Научная статья на тему 'Медициналық құқық және денсаулық сақтаудағы заңнама негіздері модуліндегі үш тілді білім берудің негізгі бағыттары'

Медициналық құқық және денсаулық сақтаудағы заңнама негіздері модуліндегі үш тілді білім берудің негізгі бағыттары Текст научной статьи по специальности «Фундаментальная медицина»

CC BY
1451
43
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
қазақ тілі / ағылшын тілі / орыс тілі / Қазақстан республикасы / тіл саясаты / Kazakh / Russian / English language / Republic of Kazakhstan / Language strategy

Аннотация научной статьи по фундаментальной медицине, автор научной работы — А.Б. Отарбаева

Автор мақалада ХХІ ғасырда адамдардың тек ана тілін білуімен шектеліп қана қоймай, жаһандану тілі, ғаламдық тіл, технология мен экономика, коммуникацияның тілі – ағылшын тілінің басымдықтарына тоқталып өтеді. Мемлекеттік тіл саясатының өзектілігі мен оны жүзеге асырудағы С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университеті қабырғасында атқарылып жатқан жұмыстар көрсетіледі. Сондай-ақ, медициналық құқық және денсаулық сақтаудағы заңнама негіздері модуліндегі үш тілді білім берудің негізгі бағыттары баяндалады.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

MAIN DIRECTIONS OF TRILINGUAL IN EDUCATIONAL PROCESS ON THE MODULE OF MEDICAL LAW WITH THE BASICS OF LEGISLATION IN HEALTHCARE

Author in the paper dwells main idea of the role of English as a world language, the language of technology, economics, and communication language, as well as that in the twenty-first century skills in one's native language is insufficient. The organization of work reveals the importance and development of official language policy in the Kazakh National Medical University named by S.D. Asfendiyarov. In this connection, the module of medical law with the basics of legislation in healthcare is the main directions of trilingual.

Текст научной работы на тему «Медициналық құқық және денсаулық сақтаудағы заңнама негіздері модуліндегі үш тілді білім берудің негізгі бағыттары»

десятки и сотни генов. Определите уровень регуляции экспрессии при образовании иммуноглобулинов.

Как показал опыт кафедры, применение интерактивных методов обучения способствует эффективному формированию основных

составляющих компетентности, то есть знания, практических навыков, развитию творческого мышления у студентов, повышению коммуникативных навыков обучающихся, улучшает аналитические способности и навыки презентаций, публичных выступлений.

СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ

Аканов А.А., Ахметов В.И., Абирова М.А., Кызаева А.Д., Есенжанова Г.М., Мырзабеков О.М., Каракушикова А.С., Турдалиева Б.С., Керимбаева С.Р., Тусупова Н.М. Модель медицинского образования КазНМУ им. С.Д. Асфендиярова. Вып. 1. - Алматы: КазНМУ им. С.Д. Асфендиярова, 2010 - 2011. - Ч.4.

К.С. НУРТАЕВА, С.К. АЛЬМУХАМБЕТОВА, Е.У. КУАНДЫКОВ МОЛЕКУЛАЛЬЩ БИОЛОГИЯ ЖЭНЕ ГЕНЕТИКАНЫ ОЦЫТУДАГЫ ЗАМАНАУИ ТЕХНОЛОГИЯЛАР

Тушн: Ма;алада молекулалы; биология жэне генетика кафедрасында ;олданылатын инновациялы; о;ыту технологиялары ;арастырылган. О;у урдгане инновациялы; технологияларды енг1зу студенттердщ ;ызыгушылыгыныц жогарлауына, б1л1м алуга мотивациясыныц артуына, тэжирбиел1к дагдыларыныц дамуына, клиникалы; ойлай ;абшеттершщ ;алыптасуына, К^азНМУ бшм беру модел1нде келт1р1лген нег1зг1 компетенцияларды дамытады.

ТYЙiндi сездер: о;ытудыц инновациялы; эд1стер1, компетенциялар, о;ытудыц 1с-эрекетт1к технологиясы.

K.S. NURTAEVA, S.K. ALMUHAMBETOVA, E.U. KUANDYKOV INNOVATION TECHNOLOGIES IN TEACHING OF MOLECULAR BIOLOGY AND GENETICS

Resume: Innovative technologies used in the process of teaching at the chair of molecular biology and genetics are discussed in the article. Implementation of innovative technologies led to increase of interests, motivations to education, development of practicall skills, clinical thinking of students help to develop the main competences, accepted in the model of education of KazNMU.

Keywords: innovative methods of teaching, competences, teaching technology.

УДК 61:340.1:342.52:378.147

А.Б. ОТАРБАЕВА

С.Ж. Асфендияров атындагы Цазац улттыц медицина университету Медициналыц цуцыцжэне денсаулыц сацтаудагы зацнама негiздерiмодулi цуцыцмагистру оцытушы

МЕДИЦИНАЛЬЩ ЖЭНЕ ДЕНСАУЛЬЩ САЦТАУДАFЫ ЗАН.НАМА НЕГ1ЗДЕР1

МОДУЛ1НДЕП YШ Т1ЛД1 Б1Л1М БЕРУДЩ НЕГ1ЗГ1 БАFЫТТАРЫ

Автор мацалада ^ гасырда адамдардыц тек ана тшн бiлуiмен шектелт цана поймай, жаhандану тш, галамдыц ты, технология мен экономика, коммуникацияныц тш - агылшын тшнщ басымдыцтарына тоцталып етедь Мемлекеттк тл саясатыныц езектыт мен оны жузеге асырудагы С.Ж. Асфендияров атындагы Цазац улттыц медицина университетi цабыргасында атцарылып жатцан жумыстар керсетшедь Сондай-ац, медициналыц цуцыц жэне денсаулыц сацтаудагы зацнама негiздерiмодулiндегi уш тiлдi быт берудщ негiзгi багыттары баяндалады. Тyйiндi сездер: цазац тШ, агылшын тШ, орыс тш, К^азацстан республикасы, тл саясаты

Ел тэуелаздтнщ мацызды белпа - мемлекеттж тш. Ол - тэуелаз мемлекеттщ мэдениет мен салт-санасыньщ, рухани болмысыньщ непзп ^реп. Тш -уза; жылды; тарихы бар, ултты; еркениеттщ дамуыныц нышаны. Тш аркылы халы; езге халы;тардан ерекшеленш, улттыц езгеден ерек даралыгы;алыптасады. Тiл - а;парат алмасудыц дара куралы, канша тiл бшсец сонша еркениеттi танып бiлу MYMкiндiгiне жол ашылады. Жаhандану заманында ДYHиежYзi бойынша халыкаралы; байланыс куралы, халыкаралы; экономика, халыкаралы; технология мен халыкаралы; бiлiм беру тш - агылшын тiлi. Ец бастысы элемдiк

коммуникациялы; кещстж т1л1 -агылшын тш. Заман талабына сай, жаhанданудыц мэн1 агылшын т1л1н мецгеру ар;ылы элемд1к еркениетке етене араласуда. ^аза;стан дуниежузшк жаhанды; удерютерге белсенд1 араласа отырып экономикалы;, технологиялы;, мэдени, элеуметтж, б1л1м беру саласындагы жацалы;тарга езшдж улес ;оса алады. Сол ар;ылы элемд1к еркениеттщ дамуында ез1нд1к орнын табуга жол ашылады. Б1р халы;тыц мэдениет1н бас;аларымен салыстыру ар;ылы тана, элем суретш эр ;илы эр1 тутас керуге мумк1нд1к берет1н ултты; мэдениеттщ кулл1 ерекшел1ктер1н, барша кундылыкгарын сез1нуге болады. Бул ;аз1рп

;огамда адамдардыц тек ана тiлiн бiлуiмен шектелш ;ана поймай, элемдiк тiлдердi, оныц iшiнде агылшын тiлiн бшудщ ;ажеттелтн кeрсетедi. Контитуцияныц 7-бабына сай, К^азак;стан Республикасыныц мемлекеттiк тiлi - ;аза; тiлi.Мемлекеттiк уйымдарда жэне жергiлiктi e3iH-e3i бас;ару органдарында орыс тiлi ресми турде ;аза; тiлiмен тец ;олданылады.Мемлекет К^азак;стан хал;ыныц тiлдерiн уйрену мен дамыту Yшiн жагдай тугызуга ;ам;орлы; жасайды[1]. Демек, мемлекеттiк тiл мэртебес ;аза; тiлiне, орыс тiлi ¡с-;агаз ЖYргiзуде ;аза; тiлiмен тец дэрежеде ;олданылады. Ал агылшын тiлi Ата зацымызда ресми турде аталып етпесе де, жаhандану тiлi ретiнде ДYHиежYзi халы;тары мойындаган тiл.

К^аза; тш - мемлекеттiк тiл. ^аза;стан республикасыныц эрбiр азаматыныц парызы - ;аза; тiлiн бiлу, тiлдiц ерекшелiгiн са;тау жэне оны урпа;тан-урпак;к;а жеткiзу. К;азак;станныц болашагы -;аза; тiлiнде, тш са;талса гана - халы;тыц ултты; болмысы са;талады. Орыс тiлiн бшу - тарихи арты;шылыгымыз. Орыс тш - ^аза;стан аумагында екi гасырга жуы; салтанат курды. Орыс тш ар;ылы ;аза;станды;тар бiрнеше гасыр бойы ;осымша бiлiм алып, шет жерлерде ез дуниетанымы мен ой-eрiсiн кецейтл. Агылшын тiлi - ХХ1 гасырда элемдi танудыц кiлтiне айналды. Агылшын тшн мецгеру жастарга шексiз мумкшджтер ашады, жаhанданудыц кепiлi ретiнде танылады. взге улт eкiлдерiнiц тiлдерiн о;ып-бшуге, уйренуге жагдай жасау ар;ылы эр тшдщ eзiндiк ерекшелiгiн бiлемiз, салт-дэстYрiмен таныс боламыз, ал агылшын тш ДYHиежYзi халы;тары «биресми» тiл ретшде мойындалган сeйлесу ;уралы. Бул YPДiс ^аза;стан аумагына таралып, тамырлай бастаганы да баршага аян. К^азак;, орыс, агылшын тшдершщ ^аза;стан хал;ы Yшiн мацыздылыгы тарихи YДерстермен ;алыптас;ан заман талабыныц жемiсi.

^аза;стан республикасы Президентшщ саясатына орай элеуметтж-экономикалы; дамуындагы басым багыттардыц бiрi, ;аза;станды;тардыц кемiнде Yш тiлдi мецгеруi «Уш тугырлы тш» стратегиясында 2004 жылы жария етшдь Елбасы eзiнiц 2011-шi жылгы «Болаша;тыц iргесiн бiрiгiп ;алаймыз!» атты ^аза;стан халы;ына Жолдауында: «Мен к^рп замангы ;аза;станды; Yшiн Yш тiлдi бшу - эрюмнщ дербес табыстылыгыныц мшдетп шарты екендiгiн эрдайым айтып келемш. Бiздiц мiндетiмiз - 2017 жылга ;арай мемлекеттiк тiлдi бiлетiн ;аза;станды;тар санын 80 пайызга дейiн жетюзу. 2020 жылга ;арай агылшын тшн бшетш тургындар саны кемiнде 20 пайызды ;урауы тиiс деп есептеймш» деген болатын [2]. 2011 жылгы 29 маусымда № 110 Жарлыгымен ^аза;стан Республикасы Президентi ^аза;стан

Республикасында тiлдердi дамтыу мен ;олданудыц 2011-2020 жылдарга арналган мемлекеттiк багдарламасы бектлдь Бул багдарламада Yш тiлдi (мемлекеттж, орыс жэне агылшын) мецгерген тургындардыц Yлесiн (2014 жылга ;арай - 10%, 2017 жылга ;арай - 12%, 2020 жылга ;арай - 15 %-га дейiн) улгайтуды кeздейдi [3]. Сондай-а; ^аза;стан Республикасыныц «Тш туралы», «Бiлiм беру туралы» Зацдары мен «^аза;стан-2050» стратегиялы; багдарламасында белгшенген мiндеттер елiмiздiц бiлiм беру ЖYЙесiнде кeптiлдi мецгерген дара тулга ;алыптастыру ма;сатын ЖYзеге асырудыц утымды жолдарын аны;тауды талап етiп отыр. Бул Yш тiлдi

;атар бшуге арналган тiл саясатына сэйкес мемлекеттж тшдщ доминантты; рeлiн KYшейтуге келш саяды. [4]. Елiмiздiц элемнiц дамыган елу мемлекетiнiц ;атарынан орын алуы Yшiн бэсекеге ;абшетп, жан-жа;ты дамыган жас урпа;ты ;алыптастыру мэселесiнде мемлекеттж тш саясатыныц eзiндiк Yлес ;осатыны ай;ын. Себебi, тек бэсекеге ;абшетп азаматтар гана Отанымыздыц тура;ты дамуына, бэсекеге ;абшеттшгше eз Yлесiн ;оса алады. Азаматтар кeп тiл бшген сайын согурлым MYMкiндiктерi арта TYсетiндiгiне, элем кецiстiгiне жол ашатындыгына, галамтор, а;паратты; технология саласын жетiк мецгеретт аны;. ^аза;стан Республикасында ЖYргiзiлiп жат;ан мемлекеттiк Yш тiлдiк саясаты ;огамда кецiнен ;олдау тапты. Тiл саясатыныц артьщшыльщтары мен ерекшелiктерi ескерiле отырып, халы;аралы; Балон YPДiсiне енген ^аза;стан республикасыныц жогаргы о;у орындарынында «Мемлекеттжтш саясаты» eзiндiк орынга ие. Мемлекеттж тш саясатына сай, С.Ж. Асфендияров атындагы К^аза; ¥лтты; Медицина университет кeп тiлдi (;аза;, орыс, агылшын) бшм беру YPДiсiн2010 жылдан бастап ;олга алды. Университетте ;аза;, орыс жэне агылшын тшдершде бiлiм беру ЖYЙесiнiц пилотты стратегиясы дайындалып, студенттер агылшын тшнде эллектив саба;тарын о;и бастады. Келесi о;у жылында теп тiлдi бiлiм беру саясаты жоспары TYPДе ЖYзеге асырылып, к^рп тацда барлы; саба;тарды агылшын тiлiнде о;итын арнайы топтар ;урылды. Жаца Yш тiлдi о;ытуга арналган концептуалды багдарламаныц ма;саты мемлекеттiк, орыс жэне агылшын тшдершде еркш сeйлесе алатын ортаны ;алыптастыруга багытталады. Университетке бiлiм iздеп келген барлы; студенттер ;аза;, орыс жэне агылшын топтарына TYсу ар;ылы eздерi ;алаган тiлде бiлiм алады. Ал о;ытушылар TYрлi эдiс-тэсiлдердi ;олдану ар;ылы о;ыту YPДiсiн ;ызы;ты, эрi YЙлесiмдi етудi ма;сат тутады, о;ыту YДiсiне жацашылды;ты енгiзуге бар ынта-ж^ерш салады. Университет басшылыгы кeп тквд о;ыту барысында студенттерге бiлiм беретш кадрларды дайындауды да назардан тыс ;алдырмайды.Университет ;абыргасында

о;ытушыларды арнайы о;ытып, бiлiм децгейлерiн кeтеру жумыстары ЖYЙелi TYPДе ЖYзеге асырылады. С.Ж. Асфендияров атындагы Медициналы; ку;ы; жэне денсаулы; са;таудагы зацнама негiздерi модулiнде Университеттж «кeп тiлдi бiлiм беру саясатына» сай ;аза;, орыс, агылшын тшдершде бшм беру ;олга алынып, жоспарлы TYPДе ЖYзеге асырылады. Бiлiм беру YPДiсiнде бiрiншi жэне екiншi курс студенттерi 80% eздерi бiлiм алатын тшнде, 20% eзге тiлдердi ;олдану ар;ылы бiлiм беру YPДiсiн жан-жа;ты ету саясаты ;олданылады. Модуль о;ытушылары студенттердiц бойында ку;ык;к;а деген ;ызыгушылы;тарды ;алыптастырума;сатында о;ытудыц келесi багыттарды басшылывда алады:

- нормативтiк-;у;ы;ты; актiлерге CYЙене отырып, ;азiргi заманга лайы;ты ;у;ы;ты; бiлiктi тулганы ;алыптастыру;

- о;ытуда кeп тiлдi бiлiм беру саясатын басшылы;;а алу;

- жеке тулганы дамыту ар;ылы eзiндiк «дара» тулганы ;алыптастыру;

- а;паратты; технологияларды ;олдану ар;ылы заман талабына сай, заман талабына сай жас урпа;ты тэрбиелеу;

- окытудыц сапасына кецш беле отырып, студенттердi гылыми жумыстар жасауга баулу. БYгiнгi галамдык бiлiм беру кещспгше сай Yш тiлдi бiлiм беру, танымды, ойлауды дамыту, езiнше гылыми тужырым жасау, олардыц кажетше карай гылым жетiстiгiн сурыптауга баулу окытушылардыц кажырлы ецбегш талап ететiн езектi мэселе. вйткеш, тек жогары бiлiмдi маман гана когамныц экономикалык, элеуметтiк, кукыктык жэне мэдени езгерушщ кешбасшысы ретшде, жогарыда керсетiлген багыттарды басшылыкка ала отырып, ЖYзеге асыра алады. Сондай-ак студенттерге кукыктык тургыдан кеп тквд бiлiм беру саясатын басшылыкка ала отырып оку Yрдiсiнде колдана бшу -келесi бiр езектi мэселеш курайды. Себебi кукыктык тургыдан бшм беру - езшдж кыр-сыры бар гылым саласын курайды.

Университетте окытылатын «Кдаык непздерЬ пэнi аясында кукыктыц он ею саласы окытылады. Эрбiр саланыц езi жеке бiр кукыктыц саласы, эркайсысыныц езiндiк терминологиясы мен колданылу аясы бар. Студенттер оку YPДiсi барысында эрбiр кукык саласын кызыгышылыкпен талдайды. Дегенмен оларды етене TYсiну кажырлы ецбек пен Yлкен iзденiстi талап етедь Негiзгi дерек кездерi зац кужаттары, нормативтж-кукыктык актiлер мен зерттеу ецбектерш жан-жакты карастыруды талап етедь Дегенмен осы орайда арнайы глоссарий сездiктерi Yш тiлде усынылады, студенттер сабак барысында колданылатын трек сездердщ Yш тiлде аудармасын TYсiне алады. Дэрiс материалдары Yш тшде дайындалып, зац кужаттарымен бiрге TYсiнiдiрiледi. Электронды зац порталы студенттерге Yнемi усынылып, онда Yш тiлде кез-келген зацды таба алатындыгы эрбiр сабакта баса керсетiледi. Сондай-ак «кукык непздерЬ пэншде ситуациялык есептердi талдау аркылы теория ЖYзiнде алган бiлiмдерiн тэжiрибеде колдана алады. Дегенмен Yш тквд бiлiм берудiц езiндiк киындыктары бар екендтн де ата еткен жен. Тэуелаз эрбiр елдiц кукыктык негiзi мемлекеттiк тiлi секiлдi дара калыптасады, жэне колданылу аясы негiзiнен алганда ^азакстан аумагында болады. ^азакстанныц тургындары негiзiнен казак жэне орыс

T^i халыктардан куралгандыктан, нормативтж-кукыктык актшердщ кeпшiлiгi казак тiлiнде жасалады, арнайы TYсiндiрме оку куралдары да аталган тiлдерде шыгарылады. Агылшын тiлдi аударма жаца бастама болгандыктан, кей реттерде арнайы TYсiндiрме куралдары жоктыц касы, аударма жумысымен айналысу окытушылар мен студенттер Yшiн киындык тудырады. Ал агылшын тшндеп элемдiк зац эдебеиттерi отандык колданыска арналмаган, оларды тек салыстырмалы анализ жасау куралы ретшде пайдалануга усынылады. Осы туста агылшын тшнде кукыктык бiлiм беретiн жогаргы оку орындарыныц бiрi ретiндегi жауапты мiндеттi С.Ж. Асфендияров атындагы Казак улттык медициналык университетi колга алгандыгын ерекше атап еткен жен.

Медициналык кукык жэне денсаулык сактаудагы зацнама негiздерi модулiнде окытуды белсендiлендiру мен кеп тiлдi бiлiм беру саясаттын насихаттау максатында -бiлiм берудiц арнайы жолдарыкарастырылып, студенттердiц

шыгармашылык ойлауына, iзденуiне MYMкiндiк жасалады, оларды кызыктыра алу, окуды гылыми негiзде уйымдастыру жумыстары ЖYргiзiледi. Гылыми жумыстар мен тэрбие жумыстарын ЖYзеге асыруда университеттiц кеп тiлдi саясат басшылыкка алынады. Сондай жумыстардыц бiрi модулде ЖYргiзiлген «Студенттер - жемкорлыкка карсы» атты студен аралык конференция, казак, агылшын, орыс тшдершде ЖYзеге асырылды. Студенттер Yш тiлде eздерiнiц гылыми жэне шыгармашылык жумыстарын усынып, eздерiнiц Yш тквд жетiк мецгергендiгiн тагы да бiр дэлелдедi.

Корыта келгенде, Медициналык кукык жэне денсаулык сактаудагы зацнама негiздерi модулшдеп тiлдер саясатындагы басты багыт - тiлдердiц YШтуFырлылыFЫ. Окыту YPДiсiнде казак, орыс жэне агылшын тшдерш еркiн мецгертудi кездеп отыр. Кепултты мемлекет Yшiн бул калыпты жагдай. Тiлдердiц бiрлiк пен Yйлесiмде eмiр CYPуi жэне бiр-бiрiн ыгыстырмауы тiлдер гармониясын курып, татулыкта eмiр CYPуi Yшiн eзiндiк Yлес косу.

СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ

1 Конституция Республики Казахстан от 30 августа 1995 г. // http://adilet.zan.kz/rus/docs/K930001000_

2 «Болашактыц iргесiн бiрге калаймыз!» Казакстан Республикасыныц Президентi Н.Э. Назарбаевтыц Казакстан халкына Жолдауы // http://www.akorda.kz/kz/page/kazakstan-respublikasynyn-prezidenti-n-a-nazarbaevtyn-kazakstan-khalkyna-zholdauy-28-01-2011zh_1341123781

3 Казакстан Республикасында тiлдердi дамтыу мен колданудыц 2011-2020 жылдарга арналган мемлекеттж багдарламасы // http://adilet.zan.kz/kaz/docs/U1100000110

4 Жалпы бiлiм беру уйымдарына арналган жалпы бiлiм беретiн пэндердiц, тацдау курстарыныц жэне факультативтердiц Yлгiлiк оку багдарламаларын бекiту туралы Казакстан Республикасы Бшм жэне гылым министршщ 2013 жылгы 03 сэуiрдегi № 115 Буйрыгы // http://adilet.zan.kz/kaz/docs/V1300008424

А.Б. ОТАРБАЕВА

Казахский Национальный медицинский университет имени С.Д. Асфендиярова

ОСНОВНЫЕ НАПРАВЛЕНИЯ ТРЕХЯЗЫЧИЯ В ОБРАЗОВАТЕЛЬНОМ ПРОЦЕССЕ НА МОДУЛЕ МЕДИЦИНСКОГО ПРАВА С ОСНОВАМИ ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА В ЗДРАВООХРАНЕНИИ

Резюме: Автор в статье раскрывает идею о роли английского языка - как мирового языка, языка технологий, экономики и языка коммуникаций, а также о том, что в ХХ1 веке владение одним, родным языком является недостаточным. При организации работы раскрывается значимость и развитие политики государственного языка в КазНМУ им. С.Д. Асфендиярова. В связи с этим, модуль медицинского права с основами законодательства в здравоохранении представляет основные направления трехязычия.

Ключевые слова: казахский язык, русский язык, английский язык, республика Казахстан, языковая стратегия

A.B. OTARBAYEVA Kazakh National Medical University named by S.D. Asfendiyarov

MAIN DIRECTIONS OF TRILINGUAL IN EDUCATIONAL PROCESS ON THE MODULE OF MEDICAL LAW WITH THE BASICS

OF LEGISLATION IN HEALTHCARE

Resume: Author in the paper dwells main idea of the role of English as a world language, the language of technology, economics, and communication language, as well as that in the twenty-first century skills in one's native language is insufficient. The organization of work reveals the importance and development of official language policy in the Kazakh National Medical University named by S.D. Asfendiyarov. In this connection, the module of medical law with the basics of legislation in healthcare is the main directions of trilingual.

Keywords: Kazakh, Russian, English language, Republic of Kazakhstan, Language strategy

УДК 611.9.617- 089

А.А. ИДРИСОВ, ЫА АЛМАБАЕВ, А.К. ЖАКСЫЛЫКОВА, Н.И.БЕКЛЕМИШЕВА, А.К. КАЙНАЗАРОВ,

ДА. АБИЛЬДАЕВ, Н.Л.ТКАЧЕНКО Казахский Национальный медицинский университет, кафедра клинической анатомии и оперативной хирургии, Алматы

ПРЕПОДАВАНИЕ КЛИНИЧЕСКОЙ АНАТОМИИ И ОПЕРАТИВНОЙ ХИРУРГИИ В 2 - Х ГОДИЧНОЙ ИНТЕРНАТУРЕ

Цель и назначение клинической (прикладной) анатомии и оперативной хирургии - оказывать непосредственную реальную помощь хирургам и терапевтам в установлении диагноза и направления правильного лечения. В настоящее время клиническую анатомию приходиться изучать вновь с точки зрения новых взглядов на части (области) тела, получаемых во время видео-эндоскопических операций. Лапароскопическая хирургия является величайшим достижением нашего времени, 80-90-ых годов 20 века и безусловно требует новых исследований с использованием новых методов клинической анатомии и оперативной хирургии.

Ключевые слова: клиническая анатомия, оперативная хирургия, хирургия, операция, эндо-видеохирургия.

Сегодня уже не требуется отстаивать истину, ставшую аксиомой, что знания прикладной (клинической) анатомии не могут быть ограничены рамками только хирургической специальности, они необходимы будущему специалисту любого профиля: врачу общей практики, терапевту, рентгенологу, невропатологу, офтальмологу, оториноларингологу, стоматологу и безусловно хирургу. Это утверждение тем более справедливо, что развитие интенсивной терапии, активизация методов оказания неотложной помощи при терминальных состояниях (внутриартериальные гемотрансфузии, искусственная вентиляция легких, гемосорбция, гемодиализ и др.) во многом основаны на умении врача скорой помощи выполнить трахеостомию, выделить крупную артерию, произвести массаж сердца и т.д.

Клиническая или прикладная анатомия изучает человеческое тело с учетом запросов медицинской практики и представляет многокомпонентную дисциплину, включающую топографическую анатомию, хирургическую анатомию, ориентирную анатомию, проекционную анатомию, типовую анатомию, возрастную анатомию и ряд других [КовановВ.В.; Лопухин Ю.М.; Кирпатовский И.Д., Смирнова Э.Д.; Большаков О.П., Семенов Г.М.]. В последние годы в связи с внедрением в практическую медицину микрохирургии и эндоскопической хирургии началось быстрое развитие топографической микроанатомии и клинической эндоскопической анатомии. Характеризуя

клиническую (прикладную) анатомию А.В. Николаев

отмечает, что ее цель, ее назначение - оказывать непосредственную реальную помощь хирургам и терапевтам в установлении диагноза, нахождении правильного метода лечения.В настоящее время анатомию приходиться изучать вновь с точки зрения новых взглядов на части (области) тела, получаемых во время видео-эндоскопических операций. Лапароскопическая хирургия является величайшим достижением нашего времени, 80-90-ых годов 20 века и безусловно она требует новых данных по клинической анатомии.

Таким образом, в преподавании клинической анатомии в медицинских вузах должны иметь место не только хирургическая анатомия для хирургов, но и клиническая анатомия для других клинических дисциплин (терапевтическая, неврологическая, стоматологическая, офтальмологическая и др.), с включением в соответствующие курсы данных с интерпретацией маммограмм, компьютерных и магниторезонансных томограмм, сонограмм и т.д., а также клинических проблем, ситуаций, требующих для их решения анатомических знаний. Значительная часть диагностических и технических ошибок, снижающих эффективность работы хирургов, происходит в результате недостаточных знаний топографической анатомии и ее вариантов, связанных с половыми, возрастными и типовыми особенностями. Знание различных форм индивидуальной анатомической изменчивости в конечном итоге определяет метод оперативного доступа и оперативного приема. Учет хирургом этих данных позволяет избежать во время оперативного

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.