CC BY
31
st. bryg. Marian SOCHACKI
gl. specjalista KCKRiOL KG PSP
st instruktor ratownictwa wysokosciowego KSR-G
RATOWNICTWO WYSOKOSCIOWE W KRAJOWYM SYSTEMIE RATOWNICZO - GASNICZYM
Streszczenie
Autor opisuje organizacje, dzialanie oraz miejsce ratownictwa wysokosciowego w Krajowym Systemie Ratowniczo - Gasniczym (KSR-G)
Summary
The author describes organization, working and place of rope rescue in National Firefighting and Rescue System (KSRG).
Specjalizacja ratownictwa wysokosciowego dzialaj^ca w ramach Krajowego Systemu Ratowniczo - Gasniczego obejmuje Specjalistyczne Grupy Ratownictwa Wysokosciowego (SGRW) PSP, OSP ale takze dawnych Zakladowych Strazy Pozarnych lub sformowanych w ich miejsce Zakladowych Sluzb Ratowniczych (ZSR) wspoldzialaj^cych w ramach KSR-G. Ich zadaniem jest niesienie pomocy osobom poszkodowanym i zagrozonym , znajduj^cym si? poza zasi^giem i mozliwosciami uzycia standartowego sprz^tu i technik wykorzystywanych w Panstwowej Strazy Pozarnej oraz w innych sluzbach i podmiotach ratowniczych. Realizowane jest ono przy wykorzystaniu technik alpinistycznych, smiglowcow oraz innego sprz?tu. Specjalizacja ta dziala oficjalnie w strazy pozarnej od prawie dwudziestu siedmiu lat.
W 2007 roku PSP przeprowadzila 480 akcji z uzyciem sprz?tu ratownictwa wysokosciowego. Zanotowano spadek tego typu dzialan o 1,2% w stosunku do roku 2006.
Tabela 1
Statystyka zdarzen w rozbiciu na wojewodztwa i miasta-aglomeracje
wojewodzkie.
Lp. wojewodztwo Miasto - Aglomeracja 2007
1. Dolnosl^skie (48)
Wroclaw 14
2. Kuj awsko-Pomorskie (22)
Bydgoszcz 12
3. Lubelskie (59)
Lublin (2) 30
4. Lubuskie (13)
Gorzow 1
5. Lodzkie (29)
Lodz (3) 23
6. Malopolskie (79)
Krakow (2) 39
7. Mazowieckie (43)
Warszawa (4) 22
8. Opolskie (10)
Opole 6
9. Podkarpackie (6)
Rzeszow 1
10 Podlaskie (6)
Bialystok 4
11. Pomorskie (46)
Gdansk (5) 38
12. Sl^skie (51)
Katowice (17) 31
13. Swi^tokrzyskie (22)
Kielce 7
14. Warminsko-Mazurskie (13)
Olsztyn 2
15. Wielkopolskie (21)
Poznan 15
16. Z achodni o-Pomorski e (12)
Szczecin (3) 8
17. RAZEM - kraj 480
• (ilosc akcji w calym województwie)
• Warszawa (4)- ilosc miast wchodz^cych w sklad aglomeracji
KOMENDA GLÓWNA PANSTWOWEJ STRAZY POZARNEJ
KRAJOWE CENTRUM KOORDYNACJIRATOWNICTWA i OCHRONY LUDNOSCI
486
414
425
Ilosc akcji PSP z uzyciem sprzçtu ratownictwa wysokosciowego w latach 1993-2007 w skali kraju
292 291
223
218
193
185
258
266
226
407
375
480
1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
Analiza stanu ratownictwa wysokosciowego PSP - maj 2008
W Panstwowej Strazy Pozarnej dziala 27 Specjalistycznych Grup Ratownictwa Wysokosciowego (SGRW). Umiejscowione s^. one w kazdym województwie i w prawie kazdej aglomeracji wojewódzkiej. Trzynascie SGRW z 13 województw zgloszonych zostalo do Centralnego Odwodu Operacyjnego (COO) bçd^cego w operacyjnej dyspozycji Komendanta Glównego PSP.
Schemat rozmieszczenia Specjalistycznych Grup Ratownictwa Wysokosciowego
( SGRW) COO w Polsce
Lp. Rodzaj Grupy Oznaczenie
1 SGRW •
W Ochotniczych Strazach Pozarnych (OSP) dziala 6 takich grup a w Zakladowych Sluzbach Ratowniczych (ZSR) - 4.
W 2007r. roku w PSP pelnilo sluzb^ 594 strazakow - ratownikow wysokosciowych (w tym 269 uprawnionych do dzialan ze smiglowcem). 15 z nich posiada stopien instruktora. Wsrod tej ponad pol tysi^cznej grupy specjalistow PSP 34 z nich posiada uprawnienia jaskiniowe Polskiego Zwi^zku Alpinizmu.
Stan ilosciowy strazakow -ratownikow PSP tej specjalizacji w poszczegolnych wojewodztwach i szkolach PSP przedstawia tabela nr.3
Tabela 3.
Ilosc ratownikow wysokosciowych w PSP wg stanu na dzien 31.12.2007 r.
Lp. Jednostka organizacyjna PSP Ogolem *w tym z uprawnieniami na smiglowiec.
1 Dolnosl^ska KW PSP 54 15*
(w tym Wroclaw) (17) (11)*
2 Kuj awsko-Pomorska
KW PSP 15 4*
(w tym Bydgoszcz) (15) (4)*
3 Lubelska KW PSP 20 7*
(w tym Lublin) (20) (7)*
4 Lubuska KW PSP 22 11*
(w tym Gorzow ) (1) (1)*
5 Lodzka KW PSP 34 31*
(w tym Lodz) (34) (31)*
6 Malopolska KW PSP 93 55*
(w tym Krakow) (29) (25)*
7 Mazowiecka KW PSP 55 30*
(w tym Warszawa) (31) (27)*
8 Opolska KW PSP 21 6*
(w tym Opole) (11) (6)*
9 Podkarpacka KW PSP 27 4*
(w tym Rzeszow) (18) (3)*
10 Podlaska KW PSP 15 9*
(w tym Bialystok) (15) (9)*
11 Pomorska KW PSP 58 27*
(w tym Gdansk) (32) (11)*
12 Sl^ska KW PSP 37 11*
(w tym Katowice) (0) (0)*
13 Swi^tokrzyska KW PSP 23 8*
(w tym Kielce) (23) (8)*
14 Warminsko-Mazurska KW 22 11*
PSP (w tym Olsztyn) (7) (3)*
15 Wielkopolska KW PSP 29 4*
(w tym Poznan) (18+11) (3+1)*
16 Zachodniopomorska KW PSP
(w tym Szczecin) 25 (21) 15* (14)*
17 SGSP 5 0*
18 CS PSP Cz^stochowa 11 4*
19 SA PSP Krakow 16 13*
(w tym w WSSGR Nowy (9) (9)*
S^cz)
20 SA PSP Poznan 5 0*
21 SPP PSP Bydgoszcz 0 0*
22 CNBOP 0 0*
23 CMP PSP 0 0*
24 KG PSP 7 4*
25 RAZEM 594 269*
W stosunku do roku 2006 ogolna liczba ratownikow wysokosciowych wzrosla o 58 osob, co stanowi wzrost o 11%. Natomiast ogolna liczba ratownikow wysokosciowych z uprawnieniami na smiglowiec wzrosla o 55 osob, co stanowi wzrost o 26%.
W OSP i ZSR dziala ok. 100 ratowników z uprawnieniami wysokosciowymi. Strazacy - ratownicy wysokosciowi PSP oprócz prowadzenia regularnych akcji ratowniczych wspóldzialaj^. operacyjnie z ratownictwem: medycznym, górskim, górniczym oraz innymi sluzbami panstwowymi i resortowymi. Uczestnicz^. w organizowanych przez komendy PSP wszystkich szczebli cwiczeniach i manewrach a takze zawodach organizowanych na szczeblu powiatowym, miejskim, wojewódzkim oraz centralnym.
KCKRiOL KG PSP przy wspólpracy wytypowanych Komend Wojewódzkich PSP i szkól PSP organizuje coroczne, centralne manewry poligonowe z udzialem miedzy innymi tej specjalizacji ratowniczej oraz corocznie manewry wysokosciowe dla pojedynczych przedstawicieli wszystkich komend wojewódzkich i szkól PSP z zaleceniem przekazania przecwiczonej tematyki na swoim terenie.
Przedstawiciele tej specjalizacji uczestniczyli w zagranicznych stazach lub szkoleniach ratowniczych miçdzy innymi w USA, Francji, Niemczech, Czechach i Rosji. Przeszkolili wg programów (podstawowego i smiglowcowego) po dwóch przedstawicieli sluzb ratowniczych panstw bezposrednio s^siaduj^cych z Polsk^.. Niezaleznie od tego szkol^ od kilku lat litewskich strazaków tej specjalizacji a w ubieglym roku takze ratowników z Estonii. Ratownicy wysokosciowi doskonal^ swoje umiejçtnosci na:
• kursach ratownictwa jaskiniowego organizowanych przez Polski Zwi^zek Alpinizmu,
• kursach ratownictwa scianowego oraz lawinowego organizowanych przez GOPR,
• zgrupowaniach kondycyjnych organizowanych w wytypowanych rejonach kraju,
• centralnych zawodach ratowników górskich i speleomistrzostwach Polskiego Zwi^zku Alpinizmu,
• zawodach sluzb resortu MSWiA,
• zawodach miçdzynarodowych w Niemczech.
W przypadku uzycia Specjalistycznej Grupy Ratownictwa Wysokosciowego PSP powinna ona tworzyc odrçbny odcinek bojowy a jego dowódca powinien znajdowac siç powyzej miejsca zdarzenia celem obserwacji poszkodowanych w trakcie transportu np. na dachu obiektu lub nad np. studni^.. Zadaniem grupy jest wówczas:
• jak najszybsze dotarcie wraz ze specjalistycznym sprzçtem do poszkodowanych lub zagrozonych,
• dokonanie oceny sytuacji i przekazanie informacji droga radiowq do KAR,
• opanowanie paniki i przemieszczenie osob w bezpieczne miejsce ( np. na dach budynku lub na ostatnia kondygnaj w poblize wyjscia na dach.
Kazdy z ratownikow grupy powinien byc wyposazony w taki sposob, aby mial mozliwosc:
• pokonywania stref zadymionych i objgtych podwyzszonq temperaturq w sytuacji braku oswietlenia,
• pokonywania zamknigtych drzwi i krat, wqskich odcinkow kanalow itp.
• utrzymywania ciqglej Iqcznosci z dowodcq wlasnego odcinka bojowego i z kazdym ratownikiem grupy / koniecznosc pracy na wydzielonym (osobnym) kanale radiowym/,
• samoratowania technikami alpinistycznymi w przypadku odcigcia drog powrotu.
Przecietna waga dodatkowego wyposazenia niesionego przez kazdego ratownika wysokosciowego w takiej sytuacji osi^ga wielkosc ok.35 kg. Na wyposazenie to sklada sie: sprzet l^cznosci, sprzet burz^cy (np. topor wielofunkcyjny Inopur), nozyco -rozpieracz z napedem recznym typu Unitol, sprzet oswietleniowy (np. latarki czolowe), liny, sprzet alpinistyczny, zestaw R-2, tyczka teleskopowa, trojk^ty ewakuacyjne, nosze ewakuacyjne, wci^garka (np. typu Evak), rolki krawedziowe, plecakowy zestaw gasniczy(np. Ifex) itp.
Opisywane wielokrotnie w swiatowej literaturze smiertelne wypadki strazakow uzywaj^cych wind celem przemieszczenia sie w stref? dzialan powoduj^, ze ratownicy powinni docierac na odciete kondygnacje przemieszczaj^c sie ze sprzetem przede wszystkim wewnetrznymi klatkami schodowymi.
Oczywiscie jak w kazdej specjalizacji wystepuj^. w niej takze problemy zwi^zane miedzy innymi z:
• brakami w wyposazeniu specjalistycznym (w tym z dlugoletnim oczekiwaniem na
zatwierdzenie wzoru jednoczesciowego kombinezonu ochronnego dla ratownika
wysokosciowego PSP),
• brakiem centralnej bazy treningowo-szkoleniowej,
• ograniczeniami w dostepie do smiglowcow ratowniczych,
• fluktuacji specjalistycznej kadry,
• wspolprac^. z lokalnymi grupami ratowniczymi spolecznych organizacji ochotniczych.
Zamiarem autora artykulu nie byla szczegolowa analiza dzialania ratownictwa
wysokosciowego pod wzgledem specyfiki prowadzonych akcji a jedynie zapoznanie
Czytelnika z miejscem tej formacji w Krajowym Systemie Ratowniczo - Gasniczym, ogolnymi danymi dotycz^cymi rozmieszczenia grup na terytorium kraju, ilosciq, przeprowadzonych akcji oraz standardach wyposazenia. W tym zakresie zalozenia zostaly zrealizowane
Literatura:
1. Sympozjum „XXV lat ratownictwa wysokosciowego w ochronie przeciwpozarowej w Polsce" - Warszawa 14-15 pazdziernika 2005r. Material zbiorczy wydany przez CNBOP.
2. Wytyczne do organizacji ratownictwa wysokosciowego w krajowym systemie ratowniczo-gasniczym, KG PSP Warszawa kwiecien 2006r.
3. Programy kursow: wstçpnego, podstawowego, smiglowcowego cz. I i II z zakresu ratownictwa wysokosciowego realizowanego przez Panstwow^. Straz Pozarn^. KG PSP 2005 r.
Tekst opracowala : mgr Joanna Cybulska
