ДУХОВНОЕ ПИТАНИЕ / ЛИРИЧЕСКИЙ ОБРАЗ / ЛЮБОВЬ К РОДИНЕ / ПРИРОДНЫЕ ЛАНДШАФТЫ / КРАСОТА СТРАНЫ / ЭСТЕТИЧЕСКОЕ НАСЛАЖДЕНИЕ

Аннотация научной статьи по языкознанию и литературоведению, автор научной работы — Хақназарова С.

В этой статье работы Абдуллы Шера изображают духовные переживания, чувства и природу человека с поэтическим мастерством.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE IMAGE OF NATURE AND HUMAN EXPERIENCES IN ABDULLAH SHER'S LYRICS

In this article, the works of Abdullah Shera depict spiritual experiences, feelings and human nature with poetic skill.

Текст научной работы на тему «АБДУЛЛА ШЕР ЛИРИКАСИДА ТАБИАТ ТАСВИРИ ВА ИНСОН КЕЧИНМАЛАРИ»

Хацназарова С. катта уцитувчиси ФарДУ

АБДУЛЛА ШЕР ЛИРИКАСИДА ТАБИАТ ТАСВИРИ ВА ИНСОН

КЕЧИНМАЛАРИ

Аннотация: В этой статье работы Абдуллы Шера изображают духовные переживания, чувства и природу человека с поэтическим мастерством.

Ключевые слова: духовный мир, духовное питание, лирический образ, любовь к Родине, природные ландшафты, красота страны, эстетическое наслаждение.

Khaknazarova S. senior teacher FarSU

THE IMAGE OF NATURE AND HUMAN EXPERIENCES IN ABDULLAH SHER'S LYRICS

Annotation: In this article, the works of Abdullah Shera depict spiritual experiences, feelings and human nature with poetic skill.

Key words: spiritual world, spiritual nutrition, lyrical image, love for the Motherland, natural landscapes, beauty of the country, aesthetic pleasure.

Бадиий адабиётда энг аввало, инсон ва унинг такдири, рухий олами ва кечинмалари тасвирланади. Лирика инсоннинг маънавий- маърифий тасаввурларини шакллантиради, шеъриятдан инсон нафакат маънавий озука, балки ундан эстетик завк хам олади.

Абдулла Шер уз ижодида лириканинг ана шундай нозик томонларини хис килган холда калам тебратган. Унинг лирикасида инсоннинг рухий кечинмалари, хиссиётлари, орзу- истаклари узига хос усулда тараннум этилган. Адиб уз ижодида лирик образ яратиш билан бирга, табиат манзараларини хам худди рассомлардек ранг- баранг тасвирларда баён этган. Шоир уз ижодий фаолияти давомида инсон характери, она юртга муносабат, рухият кирраларини ифодаловчи куплаб шеърлар яратган. Шоир "Куртакларга беркинган бахор" шеърида табиатнинг гузал тасвири билан бирган инсоннинг самимий туЙFуларини хам жушкин мисраларда тараннум этади:

Айланади олам сирдошга

К,албда жушиб эзгу туЙFулар.

Музни тешиб, сузлар куёшга

Арикларни уЙFOтган сувлар;

Бойчечакка айтади алёр Куртакларга беркинган бахор

Ижодкор асарлари, асосан, замонавий рухда ёзилганлиги билан ажралиб туради. Уларда кишиларнинг маънавий дунёси, уй-истаклари, интилишлари узига хос поэтик образлар оркали майорат билан ифодаланган. Абдулла Шер уз шеърлари оркали туFилиб усган юрт тароватини, самимиятини, сурурини ва мафтункор табиатини охангдор мисраларга жо этган.

Шоирнинг Ватанга, Она заминга мухаббати, халкига садокати шеърларида яккол намоён булган. Ижодкор шеърларида Ватанимиз табиатини шундай шеърий мисраларда ифодалайдики, унинг укиган китобхон калбини нозик хислар чу^аб олади ва у бевосита узини ана шу табиат куйнида тасаввур этади: Сурмаранг сохилларда Куёш ботар, тонг отар, Ранглар ястаниб ётар Сурмаранг сохдлларда...

Шоир шеърларида соддалик, ортикча кочиримларсиз, оддийлик мавжуд. Х,ар бир мисраларга адибнинг хис- туЙFулари, уй- хаёллари ва орзу- истаклари яширинган, БеFубор туЙFулар сарчашмасидан бахраманд булган китобхон юрагини илик хислар чулFаб олади. Хдётнинг аччик-чучигини тотган шоирнинг шеърлари фалсафий мушохадаларга бой, инсонга завк ва маънавий куч беради.

Абдулла Шер лирикасида юксак соддалик санъати борки, бу илхомбахш изланиш, ижодий мехнат самарасидир. Соддалик- бу поэтик шакл ва мазмуннинг органик бирлиги мевасидир. Бу мукаммалик ва соддаликка эришишда шоирнинг улкан ижодий мехнати махсули ётади, бу эса адибнинг етук шоирона махорати хисобланади. Ижодкор табиат манзараларини тасвирлар экан, Ватанимизни гузал манзаралари билан хамоханг тарзда унинг Ватанга булган севгиси, уз халкига булган садокатини хам бевосита гувохи буламиз. Зеро, туЙFулар силсиласи мухаббатсиз дунёга келмайди. Унинг "Биринчи шеър хотираси" номли шеърида шундай мисралар мавжуд: Бу дунёнинг оку кораси Илк бор хар хил куринган махал Кукдан тушиб сузнинг сараси, Ватанимга бахш этдим Fазал

Х,аётга доимо оптимистик рухда карайдиган ижодкор калб туFёнларини, уз бошидан кечирган кечинмаларини Fамгинлик билан эмас, балки кутаринки кайфиятда баён этади. Унинг шеърлари хаётга доимо тийраклик билан карашга, турли ташвишлар юзага келганда тушкунликка тушмай, балки олдинга интилиш мухимлигига даъват этади: Сув ичганлар мендан ютокиб,

Лойкалатди булокларимни! Ушанда хам дарёдек окиб, Гулга кумдим кирFOкларимни!

Турмушнинг кайнок козонида тобланган шоир хаётга уз фалсафий карашлари билан теран ёндошади ва уз шеърларида тажрибаларидан келиб чикиб, мушохадаларга бой, яхшиликка ундовчи, инсонга эстетик завк берувчи асарлар жамламасини яратади. Х,ислар жилваси, туЙFулар манзараси, теран фикр ва мушохадалар узининг фалсафий-психологик мисралар катамига жойлаб укувчи кунглига сингдиради.

Шоир шеърларининг асосий мавзу-она юрт. Узбекистон, Ватандир. Аслида Ватан, халк, она-юрт, табиат- булар бир заминда юзага келган тушунчалар. ЁлFиз Ватани севиб, халкни, табиатни севмай булмайди. Она юртга, пахта далаларига, бобо-дехконга, туFилиб усган кишлокка, сулим ва дилбар гушаларга булган мухаббат шоир шеърларида уфуриб туради: Дафтаримда гуллар унади Бахорлардан суйласа байтим. Кенг елкамга бургут кунади Ватанимни куйлаган пайтим:

Абдулла Шер лирикасидан бахраманд булган хар бир китобхон юраги Ватанни улуFлаш ва халкни эъзозлаш хисси билан йуFрилади.

Фойдаланилган адабиётлар:

1. Абдулла Шер "Куртакларга беркинган бахор" 2012 йил

2. Абдулла Шер "Ок булутдан томган томчилар" 2015 йил

3. Абдулла Шер "Шеърлар" 2016 йил

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.