Научная статья на тему 'Материалы по изучению сибирских представителей рода Alchimilla L'

Материалы по изучению сибирских представителей рода Alchimilla L Текст научной статьи по специальности «Биологические науки»

CC BY
61
17
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «Материалы по изучению сибирских представителей рода Alchimilla L»

Animadversiones systematieae

ex Herbario

UNIVERSITATIS TOMSKENSIS.

Editio Sectionis Botanicae Tomskensis Societatis Rossicae

Naturae Exploratorum

------------------

Систематические заметки

по материалам

Гербария Томского Университета.

Издание Томского Ботанического Отделения Всероссийской Ассоциации

Естествоиспытателей.

Под редакцией проф. Б. К. Шишкина.

№ 5-6. 1932 г. № 5—6.

С. В. Юзепчук. S. Juzepczuk.

Материалы по изучению сибирских представителей

рода Alchimilla L. Prodromus florae Alchimillarum Sibiriae.

Несмотря на большое внимание, уделяемое изучению рола А1-cliimilla со стороны европейских флористов, сибирские виды его остаются до сих пор почти совершенно неизученными. Достаточно отметить, что если пренебречь рассеянными во флористической и геобо-танической литературе указаниями на произрастание в Сибири „А. vulgaris L.“, в настоящее время уже мало говорящими, то будем иметь, сколько мне известно, всего лишь три вполне точных и достоверных указания, касающихся состава флоры манжеток Сибири. Я имею в виду следующие вилы, произрастание которых в пределах Сибири уже констатировано: 1) A. flavescens В user [cfr. R. В user, Sur les Alchimilles subnivales etc. Bull, de l’Herb. Boissier, t. 11 (1894), p. 107], 2) A. strigosula В user (cfr. H. Lind berg, Die nordischen Alchimilla vulgaris Formen und ihre Verbreitung. Acta Soc. Scient. Fenn. t. XXXVI!, № 10., p. 75) и 3) A. subcrenata В user (cfr. H. L i n d b e r g, 1. c. p. 82). *)

Знакомство с материалами по сибирским представителям рода Alchimilla, сохраняемыми в Ботаническом Институте Ак. Наук СССР и в Гербарие Томского Университета, позволило мне обнаружить мно-

*) Для Минусингк. окр Н. Printz приводит в своей известной работе А. ра-storalis В use г и A minor Н u d s. [cfr. Н. Printz, The vegetation of the Siberian-mongolian frontiers. Contrib. ad fl. As. inter, pertin. Ill (1921) p. 278]. Хотя A. pastoralis В и s. действительно встречается в Сибири, я считаю оба указания Р г i n t г ‘ а недостоверными, а из них указание A. minor Н u d s.—явно ошибочным.

жество новых фактов, относящихся к затронутому здесь предмету». Настоящая работа и посвящена их изложению. Я делю ее на две части: первая содержит описание ряда новых сибирских видов А1сН-тШа, которые мне удалось установить, вторая—перечень всех встречающихся в Сибири видов в систематическом порядке, с критическими замечаниями и указанием распространения их по имеющимся данным. Одновременно я даю первый набросок таблицы для определения: видов рода А1сЫтШа применительно к Сибири.

Материалы, изученные мною, несмотря на всю свою ценность, конечно, совершенно недостаточны для того, чтобы дать полное представление о флоре манжеток Сибири. Я буду поэтому крайне признателен всем учреждениям и лицам, которые согласились бы выслать мне для определения и изучения соответствующие гербарные материалы, равным образом, как и живые корневища или зрелые семена^ сибирских манжеток.

Ботанический Институт Академии Наук СССР. Ленинград.

I. Описание новых видов I. Descriptiones specierum novarum.

1. Alchimilla Bungei Juz. nov. sp. (P ubescen tes). Planta me-diocris v. hand magna, griseo-viridis, dense pubescens. Rhizoma robustum, parum fibrosum. Folia radicalia 1,5—3,5 cm. lg., 2,3—4,3 cm. It., inreriora (i. e. exteriora) circumscriptione reniformia, superiora rotimdato reniformia, suprema rotundata lobis extremis sese attingentibus, paullo undulata. 7-v. incomplete 9-loba; lobis brevibiis v. breviusculis, arcuatis semiro-tundatisve, dentibus utrinque 4—6 magnis fere porrectis sat obtusis v. rarius acutiusculis; inter lobos profunde incisa; utrinque tota facie dense et molliter pilosa, subtus ad costas foliorum inferiorum pilis dentis erecto patentibus, foliorum superiorum et supremorum pilis liorizontaliter paten-tibus et etiam reflexis tecta. Petioli 1 —11 cm. lg. sat centrales sicut cau-les tota lorigitudine pilis densis reflexis vestiti, virides (haud rubescentes), stipulae pallescentes, serius brunnescentes, pilosae. Caules 2—3. robu*ti, 10—35 cm. Ig,, petiolos foliorum supremorum 2—3-plo uuperantes,. suberecti, stricti, virescentes v. in sole paullo rubescentes. Folia caulina parum evoluta, lobis profunde paucidentatis, stipulis magnis dentibus haud profundis stipulia profunde incisa. Inflorescentia angusta parum ramosa, ramis sub angulo valde acuto orientibus. Flores magni 3—4 mm. diam., flavescenti-virides, sat dense glomerulati. Urceoli 1—2 mm. lg. initio ob-conici, dein campanulati, dense pilosi. Sepal3 1 — 1,5 mm. lg. pilosa. Epi-sepala parce pilosa. Peditelli urceolis subaequilongi glabri v. iina bnsi pilis haud numerosis praediti—V. s.

Habitat, in montibus altaicis.

Specimina examinata: 1) Altai, fl. Kurai super., in declivibus graminosis 1908. V. 29, fl. fr. imm. W. Weresczagin № 696 (typus!

H. I. B.); 2)_ Alt. merid. invicin. lac. Buchtarminskoe, prope Tshindagatui, in silva 1905. VII. 17. fr. W. Saposhnikow (Univ. Tomsk); 3) Alt., in vicin. lac. Teletzkoe, ad font. fl. Uzhjume (affl. fl. Erenat) 1909. VII. 19, defl. fr. W. Chworow (ib.); 4) Alt., alp. Katunj, font. fl. Katunj 1926. VII. 28. fl. N. Koschurnikova (ibid.) etc.

Affinitas: Revocat A. gibberulosam Lindb. f. a qua dentibus oborum majoribus minus numerosis, urceolorum pilorum indole, pedicellis

glabrescentibus imprimis distinguitus (Verom autem affinitatem potius cum A. egenti luz. ined demonstrat).

2. Aichimilla hebescens Juz. nov. spec. (Euvulgares Hirsutae). Planta plerumque mediocris, laete viridis, tota dense pilosa. Rhizoma crassum, fibrosum. Folia radicalia (1.5—) 2—5.5 cm. lg., 3—9 cm. It., reniformia, lobis extremis sinum plerumque latum includentibus, plana, "7—9 (ad incomplete ll)-loba, lobis ca. '/* radii longit. aequantibus, foliorum infimorum et inferiorum arcuatis v. semirotundatis apice plerumque omnino truncatis interdum fere subquadraticis, basi longo spatio integerrimis, superiorum et supremorum semiovatis v triangularibus basi breviter cuneato-integris v. interdum fere circumcirca dentatis, foliorum speciminum autumnalium apice saepius modo foliorum inferiorum truncatis, dentibus utrii que (5—) 6—9, minusculis semiovatis porrectis plerumque obtusiusculis apice penicillatis sat conformibus, versus apicem I>>bo-rum parum increscentibus dente apicali vicinis vix breviore; lobis extremis inargine exteriore grosse et valde irregulariter dentatis dentibus plerumque acutiusculis v. acutis; sat laete viridia, in planta viva supra interdum paullo nitentia, omnia utrinque dense v. densissime pilosa, subtus in parte inferiore cost rum pilis conspicue reversis tecta, apicem versus patentibus et subappressis; contra lucem opaca. Petioli 1.5—18 cm. lg. excentrici, pilis reversis densissime vestiti. Stipulae albo memb-ranactae in sole interdum rubescentes serius brunnescentes auriculis virescentibus dense subappresse pilosis acutiuscule denticulatis. Caules 1 — 6, 8—32 cm. lg., petiolos foliorum supremorum parum—ad subduplo superantes suberecti stricti v. saepius paullo flexuosi ex toto pilis reversis densissime v. dense tecti, plerumque a medio ramosi ramis elon-gatis sub angulo acuto abeuntibus. Folia caulina mediocria circumscriptione plerumque semirotundata lobis sat altis angustis lateri-bus integris, infima interdum sat lunge, cetera breviter petiolata. Sti-pulia grosse et obtusiuscule dentata, dentibus valde inaequalibus. Infl o rescenti a sat ampla multiflora, glomerulis laxiusculis v. laxis Flores mediocres v. sat magni 1.7—3 mm. lg., 2—3.5 mm. It., flave-scenti-virides. Urceoli 1—2 mm. lg. campanulati basi saltern dense patenter pilosi. Sepal a 0.7—1.5 mm. lg. urceolis paullo breviora ovata tri-nervia acutiuscula parce pilosa apice barbulata. Episepala anguste ovata sepalis subduplo breviora subtriploque angustiora, apice parce pilosa. Pedicelli sat longi 1—3 mm. lg., urceolis paullo .longior s v. subaequi-Iongi, basi pilis patentibus pilosi, superne glabri. V. v. et v. s.

H a b. in graminosis apricis et subambrosis Sibiriae occidentali; planta verisimiliter ideiitica etiam in Rossia media reperta.

Specimina examinata (sibirica): Distr. Kusnetzk. In valle fl. Abakan, in laricetis 1928. VII. 21, fr. V. Reverdatto; distr. Atschinsk, ad pag. •Gudkovskoe, in valle fluvii 1913. VI. 10. fl. S. Turkewicz (sub № 237; typus et co-typus); distr. Minussinsk inter pag. Oznaczennaja et Kordon, iin pratis sylvaticis, 1927. VI. 10, fl., V. Reverdatto; ad pag. Knyshinskoe, in valle fl. Shusha 1913. VI. 9, fl. J. Kuznetsow (sub № 2663); distr. Tomsk, inter pag. Ishimskoe et Ulanka, lb» 12. VI. 12, fl. N. J. Kuznetsow (sub № 278, minus typica); Urjanchai, Uluk-Art 1915. VIII. 17. fl. fr. Tugarinow (omnia in Herb. Inst. Bot. Ac.Sc. URSS et Herb. Univ. Tomsk. *.)

*) Specimina centrorossisa mihi nota: Prov. el distr. Moscoviensis, Njemtshinov.o ad. fl Sjetunj, 1922. VII. 14. fl. cfr Dr. L. Alexandrov; 1923. VII. 15 fl. fr. Idem; Troekurovo ad fl. Sjetunj. 1923. VII. 15 fl. fr. idem; 1923. VIII. 29 fr. imm. (stat. autumn.) idem; A'loscoviaL-, rnontes, Passerini 1922. VII 8 fl. fr. idem; prope Moscoviain, m. Vsjech-svjatskaja 1922. VIII. 6 fl. fr. imm. (stat. autumn) idem; ibidem 1922. VIII fl. fr. (stat. autumn.) S. Juzepczu k.—Prjv. Saratov, distr. Kuznetzk, si v. Petscheuro-Najmanskoe 1927. VII. 2 fl. fr. L. Kalaslinikow (omnia in Herb. Inst. Bot. Acad. Scient. URSS).

Affinitas: Differt ab A. gibberulosa Lindb. fil. habitu, foliorum planorum viridiumque sicut loborum forma necnon pilorum egibberul >so-rurn indole; ab A. argutiserrata Lindb. fil. ined. *) — foliorum et loborum alio modo dentatorum forma, urceolorum pubescentia.

3. Alchimilla barbulata Juz. nov. sp. (Eu vulgares Hirsutae)* Planta mediocris, ut videtur gramineo-viridis, dense patenter pilosa. Rhizoma haud crassum, fibrpsum. Folia radicalia 2—5,5 cm. lg., 3—6,5 cm. It., reniformia v. superiora rotundato-reniformia, paullo undulata, lobis 7—9 semirotunaatis v. in foliis supremis plerumque semiovatis, dentibus utrinque 6—8 minusculis oblique semiovat. v. oblique triangularibus acutiusculis sat aequalibus v. apicem versus paullo increscentibus dente terminali vicinis subaequante, lobis extremis superne grosse et acute irregul iriter dentatis; inter lobos sat profunde sed anguste incisa; omnia utrinque dense pilosa costis in parte inferiore pilis horizontaliter patenlibus, superne fere appressis. Petioli 2—14 cm. lg. excentrici v. sat centrales omnes pilis conspicue reversis dense vestiti. Stipulae pallide membranaceae auri'ulis pallide virescentibus pilosis minute denticulatis. Caules 20—30 cm. lg. sat debiles basi plerumque arcuato ascendentes quam petioli foliorum supre-morum subduplo longiores per totum longitudinein sicut ornnes rami ramu-lique pilis horizontaliter patentibus v. in parte inferiore caulis plerumque ref-lexis dense vestiti Folia caulina parva, bite reniformia v. semiorbicularia, inter lobos profunde incisa, stipulis grosse et irregulariter profunde dii-tatis. Inflorescentia angusta ramis subangulo acuta orientibus, glom.jrulis laxiusculis. Flores haud magni 2,5—3,5 mm. diam. laete virides. Urceoli

1 — 1,5 mm. lg. campanulati pilis densissimis longis patentibus tecti. Sepala ad 1,3 mm. lg., sicut episepala ad duplo breviora triploque angustiora pil >sa. Pedicelli urceolis subaequilongi—ad duplo, alares ad triple, longiores florum inferiorum tota fere longitudine pilosi, superioruin in dimidio inferiore pilosi, supremorum tota longitudine glabrescentes.

Hab. in Siblria Altaica, in pratis.

Specim. exam.: 1) Altai, in valle fl. Lebedj, 8 km. supra pag. Suranazh, 1931. VII. 30 fl. fr. J. Suchowa, № 355 (typus et co-typi! Herb.

I. B.); 2) in valle fl. Lebedj. vicin. p. Osokinskoe, in prato 19_'7. VII. 14. defl. fr. 1. G. Lavrentjev et W. Paljveljev (Herb. Tomsk); 3) In vicin. opp, Tomsk, Basandaika, in prat, silvaticis 1930. VI. 2/. fl. fj. L. Sergiev-skaja etc.

Affinitas: Ab A. paslorali В user bene differt foli irum undulato-rum colore, caulium, petiolurum pedicellorumque pubescentia, urceolis dense pilosis etc.; ab A hebescenti Juz.—foliis undulatis, eoru n loborum forma etc.; ab A. argute-serrata Lindb. f.—lobis foliorum aliu mod > dentatis, urceolis densius pilosis etc.; ab A. strigosu/a Bus. caulibus usque ad apicem dense pilosis et praesertim urceolorum et pedicellorum pubescentia.

*) A. argutiserrata Lindb. fil in sched. (1917.1) (Euvtilgares hirsutae). Planta me-tiiocris, sat dense pilosa. F o 1 i a radicalia inferiora reniformia v. rotuudato reniformia, inter lobos profunde incisa, suprema rotundata, incisura inter lobos obsoleta. I ibis triangala-ribus utrinque 7-9-dentatis, dentibus majusculis acutis profunde incisis p irrectis versus apicem increscentibus, utrinque dense pilosa, nervis subtus in dimidio inferiore pilis patentibus tectis. P e t i o 1 i sicut caules pilis plerumque conspicu reversis dense pilosi. I uf foreseen tia plerumque anRusta, glomerulis laxiusculis. Flores infimi urceolis sat dense, seteri paroe pilosis. Pedicelli in dimidio inferiore pilis erecto p<itentibus pilosi. — Habitat in Sibiria occidentali prope opp. Tobolsk, in fruticetis ad ripam fl. Irtysch. 1914. VI 19. fl. fr. S. Mamejev sub № 974 typus in Mus. bot. Helsingfors., co-typi in Inst. bot. Ac. Scient. URSS).—A f f i n i t a s: species optima ab A. gibberulosa Lindb. fil. foliorum loborum et deiitium forma, foliorum et urceolorum pubescentia facile dignoscenda.

4. Alchimilla rigescens Juz. nov. Sp. (Euvulgares Hirsutae). Planta mediocris v magna, laete v. flavescenti-viridis, caulibus petiolisque patenter pilosis, foliis utrinque minusve pilosis. Rhizoma crassum et robustum, modice fibrosum. Folia radicalia 2,5—10 cm. lg., 3,5—12 cm. It., reniformia v. superiora interdum rotundato-reniformia lobis extremis sinum latum v. interdum sat angustum includentibus, firina, subcoriacea paullo undulata v.fere plana,9 v. incomplete-11-loba, lobis brevibus arcuatis, semirotundatis v. late triangularibus, plerumque sine incisura inter lobos; dentibus utrinque 7—10 parvis vel minusculis oblique triangularibus ob-tusiusculis v. interdum sat acutis versus apicem parum increscentibus, dente terminali vicinis rninore, paullo conniventibus, apice penicillatis; utrii que pilosa v. suprema subtus plerumque in mesophyllo glabrescentes, ad costas per totain earum longitudine pilis densis erecto-petentibus tecta; sicca subtus plerumque nervatione prominula. Petioli 3—3,5 cm. lg. plerumque excentrici omnes tota longitudine pilis liorizontaliter patentibus dense vestiti. Stipulae membranaceae parce pilosae, dein brunnescentes, auriculis pilosis. Caules 1—3, 15—50 cm. lg., petiolis foliorum supremurum vix—ad subduplo superantes, robusti, suberecti, stricti v. paullo curvati, in dimidio inferiore pilis saepius horizontaliter patentibus dense vestiti, superne parce pilosi. Folia caulina mediocria late reniformia, lobis plerumque circumcirca dentatis; stipulis haud profundo, irregulariter acutiusculae dentatis. Inflorescentia sat angusta v. superne plerumque subdivaricata rami sub angulo aculo orientibus superiorne magis patentis, haud multiflora; glomerulis sat densis, v. rarius laxiusculis. Flores rnajusculi 3—4 mm. diam. flavescentes. Urceoli 1 ~2 mm. lg. obconici v. anguste campanulas glabri, sei ala 1—1,5 mm. lg., ovata, acutiuscula, glabra, apice tantum bar-bulata. Episepala ca 2/3 longit, sepalorurn glabra. Pedicelli urceolis su-baequilongi v. paullo longiores, glabri.—V. s.

Hab. in pratis silvaticis et stepposis Sibiriae Uralensis.

Specim. examin: 1) Prov. Orenb. Distr. Werchneuralsk—adsunt permulta specim. a cl. Schell, lljin, Krasheninnikov et Afanasjev Iecta (ty-pus e jugo Krykty inter pag. Dantova et Boirangulova, 1917. VII. 3. fl. fr. Jljin № 707) H. I. B.; distr. Tjumen, inter pag Voinovo et Bogandinskoe, in pinetis, 1927. VIII. 10, Kryl. .et Serg. (Herb. Univ. Tomsk.).

Affinitas: cum .4. nemorali A lech, valde comparabilis, differt autem foliis subcoriaceis subtus (in sicco) prominule reticulatis, caule rigidiore, inflorescentia subdivaricata, floribus paullo majoribus.

5. Alchimilla altaicajuz. nov. spec. (Euvulgares Hirsutae). Pianta mediocris v. magna, gramineo-viridis v paullo glaucescens, foliis disperse pilosis. Rhizoma valde robustum. Folia radicalia 3—9,5 cm. lg.. 5—12 cm. It., reniformia v. superiora rotundato-reniformia, lobis extremis sinum latum v. angustum includentibus, paullo undulata, 9-loba; lobis inediocribus, v. haud longis et sat latis, in foliis superioribus ad ’/3 radii longit., arcuatis ad semiovatis v. breve triangularibus, incisura inter lobos brevi v subnulla dentibus utrinque (6—) 7—9-majusculis inaequilateraliter semiovatis acutiusculis v. acutis conniventibus. dente terminali quam vicini. conspicue minore; inferiora supra solum ad plicas subtus ad costas pilosa, superioribus et supremis utrinque disperse pilosa, subtus ad costas in dimidio earum inferiore pilis patentibus, superne subappressis tecta; contra lucem subopaca. Petioli 5-30 cm. lg. excentrici pallide virides, pilis horizontaliter patentibus densiusculis vestiti. Stipulae pallidae auriculis viridibus acute et denticulatis, parce pilosae v. glabrescentes. Caules+2 in numero breviusculi ad 40 cm. lg., plerumque petiolis fohorum supremo-rum subaequantes v. parum longiores sat robusti, basi paullo arcuaLO as-cendentes v. fere erecti, >in dimidio inferiore pilis horizontaliter patenti-

bus vestiti, ceterum giabrescentes. Folia caulina bene evoluta late reniformia. Inllorescentia angusta haud multiflora ramis brevibus erecto paten-tibus, glomerulis laxiusculis v. sat compactis. Flores mediocres ad 3,5 mm. diam. virides. Urceoli I—2 mm. lg. obconici v. campanula^, glabri. Se-pala late ovata acutiuscula apice pilis paucis praedita v. solum barbulata. Episepala subduplo breviora et angustiora glabra. Pedicelli urceolis sub-aequantes v. paullo longiores, glabri.

Hab. in herbosis et in silvis montium Altaicorum.

Specim. exam.: 1) Montes Altai, distr. Bijsk reg. Tshjornyj Anuj. 1929. F.. Pobjedirnova (pi. vivae typus!); ad alp. Tilitzkie bjelki et siccae multis locis fl. fr. lecta. scil.: traject. Marinsky, Talitzkie bjelki, fl. Talitza Kara kol. etc.; H. I. B. A. Sc. 2) Tslmjskij "trakt, in trajectu intes p.p. Komar et Tsherga, 1927. VI. 16. fl. B. Schischkin (Herb. Univ. Tomsk.) etc.

Affinitas: Ab A. subcrenata Buser foliorum minus undulatorum glaucedine lobis acutius dentatis, caulibus humilioribus satis distincta.

6. Aichimilla orbicansjuz. nov. spec. (Eu vul gares Hirsutae). Planta parva v. mediocris, glaucescenti-viridis, caulibus petiolisque plerumque parce pilosis foliis supra glabrescentibus. Rhizoma sat crassum, fibrosum. Folia radicalia 1.7—7,5 cm. lg., 1,4—8,5 cm. It* inferiora (i. e. exteriora) plerumque rotundato reniformia lobis extremis sinum angustum includen-tibus, superiora (i. e. inferiora) oblique rotundata v. rotundata lobis extremis supra petioluin sese attingentibus v. paullo supertegentibus, undu-Iaia, 7—9-loba, lobis brevissimis, 1 /&—'/3 radii longit. aequantibus, in fo-liis inferioiibus arcuatis v. omnino truncatis, in foliis superioribus arcu atis semirotundatisve, circumcirca dentatis v. in foliis i ferioribus lateribus integerrimis, dentibus utrinque 5—8 brevibus semiellipticis v. seiniovatis poirectis v. subconniventibus obtusiusculis apice penicillatis praeter ter-minalem vicinis paullo niiuorem subaequalibus; lobis extremis margine exteriore irregulariter inciso-paucidentatis dentibus magnis acutis; glauces-centi-viridia: supra solum in plicis et ad margines loborum disperse pilosa, ceterum glabra; subtus ad costas foliorum inferiorum parce patenter pi losa, costis foliorum superiorum solum in dimidio superiore pilis erecto-patentibus- subappressis pilosa, ceterum solum ad lobos extremos et ad margines pilosa; contra lucem opaca. Petioli 1,5—16 ( — 19) cm. lg. paullo excentrici, foliorum inferiorum patulo-pilosi, foliorum superiorum pilis plerumque rectimitis laxiuscule—sat dense pilosi, foliorum supremorum parce pilosi prope laminam giabrescentes. Stipulae albidae v. pallide virides in sole interdum paullo purpurascentes, serius brunnescentes, parte pilosae, auriculis minute denticulatis. Caules 1—3, debiles tenuiusculi, 5—29 cm. lg., petiolis foliorum supremorum subaequantes—ad subduplo longiores, arcuato ascendentes, plerumque flexuosi, pallide virides, in soie interdum obscure purpurascentes, inferne pilis haud densis reclinatis tecti, in dimidio superiore giabrescentes, ramificatione acutangula. Folia caulina medioc-ria v. plerumque parva, inferiora late reniformia, superiora semiorbicularia, lobis brevibus seinirotundatis arcuatisve, inter lobos sat profunde incisa. Stipulia irregulariter dentata dentibus acutiusculis parvis. Inflorescentia sat ampla et multiflora laxe glomerulata. Flores haud magni 1,5—3 mm. lg., 2—3,5 mm. It. virides. Urceoli 1—2 mm. lg. campanulati glabri. Sepala 0,5—1,5 mm. lg. urceolis breviora. ovata obtusiuscula glabra apice barbulata. Episepala anguste ovata urceolis sesqui breviora duploque angustiora, glabra. Pedicelli 1—2,5, alares ad 3 mm. lg., urceolis longiores v. subae-quilongi, glabri—V. s.

Hab in herbosis, ad silvarum margines at ad ripas fluvium Sibiriae occidentalis.

Specim. exam in. Prov. Tomsk, in vicinit. opp. Kuznetzk, locis herbidis in betuleto 1913. VI. 23 et 1914. VI. 12 fl. fr. B. Chworow; inter opp. Kuzn. et pag. Araljeeva, in glareosis ad rip. fl. Oba (affl. fl. Tomj) 1913. VI. 17. fl. fr., idem; inter opp. Kuznetzk et pag. ChristorozhdestvenskOe, in margine silvae, ad rivum 1914. VI .21. fl. fr. idem; H. I. B. Ac. Sc.; distr. Minussinsk, in valle fl. Kebesch prope pag. Grigorievka, 1909. VI. 3, fl. Schischkin; prope pag. Bejskoe, in pratis, 1927. VI, 24. Reverd.; pag. Bozhje Ozero, in pratis inundatis, 1895. VI. 8, Tyzlmov (Herb. Univ. Tomsk).

Affinitas. Differt ab A. heptagona .1 u z. foliis omnibus supra solum in plicis pilosis, necnon forma loborum et inflorescentia omnino aliena; ab A. Liiwinowi J u z.—costis foliorum superiorum inferne glabris, urceo-lis glabris etc.

7. Alchimilla Schischkini Juz. nov. sp. (Euvulgares Hirsutae). Planta mediocris glaucescenti-viridis disperse v. parce pilosa. Folia radicalia 1,8 — 4 cm. lg., 2,8—5 cm. It., rotundato-renif rmia v. rotundata lobis extremis sese attingentibus, undulata, lobis 7—H-brevibus arcuatis, semirotundatis v. paullo angulatis, inter lobos breviter incisa; dentibus utrin-que 6—7-oblique semiovatis acutiusculis conniventibus, apice penicillatis, versus apicem increscentibus. dente terminalis quam vicini minore; supra tota facie disperse pilosa, subtus solum ad lobos extremes pilosa, costis infoliis infericribus tota longitudine pilis erecto-patentibus tectis, in superioribus et supremis in quadrante v. diinidio interiora glabris. Petioli 2—12 cm. lg. sat centrales pallide virides, tota longitudine pilis densiusculis paullo reclinatis vestiti, Stipulae brunnescentes auriculis virescentibus glabrescentes v. parce pilosae. Gaules 2 in nuinero, ca 20 cm. lg. quam petioli foliorum supremorum 11 /2—2-plo longiores, solum in internodio infitno disperse—sat dense patenter pilosi, ceterum glabri. Folia caulina late reniformia ad rhomboidea, lobis arcuatis, stipulis irregu-lariter dentatis. Inflorescentia lata, liaud multiflora, ramis erecto patentibus, glomerulis laxiusculis—sat densis. Flores majusculi ad 4 mm. diam. virides. Urceoli 1—2 mm. lg. campanulati, glabri. Sepala 1 —1,3 mm. lg. late ovata apice barbulata ceterum glabra v. apice pilis solitariis pr.iedita. Epicalyx normalis, episepalis glabris. Pedicelli urceolis subaequantes vixve longiores, glabri.

Hab in montibus All aids.

Specimina examinata: Altai, prope pag. Tscheinal, ad rip. fl. Tscliemal 1927. VII. I. fl. B. Schischkin (typ. Herb. Univ. Tomsk).

Affinitas: Quoad foliorum configurationein sicut loborum formam A. orbicantem Juz. Satis revocat sed jam pubescentia foliorum abhorret.

8 Alchimilla anisopotfa J U z. nov. spec. (Euvulgares Hirsutae). Planta parva v. mediocris laete viridis, heteropoda, foliis disperse pilosis. — Rhizoma crassum, fibrosum. Folia radicalia 1,5-—6 cm. lg., 2—8,3 cm. It., infima rotundata lobis extremis supra petiolum sese lateral iter obtegen-tibus, superiora rotundato-reniformia lobis extremis sinum latum includen-tibus, undulata 9-loba, lobis foliorum infimum arcuatis v. plerumque semirotundatis, superiorum et supremorum semiovatis v. subtriangularibus rarius semiellipticis, obtusis, infima et superiora inter lobos breviter incisa, cetera lobis circumcirca dentatis; dentibus utrinque (4—) 5—7 anguste semiovatis vel triangularibus sat longis et angustis acutiusculis v. foliorum infimorum obtusis plerumque porrectis apice penicillatis; laete viridia infima, et superiora supra solum ad margines pilosa. subtus solum in dimidio superiore costarum subappresse pilosa, ceterum glabrescentia, suprema utrinque disperse pilosa, costis inferne tota lonSitudine pilosis, pilis inferne patentibus; contra lucem opaca. Petioli 1 —17 cm. lg., foliorum infimorum

sat centrales glaberrimi, supreriorum et supremorum excentrici, pilis ho-rizontaliter patentibus v. paullo reflexis parce—sat dense pilosi. Stipulae pallide virides v. saepe rubescentes glabri. Auriculis virescentibus serins brunnescentibus apice parce pilosis obtusis minutissime denticulatis v. subintegerrimis. Caules (1—) 2—6, debiles, 4—30 cm. lg., petiol s foliorum radicaliuni parum ad subduplo superantes, ascendentes. flexuosi, pilis patentibus parciuscule pilosi, in inflorescentia plerumque glabrescentes v. pilis solitariis praediti, ramosissimi (ab internodio primo v. secundo ra-mosi). Folia caulina imperfecte evoluta infima semiorbicularia, caetera, rhomboidea basi late cuneata pauci (plerumque 3—) loba, lobis acutius-culis utrinque grosse et acutiuscule paucidentata, basi integerrimis. Stipu-lia grosse et irregulariter profunde inciso dentata, dentibus acutiusculis v. acutis. Inflorescentia sat ampla, multiflora, ramulis sub angulo acuto orien-tibus valde elongatis, glomerulis laxis. Flores mediocres, (1,5-) 2—3 mm.

lg., 2—3,5 mm. It. virides v. flavescenti-virides. Urceoli (0,75-) 1 — 2 mm.

lg. obconici, maturi campanulati, glabri. Sepala 0,75—1,25 mm. lg. ur-eeolis breviora late ovata acutiuscula obsolete trinervia glabra, apice bar-bulata. Episepala lanceolata sepalis duplo breviora quadruploque angus-tiora, glabra. Pedicelli 0,75—2 (2,5) mm. lg., urceolis aequilongi v. lon-giores, glabri.—V. s.

Hab. in Sibiria austro-orientali.

Specim. exam in. Irkutia, pag. Kuituk, in valle fl. Medljanka. 1876. VI. 8. fl. fr. Ksendzopolsui (typus et co typi!); Kuituk, in via ad Chamar-daban, stat. Sljudjanka 1877. VI. 25. fl. fr. idem (№ 86); pag. Kuituk—stat. Boljslieglubokcvskaja, in pineto, ad viam 1902. VI. 22. fl. N. Sorokin; lac. Baical, Kuituk, ad viam juxta rivulum 1915. VI. 7. fl. fr. H. Poplawska et G. Zinserling (№ 127); ibidem, in fruticetis ad rivulum una cum Filipendula palmata 1915. VI. 9. fl. fr. imm. G. Zinserling (№ 270); ibid. juxta rivulum ad viam Arshanski 1915. VI. 10. fl. fr. W. Su-kaczew et G. Poplawska (A1» 312); ibid. in pratulo humido 1915. VI. 12. fl. fr. W. Sukaczew et H. Poplawska (№ 425); ad pedem decliv. austral, sicc. in prato 1915. VI. 12. fl. fr. H. Poplawska et G. Zinserling (№ 506); ibid., in lariceto-betuleto, 1915. VI. 15. fl. fr. G. Zinserling (№ 727); ibid. in ascensu ad Chamar-Daban, in zona subalpina, ad viam 1915. VI. 14. fl. fr. imm. G. Zinserling (№ 2181)—Hue etiam accedunt specim. e Transbaic. (minus typica): Transbaic. lac. Baical, Mysovsk, Kjachtisnki trakt, ad rivum 1915. VII. 18. fl. fr. W. Sukaczew (№ 2704); stat. Mishicha, in fruticetis ad viam ferr. 1915. VIII. 6. fl. fr. G. Zinserling

(№ 3114) omnia in Herb. Inst. Bot. Ac. Sc. URSS.

Affinitas: Cl. G. Zinserling pi. nostram (in schedis) pro

A. strigosula Bus. habuit, a qua, ut quoque ab A. subcrenata Bus., cui magis affinis esse videiur, longe distat habitu, foliorum forma et pu-bescentia, petiolis foliorum infimorum glabris, foliorum c-dulinorum indole, inflorescentia valde singulari etc.

9. Alchimilla Turuchanica Juz. nov. spec. (Euvulgares Hir-sutae). Planta parva et debilis ut videtur sat obscure viridis, heteropoda, foliis disperse pilosis. Rhizoma sat crassum, fibrosum. Folia radicalia 1—3,5 cm. lg., 1,7—5.5 cm. It., omnia late reniformia v. rarius rotundato reniformia, lobis extremis supra petiolum sinum plerumque latum includen-tibus, plana, lobis arcuatis semirotundatisve obtusis, inter lobos breviter incisa; dentibus utrinque 4—6(-7)semiovatis v. triangularibus obtusiusculis v. plerumque acutis subdivaricatis apice penicillatis versus apicem loborum manifeste increscentibus dente terminali vicinibus subaequante, sicca sordi-descenti-viridia; infima supra glabrescentia, subtus solum in dimidio su-periore costarum pilis suberecto-patentibus sparsis v. versus.apicem subap-

pressis sat densis pilosa, superiors et suprema utrinque parce v. disperse piiosa, costis tota longitudine pilosis pilis in dimidio inferiore costarum horizontaliter patentibus; contra lucem opaca. Petioli 1,5—13,5 cm. lg. tenues plerumque excentrici foliorum infimorum glaberriini, superiorum et supremorum pilis horizontaliter patentibus v. plerumque reversis parce-densiuscule pilosi. Stipulae pallide virides glabrescentes auriculis brunne-scentibus parce pilosis. Caules 1—5 tenues et valde debiles 5—25 cm. lg. petiolos foliorum radicalium parum superantes, ascendentes, flexuosi, pilis patentibus v. paullo reflexis in dimidio caulis inferiore sat densis, in dimidio superiore plerumque parcis, plerumque parum ramosi. Folia caulina inferiora semiorbicularia suprema rhomboidea, non ultra 5-loba, lobis brevibus acutiuscule denticulatis. Stipulia grosse et haud prcfunde dentata. Inflorescentia angusta, haud multiflora, ramis sub angulo valde acuto orien-tibus v. fere erectis tenuissimis sat elongatis, glomerulis laxiusculis. Flores parvi 1,5—2 mm. lg. et lat. virides. Urceoli 1—1,3 mm. lg. obconici, maturi campanulati, glabri v. pilis solitariis praediti. Sepala ad 1 mm. lg. urceo-lis breviora late ovata parce pilosa. Episepala lanceolata sepalis subduplo breviora et angustiora. Pedicelli 1—2,5 mm. lg. urceolis subaequantes ad subduplo longiores, glabri—V. s.

Hab. in Sibiria boreali-occidentali.

Specim. examin. Reg. Turuchansk. pag. Baklanicha ad ripam dextram fl. Enissej. solo arenoso humido. 1908. VI. 23 fl. A. J. Tugarinov; in vicinit. pag. Monastyrskoe ad ost. fl. Tunguska, in insula fl. Enissej. 1904. FI. VI. 3 et. 12 (ster.), VII. 6 fl. fr. imm. N. Kuznetzow et W. W. Re-verdatto; in vicin. pag. Monastyrskoe, in pratulo 1920. Vll. 7 fl. A. Jawor-ski (omnia in Herb. Inst. B>4. Ac Sc. URSS).

Affinitas: Ab A. anisopoda, cui sine dubio affinis est, distingui-tur habitu totae plantae debili, loborum numero et forma, dentibus plerumque minus numerosis, inflorescentia depauperata, floribus (praesertim sepalis) magis pilosis.

16. Alchimilla Krylovii J U z. n. sp. (E u v u 1 g a r e s H ir s u t ae). Planta mediocris v. sat tnagna. flavido-viridis (an semper?), glabrescens. Rhizoma crassum et robustum, iibrosum. Folia radicalia k—5 cm. lg., 3—8,5 cm. It, renifoinia v. late reniformia, lobis extremis sinum latum includentibus, paullo undulata, 7—v. incomplete 9-loba, lobis brevibus radii longit.

'.s—’/3 aequantibus, foliorum inferiorum (i. e. exteriorum) arcuatis, superiorum semirotundatis v. subtriangularibus obtusis, incisura inter lobos brevissima v. in foliis supremis nulla; dentibus utrinque 6—8 semiovatis v. subtriangularibus porrectis vixve conniventibus, plerumque obtusiusculis, apice penicillatis, dente apicali vicinis paullo minore; in speciminibus vi-sis flavido-viridia; infima supra solum ad margines loborum et in plicis disperse pilosa, subtus solum in dimidio superiore costarum appresse pilosa, ceterum glabrescentia, superiora supra glabra, subtus versus apicem costarum pilosa, ceterum glaberrima, suprema supra tota facie disperse pi* losa, subtus ad lobos extremos disperse pilosa, in dimidio superiore costarum laxe appresse-pilosa, interdum etiam in mesophyllo pilis singulis adspersa; contra lucem opaca. Petioli 2—17 cm. lg excentrici, foliorum infimorum et superiorum glaberrimi, supremorum pilis erecto-patentibus parce pilosi. Stipulae pallidae, glabrae, auriculis brunnescentibus acutis apice pilis solitariis praeditis. Cdules 1—3 sat robusti 20—3iJ cm. lg. longitudinem foliorum supremorum parum-ad subduplo superantes, sub-erecti, stricti, glabri v. internodio primo basi parce erecto-patenter piloso. Folia caulina sat bene evoluta, late reniformia v. semiorbicularia, lobis arcuatis utrinque 3—4-dentatis. Stipulia minute dentata, dentibus obtusiusculis. Inflorescentia angusta, depauperata, ramulis sub angulo acuto

orientibus, glomerulis laxiusculis. Flores minimi, 2—2,5 mm. lg., 2—3 mm. It., virides. Urceoli 1—1,5 mm. lg., campanulati, glabri. Sepala ca. 1 mm. lg. late ovata obtusiuscula apice barbulata, ceterum glabrescentia. Epise-pala anguste ovata sepalis sesqui brevior3 triploque angustiora, glabra. Pedicelli 1—2,5 mm. lg., urceolis paullo Iongiores v. subaequantes, gla-berrimi—V. s.

Hab. in Sibiria aitaica.

Specim. examin. Prov. Tomsk, distr. Bijsk, lac. Balakty-Kol, ad ripam fontis. 1915. VIII. 4 (st. vet.) II. leg. P. N. Krylow (typus et co-typi in Herb. Univers. Tomsk.).

Af fin it as. Ab A. glabricauli Lindb. fil. imprimis petiolis folio-rum radicalium infimorum pilosis distinguenda.

11 Alchimilla appressipila Juz. nov. spec. (Euvulgares subglabrae). Planta mediocris, laete viridis, appresse pilosa.—Rhizoma sat crassum, robustum fibrosum. Folia radicalia 2—5,5 cm. lg., 3—7 cm. It., reniformia v. rotundato-reniformia,lobis extremis sinum plerumquc mediocrem includentibus, paullo undulata, 9 v. incomplete 11-loba, lobis brevibus radii longit. ca </4 aequantibus arcuatis v. plerumque breviter triangularibus, incisura inter lobos brevissima v. saepe inconspicua; dentibus minutis nu-merosis utrinque 7—9 breviusculis et acutiusculis sat aequalibus paullo conniventibus margine pilosis apice penicillatis, dente terminali vicinis subaequante, ut videtur laete v. flavescenti viridia, supra tota facie den-siuscule appresse pilosa, subtus ad nervos dense appresse pilosa, ceterum solum ad lobos extremos densiuscule pilosa, ceterum glabra; contra lucem opaca. Petioli 2—13 cm. lg. excentrici dense appresse pilosi. Stipulae albomembranaceae serius brunnescentes, glabrescentes. Caules 2 ca 18 cm. lg., petiolos foliorum supremorum rarum superantes suberecti stricti sicut petioli appresse pilosi in inflorescentia glabrescentes, parum ramosi, ramis sub angulo valde acuto orientibus v. fere erectis. Folia caulina bene evoluta late reniformia lobis brevibus v. brevissimis arcuatis inter lobos brevissime incisa mediocriter petiolata, sicut folia radicalia pubescentia. Stipulia grosse et irregulariter acute dentata. Inflorescentia angusta baud multiflora, glomerulis laxiusculis. Flores parvi ad 2,5 mm. lg. ca 2 mm. It., flavescenti virides. Urceoli ca. 1,5 mm. lg. obconici (maturi nondum visi) glaberrimi. Sepala ca 1 mm. lg. late ovata obtusa glabrescentia apice tantum barbulata. Episepala anguste ovata sepalis sesqui breviora subduploque angustiora glabra. Pedicelli urceolis plerumque subaequantes 1—2 mm. lg., glaberrimi—V. s.

Habitat: in Sibiria.

Specim. examin. Distr. Minussinsk, prope pag. Nov. Marjasovo, in pratis ad ripas fluvii. 1910. VI. 4. fl. W. I. Smirnov/ sub № 715 (Inst. Bot. Ac. Sc. URSS).—Hue verisim spectant etiam specimina e distr. Atschinsk, pag. Umur, in betuleto 1911. VII. 26 (rosula), Kupressowa et Liubitzkaja.

Affinitas. Ab A. flavescenti Buser certe diversa pubescentia foliorum, eorum dentibus minimis, floribus minoribus etc.

(KyaeT npoAOJi>Keno—Crmtinunbaiur).

l'op.im № 492—U/IX-32 r. Tomck, 3-h Tiin.3ancH6no.'iHrpai}>TpecTa. 3aK. № 4274. Tnpa>K 195.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.