Научная статья на тему 'Проблема социальной ответственности СМИ'

Проблема социальной ответственности СМИ Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

CC BY
3561
224
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
СРЕДСТВА МАССОВОЙ ИНФОРМАЦИИ / СОЦИАЛЬНАЯ ОТВЕТСТВЕННОСТЬ СРЕДСТВ МАССОВОЙ ИНФОРМАЦИИ / ЭКОЛОГИЧЕСКИ ЧИСТАЯ ИНФОРМАЦИЯ / МАССОВАЯ КОММУНИКАЦИЯ / MASS-MEDIA / ECOLOGY / SOCIAL RESPONSIBILITY OF MASS-MEDIA / ECOLOGICALLY PURE INFORMATION

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Якубов Цума Калонович

В современных условиях возрастает роль СМИ в формировании общественного мнения. Масс-медиа становится позитивным тогда, когда свобода средств массовой информации сочитается с ответственностью. «Ответственность СМИ проявляется, прежде всего, в экологичности той информации, которую она создаёт и тиражирует». Автор, опираясь на исследования российских учёных делает попытку определить возрастающую роль и влияние СМК в формировании общественного мнения, приводит собственные измерения, понятия и особенности «экологически чистой» информации, социальной ответственности СМИ и факторы влияния. В современных условиях проблема социальной ответственности СМИ Таджикистана явлется актуальной, и принятие закона РТ «Об экологической информации» и своевременный Указ Президента РТ о реагировании должностных лиц на критические материалы СМИ способствует социальной ответственности СМК и органов исполнительной власти. Автор на основе реалий информационного пространства Таджикистана делает заключение, что экологическая информация строится на обратной связи.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

The Problem of MM Social Responsibility

The role of MM in the formation of social opinion has been increasing under modern conditions. Mass-media become positive only when their freedom is combined with responsibility. MM responsibility is evinced, first of all, in an ecological purity of information which is created and disseminated. Leaning on the researches of Russian scientists the author makes an endeavour to determine the MM increasing role and influence in the formation of social opinion, he adduces his own assessments, notions and considerations concerned with “ecologically pure information”, MM social responsibility and factors of influence. Designing on the premise of the informational space realias the author comes to the conclusion that ecological information is built up on backfeed.

Текст научной работы на тему «Проблема социальной ответственности СМИ»

Якубов Цума Калонович,

сармуаллими кафедраи сиёсатшиносии ДД^БСТ

МУАММОИ МАСЪУЛИЯТИ ИЧТИМОЙ ВА ЭКОЛОГИЯИ ВАСОИТИ АХБОРИ УМУМ

Таърихан экология хамчун илм дар бораи организмхо ва муноси-бати онхо бо мухит ба вучуд омадааст. Х,ифзи мухити зисти одамон хдмчун яке аз самтхои мухими сиёсати экологии Ч,умхурии Точикистон ба гояи ба вучуд овардани шароити хуби экологй барои зиндагй, мехнат ва осоиши одамон иртиботи зич дошта, яке аз вазифахои асосии фаъо-лияти хифзи мухити зист ба хисоб меравад, зеро моддаи 1-ми Конститут-сияи Ч,умхурии Точикистон мукаррар кардааст, ки ба хар як инсон шароити зиндагии арзанда ва инкишофи озодонаро фарохам меорад.

Дар замони муосир мафхуми «экология» маънои васеъро касб мекунад. Дар солхои 70-уми асри ХХ экологияи ичтимой хамчун илми мустакил ташаккул ёфт, ки муносибати чомеа бо табиат ва унсурхои биологй, ичтимой, фалсафй, чугрофй ва гайраи онро меомухт. Аз чумла, унсури мухими хаёти чомеаи муосир гирифтан ва пахну пахши иттилоотро низ мавриди омузиш карор медихад. Дар чахони муосир ахамияти ВАО на танхо хамчун сарчашмаи ахбор бехад афзудааст, балки хамчун институт ба сохахои гуногуни хаёт, махсусан ба афкори умум таъсири амик мегузорад.

Дар як чамъият фазое мебошад, ки комуникатсияи оммавй онро идора мекунад. Махз ВАО, пеш аз хама, мавзуи рузро, яъне мавзуи мухими ичтимоиро, ки шахрвандон бахсу мухокима менамоянд, муайян менамояд. Натичаи ин таъсири ВАО ба афкори чомеа чунин эхтимолиятро такозо менамояд:

- дар чомеа бедор кардани таваччух ба баъзе проблемахо, ба одамон, ташкилотхо ва гайра;

- бо таъсиру таваччухи ВАО ба вучуд омадани тагйирот дар чомеа;

- баррасии проблемахо дар ВАО метавонад ба барномаи фаъолияти як катор гуруххои чамъиятй, масалан конуннигорон ва сиёсатмадорон таъсир расонад.

Бо ибораи дигар, коммуникатсияи оммавй метавонад ба вокеият ва афкори умум, шуури одамон таъсир расонад, проблемагузорй ва

мавкеи одамон ва гуруддоро муайян намояд. Вобаста ба ин чунин саволдо ба миён меояд: Максади таъсиру амали ВАО ба вокеият, шуур ва афкори умум аз чй иборат аст? Дадду канори таъсир то кучост ва ин ба шахс чй гуна таъсир мекунад? То чй андоза ва кай шахсро бо ахбор таъмин менамояд, ба маърифатнокии он, ба шароити он, ба даёти чамъиятй мусоидат менамояд, кай озодй ва дукуки шахсро вайрон менамояд, ба долати рудй ва саломатии он таддид ба бор меоварад? Окибати таъсири ВАО ба вокеият, шуур ва рафтори одамон чй гуна аст? Оё вай ба ягонагии чомеа, болоравии ахлок, рафтор ва маданияти он мусоидат менамояд?

Дар аксари долат ВАО-ро айбдор менамоянд, ки вай дар чомеа на тандо тухми некй, адолат, ахлоки дамида, масъулиятнокй, балки бадй, бадахлокй, рафтори зишт ва гайраро падн менамояд. Проблемаи мазкур то андозае чой дорад ва актуалй мебошад. Озодии ВАО дар баробари дигар озодй на тандо арзиши олй, шарти демократияи дакикй, балки истифодаи озодй бо максади нопок хавфнок аст. Озодии ВАО бадри рушди чомеа дамон вакт арзишнок аст, ки бо масъулиятшиносй дамоданг бошад. Масъулиятшиносии ВАО, пеш аз дама, дар ахбори аз чидати экологй тоза, ки падну пахш мегардад, ифода меёбад.

Проблемаи муносибат миёни масъулият ва озодии ВАО хеле мурак-каб мебошад. Ин муносибат дамеша пур аз ихтилоф аст, ки дар дар як мавриди мушаххас далли худро такозо менамояд, талаб менамояд, ки барои далли ихтилофдо механизм ва сохтори муайян сохта шавад, журналист дорои сифату мадорати мувофик бошад.

Хуллас, ахбори экологй дар худ имконият дорад, ки ба инкишофи зеднии шахс, дарачаи саводнокии он, аз хабардо огод будани он, ба дарк кардани вокеият ва додисоти гирду атроф мусоидат намояд. Имконият дорад, ки ахлок ва маданияти шахсро баланд бардорад, ба кори чамъиятй сафарбар намояд. Дар баробари ин сифати ахбори экологй аз рушду такомули муносибатдои чамъиятй вобаста аст.

Мутобики гуфтадои боло ахбори экологй ва масъулиятшиносии ВАО-ро бояд тарзе масъалагузорй намуд, ки оё он ба оромии чомеа, ба ташаккули муносибатдои дасана миёни гуруддои гуногуни ичтимой, миёни халкдо, шадрдо, ташкилотдо ва гайра мусоидат мекунад.

Илова бар ин, хабаррасонии оддиро ба шадрвандон ба таври комил ахбори экологй дисобидан нашояд, чунки бояд иттилоъ бо назардошти акси садо ва фикру акоиди сомеон сурат гирад ва тадкики акси садо аз мавкеи хонандаю шунаванда ва акаллият холй нест. Вобаста ба ин, Дукумати Ч,умдурии Точикистон фармон (аз 7 феврали соли 2009, № 622)1 дар бораи вокуниши шахсони мансабдор ба маводдои танкидй ва

1 Минбари халк. 12.02.2009, № 6.

тахлилии воситахои ахбори оммаро кабул намуд, ки хам масъулияти вазорату идорахо ва макомоти ичроияи махаллии хокимияти давлатй ва хам масъулиятшиносии субъектони коммуникатсияи оммавиро афзун менамояд. Дамон як хабари ВАО-ро шунаванда пур аз ихтилофу гуно-гунранг дарк менамояд. Масъалаи ахбори экологй ва масъулиятшино-сии ВАО-ро бе назардошти менталитети муштариён баррасй намудан нашояд. Дамон як барномаи дар Точикистон ва Москва пахшшуда тамоман таассуроти мухталиф ба вучуд меорад. Ин ё он ахбори ВАО агар барои як гурухи сомеон аз чихати экологй тоза бошад, барои дигар гурух баръакс мебошад.

Дар кишвар ^онуни Ч,умхурии Точикистон «Дар бораи иттилооти экологй» бори аввал бо имзои Президенти чумхурй Э.Рахмон 25 марти соли 2011 кабул гардид. ^онуни мазкур асосхои хукукй, ташкилй ва ичтимоии таъмини иттилооти экологиро дар Ч,умхурии Точикистон муайян менамояд ва ба таъмини хукуки шахсони вокей ва хукукй ва дастрасии иттилооти экологии мукаммал, эътимодбахш ва саривактй мусоидат карда, муносибатхоро дар ин бахш танзим менамояд.1 Дар конуни кабулшуда дар мафхуми «иттилооти экологй» мазмуни иттилооти дорои маълумот оид ба вазъи мухити зист ва таъсир ба он, тадбирхои хифзи он, хамчунин таъсири мухити зист ба инсон чой дода шудааст, вале оиди ахбори аз чихати экологй тоза, аз чихати мазмуну мундарича ва мавзуъ коста ишора намеравад. Дар ^онуни Ч,умхурии Точикистон «Оид ба матбуот ва дигар воситахои ахбори умум» чихати масъулияти ниходхо ва масъулони воситахои коммуникатсионй хини чоп, пахну пахши иттилооти тозаву безарар меъёрхо муайян шудааст. Ба акидаи мо, ба экологияи васоити ахбори оммавии электронй диккати махсус додан, сифати ахбор ва барномахои электониро бехтар кардан, ба ахбори низоъангез рох надодан, талаботро ба дарачаи маданият ва имконияти маърифатии барномахо афзун намудан ба максад мувофик мебошад. Вагарна ВАО манфиати гуруххои алохидаро бар зарари чомеа ифода намуда, нисбати барномахои хеш нобоварии оммаро тавлид месозад. Масалан, ахбори дуругу гаразнок оиди вокеаи садамаи Чернобил на танхо ба вазъи ичтимоии чомеа, балки бевосита ба саломатии шахрвандон хавфу хатар дорад.

Дар хаёти харруза хар як одам ба таъсири реклама ру ба ру мегардад. Дуруст аст, ки он ба бучаи ВАО даромад меорад, вале хучуми реклама авзои психологиро танг карда то чое ба вазъи ногувори ичтимой мусоидат менамояд. Ширкатхои рекламавии сигор ва нушокихои спиртй ба зарари он нигох накарда ба истеъмоли он хидоят мекунанд.

1 Чумхурият, 4.04.2011.

Экологияи васоити ахбоpи оммавй ба масъyлиятшиносии он xангоми чопу нашpи мавод сахт маpбyт аст. Инъикос ва бевосита rnx^ пахши xодисаи гаpавгон гиpифтани «Ноpд-Oст» тавассyти баpномаxои pадио ва телевизион мисол шyда метавонад. Ба моxияти чамъиятии ин вокеа нигоx накаpда накши воситаи электpонии ахбоpи оммавй даp инъикос ва rnx^ пахши он хеле баxсталаб мебошад. Чй хел сypат гиpифтани xодиса на танxо аз шаклy воситаи паxнy пахш, балки аз факту pакам ва таpзy pоxи он вобаста аст. Репоpтаж метавонад мустаким бошад ва Fайpимyстаким. Aз таpафи теppоpистон истифода намyдани pепоpтажи мустаким баpои мyайян каpдани хаpакатxои минбаъдаи хеш истисно нест, ки ба xаётy саломатии одамон таxдиди чиддй мекаpд.

Дyмаи давлатии Федеpатсияи Русия таFЙиpy иловаxоpо ба конун оид ба BAO то акти теppоpистй даp шаxpи Mосква тайёp каpда буд. Боpи дуюм 23 октябp даp pÿзи теppоp мавpиди мyxокима каpоp гиpифт. Баъд аз Fасби «Ноpд-Oст» боpи сеюм мyxокима ва бе ихтилоф аз таpафи Шÿpои Федеpатсия кабул гаpдид.

ТаFЙиpy иловаxо баp зидди зyxypоти теppоpистй даp конун баxсy мyнозиpаи беxадpо ба миён оваpд. Bай истифодаи BAO ва ахбоpи компyтеpиpо баpои таpFиб ва xак баpоваpдани теppоpизм ва экстpи-мизм манъ каpд. Давлат аз ч^ати конунй озодии баён ва матбyотpо даp ^онуни Ч,yмxypии Точикистон <Юид ба матбуот ва дигаp васоити ахбоpи оммавй» тасдик ва эълон намуда, даp дасти худ якчанд pоxy воситаи таъсиppасониpо ба «xокимияти чоpyм» нигоx дошт. Ин на тащо ба Точикистон, балки xам ба Россия, ИMA ва xам ба дигаp кишваpxои мyтаpаккй низ дахл доpад. Mасалан, даp вакти амалиёти чангй даp Иpок кулли ахбоp ба воситаи сензоpxои низомй мегузашт. Сиёсати андоз нисбати BAO, додани литсензия, ак^едитатсияи xатмии жypналистон, бакайдгиpии васоити иттилоотй, дахл ба сохтоp ва фаъолияти васоити иттилоотй ва Fайpа метавонад баpои максадxои Fаpазнок, манъ ва ё маxдyд намудани фаъолияти жypналистй истифода гаpдад. Докимият имкониятxои зиёди маxдyд каpдани фаъолияти BAO-и мyхолифpо доpад.

Aз дигаp чиxат, чомеа ва давлат то чй андоза пypмаxсyл ва бо ёpии кадом воситаxо метавонад BAO-pо назоpат намояд, то ки, аз як таpаф, макомоти назоpатй ва меъёpxои санадй ба фаъолияти pÿзнома, pадио, баpномаxои телевизионй халал наpасонад, аз дигаp таpаф, давлат бояд чунин шаклxои назоpатpо пайдо намояд, ки пеши pоxи ахбоpи Fаpазнокpо гиpад ва BAO вокеан ахбоpи этикй, экологй ва баpои чомеа мyxимpо паxнy пахш намояд. Даp ин системаи мypаккаб фактоpи субъективй накши мyxимpо мебозад, яъне кй баpнома месозад, кй соxиби BAO аст ва кй фаъолияти онxоpо назоpат мебаpад. Mаxз баpои xамин накшу фаъолияти инститyтxои чамъиятии назоpатй ба мисли

Шÿpоxо, xакамон, инчунин ниxодxои чомеаи шаxpвандй аxамияти мyxим доpад.

Зикp каpда шуд, ки даp муайян каpдани сифати ахбоpи экологй накши мyштаpиёни ин ё он воситаи ахбоpи оммавии конкpетй басо мyxим аст. Даp ин мавpид якчанд чаpаёни xамкоpии BAO ва сомеонpо дида мебаpоем.

Bоситаи ахбоpи оммавй имконияти коммуникатсияи индивидyалиpо доpад. Даp Интеpнет сайтxое мавчуданд, ки одамони Fайpимаъмyлию Fайpианъанавии pафтоp метавонанд ба тавpи озод бо xам шинос шаванд ва муносибат кунанд. Ин ба як гypÿxи ичтимой макбул бошад, ба xиссаи дигаpи чомеа Fайpиахлокй маxсyб меёбад.

Пpоблемаи масъулиятшиносии BAO албатта аз баppасии мавзуи моxияти умумичамъиятй дошта вобаста аст. Боз як таpафи ахбоpи экологй ч^ати техникии он мебошад. ^x^ пахши шабакаи телевизион теъдоди зиёди шабакаxои бокуввати паxнкyнандаpо талаб менамояд. Oиди таъсиpи манфии мавчxои телефощои мобилй баxсy мyнозиpа бисёp аст. Mавчxои стансияи паxнкyнанда ба маpотиб зиёданд ва ба аxолие, ки масалан даp атpофи Oстанкино зиндагй мекунанд, он безаpаp нест. Даp як хонанда тасдик менамояд, ки pÿзномаи нав чопшуда дастонpо олуда месозад, ки заpаp доpад. Тамошои дypyдаpози телевизион, соатxо бо Иш^нет фаъолият намyданpо безаpаp xисобидан нашояд.

Зикp каpдан ба мавpид аст, ки даp Точикистон як ^TOp инститyтxое зyxyp каpданд, ки фаъолияти BAO-pо назоpат ва танзим менамоянд. Bале xаp яки онxо тащо ба як чиxати фаъолияти BAO, яъне ба масъалаи экология ва ч^ати ахлокии ахбоp, дигаp, ба фаъолияти xy^^, ба фаъолияти пулию молй ва Fайpа масъуланд. Боиси таассуф аст, ки xоло сифати фаъолияти инститyтxои мазкyp баxспазиp аст. Ин даp фаъолияти BAO-и электpонй баpаъло намyдоp аст.

Mафxyми ахбоpи экологй xамчyн чузъи чyдонопазиpи меъёpи тала-бот нисбати фаъолияти матбуот, баpномаxои pадио ва телевизион баpо-мад мекунад. Mасалан, даp Россия талабот ва меъёpxои зеpин нисбати ахбоpи аз чиxати экологй тозаи васоити ахбоpи оммавй муайян шудааст.1

Якум, талабе, ки бояд ахбоpи экологй фаpо гиpад, мавчудияти «бозори ахбор» мебошад. Aхбоp бояд бо назаpдошти гypÿxxои гуногуни аxолй, хyсyсиятxои минтакавй ва маданй пешкаш гаpдад. Теъдоди зиёди баpномаxои телевизион ва pадио pакобатpо ба миён меоваpад, ки ба

1 Комаровский В.С. Государственная служба и СМИ. -Воронеж, 2003, с. 159-160.

сифати мундаричаи он ба муътамадй, боварибахш ва ба маврид будани он таъсири мусбат дорад.

Талаботи сонй озодии афкор аст. Чи кадаре ки бозори ахбор рушд ёбад, хамон кадар ба озодии баён шароит фарохам меорад (агар вай ба ^онуни Ч,умхурии Точикистон «Оид ба матбуот ва дигар васоити ахбори оммавй» мухолифат накунад). Дар баробари он, ки сахифахои худро барои ифодаи озодии баён пешкаш менамояд, ВАО бояд, инчунин, ба тарафи мукобил барои баёни акидаи хеш имконият фарохам орад.

Дар назари мо рафтору амали муаддабона дар ахбори аз чихати экологй тоза хеле мухим аст, яъне ахбори мохияти умумичамъиятй дошта бояд барои бинанда ва шунаванда дар вакти мувофик бо назардошти акидахои гуногун пахну пахш карда шавад.

Меъёри дигар мизони иттилоотист, яъне манфиати ин ё он гурухи сиёсиро дифоъ накардан. Чи тавре ки зикр гардид, хифзи манфиати гурухи муайян, фишор овардан дар аксар маврид бар зидди манфиати чомеа карор мегирад.

Масъулияти касбй меъёр ва талаботи мухим буда, ахамияти чиддй зохир кардан хам ба худназоратй, хам ба масъулиятшиносиву дакиккории журналист ва хам ба чихати ахлокии ахбор ва амсоли инро такозо менамояд.

Экологияи электронй. Ахбори пешниходшуда бояд мохиятан ба дарачаи маданият ва маърифатии бинанда ва шунаванда мутобик бошад.

Меъёри баъдй нигоу доштани якпорчагй мебошад. Дифзи якпор-чагии асархои санъат, барномахоро таъмин намуда, онхоро бо реклама халалдор нанамудан. Хусусияти реклама хамин аст, ки бо максади мутаваччех сохтани бинанда якбора дар миёни барнома ру мезанад ва то чое одамро асабонй месозад. Реклама метавонад барномаи футбол ва хатто филми бадеиро боздорад. Дар ин маврид талаботи тамошобинро хеч кас ба эътибор намегирад. Диссиёте, ки хини тамошои филм ва ё барнома хосил мешавад, канда, вайрон карда мешавад ва халалдор мегардад. Классика бо рекламаи собун ва ё резина дар як сатх карор мегиранд.

Кафолати адолат. Воситахои комуникативии радио ва телевизион бояд фикру дархости Шурои чамъиятии ВАО-ро ба эътибор гирад, ба обру ва эътибори Шуро тобеъ бошад, ки он хамчун кафили оромй ва адолати пахну пахши иттилоотй баромад мекунад.

Принсипи уамкорй. ВАО фаъолияти хешро тибки принсипхои «Декларатсия оид ба ВАО ва хукуки инсон» карор дихад.1

1 Резолюция Консультативной ассамблеи Совета Европы, № 428, 1970.

Бозоpи озоди иттилотй ва танзими давлатй, назоpати чамъиятй чузъи таpкибии матбуоти сифатан ба талабот чавобгу ва ахбоpи экологй мебошад. Bале тащо мавчудияти механизми номбаpшyда кофй нест. Пpофессоpи yнвеpситети Паpиж Клод Жан Беpтpан классифи-катсияи системаи масъулияти BAO-pо, ки ба ду пpинсип асос меёфт, пешниxод намуд.

Ба пpинсипи аввал кодекси этикй, дастypxое, ки ба ходимон пpин-сищои pафтоpи этикиpо мефаxмонад, сандyкxо баpои шикоят, «мактуб ба pедактоp» ва дигаp воситаxои дастpас, чопи далелу pакам ва акоиди аз таpафи BAO-и pÿзмаppа ва дypÿF баён шуда даp BAO-и дигаp, гyзоpиши жypналистй, ки ба танкиди BAO ва баppасии фактxои дypÿF, ки даp BAO pоx ёфтаанд, pавона каpда мешавад, ба омма pасонидани каpоpxои xокимияти давлатй нисбати BAO ва Fайpа дохил мешаванд.

Ч,узъи дигаpи таpкибии системаи назоpатй, ба акидаи К.Ж. Беpтpан, тайёpии касбии жypналист ва тадpичан баланд баpдоштани малакаи касбии онxо, вохÿpии пайдаpпайи ходимони BAO бо шаxp-вандон, назоpати pафтоpи ахлокй ва касбии восш^ои комуникативй мебошад.

Пpинсипи дуюм ба он асос меёбад, ки кадом макомот, кадом муассиса даp системаи назоpатй шомил аст:

- назоpати дохилии BAO;

- назоpати беpyна, ки ба BAO тобеъ нест.

Ба фи^и мо, даp pаванди назоpат бояд ба акси садо диккати махсус дод. Aз як таpаф, бояд ахбоp то хонанда pафта pасад ва, аз дигаp таpаф, у оиди пpоблема фикpи хешpо баён созад. Даp ин мавpид, махсусан, акси садои «манфй», яъне ахбоp даp боpаи хатогиxо, даFалиxо, камбyдиxо аxамияти мyxим доpад, зеpо он шаxодат медщад, ки хонанда ахбоpи паxнy пахшкаpдаpо Fайpиэкологй меxисобад. Ба xаp xол назоpат аз болои BAO набояд максади нщой бошад. Бояд пеш аз xама шаpоит офаpид, ки BAO ба мyштаpиён ахбоpи аз ч^ати экологй тоза пешниxод намояд, баpномаxои сифатан бадей ва ахлокан баландмазмyнpо тавлид созад.

Даp xаp як чомеа даp мавpиди паxнy пахши иттилоъ муаммои ба xакикат мутобикат накаpдани он ба чашм меpасад, ки он аз бемасъу-лиятй ба фаъолияти касбу вазифаи худ, муносибати саxлангоpона ва хyнyкназаpона доштани жypналистон шаxодат медиxад. Даp xолати аввал жypналист мавзÿъpо хуб намедонад ва ба хотиpи сенсатсия мавод бидуни таxкики чyкyp пешниxод мегаpдад. Даp дигаp мавpид мавод ё макола метавонад мувофики «талаб» бошад, ки ба xалли ин ё он манфиати сиёсй ва ё иктисодй pавона шуда бошад.

Хулоса оиди ахбоpи экологй ва Fайpиэкологй xаpф зада xолатxоеpо зи^ менамоем, ки ба назаpи мо мyxим аст:

• ахбоpи экологй, пеш аз xама, аз таpафи BAO паxнy пахши ахбоpест, ки бояд ба суботи чомеа, ба оpомии мyносибатxо миёни гypÿxxои гуногуни одамон мусоидат намояд;

• яке аз шаpтxои асосии ахбоpи экологй мувофикати иттилоъ ба меъёpxои этикии чомеа мебошад;

• масъулияти ичтимоии BAO, танзими ниxодxои коммуникатсияи оммавй ва Шÿpоxои чамъиятй, ки фаъолияти BAO-pо назоpат мебаpанд, шаpти заpypй баxpи тавлиди ахбоpи экологй мебошад.

Калидвожа^о: васоити ахбори омма, мaсъyлияmи ицтимой дар мamбyоm, иттилооти аз цщати экология тоза, коммyникamсияи оммавй.

Пайнавишт:

1. Конуни Чумуурии Тоцикистон «Дар бораи иттилооти экологй» // «Чумуурият», 4 апрели соли 2011.

2. Комаровский В. С. Госyдaрсmвeннaя служба и СМИ. -Воронеж. 2003.

3. Резолюция Консультативной ассамблеи Совета Европы. № 428, 1970.

4. Паёми Президенти Чумуурии Тоцикистон ба Мацлиси Олй. Душанбе, 20 апрели соли 2011.

5. Конуни Чумуурии Тоцикистон «Оид ба матбуот ва дигар воситауои ахбори умум». -Душанбе, 2000.

6. Сарцонуни Чумуурии Тоцикистон. -Душанбе, 2004.

Джума Калонович Якубов,

старший преподаватель кафедры политологии ТГУПБП

Проблема социальной ответственности СМИ

Ключевые слова: средства массовой информации, социальная ответственность средств массовой информации, экологически чистая информация, массовая коммуникация

В современных условиях возрастает роль СМИ в формировании общественного мнения. Масс-медиа становится позитивным тогда, когда свобода средств массовой информации сочитается с ответственностью. «Ответственность СМИ проявляется, прежде всего, в экологичности той информации, которую она создаёт и тиражирует».

Автор, опираясь на исследования российских учёных делает попытку определить возрастающую роль и влияние СМК в формировании общественного мнения, приводит собственные измерения, понятия и особенности «экологически чистой» информации, социальной ответственности СМИ и факторы влияния. В современных условиях проблема социальной ответственности СМИ Таджикистана

явлется актуальной, и принятие закона РТ «Об экологической информации» и своевременный Указ Президента РТ о реагировании должностных лиц на критические материалы СМИ способствует социальной ответственности СМК и органов исполнительной власти.

Автор на основе реалий информационного пространства Таджикистана делает заключение, что экологическая информация строится на обратной связи.

J. K. Yаkubov

The Problem of MM Social Responsibility

Key words: mass-media, ecology, social responsibility of mass-media, ecologically pure information

The role of MM in the formation of social opinion has been increasing under modern conditions. Mass-media become positive only when their freedom is combined with responsibility. MM responsibility is evinced, first of all, in an ecological purity of information which is created and disseminated.

Leaning on the researches of Russian scientists the author makes an endeavour to determine the MM increasing role and influence in the formation of social opinion, he adduces his own assessments, notions and considerations concerned with “ecologically pure information”, MM social responsibility and factors of influence.

Designing on the premise of the informational space realias the author comes to the conclusion that ecological information is built up on backfeed.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.