Научная статья на тему 'ҲАР ХИЛ ГЕНОТИПЛИ ҚЎЙЛАРНИ ЖАДАЛ БУРДОҚИЛАШДА “BEST MEGA MIX” ТЎЛА ҚИЙМАТЛИ ОЗУҚАДАН ФОЙДАЛАНИШ САМАРАДОРЛИГИ'

ҲАР ХИЛ ГЕНОТИПЛИ ҚЎЙЛАРНИ ЖАДАЛ БУРДОҚИЛАШДА “BEST MEGA MIX” ТЎЛА ҚИЙМАТЛИ ОЗУҚАДАН ФОЙДАЛАНИШ САМАРАДОРЛИГИ Текст научной статьи по специальности «Естественные и точные науки»

CC BY
98
9
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Эдилбай зотли қўчқорлар / жайдари зотли қўчқорлар / жайдари зотли совлиқлар / тирик вазн / меъёр / рацион / “Best Mega Mix”.

Аннотация научной статьи по естественным и точным наукам, автор научной работы — Зоҳиджон Зокиржонович Ҳакимов, Дилноза Мавлановна Парманова, Шоҳноза Авғоновна Шохназарова

Мақолада Эдилбай ва Жайдари зотига мансуб қўйларни гўшт маҳсулдорлигини оширишда “Best Mega Mix” тўла қийматли озуқадан фойдаланиш самарадорлиги тўғрисида маълумотлар келтирилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по естественным и точным наукам , автор научной работы — Зоҳиджон Зокиржонович Ҳакимов, Дилноза Мавлановна Парманова, Шоҳноза Авғоновна Шохназарова

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ҲАР ХИЛ ГЕНОТИПЛИ ҚЎЙЛАРНИ ЖАДАЛ БУРДОҚИЛАШДА “BEST MEGA MIX” ТЎЛА ҚИЙМАТЛИ ОЗУҚАДАН ФОЙДАЛАНИШ САМАРАДОРЛИГИ»

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=2223Q

ХДР ХИЛ ГЕНОТИПЛИ КУЙЛАРНИ ЖАДАЛ БУРДОКИЛАШДА "BEST MEGA MIX" ТУЛА КИЙМАТЛИ ОЗУКАДАН ФОЙДАЛАНИШ

САМАРАДОРЛИГИ

Зохдджон Зокиржонович Х,акимов, Дилноза Мавлановна Парманова,

Шо^ноза АвFоновна Шохназарова

Аннотация: Маколада Эдилбай ва Жайдари зотига мансуб куйларни гушт махсулдорлигини оширишда "Best Mega Mix" тула кийматли озукадан фойдаланиш самарадорлиги тугрисида маълумотлар келтирилган.

Калит сузлар: Эдилбай зотли кучкорлар, жайдари зотли кучкорлар, жайдари зотли совликлар, тирик вазн, меъёр, рацион, "Best Mega Mix".

Кириш. Республикамиз чорвачилик сохасида куйчилик мухим урин тутади ва мамлакатимизда ишлаб чикарилаётган гуштнинг маълум бир кисми шу тармокка тугри келади, шу боис куйчиликни илмий асосда ривожлантириш, махалий шароитга мос зотдор куйларни меъёр даражасида парваришлаш, тула кийматли озиклантириш хамда наслчилик ишларини янада яхшилаш мухим ва долзарб вазифалардан бири булиб хисобланади.

Мавзунинг долзарблиги. Мамлакатимизда озик-овкат хавфсизлигини таъминлаш, ахолини куйчилик махсулотларига булган талабини кондириш, сифатли кузи гушти ишлаб чикариш, куйларнинг бурдокилаш технологияларини такомиллаштириш йуналишидаги тадкикотлар долзарб хисобланади.

Сунгги йилларда бутун жахон экологиясида об-хавонинг ортиши натижасида экологик мухитнинг ёмонлашуви кузатилмокда. Бу холат натижасида, ёз фаслида хаво харорати кутарилиб сувга булган талаб хам ортиб бормокда, окибатда худудларда кургокчилик юзага келиб, экинлар хосилдорлиги пасайиб кетмокда. Шу билан бирга сохани янада ривожлантириш бугунги кунда илм билан амалиётни бирга кушиб олиб бориш самарадорликни белгилайди ва бунинг учун селекция-наслчилик ишларига эътибор бериш, хар бир худуднинг табиий иклим шароитларига мос келувчи ва махсулот ишлаб чикаришни таъминловчи гушт махсулдорлиги йуналишидаги куйларни тула кийматли озиклантириш, ва гушт махсулдорлигини оширишнинг жадал технологиясини ишлаб чикиш хамда ушбу технологияни куллаш гушт махсулотлари етиштиришнинг асоси булиб хизмат килади.

Тадкикот максади. Фаргона вилояти Кува тумани "QUVONCHBEK ZOHIDJON FERMASI" МЧЖ (куйнинг Жайдари зоти буйича наслчилик

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22230

хужалиги) шароитида Эдилбай ва Жайдари зотли кучкорлар, совликларни гушт махсулдорлигини оширишнинг ноанъанавий усулда тайёрланган "Best Mega Mix" тула кийматли озукадан фойдаланиб бурдокилашдан иборат.

Илмий янгилиги. Илк бор хужалик шароитида Эдилбай ва Жайдари зотли кучкорларнинг жадал бурдокилашда ноананавий усулда тайёрланган "Best Mega Mix" тула кийматли озукадан фойдаланилади.

Амалий а^амияти. Эдилбай ва Жайдари зотли кучкорлар, совликларни гушт махсулдорлигини оширишда ноанъанавий усулда тайёрланган "Best Mega Mix" тула кийматли озукадан фойдаланиб, жадал бурдокилашдан иборат. Натижада хар хил генотипли куйлардан олинадиган гушт махсулдорлигини оширишда кунлар кискариши ва харажатларнинг камайишига, купрок даромад олиш имконини беради.

Тадкикотларни бажариш жойи. Илмий тадкикотлар 2022 йилда Фаргона вилояти Кува тумани "QUVONCHBEK ZOHIDJON FERMASI" МЧЖ (куйнинг Жайдари зоти буйича наслчилик хужалиги)да амалга оширилди. Тадкикотлар Эдилбай ва Жайдари зотли кучкорлар, совликларда бажарилди.

Тадкикотлар учун 3 та тажриба гурухи Эдилбай зотли кучкорлар I

тажриба (n-5) гурухи, Жайдари зотли кучкорлар II тажриба (n-5) гурухи, жайдари зотли кари совликлар III тажриба (n-5) гурухлари шакллантирилди. Тажриба гурухларидаги кучкорлар ва кари совликлари хужалик ветеринар врачи томонидан ички ва ташки паразитларга карши профилактика ишлари утказилди. Тадкикотлардаги кучкорлар ва кари совликлар тургун холда бурдокиланди.

Тадкикот натижалари. Тадкикотда хар генотипли куйларда гушт махсулдорлигини оширишнинг жадал технология асосида хужаликда ноанъанавий усулда тайёрланган тула кийматли озиклантирилди. Х,ар бир гурухнинг тирик вазн, кг тарозида тортиб улчанди. "Best Mega Mix" тула кийматли озукадан фойдаланиб озиклантириш натижасида куй гушти етиштиришнинг хажми ошишига эришилди.

1-жадвал

"Best Mega Mix" тула кийматли озуканинг кимёвий таркиби

№ Курсаткичлар %

1 Намлик 9,3

2 Хом кул 9,76

3 Хом азот 2,16

4 Хом протеин 13,52

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22230

5 Хом ёг 3,87

6 Хом клетчатка 13,06

7 Крахмал 31,50

8 Калъций 1,17

9 Фосфор 0,42

10 Кислоталиги 2,80

11 Захарлилиги захарли эмас

Кимёвий текширувлар республика хайвон касалликлари ташхиси озик-овкат махсулотлари хавфсизлиги давлат марказида утказилди. (Баённома № 92.) Тажрибадаги кучкор ва куйларга "Best Mega Mix" тула кийматли озукадан фойдаланиб, куйидаги рацион тузилди.

Тирик вязни 75-80 кг булган бурдокиланаёгган Эдилбай ва Жайдари зотли кучкорлар учуй озиклантириш

рациони

* _._._._._._._._._,

№ Озука тури Озука мивдори Озука бир-лиги Алма-111 и ну в энергия Курук модда Хом протеин NaCl Ca Р

кг кг МДж кг Г г г г

Озука меёри 1.9 20.9 3 230 17 11.4 4.8

1 Беда шгчани 1 0.44 6.95 0.83 101 - 10 2.2

2 Кузги бугдой похоли 2 0.4 10.24 1-7 37 - 5.6 1.6

3 Best Mega Mix 1 1.06 10.57 0.9 135.2 - 11.7 4.2

4 Ош тузи 0.017 - - - - 17 - -

5 0.025 - - - - - - 5.5

6 Жами 1.9 27.76 3.42 273.2 17 27.3 13.5

Меёрга нисбатан фаркн= 0 +6.86 +0.42 +43,2 0 + 15.9 +8,7

Жадвал маълумотларнга к5фа. тирик в аз ни 75-80 кг булган бур до кита бокилаёгган Эдилбай ва Жайдари зотли кучкорлар га бериладнган рацион структураснга кура пичанлар 42 % консентрат озикалар 58 % ни ташкил этди.

Рационда 100 кг тирик вазнга 4.27 кг курук модда. кальцийни фосфоргабулганнисбати 2:1 нн ташкил этади.

3 -жадва.1

Тирик вазвп 55-60 кг булган оурдокнллнаётган Жандарн зотли совлнклар учун озиклантириш раипони

JY» Озука гурп Озука мпк-дори Озука бнрлиг н Алма-шпнув энергия Курук модда Хом протеин NaCI Ca Р

кг кг МДж кг г г г г

Озука меёри 1_7 18.7 2.2 205 14 10 4.2

1 Беда пичани 1 0.44 6.95 0.83 101 - 10 2.2

2 Кузги бугдой похоли 2 0.4 10.24 1J 37 - 5,6 1,6

3 Best Mega Mix 0.8 0.86 8.46 0,72 108.2 - 9,3 6 3,36

4 Ош тузи 0.017 - - - - 14 - -

5 Дин^трифс«сфат 0,025 - - - - - - 5,5

6 аы и 1,7 25,65 3.24 246.2 14 24 96 12 66

Меёрга нисбатан фарки± 0 —6.95 — 1.04 -41.2 0 — 14.96 — 8.4

Жадвал маълумотларнга кура, тирик вазни 55-60 кг булган бурдокига бокилаётган Жайдари зотли совликларга бериладиган рацион струкгурасига кура пичанлар 49 °/о консентрат озикалар 51 З-ó ни ташкил этди. Рационда 100 кг тирик вазнга 5,4 кг курук модда. кальцийни фосфорга булган нисбати 1,97:1 ни ташкил

зтади

Куйидаги жадвалда Best Mega Mix тула кийматли озуквдан фойдалангандатажриба гуру^идаги куйларнинг тирик вазни узгариши келтирилган.

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22230

Тажриба гурухларидаги ^уйлариииг тирик вазди, кг

4-жадвал

Гуртилар и Тажрибага кунилгандяги 10 кунликдагп тирик 35 кунликдагп тирик Тирик

тирик БЯЗИ, кг вази, кг вази, кг вазипнп

ошишп

М±т limit Mim limit М±ш limit кг %

Эдилбай 5 73,6-87 85,12±0,70 76,6-90,8 94,62±0.74 85,6-100,6 13 16,0

кучкорлар

Жайдари 5 69:54±0.6б 65-77,5 72.46±0.66 67,8-80,5 78,38±0,67 73,8-86,5 8,8 12,6

кучкорлар

Жайдари 5 59.82±0.45 55,5-64.8 61;7±0:4б 57,3-66,7 66,5±0.46 62,2-71,4 6,6 11,0

совпщпар

^agBan MabnyMoTnapugaH KypHHu6 Typu6gHKH, x,ap ynana rypyxnapgaru Kyftnap Ta^pu6ara KyftunraH KyHHgaH 6omna6 35 KyH gaBoMHga paцнoн TapKuSugaru концентрaт o3yKa cu^arnga "Best Mega Mix" Tyna KHHMarau o3yKagaH 6epunraHga 3gun6aH Ky^Kopnap ypTana 13 Kr thphk Ba3H, atHH Ta^pu6ara KyHHnraHHgaH 35 KyH gaBoMHga 16,0% thphk Ba3HH omraH. ^angapu 3oTHra MaHcy6 KyHKopnap ypTana 8,8 Kr Ba3H, Ta^pu6ara KyftunraH ^angapu 30thh Ky^Kopnap 35 KyHnurura Kagap 12,6% thphk Ba3HH omraH. ^angapu 3oTHra MaHcy6 Kapu coBHHK^ap ypTana 6,6 Kr thphk Ba3Hra эгa 6ynu6, ym6y KypcaTKHH thphk Ba3HHHH 11,0%ra omraHHHrHHH Kypcaragu. Ta®pu6agarH KyftnapHH HoaHaHaBHH ycynga TaepnaHraH "Best Mega Mix" Tyna KHHMarau o3yKagaH ^onganaHraH xpnga Tyna KHHMarau paцнoн acocuga o3HKnaHTHpum ynapHHHr rymT MaxcyngopnurHHHHr omumura 6y эca y3 HaB6araga KyftnapHHHr thphk Ba3HHra h^;o6hh Tatcup KHnraHnuruHH KypgHK. Ta^pu6a rypyxugaru 3gun6oH 3othh Ky^Kopnap ^angapu 3othh Ky^Kopnap Ba ^Mgapu 3othh Kapu coB^HKgapra Huc6aTaH Terumnu paBHmga 3,4 Ba 5,0 ^ou3 Kyn thphk Ba3H onraH.

Xy^oca

Xynoca ypHHga myHH amum MyMKHHKH, KyftnapHH ®:agan 6ypgoKH^amga HoaHtaHaBHH ycynga TaepnaHraH "Best Mega Mix Tyna" KHHMarau o3yKagaH ^onganaHHm KyftnapgaH onuHaguraH rymT MaxcyngopnuruHH omupumga KyHnap KHCKapumu Ba xapa«:araapHHHr KaMaHHmura, KynpoK gapoMag onum hmkohhhh 6epagu.

Фойдаланилган адабиётлар руйхати

1. Абдузоирова Д.Ю. Диссиртатсия. Узбекистоннинг тог олди худудларида хар хил генотипли куйларнинг усиш, ривожланиш ва гушт-ёг махсулдорлигининг шаклланиши. Самарканд-2021.

2. Лакин Г.Ф. Биометрия. -М.: Высшая школа, 1968, -284 с. Изучение мясной продуктивности овес. Методические рекомендатсии. М. 1978. с-43.

3. Плохинский Н.А. Руководство по биометрии для зоотехников. Москва. 1969. -256 с.

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22230

4. Калашников А.П., Клейменов Н.И. Чорвачиликда ози; нормалари ва ратционлари. Тошкент-"Мехдат"-1988. 350 б.

5. "Куй бокиш услуби тажриба асосида исботланди" YouTube https://youtu.be/kR8f8kPm130

6. YouTube (https://youtu.be/sZR1lAFuBfs)

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.