Научная статья на тему 'On the structure of Iranian anthroponyms in “Shakh-Name”'

On the structure of Iranian anthroponyms in “Shakh-Name” Текст научной статьи по специальности «Языкознание и литературоведение»

CC BY
422
88
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ТАДЖИКСКОЕ ЯЗЫКОЗНАНИЕ / НАУЧНО-ТЕОРЕТИЧЕСКОЕ ЗНАЧЕНИЕ / ЗНАЧЕНИЕ АНТРОПОНИМОВ / ХУДОЖЕСТВЕННОЕ ПРОИЗВЕДЕНИЕ / ТАДЖИКСКО-ПЕРСИДСКАЯ ЛИТЕРАТУРА / "ШАХНАМЕ" ФИРДОУСИ / FIRDAWSI''S “SHAKH-NAME” / TAJIK LINGUISTICS / SCIENTIFICO-THEORETICAL IMPORTANCE / MEANING OF ANTHROPONYMS / BELLES-LETTRES PRODUCTION / TAJIK-PERSIAN LITERATURE

Аннотация научной статьи по языкознанию и литературоведению, автор научной работы — Майнусов Дониш Фазлиддинович

Изучение антропонимов имеет важное научно-теоретическое значение. В таджикском языкознании до сих пор всесторонне не исследована проблема места и значения антропонимов в художественном произведении, особенно классического периода. Среди произведений таджикско-персидской литературы «Шахнаме» занимает важное место. Поэтому изучение антропонимов в произведениях классической таджикской литературы на примере «Шахнаме» Фирдоуси служит основным стержнем названной статьи.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

The study of anthroponyms is of great scientifico-theoretical importance. The problem of place and importance in regard to anthroponyms in imaginative literary productions concerns especially the classical period. Among the works of the Persian-Tajik literature “Shakh-Name ” occupies a very important place. Thereby, the study of anthroponyms in the works of classic Tajik literature taking Firdawsi’s “ShakhName” as a paragon can serve as a paragon of the article in question.

Текст научной работы на тему «On the structure of Iranian anthroponyms in “Shakh-Name”»

Майнусов Дониш Фазлиддинович,

аспиранти ДДХ ба номи акад.Б.Гафуров

ОИД БА СОХТИ АНТРОПОНИМХОИ ЭРОНИИ «ШОХНОМА»

Сохт ва созмони антропонимхои эронии «Шохнома» гуногун буда, тадкику тахдикд онхо ахдмияти калони илмй дорад.

Дар хусуси тадкикоти структуравию стратиграфии ономастикй ва ахамияти он С.Роспонд чунин менависад: «Тадкикотхои сохторию стратиграфии ономастикй хам барои забоншиносй ва хам барои таърих ахдмияти беандоза калонро моликанд» (1,63). Барои амалй гардонидани ин хадафхо дар забоншиносии рус ва халкхои дигари славянизабон тадкикотхои зиёде ба сомон расидаанд.

Доир ба ин масъала дар забоншиносии халкхои эронй, аз чумла дар забоншиносии точикй, тадкикотхои шоиста сурат гирифтааст. Аз ин ру, дар вакти тахкик ва баррасии ин мавзуъ мо бештар ба тахкикотхои мазкур такя мекунем (4;7;8;10).

Барои нишон додан ва тадкик кардани сохтори антропонимхои «Шох-нома» мо антропонимхои эронии онро интихоб кардем. ^айд кардан лозим аст, ки мафхуми антропонимхои эронии «Шохнома» нисбат ба мафхуми антро-понимхои «Шохнома» васеътар мебошад, зеро дар системаи антропонимхои «Шохнома» ба гайр аз номхои эронй номхои гайриэронй, ба амсоли арабй, туркй, юнонй ва гайрахо ба назар мерасад. Х,ини антропонимхои эронии «Шох-нома» гуфтан мо номхоеро дар назар дорем, ки онхо дар заминаи забонхои эронй ба вучуд омадаанд.

Мухаккикон номхои хиндуаврупоиро аз руи сохташон ба се навъ тасниф мекунанд: 1) номхои мураккаб (масалан, санскритй Ashva-pati «шохи аспон»); 2) номхое, ки мураккабанд ва минбаъд ба ихтисоршавй дучор шудаанду бо суффиксхои махсус илова карда шудаанд (масалан, санскритй Ashva-la); 3) номхои апелятивй, яъне исмхои чинс ё исмхои ом, ки ба сифати номхои шахсй истифода шудаанд (санскритй Мй^ка «муш»). Навъхои мазкур аз огози давраи таърихй то кунун дар 9 гурухи забонхои хиндуаврупой: хиндй, эронй, юнонй, келтй, иллирй, фракй, олмонй, славянй, балтикй идома доранд (2,63).

Х,аминро кайд кардан даркор аст, ки дар вакти таснифоти номхои эронии «Шохнома» бо номхое вомехурем, ки колабхои номбурда барои онхо тангй мекунад. Масалан, Тур, Зол, Доро, Рустами Зол, Туси Нузар ва гайра. Бинобар ин, дар вакти тахлил ва гурухбандии номхои эронии «Шохнома» зарурияти васеъ намудани таснифоти мазкур ба миён омад.

Добили зикр аст, ки дар забоншиносии точикй оид ба сохтори номхо таваччухи мухаккикон, бавижа номшиносон, камтар зохир гардидааст. Дар бораи сохтори номхои ашхоси «Шохнома» бошад, аз чониби олимони

номшинос чизе гуфта нашудааст. Дар ин самт танхо зикри маколаи номшиноси маъруф Ш.Х,айдарй ва рисолаи шохномашинос ОДосимов, ки аз назари ичмолию умумй ба мавзуи номхои ашхоси «Шохнома» бархурд намудаанд, айни зикр аст (12,142-144; 13,32-33).

Профессор А.Л.Хромов топонимхои ягнобию точикиро дар асоси колабхои топонимсозии забонхои хиндуаврупой ва, дар мадди аввал, забонхои славянй, ба чор гурух таксим мекунад: 1) топонимхои содда, ки бе ягон чузъхои калимасоз ва калиматагйирдиханда шакл гирифтаанд: Агба, Бароз; 2) топонимхое, ки дар натичаи васлшавии калимахо сохта шудаанд, яъне топоним-композит ё топонимхои мураккаб: Селтуда, Девсанг; 3) топонимхо-иборахо: Барози пойон, Гузари боло; 4) топонимхое, ки аз асос ва топоформант таркиб ёфтаанд ва мо дар вакти тахлили сохтории номхои эронии «Шохнома» ба ин таксимот такя мекунем.

Дар тадкикотхои сохаи топонимшиносй ба як навъи тозаи сохтории номхои мавзеъ ва макон таваччух зохир гардидааст, ки ба акидаи профессор О.Мамадчонов «ин навъи номвожахои чугрофй то кунун дар доираи номшиносии муосир ва, хосатан забоншиносии точик, тахти мафхуми топоним ва микротопонимхои шакли чамъ омухта мешуданд» (14,39). Олимони номшиноси аврупой дар заминаи вижагихои ин навъи колаби сохтории номвожахои шакли чамъдошта, онхоро ба гурухи махсус - р1игаНа tantum унвонгузорй намудаанд. Дар пайравй ба онхо мухаккики номшиноси точик

О.Мамадчонов бори нахуст дар забоншиносии точик ин зухуроти номвожахоро дар тадкикоти хеш хадафи тадкик карор медихад. Ба тафсири ин номшинос «р1игаНа tantum» чунин навъи топонимхоест, ки «аз шумораи чамъи баъзе исмхои хос хамчун шакли вохид ва асосй ба вучуд омадаанд: Сомониён, Шайбониён, Газнавиён, Гуриён (сулолахо)» (14,39-40). Дар системаи номхои «Шохнома» ин зухуроти номхо (р1игаНа tantum) дар шакли иборахо арзи вучуд намудааст, ки идомаи анъанахои номвожахои кадимаи моро нишон медихад. Масалан, Бахроми Бахромиён, Бахроми Озармахон, Бахроми Ашкониён, Зангаи Шоварон ва гайра. Зикр намудан бамаврид аст, ки ин колаб дар осори кадимаи мо, аз чумла «Авесто» ^айи§и spitman, Каёниён, Офарингони Гохон, Офарингони Рапитвин ва гайра (15,643,681,687), форсии кадим фагауауаи§ xsayaviya) (16,86), форсии миёна (АМахЗёп Pаbagаn, Ayаdgаri Zarerаn) (14,15) ва гайрахо мавриди истифода карор дошт.

Х,амин тавр, антропонимхои эронии «Шохнома»-ро ба панч гурух тасниф намудан ба максад мувофик аст:

1) антропонимхои содда;

2) антропонимхои сохта (реша ё асос+антропоформат);

3) антропонимхои мураккаб ё антропоним- композит;

4) антропоним-иборахо;

5) антропонимхои р1игаНа tantum.

1. Антропонимхои содда. Антропонимхое, ки бе ягон унсури калимасоз, калиматагйирдиханда ва формантхои антропонимй сохта шудаанд, антропо-нимхои содда номида мешаванд. Ин кабил антропонимхо факат аз асос иборат

мебошанд. Масалан, Бед, Бежан, Гав, Гев, Доро, Зав, Зол, ^сро, Мехр, Мох, Мой, Нор, Рой, Ром ва гайрахо (20).

Добили кайд аст, ки дар системаи антропонимхои эронии «Шохнома» антропонимхои содда хусусияти номхои нав сохтан доранд. Яъне онхо бо чузъхои дигари антропонимсоз омада, номхои сохта ва мураккаб месозанд. Чунончи: а) Мехр: Бузурч+мехр (муарраби Бузург-мехр), Бурз+мехр,

Зар+мехр, Мехр+бундод, Мехр+бурзин, Мєхр+пируз, Мехр+он, Мехр+хурмузд ва гайра; б) Пур//Фур: Фаг+фур, Шо(х)+пур ва амсоли инхо; в) Рой// Род: Род+мон, Род+Уй, Род+фаррух.

Ин навъи номхои шахс дар системаи антропонимхои эронии «Шохнома» аз лихози теъдод кисми камтареро ташкил медиханд.

2. Антропонимхои сохта. Антропонимхои сохта аз асос ва антропоформантхо ба вучуд меояд. Антропоформант маънои суффиксхои номи шахссозро дорад. Дар ташаккули антропонимхои сохтаи номхои эронии «Шохнома» антропоформантхои зерин бештар сахм доранд. Масалан:

а) антропоформанти -а: Гева/Гев+а, Гуроза/Гуроз+а, Завора/Завор+а, Занга/Занг+а, Kабyда/Kабyд+а, Сурха/Сурх+а, Шеда/Шед+а ва гайрахо;

б) антропоформанти -ак: Бобак/Боб+ак, Маздак/Мазд+ак, Равшанак/ Равшан+ак ва гайрахо;

в) антропоформанти -ин: Бурзин/Бурз+ин, Додбурзин/Дод+бурз+ин, Гургин/Гург+ин, Руин/Ру+ин ва амсоли инхо;

г) антропоформанти -об, -оба, -ова: Буроб/Бур+об, Гуроб/Гур+об, Мех-роб/Мехр+об, Рудоба/Руд+оба, Судоба/Суд+оба(ова) ва хоказо (11,282);

г) антропоформанти -он, -ён: Андиён/Анди+ён, Х,умон/Х,ум+он, Чуён/ Ч,у+ён ва гайрахо;

д) антропоформанти -уй: Бурзуй/Бурз+уй, Вастуй/Васт+уй, Гуруй/Гур+уй, Мардуй/Мард+уй, Зангуй/Занг+уй, Ч,авонуй/Ч,авон+уй ва гайрахо;

е) антропоформанти -й: Гиромй/Гиром+й, Монй/Мон+й, Нарсй/Нарс+й, Рудакй/Рудак+й, Фагонй/Фагон+й ва гайрахо.

Ин тарзи сохта шудани номхои шахс дар гурухи антропонимхои эронии «Шохнома» хеле мустаъмал аст.

3. Антропонимхои мураккаб ё антропоним-композит. Антропонимхое, ки дар натичаи якчошавии решахо (калимахо) ба вучуд омадаанд, антропонимхои мураккаб ё антропоним-композит ном доранд.

^исми зиёди антропонимхои мураккаби эронии «Шохнома» дар натичаи калимасозии мураккаби тобеъ ба вучуд омадаанд ва чузъхои онхо ба хиссахои гуногуни нутк марбут мебошанд. Масалан: а) исм+исм: Гулнор/ Гул+(а)нор, Гулшахр/Гул+шахр, Гурзасп/Гурз+асп, Мехроб/Мехр+об, Мохёр/Мох+ёр, Мехрхурмузд/Мехр+хурмузд, Фароин/Фар+оин, Kyхгyш/Kyх+гyш, Шедасп/ Шед+асп, Хуршед/Хур+шед ва гайра; б) исм+сифат: Мехрпируз/Мехр+пируз, Рузбех/Руз+бех, Шахрноз/Шахр+ноз ва гайра; в) сифат+исм: Аржасп/Арж+асп, Бузургмехр/Бузург+мехр, Бурзмехр/Бурз+мехр, Лухрасп/Лухр+асп, Зардушт/ Зард+ушт, Озодсарв/Озод+сарв ва амсоли инхо; г) исму+шумора: Беварасп/ Бевар+асп; г) исму+феъл: Дилорой/Дил+орой, Зарвон ё Зарбон/Зар+вон, Г урдгир/Г урд+гир, Г урдофарид/Г урд+офарид, Лашкарситон/Лашкар+ситон,

Мохофарид/Мох+офарид, Номх(в)ост/ Ном+х(в) ост, Шахргир/Шахр+гир, Чехрзод/Чехр+зод ва гайрахо; д) сифат+феъл: Бехофарид/Бех+офарид, Бехзод/ Бех+зод, Хушнавоз/Хуш+навоз ва гайра.

^айд кардан бамаврид аст, ки дар байни чузъхои антропонимхои мураккаб садонокхои пайвасткунанда низ меоянд. Ин кабил садонокхоро профессор Л.С.Пейсиков интерфикс номида, чунин таъриф намудааст: «Интерфикс воситаи сохтории калимасозии забон махсуб ёфта, морфемахои лексикиро бо хам мепайвандад» (5,15).

Масалан:

а) интерфикси -и-: Фарибурз/Фар+и+бурз;

б) интерфикси -у-: Манучехр/Ман+у+чехр;

в) интерфикси -о-: Фарохон/Фар+о+хон, Фаромарз/Фар+о+марз.

Ин кабил номхо дар «Шохнома» хеле кам мавриди истифода гардидааст.

Добили кайд аст, ки кисми зиёди антропонимхои эронии «Шохнома» бо хамин навъ, яъне антропоним-композит сохта шудаанд. Мисолхои фаровони чамъкардаамон бозгуи он аст, ки ин навъи номхо нисбат ба навъхои дигар сермахсул аст.

4. Антропоним-иборахо. Номхое, ки аз ду ва ё зиёда калимахо таркиб ёфта, байни худ бо изофа алокаманд шудаанд, антропоним-иборахо номида мешаванд. Дар грамматикаи академии забони точикй ва хамчунин осори забоншиносони дигар таърифи ибора ба таври зайл пешкаш гардидааст: «Ибора аз ду ва ё зиёда калимаи мустакил бо рохи алокаи тобеъ ташкил меёбад... Ибора мисли калимахо ба гурухи воситахои номинативии забон дохил шуда, муносибати байни предмету ходиса ва аломату амалро мефахмонад» (18,3;19,8-9;6,12).

Дар ин чо мо ба таърифи собити иборахо иктифо намуда, нишон додан мехохем, ки антропоним-иборахо дар шохкории бемислу монанд - «Шохнома» чй мавкеъ доранд.

Баъзе мухакикон, аз чумла О. Гафуров, изхори акида мекунад, ки гуё фамилия дар байни точикон, асосан, баъди Инкилоби Октябр арзи вучуд ва хукуки гражданй пайдо кардааст. Вай менависад: «Баъд аз Револютсияи

Кабири Сотсиалистии Октябр ва баркарор гардидани Хркимияти Советй дар Осиёи Миёна дар антропонимияи точик тагйироти калоне ба вучуд омад. Унвон ва тахаллусхои фахрй аз байн рафта, ба чои онхо фамилия - ном ба вучуд омад, ки пеш аз инкилоб хеле кам мавриди истеъмол буданд» (7,280; 8,20).

Агар хулосаи фавк сатхй баррасй гардад, ба вокеият наздик будани он ба назар мерасад. Вале бархурди амик бахснок ва эзохталаб будани ин хулосаро нишон медихад.

Аввалан, худи фамилия чист? «Фамилия, - менависад номшиноси маъруфи рус А.В.Суперанская, - дар халкхои гуногун ва гуруххои мухталифи ичтимой дар даврахои гуногун ба вучуд омадааст. Ба вазифаи фамилия калимахое истифода мешуданд, ки онхо баромади одамонро дар асрхои миёна ва махсусан дар давраи Эхё ва мавзеъхои муайян ё мансуби оилаи махсус буданашонро нишон медоданд. Чунончи, Иоани Дамаскин, Иуда аз Кариот, Гершон бен Солмон аз Арлия, Эразм Роттердамский ва гайрахо» (2,76).

Ин колаби номхо дар антропонимхои эронии «Шохнома» ба таври васеъ кор фармуда шудааст: Золи Сом, Пури Тах(в)ора, Соми Исфандиёр, Рустами Зол, Рустами Зобулй, Шамрони Шугнй, Шопури Розй ва гайрахо. Пас, ин мисолхо далели котеъ ва раднопазире мебошанд, ки дар таърихи номгузории ачдодони мо фамилия ё насаб аз даврони кадим мавриди истифодаи васеъ карор дошт.

Х,аминро кайд кардан лозим меояд, ки сохт ва роххои ташаккули насаб (фамилия)-и классикй (агар ин ибора раво бошад) хусусиятхои худро дорад, ки маводи чамъкардаи мо онро собит месозад:

Антропоним-иборахо ё фамилияи классикй аз ду ва ё зиёда номхо иборат буда, дар байни хар яки он бандаки изофй омада, онхоро ба хам алокаманд месозад ва ифшо месозад, ки сохиби ном аз кадом тухму ачдоду мавзеъ мебошад. Чунончи, Фуруди Сиёвуш, Хурмузди Харрод, Хумони Виса ва гайрахо.

Антропоним-иборахоро аз руи хадаф ва функсияашон ба се гурух чудо кардан мумкин аст: 1) антропоним-иборахое, ки чузъи якуми ибора номи шахс буда, кисми дуюми он ифодакунандаи макон ё зодгохи хамон шахс мебошад. Мисол: Пирузи ^нй, Рустами Зобулй, Соми Наримон, Шамирони Шугнй, Шопури Розй ва гайрахо. Дар ин кабил номхо бандаки изофиро пешоянди «аз» иваз карда метавонад. Масалан, Рустам аз Зобул. Дар байни халк ин тарзи номбарй то кунун зинда аст; 2) антропоним-иборахое, ки кисми аввали он номи шахс буда, кисми дуюмаш унвон, лакаб, тахаллус мебошад. Чунончи, Бахроми Гур, Бахроми Чубина, Бахроми Ял, Гуруи Зирех, Золи Зар, Зангулаи Гурд, ^-вуси Kай ва амсоли инхо; З) антропоним-иборахое, ки чузъи якуми он номи шахсро ифода карда, кисми дуюмаш номи падари он мебошад. Ба амсоли: Бахмани Ардавон, Бахроми Бахром, Бахроми Сиёвуш, Бахроми Шопур, Бежани Тархон, Бежани Гев, Золи Сом, Дастони Сом, Пирони Виса, Фарибурзи ^вусшох, Хусрави Парвиз ва гайрахо. Дар ин кабил номхо бандаки изофй ба вазифаи ифодакунандаи маънои писар омадааст, ки писар ё пур метавонад бандаки изофиро иваз кунанд. Масалан, Рустам писари Зол, Гударз пури ^ш-вод, Шопур писари Ардашер ва гайра. Умуман, тарзи номгузории антропоним-иборахо дар номвожахои эронии «Шохнома» хеле серистеъмолу сермахсул аст.

Ба гайр аз гуруххои номбурдаи антропоним-иборахо мо боз антропоним-иборахои зеринро вохурдем, ки адади онхо хеле махдуд аст:

а) антропоним-иборахое, ки кисми якуми он номи шахс буда, кисми дуюми он ба кадом сулола иртибот доштани онро ифода мекунад. Мисол: Бахроми Ашкониён, Бахроми Бахромиён;

б) антропоним-иборахое, ки кисми аввали он номи шахс, кисми дуюмаш номи падар ва кисми сеюмаш номи бобо (чад)-ро ифода мекунад. Чунончи, Рустами Золи Сом;

в) антропоним-иборахое, ки чузъи аввали он калимаи пур (писар) буда, чузъи дуюми он номи падари шахс мебошад. Масалан: Пури Тах(в)ора. Дар ин хел номхо калимаи пур ба чои номи шахсе, ки сухан дар хусуси он меравад, кор фармуда мешавад.

Аз гуфтахои боло ба хулосае омадан мумкин аст, ки ачдодамон тарзи ба худ хоси номгузорй доштаанд ва акидае, ки гуё баъди инкилоб дар антропонимияи халки точик фамилия ба таври васеъ ба вучуд омад, то андозае ба хакикат наздик нест. Фамилияи точикй пеш аз инкилоб ба анчомаю воситахои ба худ хос сохта мешуд, ки мо онро дар мисоли антропонимхои эронии «Шохнома» мушохида кардем. ^айд кардан даркор аст, ки то хол дар байни халк тарзи фамилиягузории классикй зинда ва дар истеъмол аст.

Дуруст аст, ки баъд аз Инкилоби Октябр бисёр халку миллатхо тарзи фамилиясозии русиро кабул карданд, ки ин барои онхо хеле кулай буд, зеро ин бархурд халли бисёр масъалахоро осон мекард.

Калидвожа^о: забоншиносии тоцик, «Шоxномa»-u А.Фирдавсй, таркиби лугавй номвожaxоu шахсй.

Пайнавишт:

1. Роспонд С. Структура и стратиграфия древнерусских топонимов// Восточно- славянская ономастика. - М.: Наука, 1972.

2. Суперанская А. В. Структура имени собственного. Фонология и морфология. -М.: Наука, 1969.

3. Хромов А.Л. Общая лингвистическая характеристика топонимии и микротопонимии Ягноба//Известия АН Таджикской ССР, отделение общественных наук. - Душанбе, № 3(45), 1966. - С.84-85.

4. Хромов А.Л. Историко-лингвистическое исследование Ягноба и Верхнего Зеравшана. Автореф. дисс. д. филол. н. - Душанбе, 1970.

5. Пейсиков А. Л. Очерки по словообразованию персидского языка. - М., 1973.

6. Забони адабии xозuрau тоцик. Синтаксис. Барои студентони фaкулmеmxоu филологияи тоцики мaкmaбxоu олй. - Душанбе, 1970.

7. Гафуров А. Г. Таджикская антропонимия//Личные имена в прошлом, настоящем, будущем. - М., 1970.

8. Гафуров А. Лев и Кипарис. - М., 1971.

9. Суперанская А. С. Общая теория имени собственного. - М.: Наука, 1973.

10. Шохмухаммади Хайдари. Из истории изучения антропонимии ираноязычных народов. - Пермь: От и до, 2009.

11. Дастурнома дар сарф ва нaxвu забони форсй. Таълифи доктор Муxaммaд Чаводи Машкур. Чопи саввум. - Теxрон, 1345.

12. Шоxмуxaммaдu %айдарй. Мaцолaxоu номшиносй. - Перм: Форвард, 2001.

13. Косимов О. Картина животного мира в «Шахнаме» Абулькасима Фирдоуси. -Душанбе: Дониш, 2011.

14. Мaxмaдцонов О. Топонимия ва микротопонимияи цисмати шимолии водии Хисор. - Душанбе: Шуцоиён, 2010.

15. Авесто. Гузориш ва пaжyxuшu Чалили Дycmxоx. - Душанбе: Конуният, 2001.

16. Саймиддинов Д. Форсии бостон. - Душанбе: Пайванд, 2008.

17. Каримов А. Хрестоматияи забони пaxлaвй. - Душанбе, 1978.

18. Грамматикаи забони адабии xозuрau тоцик. Ч2. Ибора ва синтаксиси цумлaxоu содда. - Душанбе: Дониш, 1986.

19. Камолиддинов Б. Нaxвu забони тоцикй. - Душанбе: Собириён, 2010.

20. Номвожахои ашхоси «Шохнома»-и Абулцосим Фирдавси аз чопи ин асар: Фирдавсй Абулцосим. Шохнома. Цилдхои 1-9. - Душанбе, 1964-1966; «Шохнома»-и Фирдавси. Матни интщодй. Цилдхои 1-9. М: Наука, 1966-1971 гирдоварй гардидааст. Инчунин фархангхои Glossar zu Firdosis Schaname von Fritz Wolff. -Berlin, 1935 ва «Фарханги Шохнома. Номи касон ва цойхо. %усайн Шахиди Мозандарони (Бежан). - Балх, 1377 зимни тахияи мацола ба манзури циёс истифода шудааст.

Майнусов Дониш Фазлиддинович, аспирант ХГУ им. акад. Б. Гафурова

О структуре иранских антропонимов «Шахнаме»

Ключевые слова: таджикское языкознание, научно-теоретическое значение, значение антропонимов, художественное произведение, таджикско-персидская литература, «Шахнаме» Фирдоуси.

Изучение антропонимов имеет важное научно-теоретическое значение. В таджикском языкознании до сих пор всесторонне не исследована проблема места и значения антропонимов в художественном произведении, особенно классического периода. Среди произведений таджикско-персидской литературы «Шахнаме» занимает важное место. Поэтому изучение антропонимов в произведениях классической таджикской литературы на примере «Шахнаме» Фирдоуси служит основным стержнем названной статьи.

D. Maynusov

On the Structure of Iranian Anthroponyms in “Shakh-Name”

Key words: Tajik Linguistics, scientifico-theoretical importance, meaning of anthroponyms, belles-lettres production, Tajik-Persian literature, Firdawsi's “Shakh-Name”

The study of anthroponyms is of great scientifico-theoretical importance. The problem of place and importance in regard to anthroponyms in imaginative literary productions concerns especially the classical period. Among the works of the Persian-Tajik literature “Shakh-Name ” occupies a very important place. Thereby, the study of anthroponyms in the works of classic Tajik literature taking Firdawsi’s “Shakh- Name” as a paragon can serve as a paragon of the article in question.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.