CC BY
54І ПЕДАГОГІКА І та медик°-біол°гічні
LaJillBHHIBBHJ проблеми фізичного
виховання і спорту ____________________________________________________________________________________
Budowa somatyczna zawodnikow trenuj^cych taekwondo WTF w MUKS „Pi^tnastka” w Bydgoszczy
Miroslawa Cieslicka, Marek Napierala, Barbara Dix, Blazej Stankiewicz
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszcz Instytut Kultury Fizycznej
Annotation:
Cieslicka Miroslawa, Napierala Marek, Dix Barbara, Stankiewicz Blazej. Construction of somatic athletes who train in WTF Taekwondo MUKS “Fifteen” in Bydgoszcz. Introduction. The sports training process consists of two phenomena, on the one hand is the level of motor skills, on the other player's body to adapt to certain types and sizes of exercise, what the result is the formation of body specific to the sport. Objective. The objective was to measure the somatic features on school students practicing taekwondo and comparison with regional research Kujawsko-Pomorskie conducted by Marek Napierala.
Materials and methods. The research was done on secondary school students (aged 14.5 - 16.5 years) taekwondo training in Student Interschool Sports Club “ Fifteen “ in Bydgoszcz. We analyzed somatic features (height, weight, and BMI). There have been a correlation analysis between pairs of traits studied to investigate the relationships between the parameters of body and compared with regional research Kujawsko-Pomorskie
conducted by Marek Napierala. Results and conclusions. In the case of boys outside the body of the youngest age category (14.5 years), greater than their peers from the regional research. In the group of girls higher average body height of girls exhibit regional research. Taekwondo trains are characterized by low BMI, which in most places in the range of normal. In all three age categories were characterized by higher body weight in girls with regional research. In this age the boys of regional research are on average 6.08 kg heavier than their peers who train taekwondo.
Keywords:
taekwondo, somatic, youth, area, height, weight.
Чеслинска Мирослава, Напиерала Марек, Дикс Барбара, Станкевич Блазей. Соматическое строение спортсменов, тренирующихся в таэквондо (WTF) в клубе «Пятнадцать» в Быдгощ. Введение. На процесс спортивной тренировки влияют два фактора: с одной стороны моторная способность и со второй - приспособление организма спортсмена к разновидностям физической нагрузки, в результате чего формируется специфическое для данного вида спорта строение тела. Цель работы. Целью исследования является измерение соматических особенностей молодежи из гимназии, которые тренируются в таэквондо, с результатами региональных исследований в Куявско-Поморском воеводстве.
Материал и методы. В исследовании принимали участие молодежь из гимназии (возраст 14,5-16,5 лет), которые тренируются в таэквондо в межшкольном ученическом спортивном клубе «Пятнадцать» в Быдгощ. В анализе представлены соматические особенности молодежи (рост, вес, индекс массы тела). Был проведен корреляционный анализ между парами исследуемых особенностей с целью исследовать связь между параметрами строения тела спортсменов и сравнить их с региональными данными Куявско-Поморского воеводства. Результаты и выводы. Установлено, что рост тела юношей-спортсменов в категории 14.5 лет превышает аналогичный показатель их ровесников из Куявско-Поморского региона. У девушек средний рост тела выше у представителей региона. Спортсмены таэквондисты отличаются более низким показателем индекса массы тела, которая в большинстве случаев находится в пределах нормы. Во всех трех возрастных категориях большая масса тела отмечена у девушек из региона. В этой возрастной категории юноши из региона в среднем на 6.08 кг тяжелее своих ровесников спортсменов.
таэквондо, соматический, молодежь, регион, рост, вес.
Чеслінська Мирослава, Напієрала Марек, Дікс Барбара, Станкевіч Блазей. Соматична будова спортсменів, що тренуються в таеквондо (WTF) в клубі «П'ятнадцять» у Бидгощ.
Вступ. На процес спортивного тренування впливають два чинники: з одного боку моторна здатність і з другого - пристосування організму спортсмена до різновидів фізичного навантаження, внаслідок чого формується специфічна для даного виду спорту будова тіла. Мета роботи. Метою дослідження є вимір соматичних особливостей молоді з гімназії, які тренуються в таеквондо, з результатами регіональних досліджень в Куявско-Поморському воєводстві.
Матеріал і методи. У дослідженні брала участь молодь з гімназії (вік 14,5-16,5 років), які тренуються в таеквондо в міжшкільному учнівському спортивному клубі «П'ятнадцять» у Бидгощ. У аналізі представлені соматичні особливості молоді (рост, вага, індекс маси тіла). Був проведений кореляційний аналіз між парами досліджуваних особливостей з метою виявлення зв'язку між параметрами будови тіла спортсменів і порівняти їх з регіональними даними Куявско-Поморського воєводства. Результати і висновки. Встановлено, що зростання тіла хлопців-спортсменів в категорії 14.5 років перевиЩує аналогічний показник їх ровесників з Куявско-Поморського регіону. У дівчат середнє зростання тіла вище у представників регіону. Спортсмени таеквон-дисти відрізняються нижчим показником індексу маси тіла, яка в більшості випадків знаходиться в межах норми. У всіх трьох вікових категоріях більша маса тіла відмічена у дівчат з регіону. У цій віковій категорії хлопці з регіону в середньому на 6.08 кг важче за своїх ровесників спортсменів.
таеквондо, соматичний, молодь, регіон, рост, вага.
Wst^p
Sport jest wazn^ cz^sci^ zycia spolecznego juz od za-rania dziejow. Pelni wielorakie funkcje i przyjmuje rozne postacie. Mozna go rozpatrywac jako aktywnosc fizyczn^, czyli czynne uprawianie sportu. Jednostki mog^ byc kie-rowane przy tym roznymi motywacjami - ch^ci^ osi^g-ni^cia dobrych wynikow sportowych, popraw^ zdrowia, kondycji fizycznej lub po prostu zabaw^ i aktywnym sp§-dzeniem wolnego czasu [3]. Dlatego tez na sport spojrzec mozna w kategoriach hedonistycznych, gdy uprawiany jest dla zabawy, jak rowniez pragmatycznych, gdy skon-centrowany jest na osi^gni^ciu konkretnego celu - meda-lu, czy tytulu mistrzowskiego [6]. Promowanie w mediach smuklej sylwetki i aktywnego trybu zycia oraz bombardo-wanie nowymi sposobami diety nadal stoj^ w opozycji do
© Mirostawa Cieslicka, Marek Napierata, Barbara Dix,
Btazej Stankiewicz, 2012
ci^gle swi^c^cych tryumfy restauracji typu McDonald's. Internet, siedz^cy tryb zycia, nawal obowi^zkow i ci^gly brak „czasu wolnego” maj^ fatalne skutki dla zdrowia mlodych ludzi: brak kondycji, wady postawy, otylosc. Popularnosci^ ciesz^ si§ tez od kilku lat zawody MMA (Mixed Martial Arts), dzi^ki ktorym swoj^ drug^ mlodosc przezyly rowniez sztuki walki. Przedmiotem badan uczy-niono mlodziez gimnazjaln^ (w wieku 14,5 - 16,5 lat) trenuj^c^ taekwondo w Mi^dzyszkolnym Uczniowskim Klubie Sportowym „Pi^tnastka” w Bydgoszczy. Anali-zie poddano cechy somatyczne (wysokosc, mas§ ciala i BMI). Dokonano tez analizy korelacji pomi^dzy parami badanych cech w celu zbadania wspolzaleznosci pomi§-dzy poszczegolnymi parametrami budowy ciala oraz po-rownano je z badaniami regionalnymi Wojewodztwa ku-jawsko- pomorskiego, przeprowadzonymi przez Marka Napieral^ [5].
Material i metody
Badanie przeprowadzone zostalo w dniach 2627 maja 2011 roku w Zespole Szkol Nr 5 Mistrzostwa Sportowego w Bydgoszczy. Przedmiotem analizy byli wszyscy zawodnicy Mi^dzyszkolnego Uczniowskiego Klubu Sportowego „Pi^tnastka” o profilu taekwondo w wieku gimnazjalnym. W pierwszym dniu zbadani zostali uczniowie klasy III, natomiast w drugim mlodziez z klas I i II. Grupa badawcza liczyla 36 osob w wieku 14,5 - 16,5 lat (14,5: 15 osob, 15,5: 13 osob, 16,5: 8 osob). Ponizsza rycina przedstawia obraz liczbowego rozkladu badanych.
Metody
W pierwszej cz^sci badania zostaly wykonane pomiary masy i wysokosci ciala w gabinecie piel^gniarki szkolnej. Rozwoj somatyczny zawodnikow okreslono na podstawie wysokosci i masy ciala. Wysokosc ciala zostala zmierzona za pomocy miary umieszczonej przy wagach lekarskich. Badany stawal w pozycji frankfurckiej (tzn. pozycja oczno-uszna, przy ktorej linia pozioma przebiega przez gorne kraw^dzie guzkow usznych i dolny brzeg oczodolu), nie mogla byc ona ani zadarta, ani pochylona. Wysokosc byla odczytywana od szczytu glowy badanego, tzw. Verte. Pomiar masy ciala odbyl si§ w godzinach porannych w obecnosci piel^gniarki szkolnej i trenera na wadze lekarskiej z dokladnosciy do 10 dag. Zawodnicy stawali na wadze boso w spodenkach gimnastycznych i bawelnianej koszulce. Zastosowano statystyk^ testu u do okreslenia, czy wyst^pujy istotne statystycznie roznice pomi^dzy badanymi. Budowa somatyczny badanych scharakteryzowano na podstawie wskaznika Queteleta II (BMI). Wspolczynnik ten obliczony zostal poprzez podzielenie masy ciala w kilogramach przez kwadrat wysokosci ciala w metrach. I = masa ciala w kg : wysokosc ciala2 w m. Wyniki zostaly sklasyfikowane wedlug ponizszych norm:
x - 16,00 3 stopien szczuplosci
16,0 - 16,99 2 stopien szczuplosci
17,0 - 18,49 1 stopien szczuplosci
18,50 - 24,99 zakres normalnej zmiennosci
25,0 - 29,99 1 stopien nadwagi
30,0 - 30,99 2 stopien nadwagi
40,0 -x 3 stopien nadwagi
[1]. W celu analizy uzyskanych wynikow posluzono si§ metodami statystycznymi. Istotne bowiem bylo sprawdzenie jakie czynniki wplywajy na rozwoj motoryczny. Posluzono si§ przy tym programem PASW Statistics 18 (wersja 18.0.0).
Wyniki
Wysokosc ciala badanych oscylowala mi^dzy 156,2 cm a 182,1 cm. Roznica pomi^dzy najnizszym i najwyzszym badanym wyniosla 25,9 cm. W grupie dominowaly osoby mierzyce 160cm. Srednia wysokosc ciala w badaniach wlasnych wyniosla 167,1 cm. Roznice pomi^dzy osobami w wieku 14,5 lat a pozostalymi badanymi sy znaczne. Uczniowie w wieku 15,5 lat sy pod tym wzgl^dem najbardziej zroznicowani. Roznica pomi^dzy najnizszym a najwyzszym badanym z tej grupy wiekowej wyniosla az 20,4 cm.
Tabela 1 ukazuje roznice wysokosci ciala wedlug plci badanych. Chlopcy sy wyzsi niz dziewcz^ta - sredni wynik
32012
H
dla chlopcow do 170,2 cm, natomiast dla dziewczyt 162,2 cm. Wartosc odchylenia standardowego informuje o tym, czy grupa jest zroznicowana czy jednolita pod wzgl^dem tej cechy. Im wyzsza wartosc, tym bardziej obserwowane wartosci sy oddalone od sredniej. Mozna wi§c wysnuc wniosek, iz grupa chlopcow jest bardziej zroznicowana pod wzgl^dem wysokosci ciala, niz grupa dziewczyt.
W przypadku kategorii wiekowej 14,5 lat widac, ze chlopcy z badan regionalnych przewyzszajy znacznie chlopcow z badan wlasnych, az o 8,51 cm. Chlopcy
15,5 oraz 16,5 letni z badan wlasnych wypadajy pod tym wzgl^dem lepiej niz ich rowiesnicy z badan regionalnych, odpowiednio o 0,5 oraz 1,76 cm. Roznica pomi^dzy sredniy wysokosciy ciala chlopcow 14,5 letnich z badan wlasnych oraz badan regionalnych jest istotna statystycznie na poziomie 1% (wynik testu u = 7,76). Roznice w pozostalych kategoriach wiekowych nie sy istotne statystycznie (odpowiednio u = 0,26 oraz 1,93).
Tabela 3 przedstawia charakterystyk^ liczbowy srednich wynikow wysokosci ciala dziewczyt (cm). Dziewcz^ta z badan regionalnych sy srednio o 0,83 cm wyzsze. W grupie dziewczyt 16,5 letnich w badaniu wlasnym jest tylko jedna osoba, niemozliwym bylo wi§c oszacowanie sredniego odchylenia kwadratowego oraz testu u. Roznice w wysokosci ciala mi^dzy dziewcz^tami z dwoch grup badawczych nie sy istotne statystycznie.
Masa ciala badanych w badaniu wlasnym oscylowala mi^dzy 44 kg a 87 kg. Roznica pomi^dzy dwoma skrajnymi wynikami wyniosla 43 kg. Srednia waga badanych to 55,1 kg, w grupie najwi^cej osob legitymowalo si§ wagy 50,3 kg. 25% badanych miala mas§ ciala nizszy niz 50,4 kg. Rycina 3 pokazuje, ze masa ciala uczniow, poza jednym skrajnym wynikiem, rozklada si§ dosc rownomiernie. Uczniowie najmlodsi jednak w wi^kszosc osiygajy nizszy mas§ ciala, niz ich starsi koledzy.
Roznice pomi^dzy plciy sy widoczne w masie ciala. Srednia masa ciala chlopcow jest o 7 kg wyzsza niz dziewczyt. Podobnie jak w przypadku wysokosci, wyniki chlopcow sy duzo bardziej zroznicowane, niz wyniki dziewczyt.
Tabela 5 przedstawia porownanie srednich wynikow masy ciala chlopcow w kg z badan wlasnych z wynikami ich rowiesnikow z badan regionalnych. Najwi^kszy roznic^ pomi^dzy masy ciala uczniow z badan wlasnych, a tych z badan regionalnych, odnotowano wsrod osob w wieku 16,5 lat. W tej kategorii wiekowej chlopcy z badan regionalnych sy srednio o 6,08 kg ci^zsi, niz ich rowiesnicy trenujycy taekwondo. Taky samy tendencje zauwazono wsrod osob w wieku 14,5 lat. Tutaj rowniez uczniowie z badan wlasnych osiygn^li nizszy mas§ ciala srednio o 3,91 kg. Jedynie 15,5 letni uczniowie z badan wlasnych legitymujy si§ wagy wyzszy srednio o 3,04 kg niz ich rowiesnicy z badan regionalnych. W grupie wiekowej 14,5 roznice pomi^dzy sredniy masy ciala chlopcow z badan wlasnych oraz regionalnych jest istotna statystycznie na poziomie 5% (u = 2,51). Dla chlopcow w wieku 16,5 lat roznice sy istotne statystycznie na poziomie 1% (u = 4,20). Mi^dzy srednimi w kategorii 15,5 lat, roznica nie jest statystycznie istotna (u = 0,88).
Tabela 6 ukazuje charakterystyk^ liczbowy srednich
І ПЕДАГОГІКА I
та медико-бюлогічш проблеми ф!зичного виховання I спорту
Rycina 1. Liczebny rozkiad badanych Tabela 1. Statystyki dla wysokosci ciaia wediug pici badanych
plec N Srednia Odchylenie standardowe
wzrost dziewcz^ta 14 162,250 2,З124
chlopcy 22 170,2З6 8,4501
Rycina 2. Wysokosc badanych w cm ze wzgl^du na wiek badanych
э
2012
07
Tabela 2. Charakterystyka liczbowa wysokosci ciaia chiopcow 14,5 - 16,5 letnich (cm)
N X 3 D u
14,5 lat Badania wlasne 6 158,68 2,55 8,51 7,76**
Badania regionalne 65З 167,19 8,7З
15,5 lat Badania wlasne 9 172,61 5,65 0,5 0,26
Badania regionalne 515 172,11 6,8З
16,5 lat Badania wlasne 7 177,09 2,28 1,76 1,9З
Badania regionalne 601 175,ЗЗ 7,41
* p < 0,05; ** p < 0,01; t 005df = 1,96; t 001df = 2,58
ґ ґ ’ а = 0,05; df= да ’ ’ а = 0,01; df= да ’
Tabela 3. Charakterystyka liczbowa wysokosci ciaia dziewczqt 14,5 - 16,5 letnich (cm)
N X 5 D u
Badania wlasne 9 161,54 2,5З 0,87 0,99
Badania regionalne 750 162,41 7,2З
15,5 lat Badania wlasne 4 16З,4 1,З5 0,З2 0,4З
Badania regionalne 4З9 16З,72 6,59
16,5 lat Badania wlasne 1 164,0 - 1,З1
Badania regionalne 5З2 165,З1 6,90
* p < 0,05; ** p < 0,01; t 005df = 1,96; t 001df = 2,58
ґ ґ ’ а = 0,05; df= да ’ ’ а = 0,01; df= да ’
Rycina 3. Masa ciaia badanych (w kg) ze wzglfdu na wiek badanych
І ПЕДАГОГІКА І та медико-бюлопчш
---- -------------- проблеми фIзичнoгo
виховання I спорту
Tabela 4. Statystyki dla masy ciaia wediug pici badanych
plec N Srednia Odchylenie standardowe
Masa ciala dziewcz^ta 14 50,893 2,7474
chlopcy 22 57,714 8,1540
Tabela 5. Charakterystyka liczbowa masy ciaia chiopcow 14,5 - 16,5 letnich (kg)
N X 5 D u
14,5 lat Badania wlasne 6 50,93 3,75 3,91 2,51*
Badania regionalne 801 54,84 8,32
15,5 lat Badania wlasne 9 61,12 10,31 3,04 0,88
Badania regionalne 544 58,08 6,09
16,5 lat Badania wlasne 7 59,14 3,68 6,08 4,20**
Badania regionalne 479 65,22 8,22
* p < 0,05; ** p < 0,01; t 005df = 1,96; t 001df = 2,58
ґ ґ ’ а = 0,05; df= да ’ ’ а = 0,01; df= да ’
Tabela 6. Charakterystyka liczbowa masy ciaia dziewczqt 14,5 - 16,5 letnich (kg)
N X 5 D u
Badania wlasne 9 50,69 3,34 1,27 1,09
14,5 lat Badania regionalne 750 51,96 8,51
Badania wlasne 15 5 lat 4 50,82 1,13 3,24 5,23**
Badania regionalne 527 54,06 6,17
Badania wlasne 1 53,0 - 2,33 -
16,5 lat Badania regionalne 383 55,33 6,08
* p < 0,05; ** p < 0,01; t
= 1,96; t 001
= да ’ ’ а = 0,01;
= 2,58
Rycina 4. Normy BMI dla uczniow z badania wiasnego
32012
n
wynikow masy ciala dziewczyt w kg. Roznice pomi^dzy srednimi z badan wlasnych oraz badan regionalnych sy nizsze, niz w grupie chlopcow. We wszystkich trzech kategoriach wiekowych wi^kszy masy ciala charakteryzowaly si§ dziewcz^ta z badan regionalnych. Najwi^ksza roznica zachodzi w grupie 15,5 letniej - 3,24 kg. Dziewcz^ta 16,5 oraz 14,5 letnie z badan wlasnych osiygn^ly nizszy mas§ ciala niz ich rowiesniczki z badan regionalnych odpowiednio o 2,33 oraz 1,27 kg. Roznica pomi^dzy masy ciala dla uczennic 15,5 letnich z badan wlasnych oraz regionalnych, wykazuje istotnosc statystyczny na poziomie 1% (u = 5,23).
Wskaznik Queteleta II (inaczej Body Mass Index -BMI), obliczono na podstawie wysokosci i masy ciala badanych stosujyc wzor - masa ciala w kg : wysokosc ciala2 w metrach. Srednia wartosc wskaznika BMI wyniosla 19,7. Najnizsza wartosc wskaznika w grupie to tylko 16,7, najwyzsza natomiast - 26,23. Roznica pomi^dzy wartosciami ekstremalnymi to 9,53. Najwi^cej osob uzyskalo wynik 19,1. 75% uczniow mialo wynik nizszy niz 20,6.
W celu sprawdzenia, czy sredni wynik wspolczynnika BMI rozni si§ w zaleznosci od plci, przeprowadzono test t dla dwoch prob niezaleznych. Test Levene'a wskazuje, iz wariancje w obu grupach sy jednakowe (istotnosc na poziomie 0,210, a wi§c wyzszym od przyj^tego 0,05). W celu przeprowadzenia statystyki testu t przyj^to hipotez^ zerowy o rownosci srednich w obu grupach (sredni wynik BMI jest taki sam u chlopcow, jak i u dziewczyt). Istotnosc jest wyzsza niz 0,05, dlatego nie ma podstaw do odrzucenia tej hipotezy. Wynika z tego, iz nie ma istotnych statystycznie roznic pomi^dzy wskaznikami masy ciala w zaleznosci od plci.
W grupie dominowaly osoby, ktorych wynik BMI zaliczal do zakresu normalnej zmiennosci. Do tej kategorii nalezy 27 uczniow. Osmioro badanych zaklasyfikowano do kategorii szczuplych (siedmioro do 1 stopnia szczuplosci, jednego do 2 stopnia). Jeden uczen wykazuje 1 stopien nadwagi. W grupie nie wyst^powaly osoby, ktorych zaliczyc mozna do skrajnego stopnia szczuplosci oraz dwoch najwyzszych stopni nadwagi. Podsumowujyc, wskazniki BMI badanych (poza kilkoma wyjytkami) sy w normie.
Dyskusja i wnioski
Taekwondo to koreanska sztuka walki i samoobrony. Trening tej sztuki walki zaklada rozwoj taki cech motorycznych, jak: gibkosc, wytrzymalosc, sila,
szybkosc, zwinnosc, skocznosc, refleks oraz koordynacja. Mlodzi zawodnicy Mi^dzyszkolnego Uczniowskiego Klubu Sportowego „Pi^tnastka” w Bydgoszczy zbadani zostali pod wzgl^dem budowy morfologicznej (wysokosc i masa ciala), wyniki zostaly porownane z badaniami regionalnymi Wojewodztwa kujawsko- pomorskiego, przeprowadzonymi przez Marka Napieral^ [4,5].
Chlopcy odznaczajy si§ wi^kszy wysokosciy i masy ciala od swych rowiesniczek. W przypadku wysokosci ciala chlopcy poza najmlodszy kategoriy wiekowy (14,5 lat), przewyzszajy swoich rowiesnikow
z badan regionalnych. W grupie dziewczyt wyzszy sredniy wysokosc ciala przejawiajy dziewcz^ta z badan regionalnych. Pozajedny grupy (chlopcy 15,5 letni), badani z badan regionalnych wykazujy wi^kszy sredniy mas§ ciala, niz ich rowiesnicy i rowiesniczki z badan wlasnych. Trenujycy taekwondo wyrozniajy si§ niskim wskaznikiem BMI, ktory w wi^kszosci sytuuje si§ w zakresie przyj^tej normy. Intensywnie prowadzone badania nad procesami zwiyzanymi ze sportami walki trwajy nadal i przyczyniajy si§ do gl^bszego poznania zawodnika. Jest to jedna z tych dyscyplin sportu dla ktorej okreslone parametry fizyczne sy jednym z warunkiem osiygni^cia sukcesu. Roznice pomi^dzy srednimi z badan wlasnych oraz badan regionalnych sy nizsze, niz w grupie chlopcow. We wszystkich trzech kategoriach wiekowych wi^kszy masy ciala charakteryzowaly si§ dziewcz^ta z badan regionalnych. Najwi^ksza roznica zachodzi w grupie 15,5 letniej - 3,24 kg. Dziewcz^ta 16,5 oraz 14,5 letnie z badan wlasnych osiygn^ly nizszy mas§ ciala niz ich rowiesniczki z badan regionalnych odpowiednio o 2,33 oraz 1,27 kg. Roznica pomi^dzy masy ciala dla uczennic 15,5 letnich z badan wlasnych oraz regionalnych, wykazuje istotnosc statystyczny na poziomie 1% (u = 5,23). przedstawia porownanie srednich wynikow masy ciala chlopcow w kg z badan wlasnych z wynikami ich rowiesnikow z badan regionalnych. Najwi^kszy roznic^ pomi^dzy masy ciala uczniow z badan wlasnych, a tych z badan regionalnych, odnotowano wsrod osob w wieku 16,5 lat. W tej kategorii wiekowej chlopcy z badan regionalnych sy srednio o 6,08 kg ci^zsi, niz ich rowiesnicy trenujycy taekwondo. Taky samy tendencje zauwazono wsrod osob w wieku
14.5 lat. Tutaj rowniez uczniowie z badan wlasnych osiygn^li nizszy mas§ ciala srednio o 3,91 kg. Jedynie
15.5 letni uczniowie z badan wlasnych legitymujy si§ wagy wyzszy srednio o 3,04 kg niz ich rowiesnicy z badan regionalnych. W grupie wiekowej 14,5 roznice pomi^dzy sredniy masy ciala chlopcow z badan wlasnych oraz regionalnych jest istotna statystycznie na poziomie 5% (u = 2,51). Dla chlopcow w wieku 16,5 lat roznice sy istotne statystycznie na poziomie 1% (u = 4,20). Mi^dzy srednimi w kategorii 15,5 lat, roznica nie jest statystycznie istotna (u = 0,88). Na proces szkolenia sportowego skladajy si§ dwa zjawiska, z jednej strony poziom zdolnosci motorycznych, z drugiej zas przystosowanie organizmu zawodnika do okreslonych rodzajow i wielkosci wysilku fizycznego, czego wypadkowy jest ksztaltowanie budowy ciala specyficznej dla danej dyscypliny sportu [10, 2, 7,8,9].
Wspolczesne taekwondo rozpatrywane w kategoriach wielkiego wyczynu sportowego, wymaga szczegolnie starannego i wszechstronnie przygotowanego zawodnika, zarowno pod wzgl^dem wysokiej wydolnosci fizycznej, jak i wysokich umiej^tnosci technicznych. Taekwondo jest sportem, w ktorym uzyskiwany wynik zalezy w powaznym stopniu od czynnikow fizjologicznych oraz wlasciwosci somatycznych zawodnikow
І ПЕДАГОГІКА І та медико-бюлопчш
*----“--------------* проблеми ф!зичного
виховання I спорту
Pismiennictwo
1. Drozdowski Z. Antropometria w wychowaniu fizycznym, Akademia Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego, Poznan, 1998, s. 19-22.
2. Gorner K., Prusik. Ka., Prusik. Krz. Zmiany wielkosci cech somatycznych i zdolnosci motorycznych dziewczyt i chlopcow w wieku 11 — 12 lat w rocznym cyklu szkolnym. In: Antropomotorika
2007. Banska Bystrica : FHV UMB, 2007, s. 46-53.
3. Kowalczyk K. Budowa somatyczna I zdolnosci motoryczne zawodnikow trenujycych Taekwondo. Praca magisterska WSG Bydgoszcz 2011, s. 124-150.
4. Napierala M. Srodowiskowe uwarunkowania somatyczne i motoryczne a wiek rozwojowy dzieci i mlodziezy na przykladzie kujawsko-pomorskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz, 2008 s. 98-105.
5. Napierala M. Wazniejsze uwarunkowania rozwoju somatycznego i motorycznego dzieci i mlodziezy z wojewodztwa kujawsko-pomorskiego, Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz, 2005 s. 72-80.
6. Prusik Ka. Rownowaga ciala dzieci trenujycych i nietrenujycych. Wydawnictwo Uczelniane AWFiS w Gdansku, 2007, 143 p.
7. Pilewska W. Dobor pod wzgl^dem budowy somatycznej oraz poziomu zdolnosci motorycznych par sportowego tanca towarzyskiego reprezentujycych odmienne style taneczne, [w]: Wychowanie fizyczne i sport. Kwartalnik, Tom XLVI, Suplement Nr 1, Cz^sc 1. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa, 2002, s.12-13.
8. Pilewska W. Zroznicowanie motoryczne oraz somatyczne tancerzy i tancerek sportowego tanca towarzyskiego, [w]: Rocznik Naukowy AWFiS Gdansk, tom X „Indywidualizacja w procesie treningu sportowego”. Wydawnictwo Uczelniane AWFiS w Gdansku, 2002, s.217-227.
9. Pilewska W., Pilewski R. Budowa somatyczna zawodniczek i zawodnikow sportowego tanca, [w]: Sport a dobrostan, red. prof. dr hab. E. Rutkowska. Wydawnictwo Uniwersytetu M. Curie-Sklodowskiej, Lublin, rozdzial XI, 2008. s.109-117.
10. Stankiewicz B., St^pniak R. Rozwoj Fizyczny a sprawnosc ogolna dziewczyt w wieku 10-12 lat, [w]: Zbornik vedeckovyskumnych prac vedy o sporte, Banska Bystrzyca 2002, s. 252- 262.
Информация об авторах: Чеслинска Мирослава
cudaki@op.pl
Институт физической культуры университета Казимира Великого ул. Яна Кароля Ходкевича, 30, г.Быдгощ, Польша.
Напиерала Марек nkeram@poczta.onet.pl
Институт физической культуры университета Казимира Великого ул. Яна Кароля Ходкевича, 30, г.Быдгощ, Польша.
Дикс Барбара dixi@poczta.onet.pl
Институт физической культуры университета Казимира Великого ул. Яна Кароля Ходкевича, 30, г.Быдгощ, Польша.
Станкевич Блазей blazej1975@interia.pl
Институт физической культуры университета Казимира Великого ул. Яна Кароля Ходкевича, 30, г.Быдгощ, Польша.
Поступила в редакцию 24.07.2012г.
References:
1. Drozdowski Z. Anthropometry in physical education [Antropometria w wychowaniu fizycznym], Poznan, Academy of Physical Education. Eugene Piasecki, 1998, pp.19-22.
2. Gorner K., Prusik. Ka., Prusik. Krz. Changes in the volume of somatic and motor skills of girls and boys aged 11 - 12 years in the annual cycle of school [Zmiany wielkosci cech somatycznych i zdolnosci motorycznych dziewczyt i chlopcow w wieku 11-12 lat w rocznym cyklu szkolnym]. Antropomotorika. Banska Bystrica, FHV UMB,
2007, pp.. 46-53.
3. Kowalczyk K. Construction of somatic and motor abilities of athletes who train Taekwondo [Budowa somatyczna I zdolnosci motoryczne zawodnikow trenujycych Taekwondo]. Thesis WSG Bydgoszcz, 2011p. 124-150.
4. Napierala M. Environmental conditions and the somatic and motor developmental age of children and youth as an example Kujawsko-Pomorskie [Srodowiskowe uwarunkowania somatyczne i motoryczne a wiek rozwojowy dzieci i mlodziezy na przykladzie kujawsko-pomorskiego], Bydgoszcz, University of Casimir the Great, 2008, pp.98-105.
5. Napierala M. Major determinants of somatic and motor development of children and adolescents with Kujawsko-Pomorskie [Wazniejsze uwarunkowania rozwoju somatycznego i motorycznego dzieci i mlodziezy z wojewodztwa kujawsko-pomorskiego], Bydgoszcz, Bydgoszcz Academy. Casimir the Great, 2005, pp. 71-80.
6. Pilewska W. Selection in terms of construction and the level of somatic motor skills of sports ballroom dance couples representing different styles of dance [Rownowaga ciala dzieci trenujycych i nietrenujycych]. Physical education and sport. 2002, vol.156(1), pp. 12-313.
7. Pilewska W. Differentiation of somatic motor and dancers sports dance. Individualization in the process of sports training [Dobor pod wzgl^dem budowy somatycznej oraz poziomu zdolnosci motorycznych par sportowego tanca towarzyskiego reprezentujycych odmienne style taneczne]. Scientific Yearbook AWFiS Gdansk, 2002, vol.10, pp. 217-227.
8. Pilewska W., Pilewski R. Construction of somatic athletes and players sports dance [Zroznicowanie motoryczne oraz somatyczne tancerzy i tancerek sportowego tanca towarzyskiego]. Sport and well-being,
2008, vol.11, pp.109-117.
9. Prusik Ka. The balance of the body trained and untrained children [Budowa somatyczna zawodniczek i zawodnikow sportowego tanca]. Publisher Institutional AWFiS in Gdansk, 2007, 143 p.
10. Stankiewicz B., Stepniak R. Physical development and overall efficiency of the girls aged 10 - 12 years [Rozwoj Fizyczny a sprawnosc ogolna dziewczyt w wieku 10-12 lat]. Collection of the advanced studies in sport. Banska Bystrzyca, 2002, pp. 252- 262.
Information about the authors: Cieslicka Miroslawa
cudaki@op.pl
The Institute of Physical Culture Casimir the Great University st. Jan Karol Chodkiewicz 30, 85-064 Bydgoszcz, Poland
Napierala Marek nkeram@poczta.onet.pl The Institute of Physical Culture Casimir the Great University st. Jan Karol Chodkiewicz 30, 85-064 Bydgoszcz, Poland
Dix Barbara dixi@poczta.onet.pl
The Institute of Physical Culture Casimir the Great University st. Jan Karol Chodkiewicz 30, 85-064 Bydgoszcz, Poland
Stankiewicz Blazej blazej1975@interia.pl The Institute of Physical Culture Casimir the Great University st. Jan Karol Chodkiewicz 30, 85-064 Bydgoszcz, Poland Came to edition 24.07.2012.
