Научная статья на тему '3D MODELLASHTIRISH FANIDA MONITOR QURILMASINI AUTODESK 3DS MAX 2009 DASTURI YORDAMIDA TAYYORLASHNING AMALIY BOSQICHLARI'

3D MODELLASHTIRISH FANIDA MONITOR QURILMASINI AUTODESK 3DS MAX 2009 DASTURI YORDAMIDA TAYYORLASHNING AMALIY BOSQICHLARI Текст научной статьи по специальности «Науки о Земле и смежные экологические науки»

2114
148
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Autodesk 3ds Max 2009 dasturi / primitivlar / Editable Poly / Vertex nuqtalar / Edge qovurg„alar / Border qirg„og„i / Polygon yuzasi / Element qismi / uskunalar paneli (Main Toolbar) / Renderlash

Аннотация научной статьи по наукам о Земле и смежным экологическим наукам, автор научной работы — X. D. Yuldashev, O. M. Raxmonov

Ushbu maqolada 3d modellashtirish va kompyuter grafikasi fanlarida o„tiladigan 3ds max dasturida oddiy primitiv ya‟ni Box (Parallelepiped) primitivi yordamida monitor qurilmasini tayyorlash bosqichini amaliy mashg„ulot-lar bo„yicha ko„rsatma va tavsiyalar kelririlgan.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «3D MODELLASHTIRISH FANIDA MONITOR QURILMASINI AUTODESK 3DS MAX 2009 DASTURI YORDAMIDA TAYYORLASHNING AMALIY BOSQICHLARI»

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 9 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-9-596-612

3D MODELLASHTIRISH FANIDA MONITOR QURILMASINI AUTODESK 3DS MAX 2009 DASTURI YORDAMIDA TAYYORLASHNING AMALIY

BOSQICHLARI

X. D. Yuldashev

Andijon davlat universiteti tayanch doktoranti

O. M. Raxmonov

Kompyuter injiniringi kafedrasi o'qituvchisi

ANNOTATSIYA

Ushbu maqolada 3d modellashtirish va kompyuter grafikasi fanlarida o'tiladigan 3ds max dasturida oddiy primitiv ya'ni Box (Parallelepiped) primitivi yordamida monitor qurilmasini tayyorlash bosqichini amaliy mashg'ulot-lar bo'yicha ko'rsatma va tavsiyalar kelririlgan.

Kalit so'zlar: Autodesk 3ds Max 2009 dasturi, primitivlar, Editable Poly, Vertex - nuqtalar, Edge - qovurg'alar, Border - qirg'og'i, Polygon - yuzasi, Element -qismi, uskunalar paneli (Main Toolbar), Renderlash.

KIRISH

3D-modellashtirish o'zida maxsuslashtirilgan dasturiy ta'minotdan foyda-lanib, 3D-model (yoki uch o'lchovli obyekt ko'rinishidagi karkas model) ishlab chiqish tartibini ifodalaydi. Uch o'lchovli model chiziqlar va egri sirtlar bilan o'zaro bog'langan ko'pgina nuqtalar yordamida yaratiladi. Uch o'lchovli modellashtirish qo'llaniladigan sohalar doimo kengayib bormoqda.

ADABIYOTLAR TAHLILI VA METODOLOGIYA

Shu sababli ham foydalanuvchilarni ushbu dastur qiziqtirb keladi. Ushbu maqolada Autodesk 3ds Max 2009 deb ataladigan mashhur 3D muharriri yordamida monitor qurilmasini tayyorlashning amaliy bosqichlari keltirilgan.

Dastlab Autodesk 3ds Max 2009 dasturini ishga tushiramiz, so'ng Top (Yuqori) proyeksiya oynasidan rasmda ko'rsatilgandek parametrlarga ega Box (Parallelepiped) obyektini hosil qilamiz.

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 9 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-9-596-612

Endi Box (Parallelepiped) obyektini tahrirlanadigan poligonga o'zgartiramiz. Buning uchun undan belgilashni bekor qilmagan holda sichqonchaning o'ng tugmasini bosamiz, so'ngra Convert to Editable Poly buyrug'ini tanlaymiz. Yoki Boshqarish paneli (Command Panel) dagi Modify bo'limidan Box obyektini belgilab sichqonchaning o'ng tugmasi bosamiz, so'ngra Editable Poly buyrug' ini belgilaymiz. Rasmda ko'rstilganidek.

Bundan so'ng Selection oynasidagi Polygon (Yuza) buyrug'idan Edit Polygons bo'limini Inset buyrug'idagi belgilangan qizil to'rtburchak tugmani bosamiz.

So'ng Box obyektini belgilab Inset Polygon oynasida quyidagi buyruqlarni bajaramiz va OK tugmasini bosamiz.

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 9 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-9-596-612

Selection oynasidagi Vertex buyrug'ini tanlaymiz va quyidagi amalni bajaramiz.

Top (Yuqori) proyeksiya oynasiga o'tib Box (Parallelepiped) obyektini ichki yuqorisidagi 2 ta nuqtani belgilab, Y o'qi bo'yicha Y: 12 sm yuqoriga siljitamiz.

Box (Parallelepiped) obyektini ichki quyidagi 2 ta nuqtani belgilab Y o'qi bo'yicha Y: 4 sm yuqoriga siljitamiz. Rasmda ko'rsatilgandek.

Pastki nuqtalarni belgilab X o'qi bo'yicha suramiz. Dastlab o'ng nuqtani belgilab X o'qi bo'yicha X: 20 smga suramiz.

So'ng chap nuqtani belgilab X o'qi bo'yicha X: -20 smga suramiz.

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 9 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-9-596-612

Pastki nuqtalarni belgilab Y o'qi bo'yicha Y: -8 smga yuqoriga suramiz.

Top (Yuqori) proyeksiya oynasidan pastki nuqtalarni belgilaymiz.

Front (Old) oynasidan ostidagi nuqtani Alt tugmasi bilan ayirib tashlaymiz.

Pastki nuqtalar hisobdan chiqib ketish uchun. Rasmda ko'rsatilganidek.

Left (Chap) tomondan qarab Z o'qi bo'yicha Z: 0,9 sm pastga tushiramiz.

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 9 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-9-596-612

BisrB A -1

En —

J

< C/1M l>

3

I'tOtjedSete m © KjOOco :,Y|fi&m . S.*:m ^ | 3 ** *

Perspektive oynasidan quyidagi ko'rinishga ega forma hosil bo'ladi.

Selection oynasidagi Polygon (Yuza) buyrug'iga o'tamiz va yuzasini belgilaymiz.

Edit Polygons bo'limidan Extrude buyrug'ini qizil to'rtburchak tugmani bosamiz.

Extrude Polygons oynasidan Extrusion Type bo'limidan Group belgilanadi, Extrusion Height: 10 sm berib Apply tugmasi bosiladi.

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 9 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-9-596-612

Bundan so'ng yana Extrusion Height: 9 sm berib Apply tugmasi bosiladi.

Shu ko'tarilgan holatida Extrusion Height: 6 sm berib OK tugmasi bosilib to'xtatamiz.

Perspektive oynasidan quyidagi korinishga ega forma hosil bo'ladi.

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 9 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-9-596-612

Endi hosil bo'lgan formanni Selection bo'limi Polygon (Yuza) rejimidan 2-yuzasini belgilanadi. Rasmda ko'rsatilganidek.

~~ S/Ä03T

Undan so'ng Edit Polygons bo'limidan yana bir bor Extrude buyrug' ini beramiz va qizil to'rtburchak tugmani bosamiz.

Extrude Polygons oynasini Extrusion Type bo'limidan Group belgilanadi, Extrusion Height: 5 sm berib OK tugmasi bosiladi.

Edit Polygons bo'limidan yana bir bor Bevel buyrug'ini beramiz va qizil to'rtburchak tugmani bosamiz.

r| - Edit Polygons |-

Insert Vertex 1

Extrude □ Outline M

Bevel [□] Inset M

Bridge □ Flip

Hinge From Edge In

Extrude Along Spline In

Edit Triangulation

Retriangulate | Turn

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 9 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-9-596-612

Bevel Polygons oynasini Bevel Type bo'limidan Group belgilanadi, Height: 3,5 sm, Outline Amount: 15 sm berib OK tugmasi bosiladi.

Left (Chap) oynadan qarab mana shu oynani o'zini yuqoriga Z o'qi bo'yich Z: 23 sm ga yuqoriga ko'tramiz. Rasmda ko'rsatilganidek.

Perspective oynasidan quyidagi ko'rinishga ega bo'ladi.

Uskunalar paneli (Main Toolbar) dan

Select and Uniform Scale buyrug' i

tugmasi orqali ushlagan holda bir tomonlama X bo'yicha ozgina cho'ziladi.

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 9 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-9-596-612

X: 150 sm, Y: 100 sm, Z: 100sm ga va quyidagi k o'rinishga ega bo'ladi.

Edit Polygons bo'limidan yana bir bor Extrude buyrug' ini beramiz va qizil to'rtburchak tugmani bosamiz.

Extrude Polygons oynasini Extrusion Type bo'limidan Group belgilanadi, Extrusion Height: 1,3 sm berib OK tugmasi bosiladi. Natijada monitorning qalinligi hosil bo'ladi.

Unga Edit Polygons bo'limidan Inset buyrug' i beramiz va qizil to'rtburchak tugmani bosamiz.

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 9 | 2021

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-9-596-612

Extrude |n| Outline [□[

Inset Polygons oynasini Inset Type bo'limidan Group belgilanadi, Inset Amount: 0,8 sm berib OK tugmasi bosiladi. Natijada monitorning yuzasi hosil bo'ladi.

Endi monitorimizning yuzasi chiqqandan song chuqurligini hosil qiamiz. Buning uchun Edit Polygons bo'limidan yana bir bor Bevel buyrug' ini beramiz va qizil to'rtburchak tugmani bosamiz.

Extrude |q| Outline |п| Bevel ¡5] Inset |n|

Extrude Along Spline |n|

Bevel Polygons oynasini Bevel Type bo'limidan Group belgilanadi, Height: -0,251 sm, Outline Amount: -0,251 sm berib OK tugmasi bosiladi.

Natijada quyidagi ko'rinishga ega bo'ladi.

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 9 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-9-596-612

Endi Left (Chap) proyeksiya oynasiga o'tib Selection oynasidagi Vertex (Nuqtalar) buyrug'ini tanlaymiz.

Off с SubObj с Multi

Quyidagi amalni bajaramiz, chap tomondagi 3 nuqtani belgilab o'ng tomonga.

O'ng tomondan belgilab chap tomonga belgilangan nuqtalarni suramiz.

Ostki nuqtani ham ozgina yuqoriga ko'taramiz.

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 9 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-9-596-612

Endi Perspektive proyeksiya iynasidan rangli ko'rinishini ko'ramiz.

Endi Perspektive (Perspektiva) proyeksiya oynasiga o'tib Selection oynasidagi Edge (Qovurg'alar) buyrug'ini tanlaymiz.

Perspektive (Perspektiva) proyeksiya oynasidan qovurg'alarini belgilab X o'qi bo'yicha ozgina bukamiz.

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 9 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-9-596-612

Chap tomondan X: 6,0 sm; Y: 6,0: Z: 25 sm qiymatlarni beramiz. Natijada chap tomon quyidagi ko'rinishda bo'ladi.

O'ng tomondan X: -6,5 sm; Y: 6,214 sm: Z: 25,634 sm qiymatlarni beramiz. Natijada chap tomon quyidagi ko'rinishda bo'ladi.

Left (Chap) proyeksiya oynasiga o'tib 2 ta qovurg'alarni belgilaymiz. So'ng sichqonchani o'ng tomonini bosib Chamfer buyrug' ini yoki Buyruqlar paneli (Main Toolbar) ning Edit Edges bo'limidan Chamfer buyrug'ini beramiz va qizil to'rtburchak tugmani bosamiz. Belgilangan ob'yektni qirralarini yo'qotamiz. Rasmda ko'rsatilganidek bajaramiz.

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 9 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-9-596-612

Chamfer Edges muloqot oyanasidan Chamfer Amount: 0,9 sm, qirralari yumshoqroq bo'lishi uchun qovurg'alarni Segments: 3 ga qiymat beramiz va OK tugmasini bosamiz.

Natijada quyidagi shaklga ega bo'ladi.

Endi monitorimizning ostki qismidagi qovurg'alarni belgilaymiz (qovurg'alar qizil chiziqlar bilan belgilangan). Edit Edges bo'limlar oynasidan Chamfer buyrug' ini beramiz va qizil to'rtburchak tugmani bosamiz. Chamfer Edges muloqot oyanasidan Chamfer Amount: 4,0 sm, qirralari yumshoqroq bo'lishi uchun qovurg'alarni Segments: 1 ga qiymat beramiz va OK tugmasini bosamiz.

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 9 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-9-596-612

Natijada quyidagi shaklga ega bo„ladi.

Endi monitorning Front (Old) perspektiva oynasiga o„tib Create bo„limidan 2-Shapes bo„limiga o„tamiz va Text tugmasini bosamiz. Natijada MAX Text yozuv paydo bo„ladi va Size ga vaqtinchalik 20 sm beramiz. Rasmda ko„rsatil-ganidek qizil kataklar bilan belgilangan bo„yicha bajaramiz.

Keyingi bosqich Paramerters bo„limidan Palotino Linotype shiriftini tanlaymiz (ixtiyoriy shirift tanlashingiz mumkin), Size ga esa 0,7 sm qiymat kiritamiz, Text maydonidagi MAX Text yozuvni esa SAMSUNG yozuviga o„zgartiramiz, holat satridan X: 0,0 sm, Y: -3,5 sm, Z: 3,755 sm qiymatlarga keltiramiz. Rasmda ko„rsatilganidek qizil kataklar bilan belgilangan bo„yicha bajaramiz.

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 9 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-9-596-612

tOMiibtPMi 9 15;J|7m;v- ^ T t— — 0» MH <JJ9 tC.

SAMSUNG yozuvini bo'rtirish uchun Modifier List bo'limidan Extrude buyrug' i berib bo'rtiramiz. Rasmda ko'rsatilganidek.

Paramerters bo'limidan Amount: 0,2 sm qiymat beramiz va natijada quyidagi ko'rinishm oladi.

Perspektipve proyeksion oynasidan ko'rinishi

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 9 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-9-596-612

Endi monitorimizning o'chirish va yoqish tugmalarini qo'yamiz. Buning uchun Front (Old) oynasiga o'tib Cylinder tugmasi yordamida aylana chizamiz. Parameters bo'limidan Radius: 0,3 sm, Height: 0,3 sm, Height Segments: 1, Cap Segments: 1, Sides: 32 qiymatlarni beramiz. Holat satridan X, Y, Z ga rasmda ko'rsatilgan qiymatlarni beramiz. Natijada quyidagi shaklga ega bo'lamiz.

✓ 7-Kl: T -Г

Rendering menyusidan Render Shift+Q buyrug' ini bosganimizda monitorimizning ko'rinishini ko'rsatib beradi. Autodesk 3ds Max 2009 dasturida monitor qurilmasini tayyorlash bosqichlari yakuniga yetdi va uni Fayl menyusidan Save Ctrl+S buyrug'i yordamida Monitor.max kengaytma bilan xotiraga olinadi.

REFERENCES

1. X.D.Yuldashev. Kompyuter grafikasi. O'quv qo'llanma. -Т.: «Tafakkur», 2020, 310 bet.

2. Yuldashev. X.D. 3ds max dasturining imkoniyatlari. Андижон машинасоз-лик институти "МАШИНАСОЗЛИК" илмий хабарномаси 2019, №1 (13). 56-63 бет. Андижон - 2019 й.

3. http://www.3dmax-tutorials.ru/ - Уроки по моделированию 3dmax.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.