CC BY
86
KiMYA PROBLEMLORi № 1 2014
35
UOT 678.742.2
MODiFiKASiYA EDiLMi§ ELASTOMER QARI§IQLARIN FiZiKi-KiMYavi VO
STRUKTUR XASSaLORiN TODQiQi
D.S.MBMMBD HasaN-zADa
Azarbaycan Dövlat Neft Akademiyasi AZ1010, Baki, Azadliq pr., 20: e-mail: ihm@adna. baku. az
Elastomerlsr asasinda BSK, SKEPT tarkibli kompozisiyalarinin alinma §araiti tadqiq edilib. Müayyan edilib ki, onlarin fiziki-kimyavi va struktur göstaricilari ilkin komponentlarin nisbatindan asilidir. Yüksak deformasiya va möhkamlik xassalarina va aqressiv mühita kimyavi dayaniqliq xüsusuyyatlarina malik elastomerlar qari^iqlarinin optimal tarkibi müayyan edilib. Agar sözldr: elastomer, özlülük, qirilmada möhkamlik haddi, cirilmaya müqavimat, qaliq deformasiyasi, kimyavi dayaniqliq.
Texnikada müxtalif maqsadlar ü9ün istifada olunan polimer kompozisiya materiallanna fardi polimerlar asasinda kompozisiyalara xas olmayan xassalar irali sürülür. Buna göra da son illarda müxtalif istismar xassalarina malik polimer kompozisiyalari polimer qari§iqlari asasinda yaradilir va bu ilk növbada istanilan istismar xassalarina malik fardi polimerlarin olmamasindan irali galir[1-3].
Polimer qari§iqlarinin alinmasinin asas mahiyyati qari§iga daxil olan polimerlarin ayri-ayri xassalarindan istifada edilmasidir. Eyni zamanda bela qari§iqlar ü9ün polimerlarin se9ilmasinda müayyanedici amil polimerlarin istismar xassalaridir va bu xassalarin qari§iqda na daracada saxlanilmasidir. Ba§qa bir problem isa polimer qari§iqlari ü9ün se9ilmi§ polimerlarin birga qari§a bilmasi va birga qari§manin he9 olmasa texnoloji saviyyada olmasi problemidir [4-6]. Qari§iqlarda polimerlarin xassalarindan tam istifadasi va yüksak fiziki-mexaniki va
istismar xassalarinin alda edilmasi ü9ün isa sistemda texnoloji birga qari§ma ila yana§i fazalar arasi qari§ma va kimyavi alaqa da olmalidir. §in, rezin-texniki mamulatlar istehsalinda 9oxkomponentli elastomer kompozisiyalarinda koqeziyani artirmaq maqsadi ila polimer fazalar arasinda birga qari§mani alda etmak ü9ün - NH3, - OH, -Cl va s. funksional qruplari olan ki9ik molekul kütlasina malik üzvi maddalardan - birga qari§mani yax§ila§diran alavalardan istifada olunur.
Rezin istehsalinda geni§ istifada edilan müxtalif doymami§ qurulu§a malik BSK, SKi, SKN, SKEPT va BK elastomerlari asasinda kompozisiyalarin alinmasinda rezorsin-urotropin, fenol-formaldehid, xlorparafin-lardan va s. birga qari§mani yax§ila§diran fazalar arasi alavalar kimi istifada edilir [7-9].
Modifikasiya edilmi§ elastomer qari§iqlarin fiziki-kimyavi va struktur xassalarin öyranilmasi hazirki tadqiqatin maqsadidir.
TecRüBi Hisse
Kau9uk asasli elastomera mexaniki qari§dirma yolu ila funksional polimerlar alava edilir va qari§dirma rezin qari§diricida 4-5 daqiqa arzinda 60°C-da aparilir, qari§iq bir neca saat arzinda saxlandiqdan sonra ona yenidan qari§dirma yolu ila ba§qa inqrediyentlar alava edilir va 8-10 daqiqa
arzinda 80°C-da qari§dirilir. Modifikasiya edilmi§ elastomer qari§iqlari qari§dirmadan sonra relaksasiya proseslarinin tamamlanmasi ü9ün bir neca saat arzinda saxlanilir.
Qari§iqlarin fiziki-mexaniki xassalari a§agidaki üsullarla öyranilib: mexaniki va istilik, iQ-, hidrostatik 9akilma.
N0TIC0L0RIN MUZAKIR0SI
BSK-nin SKEPT-60 (70:30 nisbatinda) qari§iqlarinin tadqiqi göstarmi§dir ki, bu qari§iqlara funksional qruplara malik polimerlar alava edildikda, onlarin fiziki-mexaniki xassalari yax§ila§ir.
SKEPT-in XAPP ila yax§i qari§digini
25.4% kütla xlor olan XAPP alava edilmi§ qari§iqlarin axiciliq göstaricilari 31-10" 2- 2.2 -10-2 q/daq. haddinda dayiçir. 46.7% kütla xlor olan XAPP alava edilmi§ qari§iqlarda axiciliq göstaricisi 3-10-2 - 1.2 -105 q/10 daq. haddinda dayiçir. Axma özlülüyünün an çox artmasi 66.2% kütla xloru olan XAPP-nin alava edildiyi halda mü§ahida edilir - özlülük göstaricisi bir neça tartib -3.10-2-dan 6.0-10-6 q/10 daq. haddinda dayiçir. Özlülüyün bela artmasi sistemin polimerlari arasinda qar§iliqli alaqanin yaranmasi va özlü axinin aktivla§ma eneijisinin xeyli artmasi ila izah edilir.
nazara alaraq BSK : SKEPT : XAPP qari§iqlarinin 100°C-da, 3.02 MPa xüsusi tazyiqda özlü axmanin xassalari öyranilmi§dir. Müxtalif daracada xlorla§mi§ APP-nin 5-25% kütla miqdari alava edilmi§ qari§iqlar tadqiq edilmiçdir (cadval 1).
XAPP3 alava edilmi§ qari§iqlarin vulkanizatlari BSK va SKEPT asasinda vulkanizatlara xas olmayan - metalla yüksak alaqa davamligina va benzinda §i§ma müqavimatina malikdirlar. Vulkanizatlarin digar fiziki-mexaniki xassalari da yüksakdir. Fiziki-mexaniki göstaricilarin BSK:SKEPT qari§iqlarinin göstaricilarina göra yax§ila§masi qariçiqlarda XAPP-nin 10-15% kütla miqdarinda olduguna qadar mü§ahida edilir. Bu miqdarlardan sonra davamliq va nisbi uzanma göstaricilarinin bir qadar azalmasi mü§ahida olunur (cadval 2).
Göstaricilar Qariçiqlarin tarkibi, k.h.
SKS-30 ARKM-15 70 70 70 70 70 70
SKEPT-60 30 30 30 30 30 30
XAPP3 - 5 10 15 20 25
Vulkanizatlarin xassalari
1. 300% uzanmada garginlik, MPa 7.8 8.0 9.1 9.0 9.0 9.2
2. Qirilmada möhkamlik haddi, MPa 17.0 17.0 20.0 21.0 18.0 18.0
3. Nisbi uzanma, % 470 470 490 495 500 480
Cadval 1. Xlorla§dirilmi§ APP-da xlorun miqdarindan asli olaraq BSK:SKEPT:XAPP qari§iqlarinin arintilarinin axiciliq göstaricilari
№ XAPP miqdari, kütla Qariçiqlar 0rintinin axiciliq göstaricisi, q/10 daq, 10 -
0 5 10 15 20 25
1 BSK: SKEPT: XAPP 1 " 3 0.5 2.1 5.6 8 2.2
2 BSK:SKEPT:XAPP2 3 0.04 0.02 0.09 0.11 0.0012
3 BSK:SKEPT:XAPP3 3 0.27 0.8 0.021 0.004 0.0006
XAPPl- 25.4; XAPP2 - 46.7; XAPP3 - 66.2% kütla xlor
Cadval 2. BSK:SKEPT:XAPP3 qari§iqlarinin fiziki-mexaniki xassalari
Qariçiqlarda BSK:SKEPT:XAPP3 k.h.-ns görs k.h. ile: kükürd - ¡.S; sulfonamid TS-¡.3; sink oksidi -3.0; olein turçusu - ¡.0; stearin - ¡.0; rubraks - 3.0; antioksidant - ¡.0; PN-6ç yagi - ¡0; texniki karbon П-245 - 60. Vulkanlaçma ¡55°C, 30 dsqiqs müddstinds aparilib.
modífíkasíya EDÍLMÍS ELASTOMER QARIÇIQLARIN 37
4.Cirilmaya müqavimat, kN/m 50 50 51 53 55 55
5. Çoxdafali deformasiyaya müqavimat (Ed=200%, V=250 dövr/daq, t=23°C), min dövr 11 11 14 19 22 22
6. 100°C-da 72 saat müddatinda istilik tasirina
müqavimat amsallari K s 0.72 0.72 0.78 0.81 0.86 0.91
K¡ 0.65 0.66 0.69 0.70 0.71 0.71
7. Metalla alaqa möhkamliyi, MPa 1.32 1.5 2.4 2.7 3.4 3.9
8. Benzinda §i§ma, 120 saat, 23°C-da, % 118 101 100 94 92 92
SKEPT-in SXAPP-la qariçiqlari tadqiq olunmuçdur. Tadqiqatlar ^ün tarkibinda xlorun miqdari 44%, kükürdün miqdari isa 0.5% kütla olan SXAPP-dan istifada edil-mi §dir.
SXAPP-nin özlülüyü SKEPT-in özlülüyündan çoxdur. SXAPP-nin axmasi 100-150°C-da ba§ verir. 180°C-dan sonra isa daxili tikilmalar hesabina axma prosesi pislaçir. Buna göra da SKEPT:SXAPP qariçiqlarinin emal temperaturu 150°C-dan çox olmamalidir. SKEPT:SXAPP qariçiqlari vulkanizatlarinin an yax§i fiziki-mexaniki xassalari bu qariçiqlarda SXAPP-nin miqdarinin 5-10% kütla miqdarinda mü§ahida edilir. Bu miqdardan artiq SXAPP, qariçiqda funksionalligin ciddi artmasi naticasinda, birga qariçmani pislaçdirir, bircinslilik pozulur va faza ayrilmasi ba§ verir.
Tarkibinda 5-10% kütla miqdarinda SXAPP olan SKEPT: SXAPP qançiqlarinin vulkanizatlarinin - qirilmada möhkamlik haddi, nisbi uzanma, benzina davamliliq, cirilmaya müqavimat va s. göstaricilarina göra, SKEPT asasinda olan vulkanizatlardan farqlanir (cadval 3).
SKEPT-60:XKPE qariçiqlari asasinda kompozisiyalar (20% kütla XKPE) SKEPT-60 asasinda kompozisiyalara nisbatan, cirilmaya
qar§i yüksak müqavimata, çoxdafali defor-masiyaya dayaniqliga, metallarla adqeziya davamliligina va benzinda az §i§ma daracasina malikdirlar (cadval 4).
SKEPT-60:XPE (xlorun miqdari 36% kütla) qariçiginda 10% kütla XPE istifada edildikda bu qariçiqlar asasinda kompo-zisiyalarin dartilmada davamligi 23 MPa qadar, cirilmaya müqavimati 33-dan 45 kN/m, temperatur tasirina qar§i müqavimati va s. göstaricilar artir (cadval 5).
SKEPT-60:XPE qariçiginda XPE-nin metil-ß-, y-dixlorpropenilketonla nitroben-zolda modifikasiya edilmiç MXPE ila 10 va 20 k.h. qadar avazedilmasi qariçiqlardan MQF-9 çixarmaga va qariçiqlar asasinda kompo-zisiyalarin fiziki-mexaniki xassalarini yax§i-la§-dirmaga imkan verir.
SKN-40M:SKEPT-60:SXAPP (80:10: 10 va 70:20:10) qariçiqlari asasinda kompo-zisiyalar, SKN-40M : XKPE va SKN-40M:SKEPT-60 asasinda kompozisiyalara nisbatan, yüksak fiziki-mexaniki xassalara -cirilmaya müqavimat, metalla alaqa möhkamliyi, az §i§ma daracasi va kövrakliya malikdirlar. Bu yüksak elastikliya malik SXAPP-nin sistemin har iki polimeri ila yax§i qariçmasi ila izah edilir.
Cadval 3. SKEPT-SXAPP qari§iqlarinin vulkanizatlarinin fiziki-mexaniki xassalari
SKEPT-60 Oari§iqlarin tarkibi, k.h.
100 97.5 95 92.5 90 87.5 85
SXAPP - 2.5 5 7.5 10 12.5 15
Vulkanizatlarin xassa ari
Qirilmada möhkamlik haddi, MPa 20.7 21.9 23.5 22.3 20.8 19.1 17.5
100% uzanmada §arti garginlik, MPa 3.6 3.75 3.9 3.72 3.65 3.0 2.9
300% uzanmada §arti garginlik, MPa 13.6 14.1 14.9 14.4 14.0 13,4 12,5
Nisbi uzanma, % 380 420 450 465 490 410 390
Nisbi qaliq deformasiyasi, % 14.0 18.3 19.5 20.5 21.0 22.5 24.7
Cirilmaya müqavimat, kN/m 32.9 45.7 48.0 51.9 53.5 47.5 44.5
TM-2 üzra barklik, §. v. 70.0 69.0 69.5 70.0 70.5 71.0 72.0
120°C-da 138 saat müddatinda istilik tasirina müqavimat amsallari, k s ki 0.46 0.41 0.79 0.40 0.82 0.41 0.89 0.41 0.93 0.42 1.08 0.33 1.14 0.25
Çoxdafali dartilmada davamliq (Ed=200%; V-250 dövr/daq; t=23°C), min dövr 1.150 1.98 2.38 2.40 2.45 1.95 1.295
Metalla alaqa möhkamliyi, MPa 1.45 1.65 1.78 1.99 2.10 1.75 1.58
23°C-da 120 saat müddatinda benzinda §i§ma daracasi, % 114.1 106.5 105.3 102.8 100.5 107.3 102.5
Yanma vaxti, san. 292* 325* 370* 118 95 80 65
Otaq temperaturunda 32 gün müddatinda §i§ma daracasina göra davamliliq,% H2S04 (qati) HN03 (qati) HCl (qati) NaOH (40%-li mahlul) 31.13 9.18 22.3 0.014 32.3 9.47 23.1 0.015 33.5 9.51 23.8 0.009 31.7 9.65 22.7 0,0087 32.8 9.48 24.0 0.080 33.1 9.37 23.5 0.011 31.9 9.43 22.8 0.009
MODiFiKASiYA EDÎLMÎÇ ELASTOMER QARIÇIQLARIN
39
Cadval 4. SKEPT-60:XKPE qari§iqlari asasinda kompozisiyalarin xassalari
№ Göstaricilarin adlari SKEPT:XKPE
100:0 90:10 80:20 70:30
1 istilik tasirina müqavimat amsallari (120°C, 138 saat)
k s 0.76 0.84 0.88 0.98
k] 0.41 0.32 0.18 0.13
2 Çoxdafali dartilmada dayaniqliq (Ed=200%; V=250
dövr/daq; t=25°C), min dövr 1150 1250 2500 2350
3 Benzinda §i§mada kütlanin dayiçmasi (25°C, 120 saat), % 144 110 109 100
4 Kimyavi dayaniqliq (§i§ma 25°C, 36 gün),% kütla:
H2S04 (qati) 31 32 33 34
HNOs (qati) 9 10 10 9
HCl (qati) 23 27 26 25
NaOH (40%) 0.01 0.01 0.01 0.01
5 40% NaOH-da 20 gün saxlanildiqdan sonra: 21.5 20.4 21.1 19.44
Qirilmada davamhliq, MPa 100% uzanmada garginlik, MPa 3.3 4.41 4,32 4.84
300% uzanmada garginlik, MPa 14.2 16.7 19.9 17.4
6 Nisbi uzanma, % 340 350 350 330
Qariçiga daxil edilib, polimerlsrin 100 kütld hissssins görs: kükürd - 2.0; tiuram-1.5; kaptaks -0.5; sink oksidi -5.0; texniki stearin - 1.0; texniki karbon П-324 - 50.0. Vulkanlaçma 155°C, 30 dsqiqs müddstinds.
Cadval 5. SKEPT-60:XPE:MQF-9 asasinda kompozisiyalarin fiziki-mexaniki xassalari
Qöstaricilarin adlari Göstaricilar *
1 2 3 4 5 6 7 8 9
1. Dartilmada davamliliq, MPa 21.3 23.2 23.5 23.3 21.3 22.3 21.3 24 24.9
2. Qirilmada nisbi uzanma, % 220 300 315 315 280 365 380 450 470
3. Qaliq deformasiyasi, % 8 12 14 16 9 16 20 17 17
4. Cirilmaya müqavimat, kN/m 32.9 43.6 43.8 45.0 45.2 57.3 54.7 59 62
5. Elastiklik, % 44 36 30 23 37 39,5 36 40 42
6. TM-2 üzra barklik, §, v. 77.5 72.0 74.0 76.0 72.1 68.0 67.0 65 62
7. istilik tasirina müqavimat amsallari, (120°C, 138 saat) k s kj 0.76 0.41 0.72 0.30 0.78 0.17 0.88 0.13 0.75 0.32 0.75 0.33 0.80 0.22 0.80 0.41 0.80 0.42
8. Çoxdafali dartilmada dayaniqliq (Edin-200%; V=250 tsikl/daq; t=25°C), tsikl 265 625 750 1625 278 2520 3320 3320 5000 5200
9. Adqeziya davamliligi, MPa 1.45 1.64 1.76 1.91 1.65 1.75 1.82
10. §i§ms dsrscssi, % (20°C, 120 saat) benzinds, benzin-benzoil (3:1) qariçiginda 114.1 147 1G2 128.3 94.5 114.5 85.4 1G8.6 96.2 113.1 117.5 14G.6 1G6.1 126.3 94 12G 98 122
11. Kimysvi dayaniqliq (20°C, 32 gün srzinde), % H2SG4(qati) HNG3 (qati) HCl (qati) 31.13 9.18 22.3 33.5 9.8 26.8 32.9 9.76 25.8 34.6 9.9 25.4 28.2 9.6 16.3 29.2 9.14 18.4 28.1 9.22 18.2 24 8 14 26 8 12
12. 3G gün srzinds 40% NaOH mshlulunda qaldiqdan sonra dartilmada davamlihq, MPa 2G.8 23.1 24.4 24.1 2G.4 21.5 21.4 22 22.5
Qariçiqlarin ssasi Qariçiqlarin tsrkibi, kütls hissssi
1 2 3 4 5 6 7 8 9
SKEPT-6G 1GG 9G 8G 7G 9G 9G 8G 9G 8G
XPE - 1G 2G 3G 1G 1G 2G - -
MQF-9 - - - - 1.G 2.G 2.G - -
MXPE - - - - - - - 1G 2G
Qariçigm tsrkibi, SKEPT-XPE qançiginin kütls hissssins görs: stearin turçusu - 1; TMTD-1.5; MBT-G.5; ZnG-5.G; kükürd-2.G; TK-P234-5G. Vulkanlaçma -155°C-ds 30 dsq.
Göstsrilsn qariçiqlarda SKN-4GM-in bir hissssi SXAPP-ls svsz edildikds qariçiqlarin ozon tssirins davamliligi artir vs bu qariçiqlar
neft ssnayesinds istifads edilsn rezin-texniki msmulatlarin hazirlanmasi ^ün tsklif edilmiçdir.
N0TÍC0L0R
Müxtslif dsrscsds xlorlaçdirilmiç APP-nin 5-25% kütls miqdari slavs edilmiç BSK-SKEPT qariçiqlari tsdqiq edilmiçdir. Göstsrilmi§dir ki, XAPP-nin tsrkibinds xlorun miqdari artdiqca sistemin özlülüyü artir vs polimerlsr arasinda qarçiliqli kimysvi slaqsnin yaranmasi nsticssinds qariçigin özlülü axmasinin aktivlsçms enerjisinin qiymsti artir. 1G-15% kütls miqdarinda XAPP slavs edilmiç BSK- SKEPT qariçigi ssasinda vulkanizatlar BSK vs SKEPT vulkanizatlarina xas olmayan - metalla yükssk slaqs davamliligina vs hslledicilsr tssirins müqavimsts malikdirlsr.
SKEPT-SXAPP qariçiqlari tsdqiq edilmiç vs göstsrilmi§dir ki, bu qariçiqlarin vulkanizatlarinin sn yaxçi fiziki-mexaniki göstsricilsri - qirilmada möhksmlik hsddi,
hslledicilsrin tssirins, cirilmaya müqavimst vs s. qariçiqlarda SXAPP-nin miqdarinin 5-1G% kütls oldugu halda mûçahids edilir.
SKEPT-XKPE (8G:2G), SKEPT-XPE (9G:1G) qariçiqlari ssasinda kompozisiyalarin çoxdsfsli deformasiyaya müqavimsti, qirilmada möhksmlik hsddi, cirilmaya vs hslledicilsr tssirins müqavimsti vs s. göstsricilsri, yalniz SKEPT ssasinda kompozisiyalara nisbstsn, daha yüksskdirlsr. Göstsricilsrin yaxçilaçmasi XAPP, SXAPP, XKPE vs XPE-nin SKEPT-s modifikasiya edici tssiri nsticssinds vulkanizatlarin quruluç vs xassslsrinin dsyiçmssi ils izah edilir.
SKN-4GM - SKEPT-SXAPP (8G:1G:1G) vs (70:20:10) qariçiqlari ssasinda kompozisi- yalar ozon tssirins, cirilmaya
MODiFiKASiYA EDILMiÇ ELASTOMER QARIÇIQLARIN
41
müqavimat, metalla alaqa davamliligi va kövrakliya göra, SKN-40M - SKEPT va SKN-40M - XKPE qariçiqlari asasinda kompo-zisiyalardan üstündürlar. Bu SXAPP-nin siste-min har iki polimeri ila daha yaxçi qariçmasi va elastomer fazalarin kimyavi alaqalanmasi ila izah edilir.
Göstarilan kompozisiyalar neft-madan avadanliqlari ûçûn kiplaçdiricilar, bogazciqlar va s. rezin-texniki mamulatlarin alinmasinda, az tapilan PXP va SKN-40 kauçuklari avazina istifada edilmiçdir.
0D9BiYYAT
1. Тагер А.А. Физико-химия полимеров. М. : Научный мир. 2007. - 573 с. //Taqer A.A. Fiziko-khimiya poli-merov. М. : Nauchmy mir. 2007. - 573 s
2. Киреев В.В. Высокомолекулярные соединения: учеб. для вузов. М.: Высшая школа. 1992. - 512 с. // Kireev V.V. Visokomolekulyarme soedineniya: ucheb. dlya vuzov. М.: Vishaya shkola. 1992. - 512 s.
3. Шварц О., Эбелинг Ф.В., Фурт Б. Переработка пластмасс / под общ. ред. А.Д. Паниматченко. - СПб.: Профессия. 2005. 320 с. //Shvars О, Ebelinq F.V., Furt Б. Pererabotka plastmass / pod obsh. red. A.D.Panimat-chenko. - SPb.: Professiya. 2005. 320 s.
4. Аскадский А.А. Влияние сильных межмолекулярных и химических взаимодействий на совместимость полимеров. // Успехи химии. 1999. Т.68. №4. С.349-364. //Askadskiy A.A. Vliyanie silnikh mejmolekulyarnikh i khimicheskikh vzaimodeystviy na sovmestimost polimerov. // Uspekhi ximii. 1999. Т.68. №4. S..349-364.
5. Кудрявцев Я.В., Говорун Е.Н., Литманович А.Д. Новые подходы к описанию полимераналогичной реакции и взаимодиффузии в смеси совместимых полимеров. // Высокомолекулярные соединения. 2001. Т.43. №11. С.1893-1898. //Kudryavsev A.V., Qovorun E.N., Litmanovich A.D. Novie podxodi k opisaniyu polimer-analoqichnoy reaksii i vzaimodiffuzii v smesi sovmestimikh polimerov. // Visokomolekulyarnie soedineniya. 2001. Т.43. №11. S.1893-1898.
6. Лукьянчиков Ю.А., Балым Т.С., Кецба А.Ю. и др. Исследование процесса смешения и физико-механических свойств тройной смеси ПВХ+АБС+ДВС. // Пласт. массы. 1989. №3. С.25-28. //Lukyanchikov Yu.A, БаЬт ТС., Kesba A.Yu. i dr. issledovanie prosessa smesheniya i fiziko-mexanicheskikh svoystv troynoy smesi PVX+ АББ+DVS. //Plast.massi. 1989. №3. S.25-28.
7. Шихалиев K.C., Мамедгасан-заде Д.С., Гусейнова З.Н. Комплексное исследование физико-механических свойств структурированного полиэтилена. // Известия высших технических учебных заведений Азербайджана. АГНА. 2002. №1. С.34. //Shixaliev K.C., Mamedqasan-zade D.S., Quseynova Z.N. Kompleksnoe issledovanie fiziko-mekhanicheskikh svoystv strukturirovannoqo polietilena. // izvestiya visshikh tekhnicheskikh uchebnikh zavedeniy Azerbaydjana. AQNA. 2002. №1. S.34.
8. Bilalov Y.M., Yusubov F.V., Mammad Hasan-zade D.S. Modifikasiya edilmi§ elastomer qariçiqlari asasinda kompozisiyalarin xassalarinin tadqiqi. //Azarbaycan Kimya jurnali. № 4. 2003. S.38-41.
9. Bilalov Y.M., ibrahimov A.C., Mammad-Hasanzada D.S. Poliizopren kauçuku asasinda modifikasiya olunmu§ polimer kompozisiyalari. //Azarbaycan Ali Texniki Maktablar-inin Xabarlari, Baki: ADNA. 2001. № 5.S.42.
ИССЛЕДОВАНИЕ ФИЗИКО-ХИМИЧЕСКИХ И СТРУКТУРНЫХ СВОЙСТВ МОДИФИЦИРОВАННЫХ ЭЛАСТОМЕРНЫХ СМЕСЕЙ
Д. С.Мамед Гасан-заде
Исследованы условия образования БСК и СКЭПТ-содержащих композиционных смесей на основе эластомеров. Показано, что их физико-химические и структурные характеристики зависят от соотношений исходных компонентов. Установлен оптимальный состав модифицированных смесей, имеющих улучшенные деформационно-прочностные и физико-химические свойства, а также повышенную стойкость к воздействию агрессивных сред.
Ключевые слова: эластомер, вязкость, прочность на разрыв, прочность на растяжение, остаточная деформация, химическая стойкость.
RESEARCH INTO PHYSICAL-CHEMICAL AND STRUCTURAL PROPERTIES OF MODIFIED ELASTOMERIC MIXTURES
D.S.Mamed Hasan-zadeh
Conditions of BSK and SKEPT-containing composite mixtures on the basis of elastomers have been analyzed. It found that their physical-chemical and structural characteristics are dependent upon correlation of initial components. The optimum composition of modified mixtures has been established having improved deformation-strength and physical-chemical properties, as well as enhanced resistance to the impact of corrosive medium.
Keywords: elastomer, viscosity, tensile strength, permanent deformation, chemical durability.
Redaksiyaya daxil olub 12.11.2013.
