Научная статья на тему 'Actual problems of organization of health protection of working population in Kazakhstan'

Actual problems of organization of health protection of working population in Kazakhstan Текст научной статьи по специальности «Науки о здоровье»

CC BY
52
8
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ЖұМЫСШЫ қАУЫМНЫң ДЕНСАУЛЫғЫ / КәСіБИ АУРУЛАР қЫЗМЕТі / АЛДЫН АЛУ / ЗДОРОВЬЕ РАБОТАЮЩЕГО НАСЕЛЕНИЯ / ПРОФПАТОЛОГИЧЕСКАЯ СЛУЖБА / ПРОФИЛАКТИКА / HEALTH OF THE WORKING POPULATION / OCCUPATIONAL PATHOLOGY SERVICE / PREVENTION

Аннотация научной статьи по наукам о здоровье, автор научной работы — Қарабалин С., Темірлан А.

Представлен анализ организации службы охраны здоровья работающего населения в Республике Казахстан, который является важным фактором для устойчивого развития нашей страны. Охарактеризовано развитие профпатологической службы в республике, показаны структуры, анализируются нормативные документы с выделением тех или иных недостатков. Предложены пути улучшения организации службы, повышения качества подготовки кадров.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Актуальные проблемы организации охраны здоровья работающего населения в Қазахстане

The analysis of the organization of the health service of the working population in the Republic of Kazakhstan is presented, which is an important factor for the sustainable development of our country. The development of the pathological service in the republic is characterized, structures are shown, normative documents are analyzed, and certain shortcomings are identified. The ways of improving the organization of the service, improving the quality of training of personnel are suggested.

Текст научной работы на тему «Actual problems of organization of health protection of working population in Kazakhstan»

Vestnik KazNMU №2-2018

ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1

1 Измеров Н.Ф. Мед. Газета. - 2006. - № 74. - С. 10-11.

2 Комплексная профилактика развития перенапряжения и профессиональных заболеваний спины у работников физического труда: Методические рекомендации [утв. МЗСР РФ, 07.09.2006 г., № МР 2.2.92128-06).

3 Матюхин В.В., Афанасьева Р.Ф., Елизарова В.В., Ямпольская Е.Г., // Сб. научных трудов Тверского гос. ун-та. Тверь: Мин-во общего и профессионального образования. - 2002. - С. 13-24.

4 Матюхин В.В., Е.Г. Шардакова Э.Ф., Ямпольская, Елизарова В.В., Лагутина Г.Н. // VI конгресс «Профессия и здоровье». - М.: 2005. - С. 115-117.

5 Майко О.Ю., Багирова Г.Г. Функциональные индексы при оценке эффективности лечения гонартроза препаратами структум и хондролон // Тер. архив. - 2006. - №6. - С. 47-52.

6 Felson D.T., Goggins J Nin J et al. The effect of body weight on progression of knee osteoarthritis is dependent on alighment // Arthr. And Rheum. - 2004. - №50(12). - Р. 3904-3909.

7 Зайцева Е.М., Смирнов АВ, Алексеева ЛИ. Оценка минеральной плотности костной ткани субхондральных отделов бедренной и большеберцовой костей при гонартрозе // Научно-практическая ревматология. - 2005. - №1. - С. 27-30.

8 Чичасова НВ. Проблема боли при остеоартрозе // Лечащий врач. - 2007. - №2. - С. 50-56.

9 Олюнин Ю.А. Хроническая ревматическая боль. Особенности развития и принципы лечения // Русский медицинский журнал. -2013. - №21(6). - С. 304-309.

10 Олюнин Ю.А. Хронический синовит в ревматологии. Оценка активности и тактика лечения // Русский медицинский журнал. -2005. - №13(8). - С. 548-551.

Ш.Э. Темiр^улова, М.О. Мусахова, З.Ц. Джакипбекова, Е.П. Несмеянова

Международный казахско-турецкий университет имени Ходжи Ахмеда Яссави, г. Шымкент.

СВЯЗЬ ПРОФЕССИОНАЛЬНЫХ ФАКТОРОВ С ДЕГЕНЕРАТИВНЫМИ ЗАБОЛЕВАНИЯМИ СУСТАВОВ

Резюме: Профессиональная деятельности человека и его функциональное состояние во многом зависят от конструктивных особенностей обслуживаемой техники, технологических процессов и организации производства, то есть от того, насколько полно в конструкциях производственного оборудования и организации рабочих мест. Несоблюдения этих требований приводит к ухудшению санитарно-гигиенических условий, увеличению тяжести труда, заболеваемости. Ключевые слова: дегенеративные заболевания, суставы, профессиональные факторы.

Sh.A. Temirkulova, M.O. Musahova, Z.K. Djakipbekova, E.P. Nesmeyanova

Ahmet Yassawi International Kazakh - Turkish University, Kazakhstan, Shymkent

DETERMINATION OF LEADING PROFESSIONAL FACTORS, FORMING MORBIDITY DEGENERATIVE AND INFLAMMATORY BY THE DISEASES OF JOINTS

Resume: Direct dependence of a condition and level of physical inability on working conditions is defined. Principal views of industrial harm for pathologies of Disorders of the musculoskeletal system device are the arduous toil, vibration, stereotype of the movements leading to an overstrain of muscles and the copular device. All aforesaid defines necessity of improvement of working conditions. Keywords: degenerative disease, joints, cytokines, professional factors.

УДК 613.62(574)

С. Царабалин, А. TeMipAaH

С.Ж. Асфедияров атындагы Казак ¥лттыц медицина университетi

ЦАЗАЦСTАНДАFЫ Ж¥МЫСШЫ ЦАУЫМНЫН, ДЕНСАУЛЬ^ЫН KpPFAy ЦЫЗМЕТШ ¥ЙЫМДАСТЫРУДЫН 9ЗЕКТ1 МЭСЕЛЕЛЕР1

Мацалада Казахстан Республикасындагы жумысшы цауымныц денсаулыгын цоргау Kbi3MemiH уйымдастыру талдауы керсетлген, ол бiздiц елiмiздiц турацты дамуы Yшiн мацызды фактор болып табылады. Республикада кэ^би аурулар цызметтщ дамуы сипатталган, курылымдар керсетiлген, норматuвтiк кужаттарда кемшiлiктер белгiленiп, талданады. Кызметтi уйымдастыруды жацсарту жэне кадрларды дайындау сапасын арттыружолдарыусынылган. TyrnHdi свздер: жумысшы цауымныц денсаулыгы, кэ^би аурулар цызмет^ алдын алу

Kipicne.

ДДС¥ Дуниежузыж Ассамблеясыныц 60-ншы сессиясында ;абылданган Жаhандык; Жоспарга сэйкес 2008 - 2017 жылдардагы жумысшылар денсаулыгы бойынша te-эрекеттер жумысшы ;ауымныц денсаулыгын ;оргау ерекше езект мэселенщ бiрi жэне ултты; жобаларды тшсл турде дамытуды, жумысшы ;ауымныц денсаулыгын ;оргау бойынша зацнамалы; ;ужаттарга ;ажетт тузету енпзудь

сонымен ;атар осы мацызды мэселеш шешуде мемлекеттж тэсiлдердi ;абылдаудыталап етедi [1]. Жумысшы ;ауымныц денсаулыгы ;огамныц эл-ау;аты мен тура;тылыгыныц стратегиялы; элеует болып табылады. Цызметкерлердщ денсаулы; жагдайына ецбек жагдайы мен ецбек Yрдiсiнiц эртYрлi факторлары тер^ эсер етедь Республикада кептеген енеркэсштж кэсшорындарда кэаби аурулардыц дамуына себеп болатын, жумыс орындарыныц санитарлы;-

гигиеналы; нормативтерге сай келмеуi элi де са;талады [2]. Алайда осы уа;ыт;а дейiн республикада кэсiби патология ;ызметш уйымдастыру туралы маглуматтар жо;тыц ;асы. Ма^саты.

Бул жумыстыц ма;саты Цазакстандагы жумысшы ;ауымныц денсаулыгын коргау кызметш

уйымдастырылуына талдау ЖYргiзу болып табылады. Цазiрri уа;ыттагы кэсiби ауруларды алдын алу ;ызмет жэне жумысшы ;ауымды медициналы; кемекпен ;амтамассыз етуге арналган колданыстагы нормативтiк кужаттар, жарлы;тар мен каулылар зерттелiп, багалау ЖYргiзiлдi.

Талдау нэтижесшде енеркэсiптiк кэсiпорындардыц жумысшыларындыц медико-санитарлы;

;амтамассыздандырылуы территориялы; жэне

ведомстволы; принциптердщ негiзiнде

уйымдастырылгандыгын керсеттi. Онымен коса, республикамызда кезецдiк медициналы; кемек керсетуде ЖYЙелiк тэсiл са;талмайды. Сонды;тан Цаза;стандагы жумысшы контингенттiц медико-элеуметтiк жэне санитарлы; ;амтамассыздандырылуыныц заманауи ЖYЙесiн эзiрлеу жэне ;уру езектi мэселе болып табылады. Республикадагы белгiленген KYPделi мэселердi шешуде кэсiби аурулар ;ызмет жауапты, олар 2002 жылы Цараганды ;аласында уйымдастырылган, ЦР ДСМ ецбек гигиенасы жэне кэаби аурулар ¥лтты; орталыгымен (ЕГКА ¥О) Yйлестiрiледi, ол келесi ;урамда ;ызмет етедi: басты: ЦР ДСМ ЕГКА ¥лтты; орталыгы (Цараганды) жэне оныц филиалдары: Шыгыс-Цаза;стан (Эскемен), ОцтYCтiк-Цаза;стан (Шымкент) жэне Батыс Цаза;стан (А;тебе). 2002 жылга дейiн Алматы ;аласында ЦР ДСМ гигиена жэне кэаби аурулар FЗИ негiзiнде Республикалы; кэаби аурулар орталыгы жумыс iстедi. ЕГКА ¥О кэсiби аурулар клиникалары (Цараганды ;., Эскемен ;., Шымкент ;., А;тебе ;.) ертеде де (КСРО кезецшде) жетекшiлiк ететiн аудандарда кэаби патология сура;тары бойынша тэжiрибелiк, уйымдастырушыльщ-эд^темелж, емдiк, диагностикалы; профилактикалы; кемек керсететш тэуелсiз уйымдар ретiнде ;ызмет еткен. Цазiргi уа;ытта елiмiздiц астанасында жэне iрi мегаполис Алматыда да кэаби патология бойынша не тэжiрибелiк денсаулы; са;тау орталы;тары, не гылыми-зерттеу белiмшелерi жо;. Эуелi кэсiби патология маманды; ретiнде гылыми медициналы; ;ызметшщ багыттарыныц тек бiрi ретiнде ;абылдаган, Цаза;стан енеркэсiптерiнiц эртYрлi салаларындагы кэсiби аурушацдылыгын зерттеуге арналган iрi iргелi жэне ;олданбалы гылыми зерттеулер ЖYргiзiлген. Алайда, соцгы 20 жыл бойы Цаза;стандагы кэсiби аурушацды;ты зерттеуге арналган гылыми зерттеулер ЖYргiзiлмеген, тек экологиялы; ;олайсыз айма;тарда (Батыс, Шыгыс Цаза;стан жэне т.б.) ;оршаган орта факторларыныц халы; денсаулыгына эсерiн зерттеуге багытталган экологиялы; гылыми-медициналы; зерттеулер ЖYргiзiлген.

Алгаш рет дэр^ерлер лауазымыныц номенклатурасына (тiзiм) дэр^ер-профпатолог мамандыгы тиiстi нормативтер, функционалды; лауазымды; мiндеттердi жэне т.б. эзiрлеу ар;ылыЦР ДСМ 20.05.1996 жылдан № 200 буйрыгымен 1996 жылы ресми тYPде ;осылганын атап еткен жен. ЦР ДСМ осы буйрыгы казiргi уа;ытта езiнiц KYшiн жойды. Осы уа;ыт;а дейiн республикада дэрiгер-профпатолог ЖYKтемесiнiц нормативтерi жэне дэрiгер-профпатолог кабинетiнiц штатты; кестеа бекiтiлмеген, бул республиканыц медициналы; уйымдарында дэрiгер-профпатолог лауазымыныц жо;тыгыныц себебi болып табылады. Республикадагы жалгыз облысты; орталыгы Тараз ;аласы болып табылады, 2000 жылы iрi кеппрофильд^алалы; емхана непзшде облысты; профпатологиялы; кабинет (орталы;) ;урылган жэне казiргi KYнге дейiн ;ызметш толы; ат;аруда.

Кэсiби патология дэрiгерлерiк мамандыгыныц штаттарын талдау Yшiн ЦР ДСМ ей буйрыгы зерттелдi. ЦР ДСМ 25.05.2012 жылдан № 374 «Цаза;стан Республикасыныц хал;ына кэсiптiк патология бойынша медициналы; кемек керсететiн денсаулы; са;тау уйымдарыныц ;ызмет туралы ереже» буйрыгында , 4 тармагында керсетiлген: ... кэаби

Ли-ншии ЭСа^ТбМЩ <Ж? 2-2018 ^ 1

патология бойынша медициналы; ;ызмет керсететш уйымдар штаттары ... ЦР ДСМ 7.04.2010 жылдан № 238 «Денсаулы; са;тау уйымдарыныц Yлгi штаттары мен штат нормативтерш бекiту туралы» ;оланыстагы буйрыгы бойынша белiнедi. Бiрак; ЦР ДСМ № 238 буйрыгында дэр^ер профпатологтардыц дэрiгерлiк лауазымдардыц штатты; нормативтерi керсетiлмеген.

Дэрiгерлiк ЖYKтеменiц нормативтерi туралы. ЦР ДСМ 25.05.2012 жылдан № 374 «Цаза;стан Республикасыныц хал;ына кэсiптiк патология бойынша медициналы; кемек керсететiн денсаулы; са;тау уйымдарыныц ;ызмет туралы ереже» буйрыгында дэрiгерлiк ЖYKтеменiц усынылатын нормативтерi керсетiлген: 1 -дэрiгер-профпатолог зиянды жагдайлардагы 10 мыц жумысшыга,бул норматив есирген (КСРО кезiнде бекiтiлген), негiзделмеген жэне заманауи талаптарга жауап бермейдi.

Зерттеу нэтижеа бойынша, енеркэсiптiк кэсiпорындарда жэне ауыл шаруашылыгында цехтiк медициналы; ;ызметтщ таратылуымен байланысты, казiргi уа;ытта халы;тыц жумыс iстейтiн белiгi аума;ты; амбулаторлы;-емханалы; мекемелерге тiркелетiндiгiн керсеттi. Жумысшылардыц белгiлi бiрбелiгi ;олайсыз ецбек жагдайында жумыс iстейдi (шартты ру;сат етыген), олардыц уза; эсерi ецбектiц ауырлыгы мен ;ауырттылыгыныц есебiнен жумысшылардыц агзасына елеулi ы;пал етедi. Тiптi ецбек YPДiсiнiц ауырлыгы мен ;ауырттылыгыныц ру;сат етiлген керсеткiштерiнiц езi, жумысшылардыц агзасына эсер етiп, функционалды; арты; ЖYKтемесiнесоктыруы мYмкiн. Бул категорияга ецбек Yрдiсiнде жогары ЖYKтемесi бар бюджеттiк сала жумысшыларыныц Yлкен тобы жатады: мемлекеттж ;ызметкерлер, кукык ;оргаушы, сот ЖYЙесiнiц жумысшылары, ;оргау ;урылымыныц жумысшылары, ТЖМ жумысшылары (ерт сендiрушiлер, ;ут;арушылар), дэр^ерлер, муFалiмдер жэне т.б. Бул топ;а ецбегiнде ауырлыгы мен ЖYKтемесi бар жумысшыларды жат;ызуга болады: ;урылысшылар, ТБС, АЖЦС жумысшылары, электриктер, энергетик, ауыл шаруашылы;

кэсiпорындарыныц жумысшылары, турмысты; ;ызмет керсету жумысшылары, ЖYргiзушiлер, автожол жендеушшер жэне т.б. Оларга ^ркеу орны бойынша кэсiби денсаулы;ты ;оргау кызметiн учаскелiк дэрiгерлер, жалпы тэжiрибе дэрiгерлерi жэне салалы; маманды;

дэрiгерлерiмедициналык ;ызмет керсетедi, бiрак олардыц бiлiмi мен шеберлiгi толы; жетiлдiрiлмеген. Халыада медициналы; кемек керсетудi, соныц шшде АМСК кызметiн жетiлдiру бойынша, ДСМ нормативтж актiсiн дайындау кезiнде жумысшы ;ауымныц денсаулыгын ;оргау жэне са;тау бойынша алгаш;ы профилактикалы; кемек керсету сура;тары бойынша тиiстi толы;тырулар енпзшмеген. Мысалы: ЦР ДСМ 17.08.2013 жылдан № 479 «Амбулаториялы;-емханалы; кемек керсететш

медициналы; уйымдардыц кызметi туралы ережеш бекiту туралы» ;олданыстагы буйрыгында, барлы; параграфтарында (1,2,3) жумысшы ;ауымга тшсл медициналы; кемек керсету туралы усыныстар жо; жэне керсетiлмеген, осы буйры;та тiптi ЦР Yкiмет 25.01.2012 жылдан № 166 Цаулысынасэйкес халы;тыц мiндеттi профилактикалы; тексер^терш ЖYзеге асыруга нус;аулар жо;.

Халы;аралы; тэжiрибелер мен ТМД елдерi, оныц шшде РФ талдауыныц негiзiнде, жумысшы ;ауымга медициналы; кемектiц барлы; кезецдерiнде профпатологиялы; кемек керсету Стандартын эзiрлеуде жэне ;айта ;арау кезiнде, дэрiгер-профпатологтар жэне орташа медициналы; ;ызметкерлер штатын зиянды ецбек жагдайындагы 10 мыц ;ызметкерге емес, зиянды ецбек жагдайындагы 3000 ;ызметкерге немесе жалпылай (зиянды + ру;сат етiлген жагдайлар) 5000 ;ызметкерге 1 мелшерлеме (ставка) есебiнен ЖYргiзiледi. Дэрiгерлiк ЖYKтеменi дэрiгер-профпатологтыц 1 сагат ;абылдауына 1,7 адам есебшен аны;тауга усыныс берiлдi. Бул усынысты ЦР ДСМ № 238 Цосымша № 13 - штатты; нормативтер, 5 тарауда - «Типтж штаттар жэне штатты; нормативтер» буйрыгына енпзу усыныс берiлдi.

Vestnik KazNMU №2-2018

Республикалы; бюджеттен бвлiнген барлы; к;аржылык; ресурстар тек кэсiби аурулардыц диагнозын коюга багытталган, квбiнесе бул диагноз кэаби аурулардыц ас;ынган тYрi бар адамдарга ;ойылады. Цазiрri тацда Цаза;станда аурушацды;ты кэсiбiмен байланысын алгаш аны;тау мэселерiмен республикада тек Цараганды жэне Эскемен ;алаларыныц ецбек гигиенасы жэне кэаби аурулар ¥лтты; Орталыгы айналысады. А;тебе жэне Шымкент калаларында орналас;ан «ЕГ жэне КА ¥О» филиалдары элi KYнге дейiн кэсiби аурулар диагнозын коюга кукыгы жо; алайда ол жа;та да сертификатталган дэр^ер профпатологтар жэне гылыми дэрежесi бар, мамандар-профпатологтар жумыс iстейдi. ТМД елдершде жэне РФ медициналы; уйымдарында, лицензиясы бар, дайындалган сертификатталган дэрiгер профпатологтар, 3 дэр^ерден туратын комиссия курамында: бвлiм басшысы жэне 2 дэр^ер профпатолог аурудыц ецбек жагдайымен байланысы бары мен жо;тыгын аны;тауга кукыгы бар. Осы тактиканы бiздiц республикада да кэаби патология диагностикасыныц Стандарттарын катац орындау ар;ылы енгiзуге болады. Сонымен катар, облысты; орталы;тарда облысты; емхана немесе диагностикалы; орталы;тар непзшде, ;ызметт ба;ылау жэне Yйлестiру екыдИ бар облысты; (калалы;) кэсiби патологиялы; кабинеттердi уйымдастыруга болады.

ДДС¥ жэне ХЕ¥ мYшесi болып табылатын мемлекеттерде ецбек медицинасы ;ызметш уйымдастыру туралы ДДС¥ нус;аулары, ХЕ¥ усыныстары, хальщаралы; стандарттары жумысшы контингенттi медико-санитарлы;

;амтамассыздандыруы Yшiн бiздiц республикада

орындалмайтынын талдау керсетть Кептеген буйры;тар ;ыс;а мерзiмде дэрiгер профпатологтар Ассоциациясыныц талдауынсыз жэне келiсiмiнсiз ;абылданган. ЦР халы; денсаулыгын са;тауда жэне ныгайтуда денсаулы; са;тауды дамытудыц стратегиялы; жоспарын ЖYзеге асыру шецберiнде,онымен ;оса дипломга дейiнгi децгейде дэрiгерлердi эзiрлеуде кемшiлiктердi жою керек. ЦР ДСМ № 374 буйрыгын ЖYзеге асыру Yшiн, ЖТД (отбасылы; медицина), терапевттер жэне салалы; мамандар дэрiгерлерi кэсiби патология (ецбек медицинасы) мэселелерi бойынша даярланган болуы ;ажет. Алайда белгiленген дэрiгерлердi дайындау багдарламасында дипломга дейiнгi жэне дипломнан кешнп децгейде, жумысшы ;ауымныц денсаулыгын са;тауга арналган сура;тары, онымен ;оса, кэаби, ендiрiстiк-шартталFан жэне экологиялы; патологияныц МЭС,диагностикасы, профилактикасы мYлдем жо;. 8кiнiшке орай, ЦР медициналы; ЖОО-да кэсiби, ендiрiстiк-шартталган жэне экологиялы; патологияны дипломга дейiнгi децгейде о;ытылмайды, тиiстi кафедралар жо;. Кэсiби патология бойынша интернатура ;арастырылмаган. Алайда кэсiби патология бойынша резидентура (2 жыл) бар, ереже бойынша резидентурага кэсiби патология бойынша непзп бiлiмi жо; медициналы; жогары о;у орындарыныц тYлектерi тYседi.

Жогарыда айтылгандардыц негiзiнде, жумысшы ;ауымныц денсаулыгын ;оргауды жа;сарту Yшiн, халы;аралы; нормалар мен талаптарды есепке алумен ецбекке ;абшетт ;ауымныц денсаулыгын ;оргау бойынша ;ызметт мiндеттi тYPде жетiлдiру ;ажет.

Сонымен ;атар, келесi сура;тар шешуге жатады: 1) кэсiби патолоияныц (ецбек медицинасы) кадрлж сура;тарын реттейтiн нормативтж базара тYзету ЖYргiзумен бiрге профилактикалы; кемектiц алгаш;ы кезецiнде жумысшы ;ауымныц медико-санитарлы; ;амтамассыздандырылуыныц уйымдастырылуын

жетiлдiру:

а) ЦР ДСМ ;олданыстагы буйры;тарына толы;тырулар жэне езгер^тер енгiзу: ЦР ¥ЭМ 23.06.2015 жылдан № 440 жэне 24.06.2015жылдан № 451 буйры;тарына

;осарланушылыгынан жэне ма;саттарыныц сэйкестiгiнен бiр нормативтi ;ужат;а бiрiктiру ;ажет; б) ЦР ¥ЭМ № 128 жэне № 175 буйры;тарын бiрiктiру [ертедегiдей № 166 - ЦР Yкiмет Цаулысы) жэне ЦР Yкiметi децгейiнде бекiту, себебi бул ею ;ужат (№128 жэне №175) салалы; ведомстволы; жэне зацды тYPде мiндеттi медициналы; са;тандыру есебiмен енеркэаптж кэсiпорындар, бас;а ведомстволар мекемелер, уйымдар Yшiн мiндеттi емес болып табылады;

2) ММС жагдайында республика Yшiн бейiмделген, ДДС¥ жэне ХЕ¥ усынган,жумысшы ;ауымга медициналы; кемектiц жаца формасын енгiзу мYмкiндiктерiн ;арастыру керек;

3) АМСК кезецшде жумысшы ;ауымга медициналы; кемек керсету бойынша дэр^ер-профпатологтарды жэне жогары жэне орта топтаны мамандарды дайындауды жетiлдiру -оларды дипломга дейшп жэне дипломнан кейiнгi децгейде кэаби жэне экологиялы; патология бойынша оку YPдiсiнiц бiрiздiлiгiмен, толы; теориялы; жэне тэжiрибелiк кэсiби бiлiктiлiкпен ;амтамассыз ету;

4) Бакалаврларды, интерндердi жэне резиденттердi дайындау бойынша мемлекеттiк жалпыга мшдетт бiлiм беру стандартына (МЖМБС) тшсл толы;тырулар мен езгерiстер енгiзу:

а) «Жалпы медицина (ЖМ)» мамандыгы бойынша кэаби жэне экологиялы; патология (ецбек медицинасы) бойынша мiндеттi дайындьщты енгiзу;

б) Жалпы тэжiрибе дэрiгерi (отбасылы; дэр^ер), учаскелiк дэрiгерлер жэне салалы; мамандар дэр^ерлершщ дайынды; багдарламаларына кэсiби патология (ецбек медицинасы) жэне экологиялы; аурулар бойынша белiм енгiзу;

в) Интернатура жэне резидентураныц клиникалы; маманды;тарыныц багдарламасына кэсiби патология (ецбек медицинасы) жэне экологиялы; аурулар бойынша белiм енгiзу;

5) Fылыми-педагогикалык; кадрларды эзiрлеу Yшiн кэаби патология (ецбек медицинасы) мамандыгы бойынша магистратура жэне докторантурада (PhD) мшдетэт тYPде бiлiм алу керек;

6) АМСК кезецшде жумысшы ;ауымга медициналы; кемек керсету Yшiн фельдшерлер мен медбикелердi эзiрлеу багдарламаларын жетiлдiру керек.

Кэаби патологиялы; ;ызмет ЖYЙесiн тиiмдi бас;ару жэне жетiлдiру ма;сатымен жумысшылардыц денсаулыгын ;оргау жэне ныгайту бойынша облыстардагы кызметтiц дамуына барлы; ^ш^ багыттау ;ажет, сол Yшiн кэаби патологиялы; кызметтiц немесе ецбек медицинасы ;ызметшщ жаца Yлгiсiн ;урау керек, ол келеа сатыларды ;арастыру ;ажет:

1 - саты. Республикада АМСК децгейiнде кэаби патологиялы; кабинеттердi уйымдастыру, iрi ;алаларда (Алматы, Астана) кэсiби (ецбек медицинасы) жэне экологиялы; патология орталы;тарын ;уру, бiлiктi кадрлар дэрiгер-профпатологтармен ;амтамассыз ету.

2 - саты. Медициналы; университеттер бар облыстарда -ецбек медицинасы жэне кэаби патология кафедраларын (курстарын) ашу, ал университеттж клиникаларда кэсiби патологиялы; белiмшелер (тесектер) немесе KYндiзгi стационар уйымдастыру.

3 - саты. Республикадагы кэсiби патологиялы; кызметтiц YЙлестiрiлуiне жауапкершiлiктi кэсiби аурушацды;тыц ¥лтты; орталыгына ЖYKтеу.

Осылайша, кэсiби патологиялы; ;ызмета (ецбек медицинасыныц кызметi) реформалау жэне жетiлдiру шегiнде, алгаш;ы жэне арнайы медициналы; кэсiби патологиялы; кемек керсететш медициналы; уйымдар кызметiнiц негiзгi мэселерi кэсiби, ендiрiстiк-шартталFан жэне экологиялы; патологияларды ерте кезецдерiнде аны;тау жэне алдын алу болып табылады.

Вестник Ка^ЖМУ №2-2018

ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1

1 Глобальный план действий по охране здоровья работающих на 2008-2017 гг.: пути и перспективы реализацииШестидесятая сессия Всемирной Ассамблеи Здравоохранения (19.04.2007). https://www.zdrav.ru/artides/76173-globalnyy-plan-deystviy-po-ohrane-zdorovya-rabotayushchih-na-20082017-gg-puti-i

2 Джакупбекова Г.М., Аманбекова А.У., Газизова А.О., Отарбаева М.Б., Акынжанова С.А., Ким А.Н., Фазылова М.-Д.А. Профессиональная заболеваемость в Казахстане // Медицина труда и промышленная экология. - 2014. - №8. - С. 5-8.

С. Царабалин, А. Темiрлан

Казахский Национальный медицинский университет имени С.Д. Асфендиярова

АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ ОРГАНИЗАЦИИ ОХРАНЫ ЗДОРОВЬЯ РАБОТАЮЩЕГО НАСЕЛЕНИЯ В КАЗАХСТАНЕ

Резюме: Представлен анализ организации службы охраны здоровья работающего населения в Республике Казахстан, который является важным фактором для устойчивого развития нашей страны. Охарактеризовано развитие профпатологической службы в республике, показаны структуры, анализируются нормативные документы с выделением тех или иных недостатков. Предложены пути улучшения организации службы, повышения качества подготовки кадров. Ключевые слова: здоровье работающего населения, профпатологическая служба, профилактика.

S. Karabalin, A. Temirlan

Asfendiyarov Kazakh National medical university

ACTUAL PROBLEMS OF ORGANIZATION OF HEALTH PROTECTION OF WORKING POPULATION IN KAZAKHSTAN

Resume: The analysis of the organization of the health service of the working population in the Republic of Kazakhstan is presented, which is an important factor for the sustainable development of our country. The development of the pathological service in the republic is characterized, structures are shown, normative documents are analyzed, and certain shortcomings are identified. The ways of improving the organization of the service, improving the quality of training of personnel are suggested. Keywords: health of the working population, occupational pathology service, prevention.

УДК 614.8:551:616-082

А.Ш. Ибраева, Б.С. Турдалиева, Г.Е. Аимбетова, М.К. Кошимбеков

Казахский Национальный медицинский университет им.. С.Д. Асфендиярова, кафедра политики и управления здравоохранением с курсом медицинского права

ПОДХОДЫ К ОКАЗАНИЮ РЕАБИЛИТАЦИОННОЙ ПОМОЩИ ПРИ СТИХИЙНЫХ БЕДСТВИЯХ НА ОСНОВЕ СТАНДАРТОВ И РЕКОМЕНДАЦИЙ ВОЗ

В статье представлены минимальные технические стандарты ВОЗ по реабилитации пострадавших при стихийных бедствиях, рекомендации в отношении создания бригад чрезвычайной медицинской помощи в сфере реабилитации, а также требования к квалификации специалистов- реабилитологов. Наличие специалистов-реабилитологов на этапе оказания неотложной медицинской помощи в очаге ЧС обозначает тенденцию к развитию медицинского ухода, ориентированного на пациентов и позволяет пострадавшим с травмами получить своевременный доступ к реабилитации.

Ключевые слова: реабилитационная помощь, стихийные бедствия, стандарты и рекомендации ВОЗ по реабилитации пострадавших, бригады чрезвычайной медицинской помощи.

Введение: В Республике Казахстан, как и во всем мире, в последнее время наблюдается рост числа чрезвычайных ситуаций природного характера (ЧС) и масштабов ущерба от них. Это обусловлено, прежде всего, прогрессирующей урбанизацией территорий, увеличением плотности населения, и как следствие, антропогенным воздействием и наблюдающимся глобальным изменением климата на планете. Глобальное изменение климата усиливает риск возникновения стихийных бедствий, таких как наводнения, пожары, оползни, снежные лавины, обвалы ледников, высокая селевая активность. В долгосрочной перспективе в Казахстане в горной местности ожидается усиление селевой активности, а в засушливых районах учащение пожаров в лесной и степной местности [1].

ЧС, особенно внезапные стихийные бедствия, могут привести к резкому увеличению числа травм, обострению хронических заболеваний и как следствие, к увеличению

га

потребностей в медико-санитарной помощи, что нередко приводит к напряжению и перебоям в работе систем здравоохранения. Усугубляет ситуацию ограниченный интервал времени, в течение которого спасательные службы должны быть развернуты и приступить к оказанию медицинской помощи [2,3].

Все большее признание в качестве необходимого компонента ответных мер в области здравоохранения и оказания медицинской помощи при ЧС, ориентированной на пациента, является реабилитация.

Контент-анализ нормативно-правовых документов, регламентирующих оказание медицинской помощи при ЧС в Казахстане, показал, что в стране на этапе неотложной медицинской помощи, оказываемой формированиями медицины катастроф и медицинской службы гражданской защиты, нет специализированных бригад по реабилитации

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.